περιελίσσω: Difference between revisions

m
Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''"
m (Text replacement - "v.l. " to "v.l. ")
m (Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''")
 
(22 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=perielisso
|Transliteration C=perielisso
|Beta Code=perieli/ssw
|Beta Code=perieli/ssw
|Definition=Att. περιελίττω, Ion. περι-ειλίσσω, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[roll]] or [[wind round]], τι περί τι <span class="bibl">Hdt.8.128</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>6.17</span>, <span class="title">IG</span>42(1).122.103 (Epid.); τί τινι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>80</span>, <span class="bibl">Aen.Tact. 18.12</span> :—Med., <b class="b3">ἱμάντας περιειλίττονται</b> [[wind]] caestus straps [[round]] their arms, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>342c</span>:—Pass., to [[be wound round]], περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν ὥσπερ οἱ ὄφεις <span class="bibl">Id.<span class="title">Phd.</span>112d</span>, cf. <span class="bibl">113b</span>, <span class="bibl">113c</span>; οἱ ὄφεις περιελίττονται ἀλλήλοις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>540b2</span>; δράκων… περὶ τὸν ἄξονα περιηλιγμένος <span class="title">IG</span>42(1).122.71 (Epid.); τριβόλους στιππύῳ περιειλιγμένους <span class="bibl">Ph. <span class="title">Bel.</span>95.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> intr., [[wind about]], of a guide, <b class="b3">μηδὲν ὑγιὲς στρέφειν καὶ π</b>. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Crass.</span>29</span> :—Pass., [[rotale]], ἅρματος ὡς πέρι χνοίη ἑλίσσεται <span class="bibl">Emp.46</span>(dub.); of troops, [[wheel]], <span class="bibl">Arr.<span class="title">Tact.</span>21.3</span> : so intr. in Act., ib. <span class="bibl">39.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[envelop by winding round]], of a spider, περιδεῖ καὶ π. τοῖς ἀραχνίοις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>623a14</span>; [<b class="b3">ὁ ἐλέφας τῷ μυκτῆρι] τὰ δένδρα π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span> 659a1</span> :—Med. c. dat., <b class="b3">ἐπιτίθεται καὶ περιελίττεται</b> ([[varia lectio|v.l.]] -ελίττει) καὶ τοῖς μείζοσι ζῴοις <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>623a34</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[construct around]], <b class="b3">διαδρομὰς ἰχθυοτρόφους τοῖς οἰκητηρίοις π</b>. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Luc.</span>39</span>.</span>
|Definition=Att. [[περιελίττω]], Ion. [[περιειλίσσω]],<br><span class="bld">A</span> [[roll round]] or [[wind round]], τι περί τι [[Herodotus|Hdt.]]8.128, [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''6.17, ''IG''42(1).122.103 (Epid.); τί τινι Hp.''Art.''80, Aen.Tact. 18.12:—Med., <b class="b3">ἱμάντας περιειλίττονται</b> [[wind]] caestus straps [[round]] their arms, [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 342c:—Pass., to [[be wound round]], περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν ὥσπερ οἱ ὄφεις Id.''Phd.''112d, cf. 113b, 113c; οἱ ὄφεις περιελίττονται ἀλλήλοις [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''540b2; δράκων… περὶ τὸν ἄξονα περιηλιγμένος ''IG''42(1).122.71 (Epid.); τριβόλους στιππύῳ περιειλιγμένους Ph. ''Bel.''95.8.<br><span class="bld">2</span> intr., [[wind about]], of a guide, <b class="b3">μηδὲν ὑγιὲς στρέφειν καὶ π.</b> Plu.''Crass.''29:—Pass., [[rotate]], ἅρματος ὡς πέρι χνοίη ἑλίσσεται Emp.46(dub.); of troops, [[wheel]], Arr.''Tact.''21.3: so intr. in Act., ib. 39.3.<br><span class="bld">II</span> [[envelop by winding round]], of a spider, περιδεῖ καὶ π. τοῖς ἀραχνίοις [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''623a14; [ὁ ἐλέφας τῷ μυκτῆρι] τὰ δένδρα π. Id.''PA'' 659a1:—Med. c. dat., <b class="b3">ἐπιτίθεται καὶ περιελίττεται</b> ([[varia lectio|v.l.]] -ελίττει) καὶ τοῖς μείζοσι ζῴοις Id.''HA''623a34.<br><span class="bld">2</span> [[construct around]], <b class="b3">διαδρομὰς ἰχθυοτρόφους τοῖς οἰκητηρίοις π.</b> Plu.''Luc.''39.
}}
{{bailly
|btext=[[rouler autour]];<br /><b>I.</b> <i>au propre</i>;<br /><b>1</b> [[enrouler autour]], [[enrouler une chose autour d'une autre]] ; <i>Pass.</i> s'enrouler autour de, <i>dat. ou</i> [[περί]] et l'acc.;<br /><b>2</b> [[disposer circulairement]] <i>ou</i> en replis autour;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> user de ruse pour circonvenir.<br />'''Étymologie:''' [[περί]], [[ἑλίσσω]].
}}
{{pape
|ptext=att. [[περιελίττω]] (s. [[ἑλίσσω]]), <i>[[herumwinden]]</i>, pass. <i>sich herumschlingen</i>; [[πλεονάκις]] περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις, Plat. <i>Phaed</i>. 112d; 113b (vgl. περιειλίττω); ἀλλήλοις, Arist. <i>H.A</i>. 5.4; Plut. oft, auch übertragen, <i>[[betrügen]]</i>.
}}
{{elru
|elrutext='''περιελίσσω:''' атт. [[περιελίττω]], ион. [[περιειλίσσω]]<br /><b class="num">1</b> [[обертывать]], [[обматывать]], [[обвивать]] ([[βιβλίον]] τοξεύματος παρὰ - [[varia lectio|v.l.]] περὶ - γλυφίδας Her.; τὰ δένδρα τινί Arst.): ἱμάντας περιελίττεσθαι Plat. обматывать себе руки ремнями (о кулачных бойцах); pass. обвиваться (περί τι [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις Plat.) или быть увитым (τοῖς στεφάνοις Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[проводить вокруг]], [[располагать кольцеобразно]] (διαδρομὰς τοῖς οἰκητηρίοις Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[плутовать]]: μηδὲν ὑγιὲς π. Plut. никакого толку не добиться своими плутнями.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''περιελίσσω''': Ἀττ. -ττω, Ἰων. -ειλίσσω˙ ―[[περιτυλίσσω]], τι [[περί]] τι Ἡρόδ. 8. 128, Ξεν. Κυν. 6, 17˙ τί τινι Ἱππ. π. Ἄρθρ. 859. ― Μέσ., περιελίττομαι ἱμάντας, [[περιτυλίσσω]] περὶ τὴν χεῖρά μου λωρία πρὸς πυγμαχίαν, Πλάτ. Πρωτ. 342C· Παθητ., περιτυλίσσομαι, περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις Πλάτ. Φαίδων 112D, πρβλ. 113Β, C· οἱ ὄφεις περιελίττονται ἀλλήλοις Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 4, πρβλ. 9. 39, 7˙ ― μεταφορ., μηδὲν ὑγιὲς στρέφειν καὶ π., ὡς τὸ Λατ. volvere, Πλουτ. Κράσσ. 29. II. [[περιτυλίσσω]], ἐπὶ [[ἀράχνης]], περιδεῖ καὶ π. τοῖς ἀραχνίοις Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 39, 4˙ [ὁ [[ἐλέφας]] τῷ μυκτῆρι] τὰ δένδρα π. ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 16, 2.
|lstext='''περιελίσσω''': Ἀττ. -ττω, Ἰων. -ειλίσσω˙ ―[[περιτυλίσσω]], τι [[περί]] τι Ἡρόδ. 8. 128, Ξεν. Κυν. 6, 17˙ τί τινι Ἱππ. π. Ἄρθρ. 859. ― Μέσ., περιελίττομαι ἱμάντας, [[περιτυλίσσω]] περὶ τὴν χεῖρά μου λωρία πρὸς πυγμαχίαν, Πλάτ. Πρωτ. 342C· Παθητ., περιτυλίσσομαι, περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις Πλάτ. Φαίδων 112D, πρβλ. 113Β, C· οἱ ὄφεις περιελίττονται ἀλλήλοις Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 4, πρβλ. 9. 39, 7˙ ― μεταφορ., μηδὲν ὑγιὲς στρέφειν καὶ π., ὡς τὸ Λατ. volvere, Πλουτ. Κράσσ. 29. II. [[περιτυλίσσω]], ἐπὶ [[ἀράχνης]], περιδεῖ καὶ π. τοῖς ἀραχνίοις Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 39, 4˙ [ὁ [[ἐλέφας]] τῷ μυκτῆρι] τὰ δένδρα π. ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 16, 2.
}}
{{bailly
|btext=rouler autour;<br /><b>I.</b> <i>au propre</i>;<br /><b>1</b> enrouler autour, enrouler une chose autour d’une autre ; <i>Pass.</i> s’enrouler autour de, <i>dat. ou</i> [[περί]] et l’acc.;<br /><b>2</b> disposer circulairement <i>ou</i> en replis autour;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> user de ruse pour circonvenir.<br />'''Étymologie:''' [[περί]], [[ἑλίσσω]].
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 20: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ<br />[[τυλίγω]] [[κάτι]] [[γύρω]] από [[κάτι]] [[άλλο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ναυτ.</b> [[περιβάλλω]], [[τυλίγω]] με λεπτή [[δετηρία]] [[άλλο]] χοντρότερο [[σχοινί]], κν. [[πατερνάρω]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «περιελισσόμενα φυτά» — τα αναρριχώμενα φυτά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> περιστρέφομαι, κουλουριάζομαι [[γύρω]] από [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[κατασκευάζω]] [[γύρω]] [[γύρω]], [[κατασκευάζω]] [[ολόγυρα]] («διαδρομὰς ἰχθυοτρόφους τοῖς οἰκητηρίοις περιελίσσοντος», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> (για [[στράτευμα]]) [[κάνω]] [[μεταβολή]]<br /><b>4.</b> (για οδηγό) [[βαδίζω]] ελικοειδώς («μηδὲν υγιὲς στρέφειν καὶ περιελίττειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>περιελίσσομαι</i><br />[[τυλίγω]] [[κάτι]] [[γύρω]] από τον εαυτό μου ή τυλίγομαι [[γύρω]] από [[κάτι]] (α. «ἱμάντας περιελίττονται», <b>Πλάτ.</b><br />β. «περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[τυλίγω]] και [[καλύπτω]] [[γύρω]] [[γύρω]] (α. «περιδεῑ καὶ περιελίττει τοῖς ἀραχνίοις» <b>Αριστοτ.</b>)<br />β. «ἐπιτίθεται καὶ περιελίττεται καὶ τοῖς μοίζοσι ζῷοις», <b>Αριστοτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>περι</i>- <span style="color: red;">+</span> [[ἑλίσσω]] / <i>εἰλίσσω</i> «[[περιστρέφω]], [[κυλίω]]»].
|mltxt=ΝΜΑ<br />[[τυλίγω]] [[κάτι]] [[γύρω]] από [[κάτι]] [[άλλο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ναυτ.</b> [[περιβάλλω]], [[τυλίγω]] με λεπτή [[δετηρία]] [[άλλο]] χοντρότερο [[σχοινί]], κν. [[πατερνάρω]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «περιελισσόμενα φυτά» — τα αναρριχώμενα φυτά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> περιστρέφομαι, κουλουριάζομαι [[γύρω]] από [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[κατασκευάζω]] [[γύρω]] [[γύρω]], [[κατασκευάζω]] [[ολόγυρα]] («διαδρομὰς ἰχθυοτρόφους τοῖς οἰκητηρίοις περιελίσσοντος», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> (για [[στράτευμα]]) [[κάνω]] [[μεταβολή]]<br /><b>4.</b> (για οδηγό) [[βαδίζω]] ελικοειδώς («μηδὲν υγιὲς στρέφειν καὶ περιελίττειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>περιελίσσομαι</i><br />[[τυλίγω]] [[κάτι]] [[γύρω]] από τον εαυτό μου ή τυλίγομαι [[γύρω]] από [[κάτι]] (α. «ἱμάντας περιελίττονται», <b>Πλάτ.</b><br />β. «περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[τυλίγω]] και [[καλύπτω]] [[γύρω]] [[γύρω]] (α. «περιδεῖ καὶ περιελίττει τοῖς ἀραχνίοις» <b>Αριστοτ.</b>)<br />β. «ἐπιτίθεται καὶ περιελίττεται καὶ τοῖς μοίζοσι ζῷοις», <b>Αριστοτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>περι</i>- <span style="color: red;">+</span> [[ἑλίσσω]] / <i>εἰλίσσω</i> «[[περιστρέφω]], [[κυλίω]]»].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''περιελίσσω:''' Αττ. -ττω, Ιων. -[[ειλίσσω]], μέλ. <i>-ξω</i>· [[τυλίγω]] ή [[περιτυλίγω]], τι [[περί]] τι, σε Ηρόδ. — Μέσ., <i>περιελίσσομαι ἱμάντας</i>, [[τυλίγω]] στα χέρια μου λουριά για [[πυγμαχία]], σε Πλάτ. — Παθ., [[κυκλώνω]] [[κάτι]] σε «δαχτυλίδια», <i>περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν</i>, στον ίδ.
|lsmtext='''περιελίσσω:''' Αττ. -ττω, Ιων. -[[ειλίσσω]], μέλ. <i>-ξω</i>· [[τυλίγω]] ή [[περιτυλίγω]], τι [[περί]] τι, σε Ηρόδ. — Μέσ., <i>περιελίσσομαι ἱμάντας</i>, [[τυλίγω]] στα χέρια μου λουριά για [[πυγμαχία]], σε Πλάτ. — Παθ., [[κυκλώνω]] [[κάτι]] σε «δαχτυλίδια», <i>περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν</i>, στον ίδ.
}}
}}
{{elru
{{mdlsj
|elrutext='''περιελίσσω:''' атт. [[περιελίττω]], ион. [[περιειλίσσω]]<br /><b class="num">1)</b> обертывать, обматывать, обвивать ([[βιβλίον]] τοξεύματος παρὰ - [[varia lectio|v.l.]] περὶ - γλυφίδας Her.; τὰ δένδρα τινί Arst.): ἱμάντας περιελίττεσθαι Plat. обматывать себе руки ремнями (о кулачных бойцах); pass. обвиваться (περί τι [[ὥσπερ]] οἱ ὄφεις Plat.) или быть увитым (τοῖς στεφάνοις Plut.);<br /><b class="num">2)</b> проводить вокруг, располагать кольцеобразно (διαδρομὰς τοῖς οἰκητηρίοις Plut.);<br /><b class="num">3)</b> плутовать: μηδὲν ὑγιὲς π. Plut. никакого толку не добиться своими плутнями.
|mdlsjtxt=Attic -ττω ionic -ειλίσσω fut. ξω<br />to [[roll]] or [[wind]] [[round]], τι [[περί]] τι Hdt.:—Mid., π. ἱμάντας to [[wind]] [[caestus]] straps [[round]] one's [[arms]], Plat.:— Pass. to be [[wound]] [[round]], περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν Plat.
}}
}}
{{mdlsj
{{elmes
|mdlsjtxt=[[attic]] -ττω ionic -ειλίσσω fut. ξω<br />to [[roll]] or [[wind]] [[round]], τι [[περί]] τι Hdt.:—Mid., π. ἱμάντας to [[wind]] [[caestus]] straps [[round]] one's [[arms]], Plat.:— Pass. to be [[wound]] [[round]], περιελιχθέντα περὶ τὴν γῆν Plat.
|esmgtx=[[colocar alrededor de]], [[envolver]] un gato περιέλιξον (τὸν χάρτην) εἰς τὸ σῶμα τοῦ αἰλούρου καὶ θάψον <b class="b3">coloca el rollo de papiro alrededor del cuerpo del gato y entiérralo</b> P III 20 un ala περιελίξας (τὸ πτερὸν) ὀθονίῳ βυσσίνῳ, ὡς βιβλίον ἔχε μετὰ χεῖρας <b class="b3">envuelve el ala en tela de lino y sosténla en tus manos como un libro</b> P VII 338
}}
}}