καταβάλλω: Difference between revisions

|Definition=fut. <b class="b3">-βᾰλῶ</b>: aor. [[κατέβᾰλον]]; Ep. 3sg. <span class="sense"><span class="bld">A</span> κάββαλε <span class="bibl">Od. 6.172</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>189</span>, etc.; imper. καββαλόντων <span class="title">Foed.Delph.Pell.</span>1<span class="title">B</span> 14:—[[throw down]], [[overthrow]], κατὰ πρηνὲς βαλέειν Πριάμοιο μέλαθρον <span class="bibl">Il.2.414</span>; ἐς μέσσον κ. τι <span class="bibl">15.357</span>; ἐνὶ πόντῳ <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>189</span>; ἐπ' ἀκτῆς <span class="bibl">Il.23.125</span>(tm.); ἐπὶ Χθονί <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>462</span>, etc.; κ. ([[τινὰ]]) ἐνθάδε <span class="bibl">Od.6.172</span>; <b class="b3">κ. τὰ οἰκήματα, τὰ ἀγάλματα</b>, <span class="bibl">Hdt.1.17</span>, <span class="bibl">8.109</span>; τεῖχος <span class="bibl">Th.7.24</span>; κ. τινὰ ἀπὸ τοῦ ἵππου <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.2.41</span>; ἀπ' ἐλπίδος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>15e</span>; <b class="b3">κ. ἐς τὸ μηδέν</b> [[to bring down]] to nothing, opp. <b class="b3">ἐξᾶραι ὑψοῦ</b>, <span class="bibl">Hdt.9.79</span>; <b class="b3">κάββαλλε τὸν Χείμωνα</b> [[confound]], [[defy]] the storm, <span class="bibl">Alc.34.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">κ. ἑαυτόν</b> [[throw]] oneself down to sleep, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Caes.</span>38</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[strike down]] with a weapon, [[slay]], <span class="bibl">Il.2.692</span>(tm.), <span class="bibl">Hdt.4.64</span>, etc.; by a blow, κ. πατάξας <span class="bibl">Lys.13.71</span>; especially of slaying victims, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1603</span>, <span class="bibl">Isoc.2.20</span>; κ. θῦμα δαίμοσιν <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1246</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> Pass., to [[be stricken]], νόσῳ <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1121.9</span>(iii A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[throw]] into prison, κ. τινὰ ἐς ἐρκτήν <span class="bibl">Hdt.4.146</span>: generally, [[throw]], [[bring]] into a certain state, κ. ([[τινὰ]]) ἐς ξυμφοράς <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>606</span>, <span class="bibl">Antipho Soph.58</span>; <b class="b3">εἰς ἀπορίαν, εἰς ἀπιστίαν</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>15e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>88c</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[overthrow]], [[refute]], <b class="b3">οἱ -βάλλοντες</b> (''[[sc.]]'' [[λόγοι]]), title of work by Protagoras: κ. τινά <span class="bibl">Democr.125</span>; δόξαν <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>6.20</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[abuse]], [[bully]], Phld.<span class="title">Rh.</span>2.164S. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[cast down]] or [[away]], [[cast off]], [[reject]], <span class="bibl">Isoc.12.24</span>: metaph., [[forget]], <span class="bibl">Ael.<span class="title">Fr.</span>111</span>; <b class="b3">κ. εἴς τι</b> [[throw away]] upon a thing, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>960e</span>:—Pass., <b class="b3">οἱ καταβεβλημένοι</b> [[despicable fellows]], <span class="bibl">Isoc.12.8</span>; cf. [[καταβεβλημένως]]. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[let fall]], [[drop]], ἀπὸ ἕο κάββαλεν υἱόν <span class="bibl">Il.5.343</span>; <b class="b3">κάββαλε νεβρόν</b>, of an eagle, <span class="bibl">8.249</span>; of a fawning dog, οὔατα κάββαλεν ἄμφω <span class="bibl">Od.17.302</span>; <b class="b3">ἴουλον ἀπὸ κροτάφων κ</b>. <span class="bibl">Theoc.15.85</span>; of sails, καθ' ἱστία λευκὰ βαλόντες <span class="bibl">Thgn.671</span>; τἀκάτια <span class="bibl">Epicr.10</span>; <b class="b3">κατ' ὀφθαλμοὺς</b> βαλεῖ <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>574</span>; <b class="b3">τὰς ὀφρῦς κ</b>. <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>167</span>; <b class="b3">κ. τὰ κέρατα</b> [[droop]] their feelers, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>590b26</span>: in Politics, [[abandon]] a measure, καταβάλλοντ' ἐᾶν ἐν ὑπωμοσίᾳ <span class="bibl">D.18.103</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[lay down]], [[set down]], κρεῖον μέγα κάββαλεν ἐν πυρὸς αὐγῇ <span class="bibl">Il.9.206</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>165</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>727</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[lay down]], [[lay in]] stores, κ. σιτία <span class="bibl">Hdt.7.25</span>:—Pass., <b class="b3">κὰτ ἄσπιδες βεβλήμεναι</b> [[stored up]], <span class="bibl">Alc.15.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[pay down]], [[yield]], [[bring in]], ἡ λίμνη καταβάλλει ἐπ' ἡμέρην ἑκάστην τάλαντον ἐκ τῶν ἰχθύων <span class="bibl">Hdt.2.149</span>; τὰς ἐπικαρπίας τῇ πόλει <span class="bibl">And.1.92</span>, cf. Lexib.<span class="bibl">93</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[pay]], τἀργύριον <span class="bibl">Th. 1.27</span>; τριώβολον <span class="bibl">Amips.13</span>; ἀρραβῶνα <span class="bibl">Men.743</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PRev.Laws</span>48.10</span>(iii B.C.), etc.; τιμήν τινι ὑπέρ τινος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>932d</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span> 25</span>; τέλη <span class="title">GDI</span>5018a17 (Gortyn), <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span>29.6</span> (iii B.C.); λύτρα <span class="title">GDI</span> 5151.8 (Cret., found at Delphi); <b class="b3">καταβαλών σοι δραχμὴν τῶν βοτρύων</b> for them, Philostr.<span class="title">Her.Praef.</span>1; <b class="b3">κ. ζημίαν</b> [[pay up]], [[discharge]] a fine, <span class="bibl">D. 24.83</span>, cf. <span class="bibl">59.27</span>:—later in Med., μισθὸν καταβαλέσθαι <span class="bibl">Alciphr.1.12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[put in]], [[deposit]], in Pass., εἰ ἡ μαρτυρία κατεβάλλετο ἐνταῦθα <span class="bibl">D.34.46</span>:—but usually in Med., [[deposit]], γράμματα εἰς κιβωτόν <span class="title">BCH</span>25.100 (Tlos), cf. <span class="title">IG</span>12(1).3.15 (Rhodes); <b class="b3">ψευδεῖς γραφὰς εἰς τὰ δημόσια γράμματα</b> Docum. ap. <span class="bibl">D.18.55</span>; λόγους <span class="title">IG</span>7.2850 (Haliartus); δόγμα <span class="title">GDI</span>5182.10 (Cret., found at Teos). </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[throw down]] seed, [[sow]], <span class="bibl">Men. <span class="title">Georg.</span>37</span>, cf. <b class="b3">καταβλητέον; κ. τὸ σπέρμα</b>, of the male, <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Nat.</span>908.1</span>:—Pass., <span class="title">Placit.</span>5.7.4, <span class="bibl">Sor.1.33</span>, <span class="bibl">Ocell.4.14</span>: metaph., σπέρμα κ. τοιούτων πραγμάτων <span class="bibl">D.24.154</span>; <b class="b3">κ. φάτιν ὡς .</b>. [[spread abroad]] a rumour, <span class="bibl">Hdt.1.122</span>, cf.<span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>758</span>(lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[lay down as a foundation]], mostly in Med., τὴν τῆς ναυπηγίας ἀρχὴν καταβαλλόμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>803a</span>: esp. metaph., <b class="b3">-βαλλομένα μέγαν οἶκτον</b> [[beginning]] a lament (cf. infr. <span class="bibl">8</span>), <span class="bibl">E. <span class="title">Hel.</span>164</span>(lyr.); Ἀρίστιππος τὴν Κυρηναϊκὴν φιλοσοφίαν κατεβάλετο <span class="bibl">Str. 17.3.22</span>; καταβαλέσθαι τοὐπτάνιον <span class="bibl">Sosip.1.39</span>; ἐξ ἀρχῆς καινὴν νομοθεσίαν <span class="bibl">D.S.12.20</span>; τὴν Στωϊκῶν αἵρεσιν Plu.2.329a: hence generally, [[to be the author of]], [[commit to writing]], ἱστορικὰς καταβαλόμενοι πραγματείας <span class="bibl">D.H.1.1</span>; [[λόγον]] Darius ap.<span class="bibl">D.L.9.13</span>; φλυαρίας Gal.7.476:— Pass., ὅταν δὲ κρηπὶς μὴ καταβληθῇ… ὀρθῶς <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1261</span>: freq. metaph., δεδημοσιωμένα που καταβέβληται <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>232d</span>; πολλοὶ λόγοι πρὸς αὐτὰ -βέβληνται <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1096a10</span>; <b class="b3">καταβεβλημέναι μαθήσεις</b> [[fundamental]], [[established]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1337b21</span>; <b class="b3">τὰ κ. παιδεύματα</b> ib.<span class="bibl">1338a36</span>, cf. Phld.<span class="title">Rh.</span>1.27S. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> c. inf., <b class="b3">γάμον καταβάλλομ' ἀείδειν</b> I [[begin]] my song of, <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>196</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> Pass., [[lie down]], εἰς εὐνάν <span class="bibl">Theoc.18.11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> like [[καταβαίνω]] <span class="bibl">11.1</span>, [[arrive]] at in a course of lectures, εἰς Γοργίαν <span class="bibl">Dam.<span class="title">Isid.</span>54</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> intr., [[fall]], εἰς φθόνον καὶ ἀπορίαν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>344c</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1338.png Seite 1338]] (s. [[βάλλω]]), 1) [[herabwerfen]], herunterwerfen, zu [[Bodenstürzen]]; in tmesi, [[πρίν]] με κατὰ πρηνὲς βαλέειν Πριάμοιο [[μέλαθρον]] Il. 2, 414; ἡ δὲ μέγα ἰάχουσα ἀπὸ ἕο κάββαλεν [[υἱόν]] 5, 343, sie ließ den Sohn zur Erde fallen; vom Adler, πὰρ δὲ Διὸς βωμῷ κάββαλε νεβρόν 8, 249; κάββαλ' ἐπ' ἠπείροιο Hes. Th. 189; κατ' ἀγρίῳ ἐν πυρὶ [[βάλλω]] Theocr. 2, 54; von den schmeichelnden Hunden, [[οὔατα]] κάββαλεν, er ließ die Ohren hangen, senkte sie, Od. 17, 302; vgl. Eur. καταβαλὼν τὰς [[ὀφρῦς]] Cycl. 167; vom Hirsch, καταβάλλειν τὰ κέρατα, das Geweih abwerfen, Arist. H. A. 6, 18 u. öfter; p. πρᾶτον ἴουλον ἀπὸ κροτάφων, den ersten Bart herabwallen lassen, Theocr. 15, 85; <span class="ggns">Gegensatz</span> ἀναστῆσαι, Plat. Charm. 155 b; αἴσχιον ἐν πάλῃ τὸ πίπτειν ἢ τὸ καταβάλλειν Hipp. min. 374 a; vgl. Plut. Pericl. 8; καταβάλλειν ἀπὸ τοῦ ἵππου, vom Pferde herunterwerfen, Xen. Hell. 5, 2, 41; übertr., ἀπ' ἐλπίδος Plat. Euthyphr. 15 e; [[zerstören]], τὰ οἰκήματα οὐ κατέβαλλε Her. 1, 17; τὰ θεῶν ἀγάλματα, umstürzen, 8, 109; πολλοὺς Λακεδαιμονίων, niederstrecken, 9, 63, wie Lys. πατάξας τινά 13, 87; [[ἔνθεν]] καὶ [[ἔνθεν]] ἠκόντιζον καὶ πολλοὺς αὐτῶν κατέβαλλον Xen. Hell. 3, 2, 3, vgl. Cyr. 1, 3, 14; πατάξαι καὶ καταβαλεῖν τὴν παρθένον Plut. Cim. 6; Pol. 5, 17, 4 u. a. Sp. – So ist auch vielleicht ἱερεῖα καταβάλλειν Isocr. 2, 20 zu nehmen, wenn es nicht wie unten 3) »die gesetzmäßigen Opfer abtragen, erlegen« ist; vgl. Eur. καλὸν τὸ [[θῦμα]] καταβαλοῦσα δαίμοσιν Bacch. 1244 u. σφάγια Or. 1603. – 2) in einen Zustand [[hineinversetzen]], mit Heftigkeit oder plötzlich, εἰς συμφοράς Eur. I. T. 606, εἰς ἀπορίαν Plat. Phil. 15 e Hipp. mai. 286 c; εἰς ἀπιστίαν Phaed. 88 c; εἰς φόβον Epist. VII, 333 c; εἰς φθόνον ib. 344 c; εἶς δόξαν Rep. VII, 538 d. Auch med., sich stürzen, εἰς φθόνον καὶ ἀπορίαν Plat. ep. VII, 344 c; vgl. ἐξάρας με ὑψσῦ ἐς τὸ μηδὲν κατέβαλες, du stießest mich von der Höhe in das Nichts hinab, Her. 9, 79. – Aehnlich im eigtl. Sinne εἰς γῆν φυτὸν καὶ [[σπέρμα]] Plat. Theaet. 149 e, aussäen; übertr., οὐδὲ [[σπέρμα]] δεῖ καταβάλλειν ἐν τῇ πόλει οὐδένα τοιούτων πραγμάτων Dem. 24, 154. – Überhaupt [[verbreiten]], καταβάλλειν φάτιν, das Gerücht verbreiten, Her. 1, 122; δεδημοσιωμένα που καταβέβληται γεγραμμένα Plat. Soph. 232 b; πολλοὶ λόγοι πρὸς αὐτὰ καταβέβληνται Arist. Eth. 1, 3 (s. unten 4). – 3) [[niederlegen]], hinlegen, Ar. Ach. 165 Ran. 1124. – Besonders Geld [[erlegen]], zu dessen Bezahlung man verpflichtet ist, u. überhaupt Geld einbringen, abwerfen, ἡ [[λίμνη]] ἐς τὸ βασιλεῖον καταβάλλει ἐπ' ἡμέρην ἑκάστην [[τάλαντον]] ἐκ τῶν ἰχθύων Her. 2, 149; τὰ νόμιμα Plat. Legg. V, 742 b XI, 932 d; χρήματα Andoc. 1, 73; entrichten, Thuc. 1, 27; τέλη ὠνούμενος μὴ καταβάλλειν Dem. 24, 144; ζημίας ib. 83; τὰς καταβολάς 59, 27; Sp., wie Plut. Them. 24; bezahlen, Strab. V, 224; λύτρα πολεμίοις D. Hal. 2, 10; [[ὑπέρ]] τινος, Luc. vit. auct. 25. – Ein Zeugniß ablegen, ἡ [[μαρτυρία]] κατεβάλλετο [[ἐνταῦθα]] Dem. 34, 46. – 4) [[verwerfen]], Sp., bes. pass., αἱ καταβεβλημέναι ὑποθέσεις Arist. Pol. 8, 2, wenn dies nicht zu 2) gehört, die allgemein verbreiteten, gewöhnlichen, u. deshalb nicht bewnders zu achtenden; Isocr. aber vrbdt τοῦ μὴ τῶν καταβεβλημένων εἷς εἶναι μηδὲ τῶν κατημελημένων, 12, 8, wobei an den zu Boden gestreckten Ringer zu denken ist. – Med. für sich niederlegen, bes. den Grund zu Etwas, οἷον δή τις ναυπηγὸς τὴν τῆς ναυπηγίας ἀρχὴν καταβαλλόμενος Plat. Legg. VII, 803 a; übh. [[begründen]], [[anfangen]], ὦ μεγάλων [[ἀχέων]] καταβαλλομένα μέγαν οἶτον Eur. Hel. 164, vgl. pass. [[ὅταν]] δὲ κρηπὶς μὴ καταβληθῇ γένους ὀρθῶς, [[ἀνάγκη]] δυστυχεῖν τοὺς ἐκγόνους Herc. Fur. 1261; τοὐπτάνιον, einrichten, Sosip. Ath. IX, 318 d; Sp. häufiger, Ἀρίστιππος τὴν Κυρηναϊκὴν φιλοσοφίαν κατεβάλετο Strab. XVII, 837, er gründete die kyrenäische Schule, wie ὁ Στωικῶν αἵρεσιν καταβαλόμενος Plut. de Alex. fort. 1, 6; ἐξ ἀρχῆς καινὴν νομοθεσίαν καταβαλόμενος D. Sic. 12, 20; ἱστορικὰς πραγματείας D. Hal. 1, 1. Von der Weltschöpfung, K. S. Vgl. [[καταβολή]].

|btext=<i>f.</i> καταβαλῶ, <i>ao.2</i> κατέβαλον;<br /><b>1</b> [[abattre]], [[renverser]], [[jeter à bas]], acc. : τινα ἀπὸ [[τοῦ]] ἵππου XÉN renverser qqn de cheval;<br /><b>2</b> baisser, abaisser : [[οὔατα]] OD baisser les oreilles ; ἀπὸ [[ἕο]] κάββαλεν υἱόν IL elle laissa retomber son fils ; <i>fig.</i> κ. ἑαυτόν PLUT s'abandonner, se dégrader ; οἱ καταβεβλημένοι ISOCR les gens de rien;<br /><b>3</b> [[enfoncer]], [[jeter dans]] ; <i>fig.</i> τινα [[εἰς]] ἀπιστίαν PLAT jeter qqn dans la défiance ; répandre : φάτιν HDT un bruit;<br /><b>4</b> déposer : [[κρεῖον]] IL dresser une table à découper ; <i>particul.</i> déposer une somme d'argent, payer, acc. ; rapporter, produire : ἡ [[λίμνη]] καταβάλλει [[ἐς]] τὸ βασιλήϊον ἐπ’ ἡμέρην ἑκάστην [[τάλαντον]] [[ἐκ]] [[τῶν]] ἰχθύων HDT le lac rapporte chaque jour au palais un revenu d'un talent de la vente des poissons;<br /><b>5</b> [[rejeter]], [[mettre de côté]];<br /><i><b>Moy.</b></i> [[καταβάλλομαι]];<br /><b>1</b> déposer pour soi : [[εἰς]] τὰ δημόσια γράμματα DÉM déposer dans les registres publics;<br /><b>2</b> [[déposer une semence]], [[un germe]];<br /><b>3</b> poser les fondements de, fonder, établir : αἵρεσιν PLUT une école de philosophie.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[βάλλω]].

|elnltext=κατα-βάλλω, Dor. imperf. med. 2 sing. κατεβάλλευ; ep. aor. 3 sing. κάββαλε met acc., meestal met bep. van richting of prep. bep. neerwerpen, naar beneden gooien:; ἐνθάδε κάββαλε hij heeft mij hier doen belanden Od. 6.172; κ. τινὰ ἐς ἐρκτήν iem. in de gevangenis gooien Hdt. 4.146.2; κ. τινὰ ἀπὸ τοῦ ἵππου iem. van zijn paard gooien Xen. Hell. 5.2.41; κατέβαλεν ὃ ἔλαβεν hij wierp weg wat hij had gekregen Xen. Cyr. 2.2.4; ook med.:; ὅκ’ εἰς εὐναν κατεβάλλευ toen jij je op je bed liet vallen Theocr. 18.11; overdr.: κάββαλλε τὸν χείμωνα verdrijf de winterkoude Alc. 338.5; κ. ἐς τὸ μηδέν tot nul reduceren Hdt. 9.79.1; κ. τινὰ ἀπ’ ἐλπίδος iem. de hoop doen verliezen Plat. Euthyph. 15e; κ. φάτιν ὡς het gerucht verspreiden dat Hdt. 1.122.3. met acc., altijd zonder prep. bep. spec. med. als fundament leggen, beginnen:; τὴν τῆς ναυπηγίας ἀρχὴν κ. de basis voor het bouwen van een schip leggen Plat. Lg. 803a; overdr.: καταβάλλεσθαι μέγαν οἶκτον luid geklaag inzetten Eur. Hel. 164; ὅταν δὲ κρηπὶς μὴ καταβληθῇ γένους ὀρθῶς wanneer de basis van een geslacht niet op de juiste wijze is gelegd Eur. HF 1261; τὰ καταβεβλημένα παιδεύματα de gevestigde leersystemen Aristot. Pol. 1338a36. omverwerpen, verwoesten:; τεῖχος een muur Thuc. 7.24.1; overdr.:; πατρίους παραδοχάς breken met de voorvaderlijke tradities Eur. Ba. 202; neerslaan:; καταβάλλει πατάξας met één klap slaat hij hem neer Lys. 13.71; doden: m. n. van offerdieren:. ἱερεῖα πολλὰ κ. vele offerdieren slachten Isocr. 2.20. laten vallen, laten zakken:; κάββαλε νεβρόν hij (adelaar) liet het hert vallen Il. 8.249; οὔατα κάββαλεν ἄμφω hij (hond) liet beide oren hangen Od. 17.302; τοὺς σκίπωνας καταβάλλω ik laat de stokken vallen (= ik werp de handdoek in de ring? ) Aristoph. Ve. 727; ook overdr.: laten vallen, afzien van:. τὸν νόμον τοῦτον... καταβάλλοντ’ ἐᾶν van die maatregel afzien en hem laten vallen Dem. 18.103. neerleggen; opbergen:; σιτία κ. de proviand opbergen Hdt. 7.25.1; (van geld) binnen brengen, opleveren:; ( ἡ λίμνη ) καταβάλλει ἐπ’ ἡμέρην ἑκάστην τάλαντον ἀργυρίον ἐκ τῶν ἰχθύων het (meer) levert dagelijks een talent aan zilver op uit de visvangst Hdt. 2.149.5; betalen:. τἀργύριον het geld Thuc. 1.27.1; τὸ δημόσιον ὑπὲρ αὐτοῦ τιμὴν τῷ κεκτημένῳ καταβαλλέτω de staatskas moet de koopprijs voor hem (de slaaf) aan zijn bezitter betalen Plat. Lg. 932d.

|elrutext='''καταβάλλω:''' (fut. καταβαλῶ, aor. 2 κατέβαλον - эп. 3 л. sing. [[κάββαλε]])<br /><b class="num">1</b> [[выпускать из рук]], [[ронять]] (ἀπὸ ἕο [[υἱόν]] Hom.); выпускать из когтей, бросать вниз (νεβρόν Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[опускать вниз]]: ([[Ἄργος]]) [[οὔατα]] [[κάμβαλεν]] (= κάββαλεν) [[ἄμφω]] Hom. (увидев хозяина), Аргос опустил оба уха; κ. τὰς [[ὀφρῦς]] Eur. опустить брови, т. е. разгладить чело, повеселеть;<br /><b class="num">3</b> [[отращивать]], [[отпускать]] (ἴουλον ἀπὸ κροτάφων Theocr.);<br /><b class="num">4</b> [[бросать]], [[сеять]] (εἰς γῆν φυτὸν καὶ [[σπέρμα]] Plat.);<br /><b class="num">5</b> [[сбрасывать]], [[сталкивать]], [[опрокидывать]] (τινὰ ἀπὸ τοῦ ἵππου Xen.; ἐπὶ χθονί, ἐνὶ πόντῳ Hes.; ἐν πάλῃ, ''[[sc.]]'' τὸν [[ἀντίπαλον]] Plat.; καταβαλλόμενοι, ἀλλ᾽ οὐκ ἀπολλύμενοι NT): κ. ἀπ᾽ ἐλπίδος Plat. лишать надежды, приводить в уныние;<br /><b class="num">6</b> [[низвергать]], [[разрушать]], [[сносить]] (τὰ οἰκήματα, τὰ τῶν [[θεῶν]] ἀγάλματα Her.);<br /><b class="num">7</b> [[свергать]], [[низводить]] (τινὰ εἰς τὸ [[μηδέν]] Her.);<br /><b class="num">8</b> [[валить]], [[срубать]] (τὰ δενδρα Arst.);<br /><b class="num">9</b> [[умерщвлять]], [[убивать]] (πολλοὺς Λακεδαιμονίων Her.; [[ἐάν]] τις ξύλῳ ἢ μαχαίρᾳ πατάξας καταβάλῃ Lys.);<br /><b class="num">10</b> [[сваливать]], [[складывать]] (φιτροὺς ἐπ᾽ ἀκτῆς Hom.);<br /><b class="num">11</b> [[приносить или закалывать в жертву]] (σφάγια, τὸ [[θῦμα]] δαίμοσιν Eur.);<br /><b class="num">12</b> [[распускать]], [[распространять]] (φάτιν Her.; αἱ καταβεβλημέναι [[νῦν]] μαθήσεις Arst.);<br /><b class="num">13</b> [[ввергать]], [[помещать]], [[заключать]] (τινὰ ἐς ἑρκτήν Her.);<br /><b class="num">14</b> [[повергать]], [[ввергать]], [[приводить]] (εἰς συμφοράς Eur.; τινὰ εἰς φόβον, εἰς [[δόξαν]], εἰς ἀπιστίαν Plat.): καταβάλλεσθαι εἰς φθόνον Plat. поддаться чувству зависти;<br /><b class="num">15</b> [[отвергать]], [[отбрасывать прочь]]: κατέβαλεν ὃ ἔλαβεν, ὡς ἕτερον ληψόμενος Xen. он отбросил (кусок), который взял, чтобы выбрать другой; οἱ καταβεβλημένοι Isocr. пропащие люди, отверженные;<br /><b class="num">16</b> [[откладывать в сторону]] (τοὺς σκίπωνας Arph.);<br /><b class="num">17</b> [[устанавливать]], [[ставить]] ([[κρεῖον]] ἐν πυρὸς αὐγῇ Hom.);<br /><b class="num">18</b> [[доставлять]], [[накапливать]] (κ. σιτία τῇ στρατιῇ Her.);<br /><b class="num">19</b> [[доставлять]] (в виде дохода), давать, приносить (ἐπ᾽ ἡμέρην ἑκάστην [[τάλαντον]] Her.);<br /><b class="num">20</b> [[вносить]], [[платить]], [[уплачивать]] ([[τἀργύριον]] Thuc.; τιμήν τινι [[ὑπέρ]] τινος Plat.; ζημίας Dem.);<br /><b class="num">21</b> [[давать]], [[предоставлять]] (μαρτυρίαν Dem.; γεγραμμένα Plat.): καταβάλλεσθαι εἰς τὰ [[δημόσια]] γράμματα Dem. сдать свои документы в государственный архив; πολλοὶ λόγοι πρὸς αὐτὰ καταβέβληνται Arst. в пользу этого приведены многие доводы;<br /><b class="num">22</b> преимущ. med. (тж. κ. [[θεμέλιον]] NT) закладывать основы, основывать, класть начало (чему-л.), подготовлять (μέγαν οἶτον Eur.): τὴν τῆς ναυπηγίας ἀρχὴν καταβάλλεσθαι Plat. набрасывать основную схему постройки корабля; ὁ Στωϊκῶν αἵρεσιν καταβαλόμενος Plut. (Зенон), положивший начало школе стоиков; [[ὅταν]] κρηπὶς καταβληθῇ [[ὀρθῶς]] Eur. когда основа хорошо заложена.

|strgr=from [[κατά]] and [[βάλλω]]; to [[throw]] down: [[cast]] down, [[lay]].

|lsmtext='''καταβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>, αόρ. βʹ <i>κατέβᾰλον</i>, Επικ. γʹ ενικ. [[κάββαλε]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ρίχνω]] [[κάτω]], [[ανατρέπω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· κ. εἰς τὸ [[μηδέν]], [[φέρνω]], [[οδηγώ]] στο [[μηδέν]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σκοτώνω]] με όπλο, [[φονεύω]], [[σφαγιάζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[ρίχνω]] ή [[φέρνω]] σε ορισμένη [[κατάσταση]], σε Ευρ., Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> [[ρίχνω]] [[κάτω]] ή [[ρίχνω]] [[μακριά]], [[διώχνω]], [[απορρίπτω]], σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> με ηπιότερη [[σημασία]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να πέσει [[κάτω]], [[ρίχνω]] [[κάτι]] [[κάτω]], σε Όμηρ.· κ. [[ἱστία]], [[κατεβάζω]] τα πανιά, σε Θέογν.· τὰς [[ὀφρῦς]] κ., σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[βάζω]], [[επιθέτω]], [[τοποθετώ]], Λατ. deponere, σε Ομήρ. Ιλ., Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[κατεβάζω]] ή [[συσσωρεύω]], [[ιδίως]], στην [[παραλία]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[πληρώνω]] τοις μετρητοίς, [[παραχωρώ]], [[παραδίδω]] ή [[εισφέρω]], στον ίδ.· [[αποτίνω]], [[πληρώνω]], σε Θουκ. κ.λπ. — Μέσ., [[προκαλώ]] [[κατάθεση]], σε Δημ.<br /><b class="num">5.</b> [[παρέχω]], [[δίνω]], <i>μαρτυρίαν</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">6.</b> [[ρίχνω]] σπόρο, [[σπέρνω]], στον ίδ.· <i>κ. φάτιν</i>, Λατ. spargere voces, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">7.</b> [[βάζω]], [[θέτω]] ως [[θεμέλιο]], ως [[βάση]], [[κυρίως]] στη Μέσ., σε Ευρ. — Παθ., <i>[[καταβεβλημένος]]</i>, [[βασικός]], [[θεμελιώδης]], [[τακτικός]], σε Αριστ.