3,277,218
edits
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
|||
(35 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=poma | |Transliteration C=poma | ||
|Beta Code=pw=ma | |Beta Code=pw=ma | ||
|Definition=(A), ατος, τό, < | |Definition=(A), -ατος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[lid]], [[cover]], φαρέτρης Il.4.116, cf. Od.9.314, B.5.76; χηλοῦ Il.16.221, cf. Od.8.443; [[πίθου]], [[πίθοιο]], Hes.''Op.''94,98; κάδων Archil.4; κεραμίων ''PCair.Zen.''481.26 (iii B.C., pl.); ([[κιβωτός|κιβωτοῦ]]) Plu. ''Rom.''28; σιδηροῦν Plb.22.11.16; <b class="b3">ἔχει ἡ ἀρτηρία</b> (the [[windpipe]]) οἷον π. τὴν [[ἐπιγλωττίς|ἐπιγλωττίδα]] Arist.''Resp.''476a34, cf. ''HA''530a21, al.; <b class="b3">ἐπέθηκα τῇ θύρᾳ τὸ π.</b> the [[stone]] that [[closed]] the [[entrance]], Luc.''DMar.''2.2; πῶμα [[λάϊνος|λάϊνον]], of a [[tomb]], ''IG''12(8).93 (Imbros); [[operculum]] of [[univalve]]s, πορφύρας πώματα Dsc.2.7, cf. 8, ''Eup.''2.63; of the Egyptian bean, Id.2.106.<br /><br />(B), -ατος, τό, ([[πίνω]], [[πέπωκα]])<br><span class="bld">A</span> [[drink]], [[draught]], A.''Eu.''266 (lyr.), S.''Ph.''715 (lyr.), [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''392 (prob.), ''Ba.''279 (prob.), [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]''406a, etc.; [[τὰ ἀναγκαῖα πώματα]] = [[drinking water]], Id.''Lg.''844b: pl., <b class="b3">εὐτρεφέστατον πωμάτων</b>, of [[Dirce]], A. ''Th.''308(lyr.):—the short form πόμα occurs in Pi.''N.'' 3.79 (metaph.), and in later Poets, Call.''Fr.''8.20 P., Nic.''Al.''105, 299, Man.3.71 (poet. dat. pl. πομάτεσσι [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]); also in Ionic and later Prose, Hp.''VM''5 (opp. [[ῥύφημα]]), [[Herodotus|Hdt.]]3.23, Phld.''Mus.''p.51 K., cf. Poll.6.15; but only as [[varia lectio|v.l.]] in correct Attic writers, as [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''117b, ''Phlb.''34e:—for [[πομάτιον]] in ''EM''578.8 Dind. restores <b class="b3">πόμα τι</b> from [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] [[sub verbo|s.v.]] [[μελίτιον]].<br><span class="bld">II</span> [[drinking cup]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0827.png Seite 827]] τό ([[πίνω]], πέπωκα), der Trank; π οταμοὺς δ' οἲ διὰ χώρας θελεμὸν [[πῶμα]] χέουσιν, Aesch. Suppl. 1027, u. öfter; Soph. Phil. 706; Eur. Bacch. 707 u. öfter, Plut. Critia. 115 b u. oft, wie Folgde. τό, der Deckel; φαρέτρης, Il. 4, 116; χηλοῦ, 16, 221, u. oft; πώμασιν ἄρσον ἅπαντας (sc. ἀμφιφορεῖς), Od. 2, 353; πίθου, Hes. O. 94. 98; Archil. frg. 49; u. in Prosa: σιδηροῦν, Pol. 22, 11, 16; κιβωτοῦ, Plut. Rom. 28, Luc. Icarom. 25. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0827.png Seite 827]] τό ([[πίνω]], [[πέπωκα]]), der Trank; π οταμοὺς δ' οἲ διὰ χώρας θελεμὸν [[πῶμα]] χέουσιν, Aesch. Suppl. 1027, u. öfter; Soph. Phil. 706; Eur. Bacch. 707 u. öfter, Plut. Critia. 115 b u. oft, wie Folgde. τό, der Deckel; φαρέτρης, Il. 4, 116; χηλοῦ, 16, 221, u. oft; πώμασιν ἄρσον ἅπαντας (''[[sc.]]'' ἀμφιφορεῖς), Od. 2, 353; πίθου, Hes. O. 94. 98; Archil. frg. 49; u. in Prosa: σιδηροῦν, Pol. 22, 11, 16; κιβωτοῦ, Plut. Rom. 28, Luc. Icarom. 25. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<span class="bld">1</span>ατος (τό) :<br /><b>I.</b> [[couvercle]] :<br /><b>1</b> [[couvercle de vase]] <i>ou</i> de tonneau;<br /><b>2</b> [[couvercle de carquois]];<br /><b>3</b> [[couvercle de coffre]], [[de trappe]];<br /><b>II.</b> [[pierre qui bouche l'entrée d'un antre]].<br />'''Étymologie:''' R. Πω, couvrir.<br /><span class="bld">2</span>ατος (τό) :<br /><b>1</b> ce qu'on boit, boisson, potion;<br /><b>2</b> [[eau potable]].<br />'''Étymologie:''' R. Πο, boire ; v. [[πίνω]] pf. [[πέπωκα]], <i>lat.</i> potus, poculum, etc. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=πῶμα -ατος, τό deksel, afsluiting.<br />πῶμα -ατος, τό ook πόμα [πίνω] drank; spec. drinkwater:. ὕδωρ... Διρκαῖον, εὐτραφέστατον πωμάτων het water van de Dirce, de gezondste drank Aeschl. Sept. 308. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''πῶμα:''' ατος τό Trag., Plat. = [[πόμα]].<br />ατος τό крышка, клапан (φαρέτρης Hom.; [[πίθου]] Hes.; κιβωτοῦ Plut.). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />το / [[πῶμα]], πώματος, ΝΑ<br />[[κάλυμμα]], [[σκέπασμα]], [[τάπα]], [[καπάκι]] (α. «[[βάλε]] το [[πώμα]] στο [[μπουκάλι]] [[γιατί]] θα εξατμιστεί το [[οινόπνευμα]]» β. «ὡς εἴ τε φαρέτρη πῶμ' ἐπιθείη», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[τάφος]], [[μνήμα]] («εἶδε δὲ τέκνου πώματι λαϊνέῳ [[σῶμα]] κατισχόμενον», <b>επιγρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πῶμα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>p</i><i>ō</i>-<i>mn</i> με [[επίθημα]] -<i>μα</i> τών ρηματικών ονομάτων, | |mltxt=<b>(I)</b><br />το / [[πῶμα]], πώματος, ΝΑ<br />[[κάλυμμα]], [[σκέπασμα]], [[τάπα]], [[καπάκι]] (α. «[[βάλε]] το [[πώμα]] στο [[μπουκάλι]] [[γιατί]] θα εξατμιστεί το [[οινόπνευμα]]» β. «ὡς εἴ τε φαρέτρη πῶμ' ἐπιθείη», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[τάφος]], [[μνήμα]] («εἶδε δὲ τέκνου πώματι λαϊνέῳ [[σῶμα]] κατισχόμενον», <b>επιγρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πῶμα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>p</i><i>ō</i>-<i>mn</i> με [[επίθημα]] -<i>μα</i> τών ρηματικών ονομάτων, [[πρβλ]]. [[δράμα]]) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>p</i><i>ō</i>(<i>i</i>)- / <i>p</i><i>ō</i>-<i>y</i>- «[[προστατεύω]], [[φυλάσσω]], [[στεγάζω]]» με βουκολική σημ., στην οποία ανάγονται και οι τ. <i>πῶυ</i> «[[αγέλη]]», [[ποίμνη]] «[[κοπάδι]]», [[ποιμήν]] «[[βοσκός]]» (<b>βλ. λ.</b> [[ποιμένας]]), [[καθώς]] και το αρχ. ινδ. <i>p</i><i>ā</i><i>ti</i> «[[προφυλάσσω]]»].<br /> <b>(II)</b><br />πώματος, τὸ, Α, και [[πόμα]], -ατος, ΜΑ<br /><b>1.</b> [[καθετί]] που πίνεται, [[ποτό]]<br /><b>2.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[ποτήρι]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «τὰ ἀναγκαῖα πώματα» — πόσιμο [[νερό]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[πίνω]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''πῶμα:''' -ατος, τό (√<i>ΠΟ</i> σε μερικούς χρόνους του [[πίνω]]), ποτό, [[ρόφημα]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">• [[πῶμα]]:</b> -ατος, τό, [[σκέπασμα]], [[κάλυμμα]], σε Όμηρ. (άγν. προέλ.). | |lsmtext='''πῶμα:''' -ατος, τό (√<i>ΠΟ</i> σε μερικούς χρόνους του [[πίνω]]), ποτό, [[ρόφημα]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">• [[πῶμα]]:</b> -ατος, τό, [[σκέπασμα]], [[κάλυμμα]], σε Όμηρ. (άγν. προέλ.). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''πῶμα''': τό, [[κάλυμμα]], [[σκέπασμα]], φαρέτρης Ἰλ. Δ. 116, Ὀδ. Ι. 314· χηλοῦ Ἰλ. Π. 221, Ὀδ. Θ. 443· πίθου Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 94. 98· κάδου Ἀρχίλ. 4· σιδηροῦν Πολύβ. 22. 11, 16· ἔχει ἡ [[ἀρτηρία]] (ὁ [[λάρυγξ]]) [[οἷον]] π. τὴν ἐπιγλωττίδα Ἀριστ. περὶ Ἀναπν. 11, 4, πρβλ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 4, 34 κ. ἀλλ.· π. τῆς θύρας τοῦ ἄντρου, ὁ [[λίθος]] [[ὅστις]] ἔφραττε τὴν εἴσοδον, Λουκ. Ἐνάλ. Διάλ. 2. 2. (Ἄγνωστος ἡ [[ἐτυμολογία]]). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=1.<br />Grammatical information: n.<br />Meaning: [[lid]], [[cover]] of chest, pot, tube etc. (ep. ion. Il., Arist., hell. a. late).<br />Derivatives: <b class="b3">πωμ-άτιον</b> n. dimin. (Sor.); <b class="b3">-ατίας</b> m. [[kind of snail]] (Dsc.) and two denominatives: 1. | |etymtx=1.<br />Grammatical information: n.<br />Meaning: [[lid]], [[cover]] of chest, pot, tube etc. (ep. ion. Il., Arist., hell. a. late).<br />Derivatives: <b class="b3">πωμ-άτιον</b> n. dimin. (Sor.); <b class="b3">-ατίας</b> m. [[kind of snail]] (Dsc.) and two denominatives: 1. [[πωμάζω]], also m. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">περι-</b> a.o. [[to cover]], [[close with a lid]] (Arist., Hero a.o.) with [[ἐπιπωμασμός]] (Eust.) and the backformation [[ἐπίπωμα]] [[lid]] (Gal. a.o.), to which [[ἐπιπωματικός]] (sch.); 2. [[πωματίζω]], mostly <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>'id.' (Arist., Thphr. a.o.) with [[ἐπιπωμάτισις]] (VIp). To this the seemingly primary [[ἐπιπωμάννυμαι]] to [[be covered]] (Hero).<br />Origin: IE [Indo-European] [787] <b class="b2">*peh₂-</b> [[guard]], [[protect]]<br />Etymology: Old verbal noun from IE <b class="b2">*poh₂-mn̥</b> beside <b class="b2">*poh₂-tro-m</b> n. in Skt. <b class="b2">pā́tram</b> [[case]], [[barrel]], Germ., e.g. Goth. [[fodr]] [[sheath]], [[cover]], NHG [[Futter]] (of cloth). The primary verb is retained in Skt. <b class="b2">pā́-ti</b> [[guard]], [[protect]] (IE <b class="b2">*peh₂-</b>). On the basis of the words belonging to it, [[ποιμήν]], [[πῶυ]] (< <b class="b3">*πῶι̯υ</b>) one posited a root with an original long diphthong <b class="b2">pōi-</b> (thus Pok. 839); s. [[ποιμήν]] w. further lit. (we now know that they had (<b class="b2">*peh₂-i-</b>, <b class="b2">poh₂-i-</b>).<br />2. Meaning: [[drink]]<br />See also: s. [[πίνω]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''πῶμα''': 1.<br />{pō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Deckel]] an Kasten, Krügen, Köchern usw. (ep. ion. seit Il., Arist., hell. u. sp.).<br />'''Derivative''': Davon [[πωμάτιον]] n. Demin. (Sor.), -ατίας m. [[Art Schnecke]] (Dsk.) und zwei Denominativa: 1. [[πωμάζω]], auch m. ἐπι-, περι- u.a. [[mit einem Deckel schließen]], [[zudecken]] (Arist., Hero u.a.) mit [[ἐπιπωμασμός]] (Eust.) und der Rückbildung [[ἐπίπωμα]] [[Deckel]] (Gal. u.a.), wozu [[ἐπιπωματικός]] (Sch.); 2. [[πωματίζω]], meist ἐπι-, περι-, ἀπο-’ds.’ (Arist., Thphr. u.a.) mit [[ἐπιπωμάτισις]] (VI<sup>p</sup>). Dazu das scheinbar primäre ἐπιπωμάννυμαι [[zugedeckt werden]] (Hero).<br />'''Etymology''' : Altes Verbalnomen aus idg. *''pō''-''mn̥'' neben *''pō''-''tro''-''m'' n. in aind. ''pā́tram'' [[Behälter]], [[Gefäß]], germ., z.B. got. ''fodr'' [[Scheide]], [[Futteral]], nhd. ''Futter'' (des Kleides). Das primäre Verb ist in aind. ''pā́''-''ti'' [[hüten]], [[schützen]] erhalten. Die dazu gehörigen [[ποιμήν]], πῶυ (aus *πῶι̯υ) lassen einen urspr. Langdiphthong ''pōi''- erkennen; s. [[ποιμήν]] m. weiterer Lit.<br />'''Page''' 2,635-636<br />2.<br />{pō̃ma}<br />'''Meaning''': [[Trank]]<br />'''See also''': s. [[πίνω]].<br />'''Page''' 2,635 | |ftr='''πῶμα''': 1.<br />{pō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Deckel]] an Kasten, Krügen, Köchern usw. (ep. ion. seit Il., Arist., hell. u. sp.).<br />'''Derivative''': Davon [[πωμάτιον]] n. Demin. (Sor.), -ατίας m. [[Art Schnecke]] (Dsk.) und zwei Denominativa: 1. [[πωμάζω]], auch m. ἐπι-, περι- u.a. [[mit einem Deckel schließen]], [[zudecken]] (Arist., Hero u.a.) mit [[ἐπιπωμασμός]] (Eust.) und der Rückbildung [[ἐπίπωμα]] [[Deckel]] (Gal. u.a.), wozu [[ἐπιπωματικός]] (Sch.); 2. [[πωματίζω]], meist ἐπι-, περι-, ἀπο-’ds.’ (Arist., Thphr. u.a.) mit [[ἐπιπωμάτισις]] (VI<sup>p</sup>). Dazu das scheinbar primäre ἐπιπωμάννυμαι [[zugedeckt werden]] (Hero).<br />'''Etymology''': Altes Verbalnomen aus idg. *''pō''-''mn̥'' neben *''pō''-''tro''-''m'' n. in aind. ''pā́tram'' [[Behälter]], [[Gefäß]], germ., z.B. got. ''fodr'' [[Scheide]], [[Futteral]], nhd. ''Futter'' (des Kleides). Das primäre Verb ist in aind. ''pā́''-''ti'' [[hüten]], [[schützen]] erhalten. Die dazu gehörigen [[ποιμήν]], πῶυ (aus *πῶι̯υ) lassen einen urspr. Langdiphthong ''pōi''- erkennen; s. [[ποιμήν]] m. weiterer Lit.<br />'''Page''' 2,635-636<br />2.<br />{pō̃ma}<br />'''Meaning''': [[Trank]]<br />'''See also''': s. [[πίνω]].<br />'''Page''' 2,635 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=<b class="num">1 </b>(=[[σκέπασμα]], [[καπάκι]]). Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του.<br><b class="num">2</b> (=[[πιοτό]]). Ἀπό τό [[πίνω]], ὅπου δές για περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | }} |