3,274,216
edits
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(lat\.<\/i>) ([a-zA-ZÀ-ÿŒ'œ ]+)\.\n" to "$1 $2. ") |
m (Text replacement - "τῶν" to "τῶν") |
||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> γράψω, <i>ao.</i> ἔγραψα, <i>pf.</i> γέγραφα, <i>pqp.</i> ἐγεγράφειν;<br /><i>Pass. f.2</i> γραφήσομαι, <i>ao.2</i> ἐγράφην, <i>pf.</i> γέγραμμαι, <i>pqp.</i> ἐγεγράμμην, <i>f.ant.</i> γεγράψομαι;<br /><b>A.</b> <i>primit.</i> égratigner, écorcher : αἰχμὴ γράψεν οἱ [[ὀστέον]] [[ἄχρις]] IL la pointe de la lance lui écorcha l'os à la surface;<br /><b>B.</b> [[tracer des signes pour écrire]] <i>ou</i> pour dessiner, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> graver : (σήματα) [[ἐν]] πίνακι IL (des signes) sur une tablette;<br /><b>II.</b> écrire, <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[écrire un message]], [[une lettre]];<br /><b>2</b> [[écrire]], [[rédiger]], [[composer]] ; <i>abs.</i> écrire en prose, <i>p. opp. à</i> ποιεῖν, écrire en vers;<br /><b>3</b> inscrire, enregistrer : τινα | |btext=<i>f.</i> γράψω, <i>ao.</i> ἔγραψα, <i>pf.</i> γέγραφα, <i>pqp.</i> ἐγεγράφειν;<br /><i>Pass. f.2</i> γραφήσομαι, <i>ao.2</i> ἐγράφην, <i>pf.</i> γέγραμμαι, <i>pqp.</i> ἐγεγράμμην, <i>f.ant.</i> γεγράψομαι;<br /><b>A.</b> <i>primit.</i> égratigner, écorcher : αἰχμὴ γράψεν οἱ [[ὀστέον]] [[ἄχρις]] IL la pointe de la lance lui écorcha l'os à la surface;<br /><b>B.</b> [[tracer des signes pour écrire]] <i>ou</i> pour dessiner, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> graver : (σήματα) [[ἐν]] πίνακι IL (des signes) sur une tablette;<br /><b>II.</b> écrire, <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[écrire un message]], [[une lettre]];<br /><b>2</b> [[écrire]], [[rédiger]], [[composer]] ; <i>abs.</i> écrire en prose, <i>p. opp. à</i> ποιεῖν, écrire en vers;<br /><b>3</b> inscrire, enregistrer : τινα τῶν ἱππεύειν ἐπιθυμουμένων XÉN inscrire qqn au nombre de ceux qui désirent servir dans la cavalerie ; <i>Pass.</i> [[οὐ]] Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι SOPH <i>litt.</i> je ne serai pas inscrit comme client de Créon, <i>càd</i> je ne serai pas considéré comme l'instrument des volontés de Créon;<br /><b>4</b> proposer par écrit : γνώμην, rédiger, proposer une motion ; νόμον, proposer une loi ; πόλεμον, εἰρήνην, rédiger une proposition de guerre, de paix;<br /><b>5</b> assigner (par écrit) en justice ; poursuivre <i>ou</i> attaquer en justice ; γραφεὶς τὸν ἀγῶνα τοῦτον ἀπέφυγον DÉM poursuivi dans ce procès, j’ai été acquitté ; [[τοῦτο]] τὸ [[ψήφισμα]] ἐγράφη παρανόμων ESCHN ce décret a été attaqué comme illégal ; <i>abs.</i> τὰ γεγραμμένα DÉM les articles de la condamnation;<br /><b>III.</b> tracer des lignes (droites, courbes, <i>etc.</i>) ; dessiner, peindre;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[γράφομαι]] (<i>f.</i> γράψομαι, <i>ao.</i> ἐγραψάμην, <i>pf.</i> γέγραμμαι);<br /><b>I.</b> [[écrire pour soi]] :<br /><b>1</b> [[consigner]] <i>ou</i> noter pour soi par écrit ; <i>fig.</i> [[τι]] [[ἐν]] φρεσίν ESCHL <i>ou</i> φρενῶν [[ἔσω]] SOPH noter qch dans son esprit, se graver qch dans l'esprit;<br /><b>2</b> [[rédiger]] <i>ou</i> composer pour soi : γράφεσθαι νόμους XÉN se donner des lois <i>en parl. du peuple</i>;<br /><b>3</b> <i>t. de droit att.</i> γραφὴν γράφομαι assigner (par écrit) en justice, accuser <i>en parl. d'une action publique</i>;<br /><b>II.</b> [[dessiner]], [[peindre]].<br />'''Étymologie:''' R. Γραφ, égratigner ; cf. <i>lat.</i> [[scribo]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=[[γράφω]] aor. ἔγραψα, ep. γράψ -; aor. pass. ἐγράφην, ptc. γραφείς; perf. γέγραφα; perf. med.-pass. γέγραμμαι, later γεγράφημαι, 2 sing. γέγραψαι, 3 sing. -απται; Ion. 3 plur. γεγράφαται; plqperf. med.-pass. 3 sing. (ἐ)γέγραπτο, 3 plur. koine ἐγεγράφατο<br /><b class="num">1.</b> meestal act., soms med.<br /><b class="num">2.</b> krassen, schampen, schrammen:. γράψεν δέ οἱ [[ὀστέον]] hij schampte het bot Il. 17.599; γράψας ἐν πίνακι... πολλα nadat hij veel tekens op een plankje had gekrast Il. 6.169.<br /><b class="num">3.</b> tekenen:. [[ὥσπερ]] [[γράμμα]] τὸ ταῦ γράφεται zoals de letter tau wordt getekend Hp. VC 1.<br /><b class="num">4.</b> schilderen:; [[ὥσπερ]] γραφεὺς μηδὲν ἐοικότα γράφων als een schilder die schildert zonder dat het lijkt Plat. Resp. 377e; ζῷα γράφειν levende wezens schilderen Plat. Grg. 453c; afbeelden als:. [[κατά]] περ Ἕλληνες τὴν Ἰοῦν γράφουσι zoals de Grieken Io afbeelden Hdt. 2.41.2.<br /><b class="num">5.</b> schrijven:; τί [[καί]] ποτε γράψειεν ἄν [[σοι]] μουσοποιὸς ἐν τάφῳ; wat zal een dichter ooit over jou op je graf schrijven? Eur. Tr. 1189; γράφειν ἐς [[βυβλίον]] τὰ ἐβούλετο in een brief schrijven wat hij wilde Hdt. 1.125.2; med.:; τοιαῦτ’... ἐν φρεσὶν γράφου zulke dingen moet je in je hart griffen Aeschl. Ch. 450; ἐγραψάμην … ὑπομνήματα ik maakte direct aantekeningen Plat. Tht. 143a; pass.:; ᾗ γέγραπται, σύμφαθι bevestig de juistheid ervan, zoals het er staat (geschreven) Xen. Cyr. 4.5.34; spec. ook NT om citaat uit OT in te leiden:; γέγραπται er staat geschreven NT Mt. 4.4 = γεγραμμένον ἐστίν NT Io. 2.17; spreekw..; γ. [[εἰς]] [[ὕδωρ]] of ἐν ὕδατι of καθ ' ὕδατος in water schrijven Plat. Phaedr. 276c; schrijven in proza:. ἢ ποιεῖν ἢ γράφειν poëzie (schrijven) of proza schrijven Isocr. 2.48.<br /><b class="num">6.</b> boekstaven, registreren, aanwijzen:; τοῦτον αἴτιον [[γράφω]] ik wijs hem als schuldige aan Hdt. 7.214.3; τινα κληρονόμον γ. iemand tot erfgenaam benoemen Plat. Lg. 923c; [[ἐμέ]] … γράφε | |elnltext=[[γράφω]] aor. ἔγραψα, ep. γράψ -; aor. pass. ἐγράφην, ptc. γραφείς; perf. γέγραφα; perf. med.-pass. γέγραμμαι, later γεγράφημαι, 2 sing. γέγραψαι, 3 sing. -απται; Ion. 3 plur. γεγράφαται; plqperf. med.-pass. 3 sing. (ἐ)γέγραπτο, 3 plur. koine ἐγεγράφατο<br /><b class="num">1.</b> meestal act., soms med.<br /><b class="num">2.</b> krassen, schampen, schrammen:. γράψεν δέ οἱ [[ὀστέον]] hij schampte het bot Il. 17.599; γράψας ἐν πίνακι... πολλα nadat hij veel tekens op een plankje had gekrast Il. 6.169.<br /><b class="num">3.</b> tekenen:. [[ὥσπερ]] [[γράμμα]] τὸ ταῦ γράφεται zoals de letter tau wordt getekend Hp. VC 1.<br /><b class="num">4.</b> schilderen:; [[ὥσπερ]] γραφεὺς μηδὲν ἐοικότα γράφων als een schilder die schildert zonder dat het lijkt Plat. Resp. 377e; ζῷα γράφειν levende wezens schilderen Plat. Grg. 453c; afbeelden als:. [[κατά]] περ Ἕλληνες τὴν Ἰοῦν γράφουσι zoals de Grieken Io afbeelden Hdt. 2.41.2.<br /><b class="num">5.</b> schrijven:; τί [[καί]] ποτε γράψειεν ἄν [[σοι]] μουσοποιὸς ἐν τάφῳ; wat zal een dichter ooit over jou op je graf schrijven? Eur. Tr. 1189; γράφειν ἐς [[βυβλίον]] τὰ ἐβούλετο in een brief schrijven wat hij wilde Hdt. 1.125.2; med.:; τοιαῦτ’... ἐν φρεσὶν γράφου zulke dingen moet je in je hart griffen Aeschl. Ch. 450; ἐγραψάμην … ὑπομνήματα ik maakte direct aantekeningen Plat. Tht. 143a; pass.:; ᾗ γέγραπται, σύμφαθι bevestig de juistheid ervan, zoals het er staat (geschreven) Xen. Cyr. 4.5.34; spec. ook NT om citaat uit OT in te leiden:; γέγραπται er staat geschreven NT Mt. 4.4 = γεγραμμένον ἐστίν NT Io. 2.17; spreekw..; γ. [[εἰς]] [[ὕδωρ]] of ἐν ὕδατι of καθ ' ὕδατος in water schrijven Plat. Phaedr. 276c; schrijven in proza:. ἢ ποιεῖν ἢ γράφειν poëzie (schrijven) of proza schrijven Isocr. 2.48.<br /><b class="num">6.</b> boekstaven, registreren, aanwijzen:; τοῦτον αἴτιον [[γράφω]] ik wijs hem als schuldige aan Hdt. 7.214.3; τινα κληρονόμον γ. iemand tot erfgenaam benoemen Plat. Lg. 923c; [[ἐμέ]] … γράφε τῶν ἱππεύειν ὑπερεπιθυμούντων registreer mij bij degenen die heel graag willen paardrijden Xen. Cyr. 4.3.21; pass.:; οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι ik zal niet geregistreerd staan als beschermeling van Creon Soph. OT 411; inschrijven: med.: ἕνα τῶν μαθητῶν … καὶ ἐμὲ γράφου schrijf ook mij in als een van je leerlingen Plat. Crat. 428b.<br /><b class="num">7.</b> (een, het) voorstel doen:. ἔγραψα βουλεύων ἀποπλεῖν τὴν ταχίστην τοὺς πρέσβεις ik stelde in de raad voor dat de gezanten zo snel mogelijk moesten vertrekken Dem. 18.25; γ. πόλεμον de oorlog verklaren Dem. 10.55.<br /><b class="num">8.</b> alleen med. jur. een aanklacht indienen, met acc. en gen.:; αἰσχροκερδείας... αὐτὸν γ. tegen hem een aanklacht voor woeker indienen Plat. Lg. 754e; γραφήν σέ [[τις]] … γέγραπται; heeft iemand tegen jou een aanklacht ingediend? Plat. Euthyph. 2b; οὐδὲν σὺ γέγραψαι niets heb je in je aanklacht opgenomen Dem. 18.119; met ὡς en ptc..;: με... ὡς καινοὺς ποιοῦντα θεούς... ἐγράψατο hij heeft mij aangeklaagd wegens het introduceren van nieuwe goden Plat. Euthyph. 3b; met AcI:; γράψομαι Μήδοισιν αὐτὸν προδιδόναι τὴν Ἑλλάδα ik zal een aanklacht indienen dat hij Griekenland verraden heeft aan de Perzen Aristoph. Pax 107; abs.:; οἱ γραψάμενοι de aanklagers Aristoph. Ve. 881; ook pass.:; εἴ [[σοι]] γράφοιτο … [[δίκη]] als een aanklacht tegen jou wordt ingediend Aristoph. Nub. 758; pass. met acc. v. h. inw. obj..; γραφεὶς τὸν ἀγῶνα τοῦτον nu mij dit proces is aangedaan Dem. 18.103; ptc. subst.: τὰ γεγραμμένα de aanklachten Dem. 18.56. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 50: | Line 50: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''γράφω:''' [ᾰ], μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἔγραψα]]· Επικ. <i>γράψα</i>, παρακ. <i>γέγρᾰφα</i>· Παθ. μέλ. <i>γρᾰφήσομαι</i> και <i>γεγράψομαι</i>, αόρ. βʹ [[ἐγράφην]] [ᾰ], μεταγεν., αόρ. αʹ <i>ἐγράφθην</i>, παρακ. <i>γέγραμμαι</i>.<br /><b class="num">Α. I.</b> Η αρχική [[σημασία]], ξύνω, [[ξεφλουδίζω]], [[αποξέω]], [[γδέρνω]]· αἰχμὴ γράψεν [[ὀστέον]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σήματα γράψας ἐν πίνακι</i>, [[σκαλίζω]], [[χαράζω]] σημάδια ως σύμβολα πάνω σε μια [[πλάκα]], στο ίδ.· [[έπειτα]], [[αναπαριστάνω]] με χαραγμένες γραμμές, [[ιχνογραφώ]], [[σχεδιάζω]], [[ζωγραφίζω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· <i>εἰκὼν γεγραμμένη</i>, σε Αριστοφ.· επίσης στη Μέσ., <i>ζῷα γράφεσθαι = ζωγραφεῖν</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[εκφράζω]] [[κάτι]] με γραπτούς χαρακτήρες, [[γράφω]]· <i>τι</i>, στον ίδ.· [[γράφω]] τινά, [[καταγράφω]] το όνομα κάποιου, σε Ξεν.· [[γράφω]] ἐπιστολήν, <i>διαθήκην</i>, κ.λπ., στον ίδ.· [[γράφω]] τι εἰς διφθέρας, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγχαράσσω]], [[εγγράφω]], όπως το [[ἐπιγράφω]]· [[γράφω]] εἰς στήλην, σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[καταγράφω]], [[γράφω]] τινὰ αἴτιον, [[θεωρώ]] κάποιον υπαίτιο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[καταχωρίζω]], [[καταγράφω]] σε κατάλογο, [[δηλώνω]]· [[γράφω]] τινὰ | |lsmtext='''γράφω:''' [ᾰ], μέλ. <i>-ψω</i>, αόρ. αʹ [[ἔγραψα]]· Επικ. <i>γράψα</i>, παρακ. <i>γέγρᾰφα</i>· Παθ. μέλ. <i>γρᾰφήσομαι</i> και <i>γεγράψομαι</i>, αόρ. βʹ [[ἐγράφην]] [ᾰ], μεταγεν., αόρ. αʹ <i>ἐγράφθην</i>, παρακ. <i>γέγραμμαι</i>.<br /><b class="num">Α. I.</b> Η αρχική [[σημασία]], ξύνω, [[ξεφλουδίζω]], [[αποξέω]], [[γδέρνω]]· αἰχμὴ γράψεν [[ὀστέον]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σήματα γράψας ἐν πίνακι</i>, [[σκαλίζω]], [[χαράζω]] σημάδια ως σύμβολα πάνω σε μια [[πλάκα]], στο ίδ.· [[έπειτα]], [[αναπαριστάνω]] με χαραγμένες γραμμές, [[ιχνογραφώ]], [[σχεδιάζω]], [[ζωγραφίζω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· <i>εἰκὼν γεγραμμένη</i>, σε Αριστοφ.· επίσης στη Μέσ., <i>ζῷα γράφεσθαι = ζωγραφεῖν</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[εκφράζω]] [[κάτι]] με γραπτούς χαρακτήρες, [[γράφω]]· <i>τι</i>, στον ίδ.· [[γράφω]] τινά, [[καταγράφω]] το όνομα κάποιου, σε Ξεν.· [[γράφω]] ἐπιστολήν, <i>διαθήκην</i>, κ.λπ., στον ίδ.· [[γράφω]] τι εἰς διφθέρας, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγχαράσσω]], [[εγγράφω]], όπως το [[ἐπιγράφω]]· [[γράφω]] εἰς στήλην, σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[καταγράφω]], [[γράφω]] τινὰ αἴτιον, [[θεωρώ]] κάποιον υπαίτιο, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[καταχωρίζω]], [[καταγράφω]] σε κατάλογο, [[δηλώνω]]· [[γράφω]] τινὰ τῶν ἱππευόντων, [[καταχωρίζω]] κάποιον [[μεταξύ]] των ιππέων, σε Ξεν.· <i>Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι</i>, ως [[υποτελής]] του Κρέοντα, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[γράφω]] νόμο που πρόκειται να προταθεί για [[ψήφιση]]· [[προτείνω]], [[προβάλλω]]· <i>γνώμην</i>, <i>νόμον</i>, σε Ξεν.· ομοίως, απόλ., <i>γράφειν</i> (ενν. <i>νόμον</i>), σε Δημ.· [[γράφω]] πόλεμον, <i>εἰρήνην</i> κ.λπ., στον ίδ.· με απαρ., [[εξωθώ]] να...· [[ἔγραψα]] ἀποπλεῖν τοὺςπρέσβεις, στον ίδ.<b>Β. 1.</b> Μέσ., [[γράφω]] για τον εαυτό μου ή για δική μου, προσωπική [[χρήση]], [[σημειώνω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ως Αττ. [[δικανικός]] όρος, <i>γράφεσθαί τινα</i>, [[μηνύω]], [[εγκαλώ]], [[παραπέμπω]] κάποιον σε [[δίκη]], <i>τινός</i>, για κάποιο [[δημόσιο]] [[αδίκημα]] ([[πλημμέλημα]]), σε Πλάτ. κ.λπ.· με αιτ. και απαρ., <i>γράφομαί τινα ἀδικεῖν</i>, στον ίδ.· απόλ., <i>οἱ γραψάμενοι</i>, οι κατήγοροι, στον ίδ.· επίσης, <i>γράφεσθαί τι</i>, [[καταγγέλλω]] κάποιον ως εγκληματία, σε Δημ. — Παθ., παραπέμπομαι σε [[δίκη]], εγκαλούμαι, στον ίδ. κ.λπ.· <i>τὰ γεγραμμένα</i>, οι όροι της παραπομπής, τα άρθρα της καταγγελίας, στον ίδ.· <i>τὸ γεγραμμένον</i>, η [[ποινή]] που αναφέρεται στην [[καταγγελία]], στον ίδ.· [[αλλά]] το <i>γέγραμμαι</i> [[συνήθως]] εκλαμβάνει τη [[σημασία]] του Μέσ., [[παραπέμπω]], [[μηνύω]], [[καταγγέλλω]], στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls |