χημία

Greek (Liddell-Scott)

χημία: ἢ χημεία, ἡ, παρὰ τῷ Σουΐδᾳ ὁρίζεται ὡς «ἡ τοῦ ἀργύρου καὶ χρυσοῦ κατασκευή»· καὶ Ἰωάννης ὁ Ἀντιοχεὺς (ἐν Valassil Excerpt. σ. 834) λέγει ὅτι ὁ Διοκλητιανὸς ἔκαυσε τὰ βιβλία τὰ περὶ χημίας καὶ ἀργύρου καὶ χρυσοῦ (ἐν Αἰγύπτῳ), ὅπως μὴ ἐπισωρεύσωσιν οἱ Αἰγύπτιοι πολὺν πλοῦτον ἐκ τῆς τέχνης ταύτης. Τοῦτο δεικνύει ὅτι ἡ τέχνη αὕτη δὲν ἦτο ἡ νῦν καλουμένη χημεία, ἀλλ’ ἡ ὑπὸ τῶν Ἀράβων κληθεῖσα (μὲ ὄνομα ληφθὲν ἐκ τῆς Ἑλληνικῆς) ἀλχημία, ἢ ἡ τέχνη τῆς μετατροπῆς τῶν μετάλλων. Ἡ λέξις αὕτη φαίνεται σημαίνουσα τὴν τῶν Αἰγυπτίων τέχνην (ἐκ τοῦ Χημία, ἡ χώρα τῆς μελαίνης γῆς, ἴδε Πλούτ. 2. 364C)· καὶ πιθανῶς μνημονεύεται πρῶτον ἐν τῷ προμνημονευθέντι διατάγματι τοῦ Διοκλητιανοῦ. Ὁ τύπος χυμεία, ὅστις ἀπαντᾶ παρὰ τοῖς Βυζ. καὶ μνημονεύεται παρὰ τῷ Δουκαγγίῳ, ὀφείλεται πιθανῶς εἰς ἡμαρτημένην ἐτυμολογίαν ἐκ τοῦ χυμός· ― οὕτω καὶ χημευτικὰ ἢ χυμευτικά, βιβλία ἀλχημίας, Σουΐδ. ἐν λέξ. Ζώσιμος· ― χειμευτής, χημευτής, χυμευτής, οῦ, ὁ, παρὰ Βυζαντ. συγγραφ. μνημονευομένοις ὑπὸ τοῦ Δουκαγγίου.