πονέω: Difference between revisions

πονέω (view source)

Revision as of 09:20, 31 December 2018

3,000 bytes added , 31 December 2018

4

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,159

edits

@@ Line 24: / Line 24: @@
 {{lsm
 |lsmtext='''πονέω:''' πονέομαι·<br /><b class="num">Α.</b> στα αρχ. ελλ., μόνο ως αποθ. <i>πονέομαι</i>, Επικ. απαρ. <i>-έεσθαι</i>, παρατ. <i>ἐπονεῖτο</i>, Επικ. <i>πονεῖτο</i>· μέλ. [[πονήσομαι]], αόρ. αʹ <i>ἐπονησάμην</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>πονήσατο</i>, επίσης <i>ἐπονήθην</i>· παρακ. <i>πεπόνημαι</i>, Ιων. γʹ πληθ. <i>-έαται</i>· γʹ ενικ. υπερσ. <i>πεπόνητο</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> απόλ., [[δουλεύω]] σκληρά, [[κοπιάζω]], [[μοχθώ]], σε Όμηρ.· <i>περὶ δόρπα πονέοντο</i>, ασχολούνταν με το [[δείπνο]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>πεπόνητο καθ' ἵππους</i>, ήταν απασχολημένος με τα άλογα, λέγεται για τον ηνίοχο, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., είμαι [[λυπημένος]], θλίβομαι, στον ίδ.· [[υποφέρω]], είμαι [[ασθενής]], σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> με αιτ., [[εργάζομαι]] σκληρά, κάνω [[κάτι]] με κόπο ή [[φροντίδα]], σε Όμηρ., Ησίοδ. <b>Β.</b> μεταγεν. του Ομήρ. επικρατεί ο Ενεργ. [[τύπος]]· μέλ. <i>πονήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπόνησα</i>, Δωρ. <i>-ᾱσα</i>, παρακ. <i>πεπόνηκα</i>· γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἐπεπονήκει</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐπονήθην</i>, Δωρ. υποτ. <i>ποναθῇ</i> (<i>ᾱ</i>), παρακ. <i>πεπόνημαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> αμτβ., [[εργάζομαι]], [[κοπιάζω]], σε Θέογν., Ηρόδ., Αττ.· [[μάτην]] [[πονέω]], [[κοπιάζω]] [[μάταια]], σε Σοφ.· με αιτ., <i>τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει</i>, μην κοπιάζεις [[μάταια]] για πράγματα που δεν ωφελούν, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με σύστ. αιτ., [[πονέω]] πόνον, <i>μόχθους</i>, [[αντέχω]], [[αντιμετωπίζω]], σε Τραγ.· επίσης με αιτ. πράγμ., <i>πονεῖν τὰ σκέλη</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[μοχθώ]], πιέζομαι, [[υποφέρω]], σε Θουκ., Ξεν.· φθείρομαι, συντρίβομαι, σε Δημ.<br /><b class="num">4.</b> Παθ. απρόσ., οὐκ [[ἄλλως]] αὐτοῖς πεπόνηται = πεπονήκασι, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., <b>1. α)</b> με αιτ. προσ., [[θλίβω]], λυπώ (κάποιον), σε Πίνδ. — Παθ., φθείρομαι, [[υποφέρω]] φοβερά, σε Σοφ., Θουκ. <b>β)</b> Παθ. επίσης, παιδεύομαι, εκπαιδεύομαι, σε Αριστ., Θεόκρ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., όπως <i>ἐκπονεῖν</i>, [[κερδίζω]] με [[εργασία]] ή κόπο, <i>χρήματα</i>, σε Ξεν.· Παθ., κερδίζομαι ή κατορθώνομαι με κόπο, σε Πίνδ.
+}}
+{{elru
+|elrutext='''πονέω:''' (Hom. только med., позже преимущ. act.)<br /><b class="num">1)</b> трудиться, работать, быть занятым (π. τινι, περί τι и [[κατά]] τι Hom. etc.): πόνους π. Soph. переносить труды; πολλὰ π. Eur. много трудиться (ср. 2); [[πονέεσθαι]] κατὰ ὑσμίνην Hom. быть занятым битвой; περὶ [[λήϊον]] π. Her. трудиться на пашне; [[ἄλλως]] π. Soph., [[μάτην]] π. Eur. и [[ἀνήνυτα]] π. Plat. трудиться понапрасну; ἅμιλλαν π. Eur. принимать участие в состязании; π. [[ἡδέως]] εἴς τι Xen. с удовольствием заниматься чем-л.;<br /><b class="num">2)</b> делать, выполнять (τὰ ἃ ἔργα Hom.): πολλὰ [[πονέεσθαι]] Hom. многое совершить (ср. 1); [[πονέεσθαι]] τύμβον Hom. возводить курган;<br /><b class="num">3)</b> изготовлять ([[πονέεσθαι]], sc. τρίποδας Hom.);<br /><b class="num">4)</b> тщательно расставлять, убирать ([[πονέεσθαι]] [[ὅπλα]] ἕκαστα κατὰ [[νῆα]] Hom.);<br /><b class="num">5)</b> зарабатывать, добывать (тяжелым) трудом (τὰ χρήματα, ἃ [[ἡμεῖς]] ἐπονήσαμεν Xen.);<br /><b class="num">6)</b> med. сражаться: οἵ μιν ἴδοντο πονεύμενον Hom. те, которые видели его сражающимся;<br /><b class="num">7)</b> страдать, мучиться, томиться (δίψει Aesch.): π. πλευρὰν γλωχῖνι Soph. страдать от стрелы, (засевшей) в боку; πεπόνηκα τὼ σκέλη Arph. у меня болят ноги; ὀδύναις πεπονημένος Soph. измученный страданиями;<br /><b class="num">8)</b> попасть в трудное положение, быть теснимым или находиться в окружении (οἱ πολέμιοι πονοῦντες Xen.): τὸ [[εὐώνυμον]] πονοῦν Thuc. зажатый левый фланг;<br /><b class="num">9)</b> быть больным, болеть (π. τοὺς ὀφθαλμούς Arst.): ὁ πονούμενος Thuc. больной;<br /><b class="num">10)</b> быть повреждаемым (поврежденным), пострадать (πονουμένη [[μάλιστα]] τῷ πολέμῳ, sc. ἡ [[πόλις]] Thuc.): ἐπισκευάζειν τὰς [[ναῦς]], εἴ τίς τι ἐπεπονήκει Thuc. починить суда, если какое-л. (из них) окажется поврежденным; πεπονηκότα [[ὅπλα]] Polyb. испорченное оружие.
 }}