evolvo: Difference between revisions

120 bytes added ,  28 February 2019
2
(3_5)
(2)
Line 7: Line 7:
{{Georges
{{Georges
|georg=ē-[[volvo]], volvī, volūtum, ere, I) [[hervor]]-, hinauswälzen, -[[winden]], -[[wickeln]], -[[rollen]], A) eig.: a) im allg., [[arcano]] membra cubili (v. [[einer]] [[Schlange]]), Sil.: cadavera plenis turribus, Lucan.: arbusta, [[ausdrehen]] (v. [[Sturm]]), Lucr.: per humum evolvi, Tac.: [[nach]] [[oben]] = emporwälzen, -[[rollen]], ex aequore rotantes equos (v. [[Titan]]), Ov.: bildl., tales evolvit pectore [[questus]], Val. Flacc. 4, 117: u. im [[Passiv]] = [[aufwirbeln]], [[aufsteigen]], v. Rauche, ex tuguriis, Curt. – b) [[einer]] [[Hülle]] [[entkleiden]], [[opertum]] amiculo, jmdm. die [[Decke]] ([[mit]] der er verhüllt ist) [[wegziehen]], Petron. 11, 2: bildl., [[evolutus]] illis integumentis dissimulationis, entlarvt, Cic. de or. 2, 350. – c) v. Gewässern = [[entströmen]] [[lassen]], aquas per campos, Curt.: crebros ex [[alto]] [[fluctus]] in [[litus]], Curt.: dah. se ev., [[entströmen]], in [[mare]], Verg.: [[extra]] munimenta, Curt. – d) prägn., [[von]] etw. [[reinigen]], [[säubern]], [[panicum]] pinsitum et evolutum furfure, Col. 2, 9, 19. – B) übtr.: a) [[auswirken]], [[auftreiben]], [[ego]] in [[hoc]] triduo [[aut]] terrā [[aut]] mari evolvam id [[argentum]] [[tibi]], Plaut. Pseud. 316 sq. – b) [[herauswickeln]],-[[helfen]], se ex his turbis, Tac.: hāc re se omni turbā, Tac.: [[evolutus]] [[periculo]], Amm. – c) jmd. aus etw. [[verdrängen]], [[einer]] [[Sache]] [[berauben]], illos ex [[praeda]] clandestina, Liv.: evolutum [[eum]] sede patriā rebusque summis, Tac.: alqm avitis patrimoniis, Pacat.: evoluti bonis, Sen. – d) evolvi, aus einem engern Kreise [[sich]] fortwälzen, [[weiter]] [[dringen]], v. Nachrichten, ad aures [[quoque]] militum icta [[ferocia]] evolvebantur, Liv. 22, 14, 15. – II) [[auseinander]] [[rollen]], -[[wickeln]], -[[schlagen]], A) eig.: 1) im allg.: vestes, Ov.: [[volumen]] epistularum, Cic.: u. (bildl.) [[secum]] oras belli, poet. = den [[Schauplatz]] [[des]] Kr. [[entrollen]], Verg.: [[anguis]] [[repente]] evoluta, Liv.: [[quae]] [[postquam]] evolvit, entwirrte, Ov. – 2) prägn.: a) v. den Parzen, den [[Faden]] [[aufwickeln]], [[abspinnen]], fusos meos, Ov.: ferratis saecula pensis, Claud.: [[quod]] nolim nostros evolvisse deos, [[bestimmt]] hätten, Prop. – b) [[aufschlagen]] – [[lesen]], [[studieren]], [[librum]], Cic.: libellos, Suet.: [[versus]] molles, Ov.: poëtas, Cic.: auctores, Quint. u. Suet.: antiquitatem, Tac. dial. – B) übtr.: a) [[abwickeln]] = [[zurücklegen]], α) räuml., [[prius]] [[tamen]] [[quam]] [[medium]] viae [[spatium]] evolveret, Sulp. Sev. dial. 1 (2), 2, 3. – β) zeitl., ex ([[seit]]) [[Adam]] [[multi]] anni evoluti sunt, Augustin. serm. 9, 2. – b) [[entwickeln]], α) = [[klar]] [[machen]], animi [[sui]] complicatam notionem, Cic.: alqd accuratius in litteris, Cic. – β) [[klar]] [[darstellen]], [[darlegen]], ingentes causas belli, Enn.: seriem fati, Ov.: id exputando, Cornif. rhet. – c) [[ermitteln]], exitum criminis, Cic. Cael. 56. – d) [[Punkt]] [[für]] [[Punkt]] [[genau]] [[überdenken]], [[überlegen]], [[haec]] (d.i. [[sein]] [[Geschick]] [[sub]] antris, Verg. georg. 4, 509: promissa evolvit somni, Sil. 3, 216: [[dum]] [[istaec]] [[apud]] me [[tacitus]] [[evolvo]], Min. Fel. 40, 1: [[tecum]] ipsa [[nunc]] evolve femineos dolos, Sen. Agam. 117. – III) herabwälzen, [[von]] [[sich]] [[abwälzen]], iactas silvas, Ov. [[met]]. 12, 519. – / [[evoluam]] (viersilb.), Catull. 66, 75: evoluisse (fünfsilb.), Prop. 1, 7, 16. Ov. her. 12, 4.
|georg=ē-[[volvo]], volvī, volūtum, ere, I) [[hervor]]-, hinauswälzen, -[[winden]], -[[wickeln]], -[[rollen]], A) eig.: a) im allg., [[arcano]] membra cubili (v. [[einer]] [[Schlange]]), Sil.: cadavera plenis turribus, Lucan.: arbusta, [[ausdrehen]] (v. [[Sturm]]), Lucr.: per humum evolvi, Tac.: [[nach]] [[oben]] = emporwälzen, -[[rollen]], ex aequore rotantes equos (v. [[Titan]]), Ov.: bildl., tales evolvit pectore [[questus]], Val. Flacc. 4, 117: u. im [[Passiv]] = [[aufwirbeln]], [[aufsteigen]], v. Rauche, ex tuguriis, Curt. – b) [[einer]] [[Hülle]] [[entkleiden]], [[opertum]] amiculo, jmdm. die [[Decke]] ([[mit]] der er verhüllt ist) [[wegziehen]], Petron. 11, 2: bildl., [[evolutus]] illis integumentis dissimulationis, entlarvt, Cic. de or. 2, 350. – c) v. Gewässern = [[entströmen]] [[lassen]], aquas per campos, Curt.: crebros ex [[alto]] [[fluctus]] in [[litus]], Curt.: dah. se ev., [[entströmen]], in [[mare]], Verg.: [[extra]] munimenta, Curt. – d) prägn., [[von]] etw. [[reinigen]], [[säubern]], [[panicum]] pinsitum et evolutum furfure, Col. 2, 9, 19. – B) übtr.: a) [[auswirken]], [[auftreiben]], [[ego]] in [[hoc]] triduo [[aut]] terrā [[aut]] mari evolvam id [[argentum]] [[tibi]], Plaut. Pseud. 316 sq. – b) [[herauswickeln]],-[[helfen]], se ex his turbis, Tac.: hāc re se omni turbā, Tac.: [[evolutus]] [[periculo]], Amm. – c) jmd. aus etw. [[verdrängen]], [[einer]] [[Sache]] [[berauben]], illos ex [[praeda]] clandestina, Liv.: evolutum [[eum]] sede patriā rebusque summis, Tac.: alqm avitis patrimoniis, Pacat.: evoluti bonis, Sen. – d) evolvi, aus einem engern Kreise [[sich]] fortwälzen, [[weiter]] [[dringen]], v. Nachrichten, ad aures [[quoque]] militum icta [[ferocia]] evolvebantur, Liv. 22, 14, 15. – II) [[auseinander]] [[rollen]], -[[wickeln]], -[[schlagen]], A) eig.: 1) im allg.: vestes, Ov.: [[volumen]] epistularum, Cic.: u. (bildl.) [[secum]] oras belli, poet. = den [[Schauplatz]] [[des]] Kr. [[entrollen]], Verg.: [[anguis]] [[repente]] evoluta, Liv.: [[quae]] [[postquam]] evolvit, entwirrte, Ov. – 2) prägn.: a) v. den Parzen, den [[Faden]] [[aufwickeln]], [[abspinnen]], fusos meos, Ov.: ferratis saecula pensis, Claud.: [[quod]] nolim nostros evolvisse deos, [[bestimmt]] hätten, Prop. – b) [[aufschlagen]] – [[lesen]], [[studieren]], [[librum]], Cic.: libellos, Suet.: [[versus]] molles, Ov.: poëtas, Cic.: auctores, Quint. u. Suet.: antiquitatem, Tac. dial. – B) übtr.: a) [[abwickeln]] = [[zurücklegen]], α) räuml., [[prius]] [[tamen]] [[quam]] [[medium]] viae [[spatium]] evolveret, Sulp. Sev. dial. 1 (2), 2, 3. – β) zeitl., ex ([[seit]]) [[Adam]] [[multi]] anni evoluti sunt, Augustin. serm. 9, 2. – b) [[entwickeln]], α) = [[klar]] [[machen]], animi [[sui]] complicatam notionem, Cic.: alqd accuratius in litteris, Cic. – β) [[klar]] [[darstellen]], [[darlegen]], ingentes causas belli, Enn.: seriem fati, Ov.: id exputando, Cornif. rhet. – c) [[ermitteln]], exitum criminis, Cic. Cael. 56. – d) [[Punkt]] [[für]] [[Punkt]] [[genau]] [[überdenken]], [[überlegen]], [[haec]] (d.i. [[sein]] [[Geschick]] [[sub]] antris, Verg. georg. 4, 509: promissa evolvit somni, Sil. 3, 216: [[dum]] [[istaec]] [[apud]] me [[tacitus]] [[evolvo]], Min. Fel. 40, 1: [[tecum]] ipsa [[nunc]] evolve femineos dolos, Sen. Agam. 117. – III) herabwälzen, [[von]] [[sich]] [[abwälzen]], iactas silvas, Ov. [[met]]. 12, 519. – / [[evoluam]] (viersilb.), Catull. 66, 75: evoluisse (fünfsilb.), Prop. 1, 7, 16. Ov. her. 12, 4.
}}
{{LaEn
|lnetxt=evolvo evolvere, evolvi, evolutus V :: roll out, unroll; disclose, unfold; extricate; pursue; explain
}}
}}