ἄρχω: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0366.png Seite 366]] 1) der [[Erste sein]], [[anfangen]], insofern man der Erste ist, der etwas thut, in Beziehung auf Andere, die es nachher thun; a) absolut; πρὸς Ὄλυμπον [[ἴσαν]] θεοὶ πάντες ἅμα, Ζεὺς δ' ἦρχε, ging voran, war an der Spitze, Iliad. 1, 495; vgl. 3. 420. 9, 657. 11, 472; νῦν δ' ἄρχ', ὅππῃ σε [[κραδίη]] [[θυμός]] τε κελεύει 13, 784; ὅπῃ ἄρξειεν [[Ἀχιλλεύς]] Od. 3, 106; οἱ δ' ᾤμωξαν ἀολλέες, ἦρχε δ' [[Ἀχιλλεύς]] Iliad. 23, 12; ἀρχέτω· αὐτὰρ ἐγὼ [[μάλα]] [[πείσομαι]] ᾑ περ ἂν [[οὗτος]] 7, 286; σὺ μὲν ἄρχε 9, 69; τίη δὴ νῶι διέσταμεν; οὐδὲ ἔοικεν ἀρξάντων ἑτέρων 21, 437; Plat. Rep. X, 619 b dem τελευτῶν entgegengesetzt. – b) c. gen.; ἄρχε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο Iliad. 7, 232; ἄρξειαν πολέμοιο 4, 335; ἦρχον ἐγὼ μύθοιο 11, 781; [[πρῶτος]] Πηνέλεως ἦρχε φόβοιο 17, 597; von dgl. Fällen ist vielleicht zu unterscheiden ἦρχε δ' ὁδοῖο νήσου ἐπ' ἐσχατιῆς Od. 5, 237; λόγου, der Erste sein im Reden, d. i. anfangen zu reden, Eur. Phoen. 450; Xen. An. 1, 6, 5; vgl. Cyr. 6, 1, 6 ἐπεὶ πρεσβύτερός εἰμι, die Jüngern sprechen hernach; τῆς ἀδικίης Her. 3. 130; κακῶν ἦρξε τὸ [[δῶρον]] war das Erste, die Ursach, Soph. Tr. 869; τοῖς Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει Thuc. 2, 12; μεταβολῆς ἁπάσης ἄρχει Plat. Legg. X, 892 a; γενέσεώς τινι D. Hal. 1, 10; ähnl. τὸ [[γένος]] ἄρχει ἀπό τινος, abstammen, ibid.; χειρῶν, Thätlichkeiten anfangen, Plat. Legg. IX, 869 c; so auch ohne χειρῶν, IX, 880 a. Doch auch wie ἄρχεσθαι, von etwas anheben, Eur. Tr. 969. – c) seltner c. acc.; ὁδόν, den Weg vorangehen, τινί, Od. 8, 107; [[ἅπερ]] ἦρχεν, was er zuerst that, Aesch. Ag. 1511; λυπηρόν τι Soph. El. 542; ὕμνον Pind. N. 3, 10; aber σπονδαῖς ἄρχειν, libatione auspicari, Pind. I. 5, 37. – d) c. inf.; [[Μηριόνης]] ἦρχ' [[ἴμεν]] Iliad. 13, 329; [[βουλῆς]] ἐξ ἦρχε νέεσθαι 2, 84; ἄρχετε νέκυας φορέειν Od. 22, 437; ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι Iliad. 4, 67; ἄρξει καὶ [[προτέρω]] κακὸν ἔμμεναι Od. 4, 667; λέγειν Eur. Med. 475. – e) c. part.; ἦρχε [[λέχοσδε]] κιών Iliad. 3, 447; ἐγὼ δ' ἦρχον χαλεπαίνων 2, 378; ἀδικῶν Her. 4, 119. – f) c. dat., oft bei Hom.: neben dem gen., τοῖσι μύθων ἦρχε [[Ἀθήνη]] Od. 13, 374, vgl. Iliad. 2, 433; τῇσιν Ἀνδρομάχη ἦρχε γόοιο Iliad. 24, 723; ἄρχε θεοῖσι [[δαιτός]] 15, 95; neben dem inf., τοῖσιν [[Ἥφαιστος]] ἦρχ' ἀγορεύειν Iliad. 1, 571, vgl. Od. 2, 15. 16, 845. Diese Dative sind wohl in der Bed. eines genit. partitiv. zu nehmen, wie Homer ja überhaupt sehr oft den dat. in dem Sinne gebraucht, für welchen die Prosa den genit. gebrauchen würde, vgl. Friedlaend. Aristonic. p. 22; also τοῖσιν [[Ἥφαιστος]] ἦρχ' ἀγορεύειν = der erste unter ihnen, welcher redete, war Hephästos. Hiervon ist wohl zu unterscheiden der dat. Od. 24, 9 ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] Ἑρμείας κατ' εὐρώεντα κέλευθα, er führte sie; welche Stelle Licht erhält durch die wegen ihres accus. schon unter c) erwähnte Stelle Od. 8, 107 ἦρχε δὲ τῷ αὐτὴν ὁδὸν ἥν περ οἱ ἄλλοι; in diesen beiden Stellen ist also an den Sinn des genit. partit. nicht zu denken, sondern an den des genit. object. – 2) Häufiger ist in Prosa das med., den [[Anfang womit machen]], im Ggstz dessen, was man später thut; doch wird dieser Unterschied vom act. nicht immer beobachtet; bei Hom. steht entschieden mehrmals das med. genau in demselben Sinne wie das act.: τοῖς ὁ [[γέρων]] [[πάμπρωτος]] ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν Iliad. 7, 324. 9, 93; τοῖσι Τηλέμαχος ἤρχετο μύθων Od. 1, 367; τῇσι Ναυσικάα ἤρχετο μολπῆς 6, 101. In anderen Stellen läßt sich ein Unterschied zw. med. u. act. annehmen: ὅτ' ἂψ ἄρχοιτο Od. 8, 90; ἤρξατο δ' ὡς πρῶτον Κίκονας δάμασε 23, 310; ἐν σοὶ μὲν λήξω, σέο δ' ἄρξομαι Iliad. 9, 97; ὁ δ' ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο Od. 8, 499; ἀρξάμενοι τοῦ χώρου [[ὅθεν]] τέ περ οἰνοχοεύει 21, 142; ἐκ τοῦ ἀρχόμενος [[λέχος]] ἔξεον 23, 199; vom Opfer Od. 14, 428 ὁ δ' ὠμοθετεῖτο [[συβώτης]], πάντων ἀρχόμενος μελέων, ἐς πίονα δημόν, v. l. [[πάντοθεν]], s. Scholl. Did.; vgl. [[ἀπάρχομαι]]. Bei den Folgenden: a) c. gen., ἐπέων Pind. P. 4, 30; λόγου, seine Rede anfangen, Xen. An. 3, 2, 7; δρόμου, σίτου Cyr. 3, 3, 61. Häufiger b) ἀπό τινος, so daß der einzelne Punkt, der der erste ist, bezeichnet wird, vgl. Matth. Gr. §. 336, Anm. 2; Plat. Phaedr. 100 b Soph. 218 a; ἤργμεθα Legg. IV, 722 c; Xen. An. 6, 1, 18 u. sonst; dah. [[πόθεν]], Plat. Menex. 237 a; bes. wird ἀπό τινος ἀρξᾰμενος periphrastisch gebraucht, von da an, vgl. Her. 3, 91; Plat. Gorg. 471 c. Ebenso ἔκ τινος, Her. 2, 17 u. öfter; ἐκ παιδός, ἐκ παίδων σμικρῶν ἀρ., von Kindheit an, Plat. Rep. IX, 582 b Prot. 325 c; ἐξ ἕω ἀρξάμενος – [[μέχρι]], vom Morgen an, Legg. VII, 807 d. Ein Verbum steht dabei c) im inf., um übh. den Anfang auszudrücken von etwas, ἄρχομαι μανθάνειν Xen. Mem. 3, 5, 22, ich fange an zu lernen; ἡ [[νόσος]] ἤρξατο [[γενέσθαι]], die ersten Spuren der Krankheit zeigten sich, Thuc. 2, 47; – oder mit dem partic., wenn der Anfang in Beziehung auf die ganze Folgezeit, den Fortgang des Zustandes betrachtet wird, ἠρχόμεθα διαλεγόμενοι Plat. Theaet. 187 a; ἄρχομαι διδάσκων, ich fange meinen Unterricht an, Xen. Cyr. 8, 8, 2; umgekehrt, ἀρχόμενος ἔλεγον Plat. Theaet. 174 b, zuerst; vgl. Matth. Gr. §. 557. – 3) der Erste sein als Anführer, Herrscher, befehligen, herrschen; absolut, Od. 6, 12. 14, 471 Iliad. 13, 136; ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι Plat. Prot. 326 d; ἄρξουσι καὶ ἄρξονται Rep. III, 412 c; so in pass. Bdtg auch Aesch. Pers. 581; Her. 7, 139; aber ἀρχθήσομαι hat Arist. pol. 1, 13 u. Sp.; bes. Archont sein; mit dem gen., Iliad. 2, 494. 16, 173 Od. 10, 205; eben so Folg., sowohl vom Könige, als von den Obrigkeiten; ἀρχὴν ἄρχειν; häufig vom Heerführer, Her. 5, 1; Xen. An. 2, 2, 5; ἵππων ζεύγους Plat. Theag. 123 d; κώμης Xen. An. 4, 5, 28. Homerisch ist die Vbdg mit dem dat., ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] Ἕκτωρ Iliad. 16, 552; ἦρχε δ' ἄρα [[σφιν]] [[Ἄρης]] καὶ [[Ἐνυώ]] 5, 592; οἷσί περ ἄρχει 2, 805, vgl. Scholl.; [[εἰνάκις]] ἀνδράσιν ἦρξα καὶ νέεσσιν ἄνδρας ἐς ἀλλοδαπούς Od. 14, 230; ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι Iliad. 16, 65; Ζεὺς δαρὸν οὐκ ἄρξει θεοῖς Aesch. Prom. 942; vgl. Eur. I. A. 337; Paus. 1, 1, 2; auch ἔν τισιν, Il. 13, 690; Plat. Phaedr. 238 a. Allgem., die Oberhand behalten, wie [[κρατέω]], σέο ἕξεται ὅ ττί κεν ἄρχῃ Il. 9, 102. – Pass., befehligt werden; dah. untergeben sein, = [[ὑπήκοον]] εἶναι, Xen. An. 7, 7, 29; bes. von Unterthanen, Cyr. 1, 6, 8; von den gemeinen Soldaten, An. 3, 2, 30; Her. vrbdt gew. ὑπό τινος, doch auch ὑπό τινι, 1, 91. 130; ἄρχεται ἐς τοῦτο τὸ [[ὄρος]] ὑπὸ τῶν Περσέων, impers. = die Perser herrschen, 3, 97.

|btext=<i>impf.</i> ἦρχον, <i>f.</i> ἄρξω, <i>ao.</i> [[ἦρξα]], <i>pf.</i> [[ἦρχα]];<br /><i>Pass. f.</i> ἀρχθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἤρχθην]], <i>pf.</i> [[ἦργμαι]];<br /><b>I.</b> être le premier ; <i>d’où</i><br /><b>1</b> aller en tête, montrer le chemin, guider : ἄ. ὁδόν τινι OD, ἄ. ὁδοῖο OD, ἄ. τινὶ κατὰ [[κέλευθα]] OD montrer le chemin à qqn ; <i>abs.</i> guider, conduire;<br /><b>2</b> commander, être le chef ; ἄ. τινός, <i>rar.</i> τινί : commander à qqn, régner sur (une cité, un peuple, <i>etc.</i>) ; avec un dat. : ἄρχε Μυρμιδόνεσσι μάχεσθαι IL il était le chef des Myrmidons pour le combat ; ἄρχειν ἔν τισι IL commander à (des guerriers, à un peuple, <i>etc.</i>) ; <i>abs., en parl. de choses</i> prévaloir, dominer : [[σέο]] δ’ [[ἕξεται]] [[ὄττι]] κεν ἄρξῃ IL c’est toi qui devras décider quel avis doit prévaloir (<i>sel. d’autres</i>, c’est toi qui devras décider, quelle que soit la mesure dont un autre aura pris l’initiative) ; ἀρχὴν ἄρχειν exercer un commandement, une charge ; <i>Pass.</i> ἄρχεσθαι [[ὑπό]] τινος HDT, [[ὑπό]] τινι HDT, ἔκ τινος SOPH être soumis à qqn ; [[οἱ]] ἀρχόμενοι les sujets;<br /><b>II.</b> faire le premier <i>ou</i> pour la première fois, <i>d’où</i><br /><b>1</b> commencer, prendre l’initiative de, faire le premier, gén. : ἄ. μύθων OD, λόγου XÉN prendre le premier la parole ; ἄ. πολέμου THC engager une guerre, commencer les hostilités ; [[τῶν]] ἀδικημάτων HDT être le premier à commettre des violences ; <i>rar. avec l’acc.</i> ἄ. λυπηρόν [[τι]] SOPH être le premier à commettre qqe méfait ; avec un part. : ἦρχον χαλεπαίνων IL c’est moi qui me fâchai le premier ; ἢν ἄρξῃ ἀδικέων HDT s’il est le premier à nous attaquer injustement;<br /><b>2</b> se mettre à, commencer : δαιτὸς θεοῖσιν ἄ. IL préparer un repas pour les dieux ; τοῖσι μύθων ἦρχε IL il commença à leur parler ; <i>avec un suj. de chose</i> : [[ἡμῖν]] [[οὐ]] σμικρῶν κακῶν ἦρξεν τὸ [[δῶρον]] SOPH ce présent a été pour nous l’origine de maux bien graves ; ἦρξε [[τῇ]] πόλει ἀνομίας τὸ [[νόσημα]] THC la maladie fut pour la cité le commencement du désordre ; avec un inf. : ἄ. ἀγορεύειν, νέεσθαι, [[ἴμεν]] IL commencer à parler, à revenir, à aller ; avec un part. : ἦρχε [[κιών]] IL il commença d’aller;<br /><i><b>Moy.</b></i> v. [[ἄρχομαι]].<br />'''Étymologie:''' R. Ἀρχ diriger = <i>lat.</i> rego, avec métathèse ; cf. [[ἁρπάζω]] et rapio.

|auten=reg. in [[act]]. and [[mid]]., [[but]] [[without]] perf., and [[without]] [[pass]].: I. [[act]]., [[lead]] [[off]], [[begin]] ([[for]] others to [[follow]]), [[lead]], [[command]]; τοῖς [[ἄρα]] μύθων ἦρχε, ‘[[was]] the [[first]]’ to [[speak]]; ἦρχ' ἀγορεύειν, ἦρχε δ ὁδοῖο, ‘[[lead]] the [[way]],’ Od. 5.237; πάντες [[ἅμα]], [[Ζεὺς]] δ' ἦρχε, ‘headed by [[Zeus]],’ Il. 1.495; in the [[sense]] of ‘[[commanding]],’ foll. by dat., ἦρχε δ' [[ἄρα]] [[σφιν]] &#x007C; [[Ἕκτωρ]], Il. 16.552, etc.; [[with]] [[part]]., ἐγὼ δ' ἦρχον χαλεπαίνων, ‘[[was]] the [[first]] to [[offend]],’ ‘began the [[quarrel]],’ Il. 2.378, Il. 3.447, [[different]] [[from]] the inf.— II. [[mid]]., [[begin]] [[something]] [[that]] [[one]] is [[himself]] to [[continue]]; ἤρχετο μύθων, began ‘his’ or ‘her’ [[speaking]]; ἤρχετο μῆτιν ὑφαίνειν, etc.; ἔκ τινος ἄρχεσθαι, [[make]] a [[beginning]] ‘[[with]]’ [[something]], or ‘at’ [[some]] [[point]], [[sometimes]] gen. [[without]] a prep., [[σέο]] δ' ἄρξομαι, Ι , Od. 21.142; of [[ritual]] [[observance]] ([[beginning]] a [[sacrifice]]), πάντων ἀρχόμενος μελέων, Od. 14.428 (cf. [[ἀπάρχομαι]]).

|sltr=[[ἄρχω]] (ἄρχει; ἄρχε; ἄρχειν: impf. ἆρχε: aor. [[ἄρξαι]]: med. ἄρχονται; ἀρχομένου, -μενοι, -μένοις, -μεναι: fut. ἄρξεται dub.: impf. ἄρχετο: aor. ἄρξατο.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[act]]., [[rule]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> abs. ἇς [[Οἰνόμαος]] ἆρχε (O. 10.51) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. dat. [[ἤθελον]] Χίρωνά κε [[ζώειν]] βάσσαισί τ' ἄρχειν Παλίου (P. 3.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. gen. “[[βασιλεύς]], [[ὅστις]] ἄρχει [[ναός]]” [[Jason]] (P. 4.230) [Ἐλέλιχθον, ἄρχεις ὃς ἱππιᾶν ἐσόδων (coni. Bowra: ὀργαῖς πάσαις ὃς ἱππείαν ἔσοδον codd.) (P. 6.50) ]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> [[act]]. and med., [[begin]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> abs. ἀρχομένου δ' ἔργου [[πρόσωπον]] χρὴ [[θέμεν]] τηλαυγές (O. 6.3) “[[ἅμα]] πρώτοις ἄρξεται” (codd.: ῥάξεται coni. Wil.: loc. susp., cf. von der Mühll, M. H., 1964, 50f.) (O. 8.45) καὶ [[πόθεν]] ἀθαν[άτων [[ἔρις]] ἄ]ρξατο (supp. Bury) Πα. . . τί [[κάλλιον]] ἀρχομένοις ἢ καταπαυομένοισιν ἢ βαθύζωνόν τε Λατὼ [[ἀεῖσαι]]; (v. l. -ομένοισιν) fr. 89a. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. acc. ἄρχε δ' οὐρανοῦ πολυνεφέλα κρέοντι, θύγατερ, δόκιμον ὕμνον (N. 3.10) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. gen. “[[φιλίων]] δ' ἐπέων ἄρχετο” (v. l. ἄρχεται.) (P. 4.30) [[ὅθεν]] περ καὶ Ὁμηρίδαι ῥαπτῶν ἐπέων τὰ πόλλ' ἀοιδοὶ ἄρχονται, Διὸς ἐκ προοιμίου (N. 2.3) βουβόται [[τόθι]] πρῶνες ἔξοχοι κατάκεινται Δωδώναθεν ἀρχόμενοι πρὸς Ἰόνιον πόρον (N. 4.53) αἱ δὲ πρώτιστον μὲν ὕμνησαν Διὸς ἀρχόμεναι σεμνὰν Θέτιν (sc. Μοῖσαι) (N. 5.25) [[[ὅτε]] Λαομέδοντι πεπρωμένοἰ ἤρχετο μόροιο [[κάρυξ]] (expectes ἄρχ-, Snell:? [[was]] a [[beginning]] [[for]] ) fr. 140a. 67 (41). v. [[ἔρχομαι]]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> c. dat., [[begin]] [[with]] τὸν μὲν ἐν ῥινῷ λέοντος στάντα κελήσατο νεκταρέαις σπονδαῖσιν [[ἄρξαι]] καρτεραίχμαν Ἀμφιτρυωνιάδαν (I. 6.37) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[begin]], [[start]] [[upon]] ναυσιφορήτοις δ' [[ἀνδράσι]] πρώτα [[χάρις]] ἐς πλόον ἀρχομένοις πομπαῖον [[ἐλθεῖν]] [[οὖρον]] (v. l. ἐρχομένοις) (P. 1.34) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> frag. ]ἀρχομ[ Πα. 7B. 8.

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [ép. inf. ἀρχέμεναι <i>Il</i>.20.154; impf. sin aum. <i>Od</i>.10.205, aor. sin aum. ἄρξα <i>Od</i>.14.230, graf. ɛ̄ρχσα <i>IG</i> 1³.472.4 (V a.C.); med. part. pres. ἄρχμενος Call.<i>Fr</i>.75.56; dór. fut. ἀρξεῦμαι Theoc.7.95]<br /><b class="num">A</b> en sent. concr., en v. act.<br /><b class="num">I</b> sin idea de mov., c. suj. y compl., gener. en gen. o dat., de pers. y asimilados<br /><b class="num">1</b> en cont. bélico [[mandar]], [[acaudillar]], [[capitanear]]<br /><b class="num">a)</b> c. gen. de las huestes Βοιωτῶν <i>Il</i>.2.494, Ἁλιζώνων <i>Il</i>.2.856, Κισσίων Hdt.7.62, ἑταίρων <i>Od</i>.13.266, cf. Hdt.1.207, esp. en la fórmula τῶν (δ') ἦρχε <i>Il</i>.2.512, 736, τῶν μὲν ἐγὼν ἄρχον, τῶν δ' Εὐρύλοχος <i>Od</i>.10.205, cf. Ibyc.1(a).2, Hdt.5.1;<br /><b class="num">b)</b> c. gen. de cuerpos de ejército, esp. naves en plu. τῶν ἑκατὸν νηῶν ἦρχε <i>Il</i>.2.576, cf. 586, E.<i>IA</i> 355<br /><b class="num">•</b>[[ser el almirante]] τῶν εἴκοσι νεῶν Th.2.80, cf. 1.47<br /><b class="num">•</b>στρατιῆς Hdt.1.207, cf. Th.2.33, κέρεος Hdt.9.26, συμμάχων Th.2.62, ὁπλιτῶν E.<i>Andr</i>.760, τῷ ... πραιποσίτῳ ... στρατιωτῶν ἄρχιν (l. -χειν) ἔξεστι <i>POxy</i>.1101.13 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser capitaneado]], [[estar bajo el mando]] οὔτ' ἂν στρατός γε σωφρόνως ἄρχοιτ' ἔτι nunca ya el ejército se mantendría sensatamente disciplinado (sin temor y respeto)</i>, S.<i>Ai</i>.1075, ἴσθι ἀρξόμενος ὑπὸ Λακεδαιμονίων Hdt.7.159, ὑπὸ τοῦ Οὐεσπασιανοῦ D.C.65.10.3;<br /><b class="num">c)</b> c. dat., mismos sent. ἦρχε ... σφιν ... [[Ἀγαμέμνων]] <i>Il</i>.14.134, cf. 2.805, ἦρχε δὲ τοῖσιν ἐὺς παῖς Ἀλκαίοιο Hes.<i>Sc</i>.26, ἀνδράσιν ἄρξα καὶ ὠκυπόροισι νέεσσιν <i>Od</i>.14.230<br /><b class="num">•</b>c. prep. ἐν δ' [[ἄρα]] τοῖσιν ἦρχ' υἱὸς Πετεῶο <i>Il</i>.13.690<br /><b class="num">•</b>c. dat. e inf. ἄρχε δὲ Μυρμιδόνεσσι ... μάχεσθαι <i>Il</i>.16.65, c. dat. y ac. direcc. ἄρχειν Δαναΐδαις πρὸς Ἴλιον E.<i>IA</i> 337, cf. <i>Andr</i>.666, <i>IG</i> 7.2830.2 (Hicto III/II a.C.);<br /><b class="num">d)</b> abs. Τρῶες δὲ προὔτυψαν ἀολλέες· ἦρχε δ' ἄρ' Ἕκτωρ <i>Il</i>.17.262, 13.136, 15.306, cf. en v. pas. Hdt.7.159.<br /><b class="num">2</b> en un sent. que no es estrictamente el de una expedición bélica [[mandar]], [[dominar]], [[imperar]]<br /><b class="num">a)</b> entre los dioses, de Zeus ἄ. θεῶν A.<i>Pr</i>.203, del amor οὗτος ἄρχει καὶ θεῶν ... κἀμοῦ γε S.<i>Tr</i>.443, c. dat., de Zeus δαρὸν γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς A.<i>Pr</i>.940, abs. τὸ πάλαι δ' ἦν Κρόνος ἄρχων Tim.20.4;<br /><b class="num">b)</b> unos pueblos sobre otros ἄλλων Hdt.1.170, cf. 210, βαρβάρων δ' Ἕλληνας ἄρχειν [[εἰκός]] E.<i>IA</i> 1400, τῶν Ἑλλήνων Isoc.6.94, en v. pas. ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι Hdt.1.127, cf. 91;<br /><b class="num">c)</b> sobre anim. y seres inanimados [[mandar sobre]], [[imperar]] οὔτε γὰρ ἵππων οὔτε κυνῶν οὔτ' ἀνδρῶν οὔτ' [[ἄλλου]] πράγματος οὐδενὸς οἷόν τε καλῶς ἄρχειν Isoc.2.15, ἰχθύων LXX <i>Ge</i>.1.26, 28, θηρίων τῆς γῆς <i>Ep.Barn</i>.6.12, παρέδομεν ταῖς γυναιξὶν ... ἄρχειν κερκίδων καὶ πάσης ταλασίας Pl.<i>Lg</i>.805e.<br /><b class="num">3</b> en la sociedad civil, gener. [[ejercer el poder sobre]], [[regir]], [[gobernar]], [[mandar]]<br /><b class="num">a)</b> c. gen. πολιτῶν A.<i>A</i>.1639, ἄρχει τις αὐτῶν, ἢ ἐπὶ τῷ πλήθει λόγος; S.<i>OC</i> 66, ὧνπερ ἄρχεις, ἄρχε manda a quienes te corresponde mandar</i> S.<i>Ai</i>.1107, cf. Hdt.4.3, 6.138, δούλων E.<i>Andr</i>.374, ἀκόντων Pl.<i>Lg</i>.832c, οὐ πολλοὶ ὀλίγων ἄρχουσιν ἀλλὰ πλειόνων μᾶλλον ἐλάσσους Th.4.126, (μοναρχία) ... ἄρχει τῶν ὁμοίων καὶ βελτιόνων Arist.<i>Pol</i>.1295a20, θανόντος γ' ἄρξομεν muerto lo dominaremos</i> S.<i>Ai</i>.1068, ἐμοῦ δὲ ζῶντος οὐκ ἄρξει [[γυνή]] S.<i>Ant</i>.525;<br /><b class="num">b)</b> abs. [[mandar]], [[tener el poder]] νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει Archil.214, ἄρχειν μὲν βουλῇ θεοτιμήτους βασιλῆας Tyrt.3.5, φορτηγοὶ δ' ἄρχουσι Thgn.679, c. ac. de rel. τὰ κατὰ πόλιν καὶ τὰ ἔνδημα ... ἦρχον (los reyes), Arist.<i>Pol</i>.1285^b14, entre los estoicos ὁ [[ἀρχικός]], ὁ σπουδαῖος μόνος ἄρχων Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.159<i>bis</i>, del sistema democrático πλῆθος δ' ἄρχον Hdt.3.80, cf. 82, Pl.<i>Plt</i>.291e, c. adv. o locución adverb. οὔτοι κακῶς γ' ἄρχοντος de ninguna manera (hay que obedecer) al que gobierna mal</i> S.<i>OT</i> 629, ἄρχειν κατὰ μόνας Arist.<i>Pol</i>.1281^b33, c. gen. separat. <ἀπ'> οὐθενὸς (τιμήματος) ἦρχον gobernaba (prácticamente) sobre una base no censuaría</i> Arist.<i>Pol</i>.1303^a24, c. ac. int. ἄρχεις δ' ἐκείνῃ ταὐτά S.<i>OT</i> 579, op. a dif. formas de vida civil πολιτεύεσθαι καὶ ἄρχειν Arist.<i>Pol</i>.1318^b15, τὸ ἄρχειν καὶ τὸ δουλεύειν [[δίχα]] A.<i>Pr</i>.927, cf. <i>Pers</i>.774, S.<i>OT</i> 585<br /><b class="num">•</b>esp. op. a su v. pas. [[dejarse mandar]], [[ser dominado]] κάματός ἐστι τοῖς αὐτοῖς μοχθεῖν καὶ ἄρχεσθαι es fatiga trabajar para los mismos y estar bajo su dominio</i> Heraclit.B 84b, καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἂν ἄρχεσθαι θέλειν S.<i>Ant</i>.669, cf. Pl.<i>Prt</i>.326d, Lys.28.7, τὸ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν εἴδει διαφέρει Arist.<i>Pol</i>.1259^b37, τὸ μὲν γὰρ ... ἄρχον φύσει, ... τὸ δὲ ... ἀρχόμενρν φύσει el uno es un (ser) que gobierna por naturaleza, el otro es gobernado por naturaleza</i> Arist.<i>Pol</i>.1252^a31, δύνασθαι καὶ ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν Arist.<i>Pol</i>.1277^b14, cf. Plu.2.754d<br /><b class="num">•</b>sólo en v. pas. [[ser dominado]], [[ser gobernado]] οὐκ ἀρχόμεθ' ἐκ κρεισσόνων S.<i>Ant</i>.63, cf. <i>OC</i> 66, ἄρχεσθαι πρεσβύτερον ὑπὸ νεωτέρου Pl.<i>Ti</i>.34c, cf. Lys.12.92, Sol.<i>Ep</i>.3, βίᾳ ἀρχόμενον Th.3.46.5, οἱ ἀρχόμενοι los súbditos</i> X.<i>An</i>.2.6.19, cf. Arist.<i>Pol</i>.1259^b40.<br /><b class="num">4</b> en las ciu., institucionalizado<br /><b class="num">a)</b> en Atenas [[ser arconte]] πρὶν ἢ Σόλωνα ἄρξαι Sol.<i>Lg</i>.70, ε̄̓ρχε δὲ Ἀθηναίοις Ἀριστίον <i>IG</i> 1³.285.2 (V a.C.), ἐπὶ τῆς ἐκείνου ἀρχῆς, ἧς κατ' ἐνιαυτὸν Ἀθηναίοις ἦρχε Th.1.93<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. ἦρξαν τὴν ἐνιαύσιον Ἀθηναίοις ἀρχήν Th.6.54, cf. D.21.178, Plu.2.1016b, ἄρχειν τὴν ἐπώνυμον (ἀρχήν) ser arconte epónimo</i>, <i>IG</i> 3(1).659.5, 693 (II d.C.), <i>SIG</i> 872.7 (Eleusis II d.C.)<br /><b class="num">•</b>frec. en part. subst. (v. [[ἄρχων]]) cóm. ἡ ἄρχουσα de una mujer [[arconte]] Ar.<i>Ec</i>.237<br /><b class="num">•</b>en aor. [[ex-arconte]] Εὐκλείδην τὸν ἄρξαντα Archipp.27.3;<br /><b class="num">b)</b> gener. [[desempeñar un cargo o magistratura]] ἀ. ἀρχήν Hdt.3.80, 6.67, <i>POxy</i>.471.145 (II d.C.) en <i>BL</i> 1.322<br /><b class="num">•</b>c. gen. de pers. [[ser magistrado]] οἱ τῶν Βοιωτῶν ἄρξαντες los magistrados de los beodos</i> Plb.20.7.5, οὗτος ἄρχων ... ὑμῶν del obispo en la administración religiosa <i>Const.App</i>.2.26.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. οἱ ἀρχόμενοι los sometidos a la autoridad episcopal</i> Chrys.M.<i>Sac</i>.4.8.24<br /><b class="num">•</b>abs. ὁκοῖος τ' εἴη τὸ ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν qué era ser magistrado después de reinar</i> Hdt.6.67, cf. Hp.<i>Ep</i>.10, ἄρχειν καὶ λειτουργεῖν <i>POxy</i>.1119.16 (III d.C.), <i>PBerl.Borkowski</i> 10.3 (III/IV d.C.);<br /><b class="num">c)</b> en época imper., c. ac. de n. de lugar [[ser gobernador]] ἄρχειν ... τὴν ... Θηβαίων χώραν <i>PMasp</i>.279.re.9 (VI d.C.), c. pred. Αὐρ[ηλίῳ] ... ἄρξαντι βουλευτῇ a Aurelio que desempeñó el cargo de consejero</i>, <i>CPR</i> 7.18.6.<br /><b class="num">5</b> c. n. concr. de lugar<br /><b class="num">a)</b> de la nave [[capitanear]], [[ser el capitán o patrón]] βασιλεύς, ὅστις ἄρχει ναός Pi.<i>P</i>.4.230, cf. E.<i>Hel</i>.1552;<br /><b class="num">b)</b> territorios [[dominar]], [[ser el amo de]], [[mandar sobre]] χώρας A.<i>Pers</i>.856, Th.1.138, τῆσδε γῆς S.<i>OT</i> 54, cf. Th.1.4, χθονός E.<i>Io</i> 1574, θαλάσσης Hdt.3.122, Ἑλλάδος Hdt.3.122, τῆς πόλεως Th.6.38, τοῦ ἔσπλου controlar la entrada del puerto</i> Th.8.90, c. dat. βάσσαισι Pi.<i>P</i>.3.4, abs. [[Ἀλκίνοος]] δὲ τότ' ἄρχε en la isla Esqueria <i>Od</i>.6.12.<br /><b class="num">6</b> de partes del cuerpo, espíritu, pasiones [[regir]], [[mandar sobre]], [[controlar]] οὐ χερὸς, οὐ ποδὸς, οὔ τινος ἄρχων S.<i>Ph</i>.859, ψυχῆς Pl.<i>R</i>.408e, τῶν ἡδονῶν Pl.<i>Grg</i>.491e, [[ἑαυτοῦ]] Pl.<i>Grg</i>.491d, τοῦ παντὸς νοῦς ἄρχει Pl.<i>Phlb</i>.30d, αἱ συμφοραὶ τῶν ἀνθρώπων ἄρχουσι καὶ οὐκὶ ὥνθρωποι τῶν συμφορέων Hdt.7.49, οὐκ [[ἄρχω]] τύχης Th.4.64, (κάλλος) τῆς ῥώμης ... ἄρχειν Isoc.10.16, c. dat. y prep. (ἐπιθυμίας) ἀρξάσης ἐν ἡμῖν Pl.<i>Phdr</i>.237e, ἐν ἑκάστῳ δύο τινέ ἐστον ἰδέα ἄρχοντε en cada uno hay dos principios rectores</i> Pl.<i>Phdr</i>.237d.<br /><b class="num">II</b> c. idea de mov., c. suj. de pers. [[conducir]], [[guiar]] c. dat. y ac. de extensión ἄρχε δὲ τῷ αὐτὴν ὁδόν le condujo por el mismo camino</i>, <i>Od</i>.8.107, c. gen. y giro prep. ἄρχε δ' ὁδοῖο νήσου ἐπ' ἐσχατιῆς guió el camino hasta la parte extrema de la isla</i>, <i>Od</i>.5.237<br /><b class="num">•</b>abs. [[ir a la cabeza]], [[abrir la marcha]], [[dirigir]] esp. de dioses βῆ δὲ ... σιγῇ ... ἦρχε δὲ [[δαίμων]] marchaba (Helena) en silencio, iba delante la diosa (Afrodita)</i>, <i>Il</i>.3.420, cf. 1.495, ἦ ῥα, καὶ ἄρχε λέχοσδε κιών <i>Il</i>.11.472, 15.559, cf. 9.657, <i>Od</i>.2.416, Βάκχιος ἄρχοι que dirija Baco</i> S.<i>Ant</i>.153.<br /><b class="num">B</b> en sent. fig., en v. act. y med.<br /><b class="num">I</b> c. suj. de pers. o anim. y gen. (raramente ac. o dat.) de n. de acción, palabras, etc.<br /><b class="num">1</b> [[encabezar]], [[dar comienzo]], [[iniciar]]<br /><b class="num">a)</b> πολέμοιο <i>Il</i>.4.335, cf. 7.232, Th.1.53, μάχης Th.1.49, ἦρχε φόβοιο inició el movimiento de pánico</i>, <i>Il</i>.17.597<br /><b class="num">•</b>esp. en el cliché jurídico ἄρχειν χειρῶν (ἀδίκων) [[ser el agresor]] ἀμυνόμενος ἄρχοντα χειρῶν πρότερον Pl.<i>Lg</i>.869c, cf. Isoc.20.1, Antipho 4.2.1, 2, Plb.2.45.6, <i>PHal</i>.1.204 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>abs. [[iniciar el ataque]] u [[hostilidades]] ἄρχε· σὺ γὰρ ... νεώτερος <i>Il</i>.21.439, ἦρχε γὰρ Ἄρης ... [[ἔγχος]] ἔχων <i>Il</i>.21.391, cf. 437, πολεμοῦνται σαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων Th.4.20<br /><b class="num">•</b>op. a la v. med. πολέμου δὲ οὐκ ἄρξομεν, ἀρχομένους δὲ ἀμυνούμεθα no iniciaremos la guerra, pero si ellos la promueven, nos defenderemos</i> Th.1.144<br /><b class="num">•</b>en v. med. μηδὲ φυγῆς ... ἄρχεσθε μηδὲ φόβου Tyrt.6.16;<br /><b class="num">b)</b> de bienes y males (frec. c. dat. de interés) [[comenzar]], [[ser el principio]] τοῦ παντὸς κακοῦ A.<i>Pers</i>.353, μυρίης κακότητος Hdt.6.67, cf. Th.2.12, τῶν ἀδικημάτων Hdt.1.2, cf. S.<i>Tr</i>.872, Is.6.21, τῇ πόλει ... ἀνομίας Th.2.53, τῆς σωτηρίας Pl.<i>Lg</i>.707c, στάσιος ἀρξεῖν <i>ICr</i>.1.9.1B.61 (Dreros III a.C.), ἐλευθερίας τῇ Ἑλλάδι X.<i>HG</i> 2.2.23, ἄρχειν τῆς ἡμέρας καὶ νυκτός LXX <i>Ge</i>.1.18<br /><b class="num">•</b>en v. med. πεπρωμένοι ἤρχετο μόροιο κᾶρυξ Pi.<i>Fr</i>.140a.67 (dud.), c. ac. τείσας ἅπερ ἦρξεν A.<i>A</i>.1529, λυπηρόν τι S.<i>El</i>.552, ὕβριν S.<i>Fr</i>.368;<br /><b class="num">c)</b> de la palabra y el canto [[comenzar]], [[iniciar]] τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε <i>Il</i>.22.167, 24.103, <i>Od</i>.1.28, ἦρχον ἐγὼ μύθοιο <i>Il</i>.11.781, Ϝεπέων Alcm.27.2, γόοιο del lamento ritual <i>Il</i>.24.723, de géneros escritos τῆς σπουδαίας ἐπιστολῆς θεὸς ἄρχει (la palabra) «dios» comienza una carta seria</i> Pl.<i>Ep</i>.363b, cf. 317b, τοῦ βυβλίου Epicur.<i>Fr</i>.[94] 2, c. ac. ὕμνον Pi.<i>N</i>.3.10<br /><b class="num">•</b>abs. οἱ δ' ᾤμωξαν ..., ἦρχε δὲ [[Ἀχιλλεύς]] <i>Il</i>.23.12<br /><b class="num">•</b>en v. med. τοῖσι ... ἤρχετο μύθων <i>Od</i>.1.367, τοῦ λόγου δὲ ἤρχετο ὧδε así comenzaba su discurso</i> X.<i>An</i>.3.2.7, ἀοιδῆς Hes.<i>Th</i>.48, Stesich.101, φιλίων δ' ἐπέων Pi.<i>P</i>.4.30, cf. <i>Lyr.Adesp</i>.20d, ῥαπτῶν ἐπέων Pi.<i>N</i>.2.3<br /><b class="num">•</b>del baile τῇσι δὲ ... ἄρχετο μολπῆς <i>Od</i>.6.101<br /><b class="num">•</b>abs. [[iniciar]], [[comenzar el canto]] del aedo ὁ δ' ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο impulsado por el dios comenzó el canto</i>, <i>Od</i>.8.499, ὅτ' ἄψ ἄρχοιτο καὶ ὀτρύνειαν ἀείδειν <i>Od</i>.8.90, ἀοιδοὶ ... ἀρχόμενοι δὲ Λίνον καὶ λήγοντες καλέουσιν Hes.<i>Fr</i>.305.4, cf. <i>h.Ap</i>.514, <i>Inc.Lesb</i>.19<br /><b class="num">•</b>[[comenzar a hablar]], [[tomar la palabra]] ἔα μ' ἐν οἷσιν ἠρξάμην permite que me quede en lo que dije al principio</i> S.<i>OC</i> 625;<br /><b class="num">d)</b> sólo en v. med., de otras actividades, gener. [[dar comienzo]] ἀρχόμενος τὰ πρῶτ' ἀρότου Hes.<i>Op</i>.467, ἀμήτου Hes.<i>Op</i>.384, σπέρματος Hes.<i>Op</i>.781 ρχσαντο τōν ἔργον comenzaron las obras</i>, <i>IG</i> 1³.472.4 (V a.C.), cf. Pi.<i>O</i>.6.3<br /><b class="num">•</b>esp. en part. ἀρχόμενος, ἀρξάμενος [[al empezar]] ἐς πλόον ἀρχόμενοι al comenzar la navegación</i> Pi.<i>P</i>.1.34, cf. X.<i>Eq</i>.4.2, <i>Cyn</i>.3.8, una enfermedad o tratamiento, Hp.<i>Acut</i>.46, ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα tenía Jesús al empezar (su predicación) como treinta años</i>, <i>Eu.Luc</i>.3.23<br /><b class="num">•</b>esp. ref. a un tratado, una obra literaria, discurso, etc. ἀρχόμενος δὲ ἀπ' ἀρχῆς διεξήιε ... Hdt.1.116, ἀρξάμενος εὐθύς καθισταμένου (πολέμου) habiendo empezado (a redactar su historia) en cuanto empezó la guerra</i> Th.1.1, cf. X.<i>Eq</i>.9.3, Isoc.2.54, <i>Act.Ap</i>.11.4, X.Eph.5.7.7<br /><b class="num">•</b>ἐν τῷ ἄρχεσθαι al empezar (una ciencia) e.d. al considerar los principios generales</i> Aristox.<i>Harm</i>.55.4, cf. 6<br /><b class="num">•</b>en lit. crist. (οἱ) ἀρχόμενοι (los) principiantes o catecúmenos</i> Origenes <i>Cels</i>.3.51 (p.247.9)<br /><b class="num">•</b>en perf. [[tener su principio]] op. a ‘ser eterno’, Gr.Naz.M.35.1221B;<br /><b class="num">e)</b> de comidas, ceremonias y fiestas que requieren cierto orden establecido [[empezar]], [[presidir]], [[inaugurar]] c. gen. σύ γ' ἄρχε θεοῖσι δόμοις [[ἔνι]] δαιτός tú (Temis) preside en los palacios el banquete para los dioses</i>, <i>Il</i>.15.95, c. dat. ἄρξαι σπονδαῖσιν Pi.<i>I</i>.6.37, abs. Ἀτρεΐδη, σὺ ἄρχε ref. a la preparación de una comida <i>Il</i>.9.69<br /><b class="num">•</b>en v. med. c. gen. πάντων ἀρχόμενος μελέων empezando (a cortar) todos los miembros (del animal)</i> <i>Od</i>.14.428, ἄρξασθαι ... κοινῆς τραπέζης E.<i>Io</i> 651, ἄρξασθαί τε πίθου (es el mejor día) para empezar un tonel</i> Hes.<i>Op</i>.815, cf. 368, c. ac. o ac. c. prep. Βάκχῳ τὰς τριετ<ε>ῖς ἀρχόμεναι θυμέλας al inaugurar las ceremonias trienales en honor de Baco</i> Posidipp.Epigr.37.4, ἄρχειν εἰς τὰ Θεσμοφόρια presidir en las Tesmoforias</i> Is.8.19.<br /><b class="num">2</b> c. part. e inf. [[comenzar]], [[empezar a]]<br /><b class="num">a)</b> c. part. χαλεπαίνων <i>Il</i>.2.378, ἔπος εἰπὼν ἀποθύμιον Hes.<i>Op</i>.709, ἀδικέων Hdt.4.119<br /><b class="num">•</b>en v. med. ἄρχεσθαι ἐπιδέοντα ἀπὸ τοῦ οἰδήματος Hp.<i>Fract</i>.27, ἐπεὰν ... ἄρχηται διακινεύμενος Hdt.3.108, ἐπαινοῦντες Pl.<i>Mx</i>.237a, διαλεγόμενοι Pl.<i>Tht</i>.187a, διδάσκων X.<i>Cyr</i>.8.8.2, ἡ ψυχὴ ... ἄρχεται ἀπολείπουσα X.<i>Cyr</i>.8.7.26;<br /><b class="num">b)</b> c. inf. βουλῆς ἐξ ἦρχε νέεσθαι <i>Il</i>.2.84, cf. 13.329, ὣς ... ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι <i>Il</i>.4.66, 70, νέκυας φορέειν <i>Od</i>.22.437, ἐμ' ἀτιμάζειν ἄρχει <i>h.Ap</i>.312, μέλος ... ἄρχε παρσένοις ἀείδην Alcm.14(a)3, στρατεύεσθαι Hdt.1.4, νόμους τίθεσθαι Pl.<i>R</i>.359a, ἐπαινεῖν Pl.<i>Phdr</i>.241e<br /><b class="num">•</b>en v. med. ὑφαίνειν ἤρχετο μῆτιν <i>Il</i>.7.324, νῆας πήγνυσθαι Hes.<i>Op</i>.809, cf. Th.1.5, Δήμητρ' ... ἄρχομαι ἀείδειν <i>h.Cer</i>.1.431, cf. Pi.<i>Fr</i>.89a.1, <i>Lyr.Adesp</i>.20e, Th.6.46, Ar.<i>Eq</i>.1264, Plb.2.1.2, <i>IM</i> 163.4 (I/II d.C.), τέττιξ ... ἀείδειν ἄρχεται Hes.<i>Sc</i>.395, πολεμεῖν Th.1.25, οἰκοβομεῖν Th.1.103, μανθάνειν X.<i>Mem</i>.3.5.22, λαλῆσαι LXX <i>Ge</i>.18.27, λέγειν <i>Eu.Matt</i>.11.7<br /><b class="num">•</b>en un uso pleonástico, calco de sintagmas semíticos ὧν ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς ποιεῖν <i>Act.Ap</i>.1.1.<br /><b class="num">II</b> sólo en v. med., c. gen., adv. o constr. prep. de origen<br /><b class="num">a)</b> c. rég. de n. de pers. [[empezar por]] σεο <i>Il</i>.9.97, esp. c. n. de dioses o héroes al inicio de poemas o himnos Μουσάων ἀρχώμεθα Hes.<i>Th</i>.36, cf. <i>h.Hom</i>.25.1, Διὸς ἀρχόμεναι Pi.<i>N</i>.5.25, ὁπλοτέρων ἀνδρῶν ἀρχώμεθα <i>Epigoni</i> 1, ἐκ Διὸς ἀρχομένα Alcm.29, ἀπὸ παιδίων Hdt.3.12, ἀρξάμενος ἀπό σου Pl.<i>Grg</i>.471c, cf. D.18.297, <i>Eu.Matt</i>.20.8, <i>Eu.Luc</i>.24.27, ἀφ' Ἑστίας ἀρχόμενος empezando por Hestia</i> e.d. «empezando por el principio» pues a Hestia se hacía la primera libación, Ar.<i>V</i>.846<br /><b class="num">•</b>c. el gen. de origen e inf. ἀπὸ τῶν πατέρων ἄρχονται καταφρονεῖν τῶν γεραιτέρων X.<i>Mem</i>.3.5.15<br /><b class="num">•</b>tb. c. dat. Ἑστίῃ ἀρχόμενος <i>h.Hom</i>.29.6;<br /><b class="num">b)</b> c. rég. de n. de lugar o indicación local [[partir de]], [[comenzar desde]] τοῦ χώρου ὅθεν τε περ οἰνοχοεύει <i>Od</i>.21.142, Δωδωνάθεν Pi.<i>N</i>.4.53, [[ἄνωθεν]] τοῦ στρατοπέδου Hdt.1.75, πόθεν ἄρξομαι; Gorg.B 11a.4, (ἰητρικὴ) πόθεν ποτὲ ἦρκται Hp.<i>VM</i> 5, πόθεν ἄρχεται τὰ ἀναφυσήματα Plb.34.11.18, ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος habiendo empezado a partir de aquí</i>, <i>Od</i>.23.199, ἐκ μυχοῦ ... ἐς τὴν εὐρέαν θάλασσαν Hdt.2.11, cf. 2.22, ἄρχεσθαι ἐκ τοῦ ὑγιέω empezar desde la parte sana</i> Hp.<i>Off</i>.11, ἀφ' ἱερῶν ἠργμένη ([[ἀρχή]]) Pl.<i>Lg</i>.771a<br /><b class="num">•</b>esp. para indicar los límites ἀρξάμενοι ἀπὸ τῆς λιβικῆς γωνίας τοῦ πύργου <i>PRyl</i>.156.14 (I d.C.), ἀπο τοῦ προπυλαίου <i>SIG</i> 969.5 (Atenas IV a.C.), cf. <i>PTeb</i>.526 (II d.C.), ἀρχομένου νότου εἰς βορρᾶ (<i>sic</i>), <i>PRyl</i>.157.7 (II d.C.);<br /><b class="num">c)</b> c. rég. de n. que significan un estadio temporal, c. prep. [[empezar desde]], [[a partir de]] ἐκ παιδῶν empezando de niños</i> Pl.<i>R</i>.408d, cf. <i>Thg</i>.128d, ἀπὸ τῆς ἕω ἀρξάμενος [[ἄχρι]] πρὸς ἑσπέραν Luc.<i>Somn</i>.15, ἀπὸ τούτων ἠρξάμεθα τῶν καιρῶν Plb.4.2.4, cf. 6.54.1, c. fechas y numerales μέχρι τῶν [[δώδεκα]] ἀπὸ μιᾶς ἀρξάμενος Pl.<i>Lg</i>.771c, ἀπὸ ἑκατοστῆς ... Ὀλυμπιάδος Plb.3.1.11.<br /><b class="num">III</b> c. suj. de abstr.<br /><b class="num">1</b> gener. [[tener principio]], [[empezar]], [[comenzar]]<br /><b class="num">a)</b> ἄρχει μὲν ἀγών empieza la competición</i>, <i>Carm.Pop</i>.17, ἄρξαντος [[αὐτοῦ]] (πολέμου) Th.1.23, 2.1, νῦν δὲ ἦρξε μὲν ἡμῖν ἐκ μουσικῆς ἡ ... [[δόξα]] ahora bien, entre nosotros la creencia ... tuvo su origen en la música</i> Pl.<i>Lg</i>.701a<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[ἅμα]] πρῶτοις ἄρξεται καὶ τερτάτοις empezará (la ruina de una ciudad) junto con la primera y tercera generación</i> Pi.<i>O</i>.8.45 (dud.), ἡ νόσος ... ἤρξατο γενέσθαι τοῖς Ἀθηναῖοις Th.2.49, cf. Hp.<i>Prog</i>.15;<br /><b class="num">b)</b> de fenómenos naturales que marcan divisiones temporales τὸ θέρος ἦρξε τοῦ ἐνδεκάτου ἔτους Th.5.24<br /><b class="num">•</b>esp. en v. med. [[ἅμα]] ἦρι ἀρχομένῳ al comienzo de la primavera</i> Th.2.2, cf. Plb.1.36.10, ἤρχετο τὰ κατὰ τὴν ἄμποτιν Plb.10.14.8.<br /><b class="num">2</b> de tratados, leyes, c. indicación temp. expresa [[comenzar a regir]], [[regir]] τὴν ἐκεχειρίαν ἄρχειν τήνδε τὴν ἡμέραν Th.4.118, cf. <i>Thasos</i> 1.18.5, 13 (V/IV a.C.), ἄρχɛ̄ν δὲ τὸν χρόνον τōν σπονδōν τō Μεταγειτνιōνος μɛ̄νὸς ἀπὸ διχομενίας <i>IG</i> 1³.6B.17, cf. 402.14 (ambas V a.C.), χρόνος ὅντινα [[δεῖ]] ἄρχειν ley en D.24.42, ἄρχει τῶν σπονδῶν ἔφορος Πλειστόλας comienza el tratado el éforo Plístolas</i> e.d. comienza a regir a partir del eforado de Plístolas</i> Th.5.19.<br /><b class="num">3</b> en series gráficas, numéricas [[empezar]] ἀφ' ἧς ἂν πλευρᾶς ἄρξῃ τὸ [[ἄλφα]] Aen.Tact.31.28, τὸ ἄρχον el principio</i> op. τὸ ἑπόμενον Dam.<i>in Prm</i>.234.<br /><b class="num">4</b> gram. ἡ ἄρχουσα (συλλαβή) sílaba inicial</i> A.D.<i>Synt</i>.130.13, cf. 24<br /><b class="num">•</b>τὸ ἄρχον el radical</i> A.D.<i>Pron</i>.22.6. • DMic.: <i>a-ke-qe</i> (??).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Et. desconocida, a no ser que proceda de *<i>ser-gh</i>- ‘proteger’ cf. ὄρχαμος, gót. <i>saúrgan</i>, lit. <i>sargá</i> c. un cambio de sent. hacia ‘ser el primero’, ‘guiar’.

|txtha=(from [[Homer]] [[down]]); to be [[first]].<br /><b class="num">1.</b> to be the [[first]] to do ([[anything]]), to [[begin]] — a [[sense]] [[not]] [[found]] in the Greek Bible.<br /><b class="num">2.</b> to be [[chief]], [[leader]], [[ruler]]: τίνος (Buttmann, 169 (147)), [[ἄρχων]]. Middle, [[present]] [[ἄρχομαι]]; [[future]] ἄρξομαι ([[once]] ([[twice]]), Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]]; ἠρξάμην; to [[begin]], [[make]] a [[beginning]]: [[ἀπό]] τίνος, Buttmann, 79 (69); cf. Matth. § 558); ἀρξάμενος [[ἀπό]] τίνος [[ἕως]] τίνος for, having begun from [[some]] [[person]] or [[thing]] (and continued or continuing) to [[some]] [[person]] or [[thing]]: ); Winer s Grammar, § 66, the [[passage]] cited; (Buttmann, 374 (320)); ἀρξάμενον is used impersonally and [[absolutely]], a [[beginning]] [[being]] made, [[Herodotus]] 3,91; cf. Winer s Grammar, 624 (580); (Buttmann, 374 f (321))); [[carelessly]], ἀρξάμενος [[ἀπό]] Μωϋσέως καί [[ἀπό]] πάντων προφητῶν διηρμήνευεν for, [[beginning]] from Moses be went [[through]] [[all]] the prophets, Winer s Grammar, § 67,2; (Buttmann, 374 (320f)). ὧν ἤρξατο ποιεῖν τέ καί διδάσκειν, [[ἄχρι]] ἧς ἡμέρας [[which]] he began and contnued [[both]] to do and to [[teach]], [[until]] etc., Winer s Grammar, § 66,1c.; Buttmann, as [[above]]). [[ἄρχομαι]] is [[connected]] [[with]] an infinitive and [[that]] so [[often]], [[especially]] in the historical books, [[that]] [[formerly]] [[most]] interpreters [[thought]] it constituted a periphrasis for the [[finite]] [[form]] of the [[verb]] [[standing]] in the infinitive, as ἤρξατο κηρύσσειν for ἐκήρυξε. But [[through]] the [[influence]] [[principally]] of Fritzsche (on Matthew , p. 539f), cf. Winer s Grammar, § 65 7d., it is [[now]] conceded [[that]] the [[theory]] of a periphrasis of [[this]] [[kind]] [[was]] a [[rash]] [[assumption]], and [[that]] [[there]] is [[scarcely]] an [[example]] [[which]] cannot be reduced to [[one]] of the [[following]] classes:<br /><b class="num">a.</b> the [[idea]] of [[beginning]] has [[more]] or [[less]] [[weight]] or [[importance]], so [[that]] it is brought [[out]] by a [[separate]] [[word]]: John , [[which]] he did [[not]] do [[while]] [[they]] were [[present]]); [[beginning]] of [[want]] followed [[hard]] [[upon]] the [[squandering]] of his [[goods]]); ἐκτελέσαι); ἄρχειν denotes [[something]] as begun by [[someone]], others [[following]]: Winer s Grammar, § 65,7d.).<br /><b class="num">c.</b> ἄρχειν indicates [[that]] a [[thing]] [[was]] [[but]] [[just]] begun [[when]] it [[was]] interrupted by [[something]] [[else]]: [[ἄρχω]] occurs in a [[sentence]] [[which]] has [[grown]] [[out]] of the blending of [[two]] statements: [[ἀπό]] [[τότε]] ἐκήρυξε ... ἔδειξέ, and [[τότε]] ἤρξατο κηρύσσειν ... δεικνύειν). The infinitive is [[lacking]] [[when]] [[discoverable]] from the context: ἀρχόμενος, [[namely]], to [[discharge]] the Messianic [[office]], Winer's Grammar, 349 (328)); ἀρξάμενος [[namely]], λέγειν, [[ἐνάρχω]] ([[ἐνάρχομαι]]), [[προενάρχομαι]], [[ὑπάρχω]], [[προϋπάρχω]].

|lsmtext='''ἄρχω:''' Επικ. απαρ. [[ἀρχέμεναι]]· παρατ. <i>ἦρχον</i>, Δωρ. <i>ἆρχον</i>· μέλ. <i>ἄρξω</i>, αόρ. αʹ [[ἦρξα]], παρακ. [[ἦρχα]] — Μέσ. μέλ. <i>ἄρξομαι</i>, Δωρ. [[ἀρξεῦμαι]] — Παθ. παρακ. [[ἦργμαι]] (μόνο σε Μέσ. [[σημασία]])· αόρ. αʹ [[ἤρχθην]], απαρ. <i>ἀρχθῆναι</i>, μέλ. <i>ἀρχθήσομαι</i>· επίσης, <i>ἄρξομαι</i> με Παθ. [[σημασία]]· είμαι [[πρώτος]]·<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για χρόνο, [[αρχίζω]], [[ξεκινώ]], κάνω [[αρχή]] σε, <i>πολέμοιο μάχης</i> κ.λπ., σε Όμηρ.· ομοίως, σε Ηρόδ., Αττ. — Μέσ., επίσης, με θρησκευτική [[σημασία]], όπως <i>ἀπάρχεσθαι</i>, <i>ἀρχόμενος μελέων</i>, άρχισε τη [[θυσία]] από τα [[άκρα]] του σώματος, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἄρχειν σπονδῶν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., επίσης, [[αρχίζω]] από ή μαζί, ἐν σοὶ μὲν λήξω [[σέο]] δ' ἄρξομαι, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, <i>ἄρχεσθαι ἐκ τινος</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀρξάμενοι ἀπὸ παιδίων</i>, ήδη από την παιδική [[ηλικία]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν. πράγμ. και δοτ. προσ., [[ἄρχω]] θεοῖς [[δαιτός]], κάνω [[προετοιμασία]] για [[συμπόσιο]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τοῖσιδὲ μύθων ἦρχε</i>, στο ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με αιτ., <i>ἄρχειν ὁδόν τινι</i>, όπως Λατ. praeire viam alicui, [[δείχνω]] σε κάποιον το δρόμο, σε Ομήρ. Οδ.· απόλ., (ενν. <i>ὁδόν</i>), [[προηγούμαι]], [[προπορεύομαι]], σε Όμηρ.· [[έπειτα]], γενικά, <i>ἄρχειν τι</i>, σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> με απαρ., [[αρχίζω]] να κάνω [[κάτι]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με μτχ. για εξακολουθητική [[ενέργεια]] ή [[κατάσταση]], <i>ἦρχον χαλεπαίνων</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄρχω]] διδάσκων, σε Ξεν.<br /><b class="num">6.</b> απόλ., <i>ἄρχε</i>, ξεκίνα!, άρχισε! σε Όμηρ.· ἄρχει ἡ [[ἐκεχειρία]], σε Θουκ.· [[ἅμα]] [[ἦρι]] ἀρχομένῳ, <i>θέρους ἀρχομένου</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[εξουσία]], [[κυβερνώ]], [[διοικώ]], [[εξουσιάζω]], μόνο σε Ενεργ.<br /><b class="num">1.</b> με γεν., [[κυριεύω]], είμαι [[άρχοντας]] σε..., <i>τινός</i>, σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[ηγεμονεύω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[κυριαρχώ]], [[δεσπόζω]], στον ίδ.· [[ιδίως]], [[κατέχω]] υποδεέστερο [[αξίωμα]], οἰκεῖον εἴη ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν, σε Ηρόδ.· στην Αθήνα, είμαι [[άρχοντας]], σε Δημ.· πρβλ. [[ἄρχων]]·<br /><b class="num">4.</b> Παθ., διοικούμαι, εξουσιάζομαι, σε Ηρόδ., Αττ.· <i>οἱ ἀρχόμενοι</i>, οι υπήκοοι, σε Ξεν.

|elrutext='''ἄρχω:''' (aor. [[ἦρξα]], pf. [[ἦρχα]]; pass.: fut. ἀρχθήσομαι, pf. [[ἦργμαι]])<br /><b class="num">1)</b> тж. med. начинать, приступать (τινος и ποιεῖν τι, реже τι, крайне редко - Pind. τινι): μύθων [[ἄρξαι]] τινί Hom. начать беседу с кем-л.; ἡ [[νόσος]] ἤρξατο [[γενέσθαι]] Thuc. появились первые признаки эпидемии; νομίζοντες τῇ Ἑλλάδι ἄ. τῆς ἐλευθερίας Xen. полагая, что для Эллады начинается эпоха свободы; ἀρξάμενος [[ἀπό]] и ἔκ τινος Her., Xen., Plat. начиная с чего-л.; ἀρξάμενος ἐξ ἕω Plat. (начиная) с рассвета; [[ὅπερ]] ἀρχόμενος ἔλεγον Plat. как я сказал вначале; [[ἅμα]] [[ἦρι]] ἀρχομένῳ Thuc. с наступлением весны; ἀρχὴν ἄρξασθαί τινος Plat. положить начало чему-л.; [[πάντοθεν]] ἄρχεσθαι μελέων Hom. срезывать со всех членов (жертвенного животного) лучшие части для божества;<br /><b class="num">2)</b> идти впереди, вести Hom.: ἄ. ὁδόν, ὁδοῖο и κατὰ κέλευθά τινι Hom. показывать дорогу кому-л., вести кого-л.;<br /><b class="num">3)</b> служить началом, быть причиной (κακῶν Soph.); [[ἄρξαι]] τῇ πόλει ἀνομίας Thuc. вызвать беспорядки в городе;<br /><b class="num">4)</b> править, управлять, властвовать, предводительствовать, начальствовать, командовать (τινός Hom., Her., Xen., Plut., редко τινί Hom., Aesch. и ἔν τισι Hom., Plat.): ἄρχεσθαι [[ὑπό]] τινος или [[ὑπό]] τινι Her. и ἔκ τινος Soph. быть подвластным кому-л.; οἱ ἀρχόμενοι Xen. подданные; ἀρχὴν ἄ. Plat. занимать государственную должность (ср. 1);<br /><b class="num">5)</b> быть архонтом: ὁ ἄρξας Dem. бывший архонт.

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[be the first]] = 1. [[begin]] (Il.); = 2. [[reign]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[ἄρξαι]]<br />Dialectal forms: Uncertain Myc. <b class="b2">ake-</b> in PN \/<b class="b2">arkhe-</b>\/ or \/<b class="b2">age-</b>\/. Uncertain [[oka]], s. Aura-J.<br />Compounds: [[ἀρχέκακος]] [[who initiated the evil]] (Il.); [[ἀρχιτέκτων]] (Hdt.) after [[τερπικέραυνος]] (?); <b class="b3">ἀρχι-</b> is never found in poetry.<br />Derivatives: [[ἀρχός]] m. [[leader]] (Il.). [[ἄρχων]], <b class="b3">-οντος</b> m. [[commander]], official, [[Archont]]. - [[ἄργματα]] n. pl. [[firstlings]] (ξ 446) = [[ἀπάργματα]] (Ar.), [[ἀπαρχαί]]; [[ἀρχή]] s.v.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Unknown. - Fur. 342 thinks it is a substr. word because of [[ὄρχαμος]] ([[quod vide|q.v.]]), with variation [[α]]\/[[ο]].

|mdlsjtxt=[pf. [[pass]]. [[ἦργμαι]] only in mid. [[sense]]<br />in [[pass]]. [[sense]]:— to be [[first]],<br /><b class="num">I.</b> of [[Time]], to [[begin]], make a [[beginning]], [[both]] in Act. and Mid.:<br /><b class="num">1.</b> c. gen. to make a [[beginning]] of, πολέμοιο, μάχης, etc., Hom.; so Hdt. and [[attic]]:—Mid. also in a [[religious]] [[sense]], like ἀπάρχεσθαι, ἀρχόμενος μελέων [[beginning]] the [[sacrifice]] with the limbs, Od.; ἄρχειν σπονδῶν Thuc.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. also to [[begin]] from or with, ἐν σοὶ μὲν λήξω σέο δ' ἄρξομαι Il.; so, ἄρχεσθαι ἔκ τινος Od.; ἀρξάμενοι ἀπὸ παιδίων [[even]] from [[boyhood]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. gen. rei et dat. pers., ἄρχ. θεοῖς [[δαιτός]] to make preparations for a [[banquet]] to the gods, Il.; τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Il., etc.<br /><b class="num">4.</b> c. acc., ἄρχειν ὁδόν τινι, like Lat. praeire viam alicui, to [[show]] him the way, Od.; absol. (sub. ὁδόν), to [[lead]] the way, Hom.; then [[generally]] ἄρχειν τι Aesch., Soph.<br /><b class="num">5.</b> c. inf. to [[begin]] to do a [[thing]], Hom., etc.; c. [[part]]. of continued [[action]] or [[condition]], ἦρχον χαλεπαίνων Il.; ἄρχ. διδάσκων Xen.<br /><b class="num">6.</b> absol., ἄρχε [[begin]]! Hom.; ἄρχει ἡ [[ἐκεχειρία]] Thuc.; ἅμα ἦρι ἀρχομένωι, θέρους ἀρχομένου Thuc.<br /><b class="num">II.</b> of Authority, to [[lead]], [[rule]], [[govern]], only in Act.:<br /><b class="num">1.</b> c. gen. to [[rule]], be [[leader]] of . . , τινός Hom., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> c. dat. to [[rule]] [[over]], Hom., Aesch.<br /><b class="num">3.</b> absol. to [[rule]], [[govern]], Aesch.: esp. to [[hold]] a [[subordinate]] [[office]], ὁκοῖον εἴη ἄρχειν μετὰ τὸ βασιλεύειν Hdt.:—at [[Athens]], to be [[archon]], Dem.; cf. [[ἄρχων]].<br /><b class="num">4.</b> Pass. to be ruled, governed, Hdt., [[attic]]; οἱ ἀρχόμενοι subjects, Xen.

|ftr='''ἄρχω''': {árkhō}<br />'''Forms''': Aor. [[ἄρξαι]]<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[der erste sein]] = 1. [[anfangen]], [[beginnen]] (zum Gebrauch bei Homer s. Bradač PhilWoch. 50, 284f., Porzig Satzinhalte 46ff.; attisch gewöhnl. Medium); = 2. [[herrschen]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon das Nomen agentis [[ἀρχός]] m. [[Führer]], [[Anführer]] (ep. poet. seit Il.) mit dem denominativen [[ἀρχεύω]] [[der erste sein]], [[gebieten]] (ep. seit Il.), auch als amtlicher Terminus (Paphos, Kos), vgl. Leumann Hom. Wörter 295; es könnte allerdings auch eine Erweiterung von [[ἄρχω]] nach [[βασιλεύω]], [[ἀριστεύω]] sein. Gewöhnlicher ist das partizipiale [[ἄρχων]], -οντος m. [[Befehlshaber]], N. der höchsten Beamten, namentlich in Athen, [[Archont]]; Fem. [[ἀρχοντίς]] (''Cat''. ''Cod''. ''Astr''.) kürzere Form [[ἀρχίς]] (Tenos). Seltene und späte Ableitungen: [[ἀρχοντικός]] [[zum Archonten gehörig]] (''AP'', Pap. usw.), [[ἀρχοντεύω]] [[Archont sein]] (Olbia), [[ἀρχοντιάω]] [[zu herrschen wünschen]] (Sch., Lyd.). — [[ἄργματα]] n. pl. [[Erstlingsopfer]] (ξ 446) = ἀπάργματα (Ar. u. a.), ἀπαρχαί; daneben [[ἄρχματα]] H. mit analogisch bewahrtem -χ-. — Zu [[ἀρχή]] s. bes.<br />'''Etymology''' : Unerklärt. — Die bisherigen Deutungsversuche, alle wertlos, sind bei Bq und bei Schwyzer 685 A. 4 verzeichnet. — Vgl. [[ὄρχαμος]].<br />'''Page''' 1,159