ἀτμός: Difference between revisions

14 bytes removed ,  23 August 2021
m
Text replacement - "<b>πρβλ.</b>" to "πρβλ."
m (Text replacement - "<br /><br />" to "<br />")
m (Text replacement - "<b>πρβλ.</b>" to "πρβλ.")
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο (AM [[ἀτμός]])<br />υγρή [[πνοή]], [[αναθυμίαση]] αερίου, [[αχνός]]<br />ατμοί ονομάζονται γενικά τα αεριώδη εκείνα σώματα που υγροποιούνται σχετικά εύκολα με [[ψύξη]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «υπ' ατμόν» — [[έτοιμος]] για [[αναχώρηση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[ατμός]] <span style="color: red;"><</span> <i>αετμός</i> (<b>[[πρβλ]].</b> τις «γλώσσες» του Ησυχίου<br />«[[αετμόν]]<br />το [[πνεύμα]]» και «<i>άετμα</i><br />[[φλόξ]]»). Ο τ. <i>α</i>(<i>F</i>)<i>ε</i>-<i>τμός</i>, σχηματισμένος με το επιθηματικό [[στοιχείο]] -<i>τ</i>-<i>μο</i>-, συνδέεται με τα <i>ά</i>(<i>F</i>)<i>ελλα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>άFε</i>-<i>λια</i>) και <i>ά</i>(<i>F</i>)<i>η</i>-<i>μι</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[επίσης]] και [[αϋτμή]], πιθ. με [[εναλλαγή]] <i>αFερ</i>- / <i>αυτ</i>-). Αξιοσημείωτο [[είναι]] ότι ανάλογο μορφολογικό σχηματισμό [[προς]] το [[ατμός]], [[χωρίς]] όμως [[καμιά]] ετυμολογική [[συγγένεια]], παρουσιάζουν τα αρχ. ινδ. <i>ā</i><i>tmάn</i>- «[[ψυχή]], [[πνεύμα]]» και αρχ. άνω γερμ. <i>ā</i><i>tum</i> «[[πνοή]], [[αναπνοή]]» (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ. <i>ē</i><i>t</i>-<i>men</i>- «[[πνοή]], [[αναπνοή]]»). Βλ. και λ. [[άημι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ατμίδα]] (Α <i>ατμίς</i>), [[ατμώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ατμιώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ατμοειδής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αερατμός]], [[ατμαγωγός]], [[ατμάμαξα]], [[ατμαντλία]], [[ατμήλατος]], [[ατμόβαρις]], [[ατμοβραστήρας]], [[ατμογόνος]], [[ατμοδόκη]], [[ατμοθάλαμος]], [[ατμόιππος]], [[ατμοκιβώτιο]], [[ατμοκινητήρας]], [[ατμοκίνητος]], [[ατμοκλίβανος]], [[ατμοκύλινδρος]], [[ατμολέβητας]], [[ατμόληψη]], [[ατμόλουτρο]], [[ατμομανδύας]], [[ατμομηχανή]], [[ατμόμυλος]], [[ατμονομώ]], [[ατμοπαγίδα]], [[ατμοπλοΐα]], [[ατμόπλοιο]], [[ατμοστρόβιλος]], [[ατμοσυμπυκνωτής]], [[ατμοσυσσωρευτής]], [[ατμόσφαιρα]], [[ατμόσφυρα]], [[ατμοσωλήνας]], [[ατμοφράκτης]] / [[υδρατμός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ένατμος]], [[υπατμός]]].
|mltxt=ο (AM [[ἀτμός]])<br />υγρή [[πνοή]], [[αναθυμίαση]] αερίου, [[αχνός]]<br />ατμοί ονομάζονται γενικά τα αεριώδη εκείνα σώματα που υγροποιούνται σχετικά εύκολα με [[ψύξη]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «υπ' ατμόν» — [[έτοιμος]] για [[αναχώρηση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[ατμός]] <span style="color: red;"><</span> <i>αετμός</i> ([[πρβλ]]. τις «γλώσσες» του Ησυχίου<br />«[[αετμόν]]<br />το [[πνεύμα]]» και «<i>άετμα</i><br />[[φλόξ]]»). Ο τ. <i>α</i>(<i>F</i>)<i>ε</i>-<i>τμός</i>, σχηματισμένος με το επιθηματικό [[στοιχείο]] -<i>τ</i>-<i>μο</i>-, συνδέεται με τα <i>ά</i>(<i>F</i>)<i>ελλα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>άFε</i>-<i>λια</i>) και <i>ά</i>(<i>F</i>)<i>η</i>-<i>μι</i> ([[πρβλ]]. [[επίσης]] και [[αϋτμή]], πιθ. με [[εναλλαγή]] <i>αFερ</i>- / <i>αυτ</i>-). Αξιοσημείωτο [[είναι]] ότι ανάλογο μορφολογικό σχηματισμό [[προς]] το [[ατμός]], [[χωρίς]] όμως [[καμιά]] ετυμολογική [[συγγένεια]], παρουσιάζουν τα αρχ. ινδ. <i>ā</i><i>tmάn</i>- «[[ψυχή]], [[πνεύμα]]» και αρχ. άνω γερμ. <i>ā</i><i>tum</i> «[[πνοή]], [[αναπνοή]]» (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ. <i>ē</i><i>t</i>-<i>men</i>- «[[πνοή]], [[αναπνοή]]»). Βλ. και λ. [[άημι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ατμίδα]] (Α <i>ατμίς</i>), [[ατμώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ατμιώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ατμοειδής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αερατμός]], [[ατμαγωγός]], [[ατμάμαξα]], [[ατμαντλία]], [[ατμήλατος]], [[ατμόβαρις]], [[ατμοβραστήρας]], [[ατμογόνος]], [[ατμοδόκη]], [[ατμοθάλαμος]], [[ατμόιππος]], [[ατμοκιβώτιο]], [[ατμοκινητήρας]], [[ατμοκίνητος]], [[ατμοκλίβανος]], [[ατμοκύλινδρος]], [[ατμολέβητας]], [[ατμόληψη]], [[ατμόλουτρο]], [[ατμομανδύας]], [[ατμομηχανή]], [[ατμόμυλος]], [[ατμονομώ]], [[ατμοπαγίδα]], [[ατμοπλοΐα]], [[ατμόπλοιο]], [[ατμοστρόβιλος]], [[ατμοσυμπυκνωτής]], [[ατμοσυσσωρευτής]], [[ατμόσφαιρα]], [[ατμόσφυρα]], [[ατμοσωλήνας]], [[ατμοφράκτης]] / [[υδρατμός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ένατμος]], [[υπατμός]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm