φείδομαι: Difference between revisions

|Definition=Anacr.101, etc.: impf. φείδοντο (without augm.) even in S.''El.''716 after a diphth. at the end of the preceding line: fut.<br><span class="bld">A</span> φείσομαι [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''312 (troch.), Pl.''Ap.''31a, etc., Ep. πεφῐδήσομαι Il.15.215, later fut. Pass. in med. sense φεισθήσομαι, φισθήσομαι ''PUniv.Giss.''21.6 (ii A.D.): aor. 1 ἐφεισάμην Sol.32.1, A.''Th.''412, And.2.11, etc., Ep.3sg. φείσατο Il.24.236: Ep. redupl. aor. 2 πεφῐδόμην, used by Hom. in opt. πεφῐδοίμην, πεφίδοιτο, Od.9.277, Il.20.464, inf. [[πεφιδέσθαι]] 21.101: pf. part. πεφεισμένος Luc.''Hist.Conscr.''59 (in med. sense, D.C. 50.20); Ep. imper. πεφίδησο ''IG''14.1363.16; part. πεφιδημένος Nonn. ''D.''12.392:—[[spare]]:<br><span class="bld">I</span> [[spare]] persons and things, e.g. in war, i.e. [[not destroy]] them, c. gen., Τρώων Il.21.101; ἀνδρός 24.158, cf. Od.9.277, 22.54, Pl.''Ap.''31a; Ἰλίου Il.15.215; Ἄρης οὐκ ἀγαθῶν φ. Anacr. l. c.; ἀπ' ἀνδρῶν ὧν Ἄρης ἐφείσατο A.''Th.''412; γῆς πατρίδος Sol. [[l.c.]]; [[μὴ φείσῃ βίου]] = [[spare not my life]], S.''Ph.''749; μὴ φείδεσθε . . στρατοῦ Id.''Aj.'' 844; φ. μήτε ἰδίου μήτε δημοσίου οἰκοδομήματος Th.1.90, cf. 3.74: abs., [[spare]], [[be merciful]], ib.59.<br><span class="bld">II</span> [[spare]] persons and things in using them, [[use sparingly]], <b class="b3">ἵππων φειδόμενος</b>, i.e. [[taking care]] of them, Il.5.202; πίθου μεσσόθι φ. Hes.''Op.''369; <b class="b3">φ. ὃν εἶχε βίον</b> ([[βίον]] by attraction to the relat.) Thgn.908; ἰδίᾳ μὲν τῶν φείδομαι δημοσίᾳ δὲ λῃτουργῶν ἥδομαι Lys.21.16; φείδεσθε τοὐλαίου σφόδρα Pl. Com.190: in this sense, most freq. with a negat., [[οὐ φείδεσθε]] = [[not to spare]], i.e. to [[use freely]] or [[give freely]], οὐδέ νυ τοῦ περ [δέπαος] φείσατο Il.24.236; μὴ φείδεο σίτου Hes.''Op.''604; θνῄσκωμεν ψυχέων μηκέτι φειδόμενοι Tyrt.10.14; τᾶς ζωᾶς Id.15.5; σφετέρας οὐ φείσατο νευρᾶς Pi.''I.''6(5).33; φείδεο τῶν νεῶν, μηδὲ ναυμαχίην ποιέο [[Herodotus|Hdt.]]8.68. ά; τούτων φ. μηδενός Id.9.41, cf. 39; φείδοντο κέντρων οὐδέν S.''El.''716; οὐδὲν φ. αὐτῶν οὔτ' ἐν πόνοις κτλ. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.2.1, cf. 7.1.29; οὔτε τοῦ σώματος οὔτε τῶν ὄντων And.2.11; οὐδενὸς ἂν ἐφείσατο τῶν ἑαυτοῦ Lys.19.24; οὔθ' ἱερῶν κτεάνων οὔτε τι δημοσίων φ. Sol.4.13; μήτε χρημάτων μήτε πόνων [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''78a: later also c. acc., <b class="b3">τῶν συμμάχων</b> and <b class="b3">τὰ τῶν συμμάχων</b> both in D.C.50.20.<br><span class="bld">2</span> abs., to [[be sparing]], [[live thriftily]], φείδεσθαι μὲν ἄμεινον Thgn.931; τοὺς φειδομένους καὶ τοὺς ἀκριβῶς διαιτῶντας And.4.32; οἱ γεωργοῦντες καὶ φ. D.24.172, cf. Antipho Soph.53; freq. in part. [[φειδόμενος]], η, ον, [[thrifty]], Ar.''Pl.''247,553 (anap.), etc.; <b class="b3">ὄμμασι φειδομένοις</b> with [[shrinking]], [[shy]] [[eye]]s, ''AP''12.21 (Strat.), cf. 5.215 (Agath.), 268 (Id.); <b class="b3">αἱ μὴ φ.</b> (''[[sc.]]'' [[μέλισσαι]]) the [[unthrifty]] ones, Arist.''HA''627a20: also [[ἔπαινοι]] πάνυ πεφεισμένοι Luc.''Hist.Conscr.''59; πεφιδημένα δάκτυλα [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 12.392; cf. [[πεφεισμένως]], [[φειδομένως]].<br><span class="bld">III</span> [[have consideration for]], τῆς τοῦ λόγου συμμετρίας Plu.2.114b: with neg., [[pay]] no [[heed to]], οὔτ' ἀνθρώπων φείδεται οὔτε θεῶν ''AP''5.278 (Paul.Sil.), cf. 7.706 (Diog.).<br><span class="bld">IV</span> [[draw back from]], [[refrain from]], θαλάσσας Alc.''Supp.''4.13 (prob.); κελεύθου Pi.''N.''9.20; κινδύνου [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.5.18; τᾶς θήρας Bion''Fr.''10.12; <b class="b3">φείδομαι τοῦ λέγειν, φείδομαι τοῦ ἀκολουθεῖν</b>, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.19 ([[varia lectio|v.l.]]), ''HG''7.1.24; φείδου μηδὲν ὧνπερ ἐννοεῖς [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''115, cf. E.''Med.''401, etc.; οὐδενὸς φεισάμενος οὔτε τῶν πρὸς τοὺς θεοὺς οὔτε τῶν πρὸς τοὺς πολίτας δικαίων ''SIG''708.36 (Istropolis, ii B.C.): (abs., μὴ φείδεσθε E.''Tr.''1285; φείδου μηδέν Id.''Hec.''1044; μὴ φείδου, εἴ τι ἔχεις [[διδάσκειν]] [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.35): c. inf., [[spare]] to do, [[forbear]] from doing, dub. in E.''Or.''393 (fort. abs., post <b class="b3">φείδου δ'</b> distinguendum); also [[φείδου]] μή τι δρᾶσαι τῶν τυραννικῶν Pl.''R.''574b; τί φειδόμεσθα τῶν λίθων . . μὴ οὐ καταξαίνειν τὸν ἄνδρα; [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''319 (troch.).<br><span class="bld">V</span> in LXX, with Preps., φείδομαι ἐπί τινι [[have mercy upon]]... Je. 15.5, 21.7; φείδομαι ἐπί τινα Id.28(51).3; <b class="b3">φείδομαι περί τινος</b> to [[keep one's hands off]]... ''2 Ki.''12.6 (but <b class="b3">φείδομαι περὶ κακώσεως</b> [[spare]] to [[hurt]], ib.''Si.''13.12); φείδομαι ὑπὲρ τῆς κολοκύνθης ''Jn.''4.10; φείδομαι ἀπό τινος ''1 Ki.''15.3, ''Ez.'' 24.21; <b class="b3">φείδομαι τι ἀπό τινος</b> [[keep]] it [[off]], Jb.30.10; <b class="b3">φείδομαι τῆς ψυχῆς ἀπὸ θανάτου</b> ib.33.18, cf. ''Ps.''18(19).14; [[φειδεύμενοι]] (from contr. [[φειδέομαι]]) is cj. for [[φιλεύμεναι]] in Eus.Mynd.17.