βασιλεύς: Difference between revisions

|elnltext=[[βασιλεύς]] -έως, ὁ sing. gen. ep. -ῆος, Ion. -έος, Aeol. -ίληος, dat. -εῖ, ep. -ῆι, Ion. -έι, acc. -έα, -ῆ, ep. -ῆα; plur. nom. -εῖς, Att. -ῆς, ep. -ῆες, Ion. -έες, Aeol. -σίληες, gen. -έων, ep. -ήων, dat. -εῦσι, acc. -έας, -εῖς, ep. -ῆας<br /><b class="num">1.</b> [[koning]], [[vorst]]; ook van goden; [[Ζεύς|Ζεὺς]] δὲ [[θεῶν]] [[βασιλεύς]] Zeus, de koning der goden Hes. Th. 886; christ..; βασιλεὺς βασιλέων koning der koningen NT Apoc. 17.14; vanaf de vijfde eeuw spec. de koning van Perzië; βασιλέος... μέλλοντος διαβαίνειν toen de koning op het punt stond de oversteek te maken Hdt. 7.174; als specificatie bij [[ἀνήρ]]:; βασιλεὺς [[ἀνήρ]] koning Il. 3.170; adj. met comp. [[βασιλεύτερος]] en superl. [[βασιλεύτατος]]:. ὃς βασιλεύτερός ἐστι die een grotere koning is (dan ik) Il. 9.392; σὺ γὰρ βασιλεύτατός ἐσσι want jij bent de grootste koning Il. 9.69.<br /><b class="num">2.</b> [[overdr]].<br /><b class="num">3.</b> van dieren of abstracta:. οἰωνῶν [[βασιλεύς]] koning van de vogels (adelaar) Aeschl. Ag. 115; [[πόλεμος]]... πάντων... [[βασιλεύς]] oorlog is de heerser over allen Heraclit. B 53.<br /><b class="num">4.</b> van mensen, ter aanduiding van de voornaamste of winnaar:. [[βασιλέα]] μόνον ἐφ’ ἁπάντων [[γενέσθαι]] τῷ ἀστραγάλῳ κρατήσαντα door winst bij het dobbelen alleenheerser over allen te worden Luc. 61.4; βασιλεὺς ἐν τοῖς λόγοις koning van het gesproken woord Luc. 41.11.<br /><b class="num">5.</b> in Athene een van de archonten archon basileus:. θυσίαι κατελείφθησαν τοῖς βασιλεῦσι μόνον alleen offers zijn de taak van de ‘koningen’ gebleven Aristot. Pol. 1285b17.