Λουκιανός

Wikipedia EN

Lucian of Samosata (Λουκιανὸς ὁ Σαμοσατεύς, c. 125 – after 180 AD) was an Assyrian satirist and rhetorician who is best known for his characteristic tongue-in-cheek style, with which he frequently ridiculed superstition, religious practices, and belief in the paranormal. Although his native language was probably Syriac, all of his extant works are written entirely in Ancient Greek (mostly in the Atticized dialect popular during the Second Sophistic period).

Everything that is known about Lucian's life comes from his own writings, which are often difficult to interpret because of his extensive use of sarcasm. According to his oration The Dream, he was the son of a lower middle class family from the village of Samosata along the banks of the Euphrates in the remote Roman province of Syria. As a young man, he was apprenticed to his uncle to become a sculptor, but, after a failed attempt at sculpting, he ran away to pursue an education in Ionia. He may have become a travelling lecturer and visited universities throughout the Roman Empire. After acquiring fame and wealth through his teaching, Lucian finally settled down in Athens for a decade, during which he wrote most of his extant works. In his old age, he may have been appointed as a highly-paid government official in Egypt, after which point he disappears from the historical record.

Lucian's works were wildly popular in antiquity, and more than eighty writings attributed to him have survived to the present day, a considerably higher quantity than for most other classical writers. His most famous work is A True Story, a tongue-in-cheek satire against authors who tell incredible tales, which is regarded by some as the earliest known work of science fiction. Lucian invented the genre of the comic dialogue, a parody of the traditional Platonic dialogue. His dialogue The Lover of Lies makes fun of people who believe in the supernatural and contains the oldest known version of "The Sorcerer's Apprentice". Lucian wrote numerous satires making fun of traditional stories about the gods including The Dialogues of the Gods, Icaromenippus, Zeus Rants, Zeus Catechized, and The Parliament of the Gods. His Dialogues of the Dead focuses on the Cynic philosophers Diogenes and Menippus. Philosophies for Sale and The Banquet or Lapiths make fun of various philosophical schools, and The Fisherman or the Dead Come to Life is a defense of this mockery.

Lucian often ridiculed public figures, such as the Cynic philosopher Peregrinus Proteus in his letter The Passing of Peregrinus and the fraudulent oracle Alexander of Abonoteichus in his treatise Alexander the False Prophet. Lucian's treatise On the Syrian Goddess satirizes cultural distinctions between Greeks and Syrians and is the main source of information about the cult of Atargatis. Lucian had an enormous, wide-ranging impact on Western literature. Works inspired by his writings include Sir Thomas More's Utopia, the works of François Rabelais, William Shakespeare's Timon of Athens and Jonathan Swift's Gulliver's Travels.

Wikipedia EL

Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (125 - 180 μ.Χ.) ήταν ρήτορας και σατιρικός συγγραφέας που έγραφε στην ελληνική γλώσσα. Ήταν ο δημιουργός του σατιρικού διαλόγου και από τους σημαντικότερους αττικιστές συγγραφείς της Δεύτερης σοφιστικής.

Ο Λουκιανός ήταν Σύρος στην καταγωγή. Γεννήθηκε στα Σαμόσατα, πρωτεύουσα της Κομμαγηνής, στον άνω Ευφράτη της Συρίας, γύρω στο 125 μ.Χ. Εκεί έλαβε τη στοιχειώδη εκπαίδευση και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Επειδή είχε δείξει από μικρός κάποιο ταλέντο στην τέχνη, οι γονείς του τον έστειλαν μαθητευόμενο σε κάποιο θείο του γλύπτη. Η μαθητεία του δεν κράτησε πολύ· ο νεαρός Λουκιανός έσπασε από αδεξιότητα μια πλάκα και ο θείος του τον επέπληξε αυστηρά. Έτσι, εγκατέλειψε το εργαστήρι του θείου του και επέστρεψε στο σπίτι των γονέων του.

Η έντονη φιλομάθειά του τον έκανε να στραφεί στα γράμματα (στο έργο του Περὶ τοῦ ἐνυπνίου αφηγείται πώς ενισχύθηκε αυτή του η απόφαση μετά από όνειρο που είδε τη νύχτα της επιστροφής του στο σπίτι). Αφού μελέτησε τα ελληνικά, ξεκίνησε να μάθει τη ρητορική τέχνη στις ρητορικές σχολές της Ιωνίας. Στην Αντιόχεια άσκησε τη δικανική ρητορεία, που θεωρούνταν το κατώτερο είδος ρητορικής. Στη Σμύρνη σπούδασε τη σοφιστική (ή επιδεικτική) ρητορική, κυρίως ως μέσον προσπορισμού χρημάτων. Κατόπιν άρχισε να ταξιδεύει, επιδεικνύοντας τις ρητορικές του ικανότητες, σε διάφορες πόλεις της Μικράς Ασίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Γαλατίας.

Ωστόσο, δεν έμενε ικανοποιημένος με τη ρητορική, και τελικά απογοητεύτηκε, θεωρώντας την ρηχή. Σε ηλικία 40 ετών, παράτησε την τέχνη του σοφιστή και στράφηκε στη φιλοσοφία. Σημαντική επίδραση είχε πάνω του η διδασκαλία του Πλατωνικού φιλοσόφου Νιγρίνου, τον οποίον εθαύμαζε. Πνεύμα κατεξοχήν ανήσυχο, εντρύφησε σχεδόν σε όλες τις φιλοσοφικές σχολές, αλλά τα φιλοσοφικά ρεύματα των Επικούρειων και των Κυνικών ήταν που προσέλκυσαν κυρίως τη συμπάθειά του. Θαύμαζε τη στάση ζωής των κυνικών φιλοσόφων, πράγμα που αντανακλάται στους χαρακτήρες πολλών διαλόγων του. Αντίθετα, αντιπαθούσε σφόδρα τους Στωικούς, ίσως για την πασίγνωστη τάση τους να ανακατεύονται στην πολιτική, το πομπώδες ύφος τους και τον δογματισμό τους.

Γενικά, ο Λουκιανός απεχθανόταν τους δογματισμούς, την αδιαλλαξία και τις ακραίες φιλοσοφικές διαμάχες, όπως και την επιτηδευμένη γλώσσα και τα σοφίσματα. Στο διάλογό του Ερμότιμος ή Περί αιρέσεων, καυτηριάζει τον δογματικό τρόπο σκέψης και την όλη ψυχολογία του "οπαδού" μιας σχολής, ενός ρεύματος ή μιας πίστης.

Το 165 μ.Χ. εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, την "πρωτεύουσα του πνεύματος" της εποχής εκείνης. Εκεί ανέπτυξε τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής του, χρησιμοποιώντας κατά κόρον τον λιτό και απέριττο διάλογο και τη χαριτολογία. Τα έργα του έχουν ένα κωμικό, πειρακτικό ύφος, που είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του γνώρισμα. Συχνά όμως, ιδιαίτερα προς το τέλος της ζωής του, ο λόγος του γεμίζει με πικρία και σαρκασμό.

Καλλιέργησε σχέσεις με ισχυρούς ανθρώπους και γύρω στο 171 μ.Χ. ο Λουκιανός έφυγε από την Αθήνα, για να αναλάβει μια αξιόλογη και καλά αμειβόμενη θέση στον δικαστικό κλάδο της αυτοκρατορικής διοίκησης της Αιγύπτου, με προοπτικές για προαγωγή σε ανώτερες διοικητικές θέσεις. Πάντως οι ελπίδες του Λουκιανού για σταδιοδρομία στη δημόσια διοίκηση δεν επαληθεύτηκαν, καθώς η θητεία του επάρχου C. Calvisius Statianus, που τον είχε καλέσει στη θέση αυτή τερματίστηκε απότομα με την αποτυχία της επανάστασης του C. Avidus Cassius (στην οποία συμμετείχε και ο έπαρχος) το καλοκαίρι του 175 μ.Χ. οπότε ο Λουκιανός θα πρέπει τότε να επέστρεψε και πάλι στην Αθήνα.

Η τελευταία χρονολογική ένδειξη για τη ζωή του είναι το έτος 180 μ.Χ., κατά το οποίο πέθανε ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, γεγονός που υποδηλώνεται στον Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις. Ο θάνατός του Λουκιανού θα πρέπει να τοποθετηθεί λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Κομμόδου (180-192 μ.Χ.

Ο Λουκιανός έζησε σε μια εποχή κατά την οποία δεν αναπτύχθηκαν εντελώς καινούργιες φιλοσοφικές τάσεις, οι παλαιότερες όμως σχολές φιλοσοφίας εξακολούθησαν να υπάρχουν και να ασκούν σημαντική επίδραση στην πνευματική ζωή του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Οι γνωστές φιλοσοφικές επιλογές και σχολές πυθαγόρειοι, πλατωνικοί, κυνικοί, περιπατητικοί, σκεπτικιστές, επικούρειοι, στωικοί , συνέχιζαν τη δράση και τη διδασκαλία τους, αλλά με την ευρεία διάδοση των διαφόρων απόψεων άρχισε να παρουσιάζεται το φαινόμενο του εκλεκτικισμού, δηλαδή η τάση να υιοθετεί κανείς επιμέρους απόψει από διαφορετικές φιλοσοφικές σχολές, επιλέγοντας τις διδασκαλίες που τον ικανοποιούν και τον εκφράζουν.

Όταν τον ρωτά η φιλοσοφία ποιο είναι το όνομά του, απαντά: «Παρρησιάδης Αληθίωνος του Ελεγξικλέους» και αμέσως παρακάτω λέει: «Μισαλαζών ειμι και μισογόης και μισοψευδής και μισότυφος και μισώ παν το τοιουτώδες είδος των μιαρών ανθρώπων», ενώ στην Θεών εκκλησία αναφέρει: «Αξιώνω, Δία, να μου επιτρέψεις να μιλήσω με παρρησία. Δεν θα μπορούσα άλλωστε να μιλήσω διαφορετικά·... Επικρίνω τα πάντα και λέω φανερά την άποψή μου, χωρίς να φοβάμαι κανένα ή να αποκρύπτω τη γνώμη μου από ντροπή. Έτσι οι πολλοί με θεωρούν ιδιαίτερα δυσάρεστο και εκ φύσεως συκοφάντη και με αποκαλούν δημόσιο κατήγορο».

Russian (Dvoretsky)

Λουκιᾰνός: ὁ Лукиан (родом из Самосаты в Сирии, греч. сатирик II в. н. э.).

Translations

ar: لوقيان السميساطي; azb: لوثین; az: Lukian; be_x_old: Люкіян з Самасаты; be: Лукіян з Самасаты; bg: Лукиан от Самосата; bn: লুসিয়ান; br: Lukian Samosata; ca: Llucià; cs: Lúkianos; da: Lukian; de: Lukian von Samosata; el: Λουκιανός; en: Lucian; eo: Luciano; es: Luciano de Samósata; et: Lukianos; eu: Luziano Samosatakoa; fa: لوسیان شمش شادی; fiu_vro: Lukianos Samosatast; fi: Lukianos; fr: Lucien de Samosate; gl: Luciano de Samosata; he: לוקיאנוס מסאמוסאטה; hi: लुसियन; hr: Lukijan; hu: Lukianosz; hy: Լուկիանոս; ia: Luciano; id: Lukianos; io: Lukianos; is: Lúkíanos; it: Luciano di Samosata; ja: ルキアノス; kk: Лукиан; ko: 루키아노스; ky: Лукиан; la: Lucianus Samosatensis; li: Lucianus; lt: Lukianas; lv: Samosatas Lukiāns; mk: Лукијан; mzn: لوکیان; nl: Lucianus van Samosata; no: Lukian; pl: Lukian z Samosat; pt: Luciano de Samósata; ro: Lucian din Samosata; ru: Лукиан; sh: Lukijan; simple: Lucian; sk: Lukianos zo Samosaty; sl: Lukijan; sq: Lukiani; sr: Лукијан; sv: Lukianos; th: ลูเชียน; tr: Samsatlı Lukianos; uk: Лукіан; uz: Lukian; vi: Lukianos của Samosata; wa: Lucyin; wuu: 琉善; zh_yue: 琉善; zh: 琉善