3,277,073
edits
(big3_8) |
(7) |
||
Line 24: | Line 24: | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=-ον<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [compar. -έστερος Pi.<i>O</i>.2.94, A.<i>Fr</i>.72, tb. -ώτερος X.<i>An</i>.7.6.28; sup. -έστατος Eup.330, tb. -ώτατος X.<i>Cyr</i>.5.4.40]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[no envidiado]] ὄλβος A.<i>A</i>.471, τί ἐστι πενία; ... [[ἄφθονος]] πραγματεία Secund.<i>Sent</i>.17, [[ἄφθονος]] ἰς τειμὴν ἱερεύς <i>IGBulg</i>.1<sup>2</sup>.225.1 (Odesos).<br /><b class="num">2</b> [[no regateado]], [[abundante]], [[copioso]] de cosas y abstr. τὰ δ' ἄφθονα πάντα παρέσται de un sacrificio <i>h.Ap</i>.536, καρπὸν πολλόν τε καὶ ἄ. Hes.<i>Op</i>.118, πλοῦτος Sol.23.5, χρυσός Hdt.6.132, 7.83, χώρη ... [[ἄφθονος]] λίην Hdt.2.6, [[βίοτος]] A.<i>Fr</i>.196.5, πόλιν ἀφθονεστάτην χρήμασιν ciudad la más generosa en riquezas</i> Eup.l.c., cf. Isoc.4.108, μελίπακτα τετυγμέν' ἄφθονα σασαμόφωκτα Philox.Leuc.(e) 17, οὐ γὰρ ἄφθονον σχολὴν ἔχω porque mi tiempo es contado</i> E.<i>Andr</i>.732, cf. Plu.2.787b, ξύλα Th.6.90, σῖτον ἀφθονώτερον X.<i>An</i>.7.6.28, ἰχθῦς ἄφθονοι Men.<i>Sam</i>.98, ἀφθονεστέρα ἡ ἐξουσία τῆς τῶν γυναικῶν συγκοιμήσεως Pl.<i>R</i>.460b, χορηγία Plb.3.90.2, τῇ τοῦ πόματος ἀφθόνῳ χορηγίᾳ LXX 3<i>Ma</i>.5.2, ἄφθονον ... ξύλων χορηγίαν D.C.75.9.3, cf. E.<i>Ep</i>.4.49, ὕδωρ Th.7.78, cf. X.<i>Cyr</i>.5.4.40, Plb.1.56.7, ἀφθόνους ἔχων πηγάς LXX 4<i>Ma</i>.3.10, τὸ ῥηθὲν ... πολὺ καὶ ἄφθονον Pl.<i>Lg</i>.790a, cf. <i>Phd</i>.90a, λόγους δ' ἀφθόνους τοιούτους ὑπάρχοντας habiendo tal abundancia de argumentos</i> D.21.136, ἄφθονα ... καὶ πολλὰ ἔχων λέγειν Aeschin.3.203, τὸ χαίρειν ἄφθονον εἰπών μοι <i>IG</i> 12(7).445.17 (Amorgos III d.C.)<br /><b class="num">•</b>ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν vivir en la abundancia</i> X.<i>An</i>.3.2.25, ἐν ἀφθόνοις τραφείς D.18.256, ἐν ἅπασιν ἀφθόνοις ἦν vivía en plena prosperidad</i> Luc.<i>Peregr</i>.16.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[no envidioso]] ἀφθόνων ἀστῶν Pi.<i>O</i>.6.7, ἄνδρα τύραννον ἄφθονον ἔδει εἶναι Hdt.3.80, ἢ φθονεῖν τῷ μὴ φθονερῷ ἄφθονόν τε καὶ πρᾷον ὄντα; Pl.<i>R</i>.500a, ἄ. καὶ [[ἀβάσκανος]] Teles 7 p.55.<br /><b class="num">2</b> [[que no escatima]], [[generoso]] de la Tierra [[fecunda]], [[fértil]] ἄφθονε δαῖμον <i>h.Hom</i>.30.16, οὔσης χώρας πολλῆς καὶ ἀφθόνου X.<i>An</i>.5.6.25, λειμῶνες Pl.<i>Sph</i>.222a, ἄφθονοι ... ὧραι climas fecundos</i> Pl.<i>Ax</i>.371c, ἀφθόνῳ μένει con generosidad</i> A.<i>A</i>.305, ἀφθόνῳ χερί E.<i>Med</i>.612, ὁ ἄ. σου οἶκος tu hospitalaria casa</i>, <i>PFlor</i>.348.2 (IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> adv. -ως, compar. -τερον, sup. -τάτως<br /><b class="num">1</b> [[sin envidia]] φιλονικείτω ... πᾶς πρὸς ἀρετὴν ἀ. Pl.<i>Lg</i>.731a, ξένων καὶ ἐντοπίων ἀ. ζήσας <i>IG</i> 5(2).491 (Megalópolis II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[sin rencor]] ἀ. ἅπαντας ἠλευθέρωσεν Pl.<i>Ti</i>.25c.<br /><b class="num">2</b> [[en abundancia]], [[generosamente]] πάντα δ' ἀ. πάρα Sol.26.5, λίθοις ἀ. ἐχρῶντο Th.7.70, ἀ. ἔχοντα τοῦ κνῆσθαι pudiendo rascarse sin parar</i> Pl.<i>Grg</i>.494c, μισθὸν ἀ. διδόναι X.<i>Cyr</i>.3.2.28, cf. <i>Mem</i>.1.2.60, ἐμὲ ὄψεσθε ἀφθονώτερον διαιτώμενον veréis que no me niego a nada</i> X.<i>HG</i> 5.1.15, δίδωσι δ' ἑταίραις ἀ. Arist.<i>Pol</i>.131<sup>b</sup>4, ὅπως ἂν σῖτος ὡς ἀφθονωτάτως εἰσπλεῖ τῷ δήμῳ <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.416.10 (IV a.C.), πολλά με διδάσκεις ἀ. Philem.141, ἀ. τὴν ... ὠφέλειαν ἔδειξαν Aristid.Quint.1.6, χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀ. Plb.1.40.7, ἐπαινῶν δ' ἀφθόνως τὸν κατορθοῦντα Plu.2.795a, cf. 2.743f, ἀ. ἀρχὰς παρέχει <i>PRyl</i>.77.36 (II d.C.), ἐκείνοις δὲ ἀ. μετεδίδου D.C.<i>Fr</i>.54.8<br /><b class="num">•</b>[[con desahogo]] ἀ. ἐν εὐπορίᾳ βιώσεται Hld.7.25.2. | |dgtxt=-ον<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [compar. -έστερος Pi.<i>O</i>.2.94, A.<i>Fr</i>.72, tb. -ώτερος X.<i>An</i>.7.6.28; sup. -έστατος Eup.330, tb. -ώτατος X.<i>Cyr</i>.5.4.40]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[no envidiado]] ὄλβος A.<i>A</i>.471, τί ἐστι πενία; ... [[ἄφθονος]] πραγματεία Secund.<i>Sent</i>.17, [[ἄφθονος]] ἰς τειμὴν ἱερεύς <i>IGBulg</i>.1<sup>2</sup>.225.1 (Odesos).<br /><b class="num">2</b> [[no regateado]], [[abundante]], [[copioso]] de cosas y abstr. τὰ δ' ἄφθονα πάντα παρέσται de un sacrificio <i>h.Ap</i>.536, καρπὸν πολλόν τε καὶ ἄ. Hes.<i>Op</i>.118, πλοῦτος Sol.23.5, χρυσός Hdt.6.132, 7.83, χώρη ... [[ἄφθονος]] λίην Hdt.2.6, [[βίοτος]] A.<i>Fr</i>.196.5, πόλιν ἀφθονεστάτην χρήμασιν ciudad la más generosa en riquezas</i> Eup.l.c., cf. Isoc.4.108, μελίπακτα τετυγμέν' ἄφθονα σασαμόφωκτα Philox.Leuc.(e) 17, οὐ γὰρ ἄφθονον σχολὴν ἔχω porque mi tiempo es contado</i> E.<i>Andr</i>.732, cf. Plu.2.787b, ξύλα Th.6.90, σῖτον ἀφθονώτερον X.<i>An</i>.7.6.28, ἰχθῦς ἄφθονοι Men.<i>Sam</i>.98, ἀφθονεστέρα ἡ ἐξουσία τῆς τῶν γυναικῶν συγκοιμήσεως Pl.<i>R</i>.460b, χορηγία Plb.3.90.2, τῇ τοῦ πόματος ἀφθόνῳ χορηγίᾳ LXX 3<i>Ma</i>.5.2, ἄφθονον ... ξύλων χορηγίαν D.C.75.9.3, cf. E.<i>Ep</i>.4.49, ὕδωρ Th.7.78, cf. X.<i>Cyr</i>.5.4.40, Plb.1.56.7, ἀφθόνους ἔχων πηγάς LXX 4<i>Ma</i>.3.10, τὸ ῥηθὲν ... πολὺ καὶ ἄφθονον Pl.<i>Lg</i>.790a, cf. <i>Phd</i>.90a, λόγους δ' ἀφθόνους τοιούτους ὑπάρχοντας habiendo tal abundancia de argumentos</i> D.21.136, ἄφθονα ... καὶ πολλὰ ἔχων λέγειν Aeschin.3.203, τὸ χαίρειν ἄφθονον εἰπών μοι <i>IG</i> 12(7).445.17 (Amorgos III d.C.)<br /><b class="num">•</b>ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν vivir en la abundancia</i> X.<i>An</i>.3.2.25, ἐν ἀφθόνοις τραφείς D.18.256, ἐν ἅπασιν ἀφθόνοις ἦν vivía en plena prosperidad</i> Luc.<i>Peregr</i>.16.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[no envidioso]] ἀφθόνων ἀστῶν Pi.<i>O</i>.6.7, ἄνδρα τύραννον ἄφθονον ἔδει εἶναι Hdt.3.80, ἢ φθονεῖν τῷ μὴ φθονερῷ ἄφθονόν τε καὶ πρᾷον ὄντα; Pl.<i>R</i>.500a, ἄ. καὶ [[ἀβάσκανος]] Teles 7 p.55.<br /><b class="num">2</b> [[que no escatima]], [[generoso]] de la Tierra [[fecunda]], [[fértil]] ἄφθονε δαῖμον <i>h.Hom</i>.30.16, οὔσης χώρας πολλῆς καὶ ἀφθόνου X.<i>An</i>.5.6.25, λειμῶνες Pl.<i>Sph</i>.222a, ἄφθονοι ... ὧραι climas fecundos</i> Pl.<i>Ax</i>.371c, ἀφθόνῳ μένει con generosidad</i> A.<i>A</i>.305, ἀφθόνῳ χερί E.<i>Med</i>.612, ὁ ἄ. σου οἶκος tu hospitalaria casa</i>, <i>PFlor</i>.348.2 (IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> adv. -ως, compar. -τερον, sup. -τάτως<br /><b class="num">1</b> [[sin envidia]] φιλονικείτω ... πᾶς πρὸς ἀρετὴν ἀ. Pl.<i>Lg</i>.731a, ξένων καὶ ἐντοπίων ἀ. ζήσας <i>IG</i> 5(2).491 (Megalópolis II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[sin rencor]] ἀ. ἅπαντας ἠλευθέρωσεν Pl.<i>Ti</i>.25c.<br /><b class="num">2</b> [[en abundancia]], [[generosamente]] πάντα δ' ἀ. πάρα Sol.26.5, λίθοις ἀ. ἐχρῶντο Th.7.70, ἀ. ἔχοντα τοῦ κνῆσθαι pudiendo rascarse sin parar</i> Pl.<i>Grg</i>.494c, μισθὸν ἀ. διδόναι X.<i>Cyr</i>.3.2.28, cf. <i>Mem</i>.1.2.60, ἐμὲ ὄψεσθε ἀφθονώτερον διαιτώμενον veréis que no me niego a nada</i> X.<i>HG</i> 5.1.15, δίδωσι δ' ἑταίραις ἀ. Arist.<i>Pol</i>.131<sup>b</sup>4, ὅπως ἂν σῖτος ὡς ἀφθονωτάτως εἰσπλεῖ τῷ δήμῳ <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.416.10 (IV a.C.), πολλά με διδάσκεις ἀ. Philem.141, ἀ. τὴν ... ὠφέλειαν ἔδειξαν Aristid.Quint.1.6, χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀ. Plb.1.40.7, ἐπαινῶν δ' ἀφθόνως τὸν κατορθοῦντα Plu.2.795a, cf. 2.743f, ἀ. ἀρχὰς παρέχει <i>PRyl</i>.77.36 (II d.C.), ἐκείνοις δὲ ἀ. μετεδίδου D.C.<i>Fr</i>.54.8<br /><b class="num">•</b>[[con desahogo]] ἀ. ἐν εὐπορίᾳ βιώσεται Hld.7.25.2. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-η, -ο (AM [[ἄφθονος]], -ον)<br /><b>1.</b> αυτός που υπάρχει σε [[αφθονία]], υπερεπαρκής («άφθονο [[νερό]]», «άφθονα φρούτα»)<br /><b>2.</b> ο [[χωρίς]] [[φειδώ]], [[πλουσιοπάροχος]] («με άφθονα χέρια», Κάλβος<br />«ἀφθόνῳ χερί», <b>Αισχ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> απαλλαγμένος από φθόνο, μη φθονερος<br /><b>2.</b> αυτός που δεν προκαλεί τον φθόνο των άλλων.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>α</i>- <b>στερ.</b> <span style="color: red;">+</span> [[φθόνος]] «[[ζηλοφθονία]], [[άρνηση]], αποποίηοη από φθόνο, [[δυσμένεια]] ή [[παράπονο]]». Η [[σημασία]] της λέξεως ξεκίνησε πιθ. ως «αυτός που δεν τον φθονούν, που δεν τον αρνούνται λόγω φθόνου», άρα «που δεν μειώνεται», απ' όπου κατέληξε στη [[σημασία]] «[[αφειδής]], [[πλουσιοπάροχος]]»]. | |||
}} | }} |