3,277,119
edits
(big3_11) |
(9) |
||
Line 21: | Line 21: | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=(διατρῐβή) -ῆς, ἡ<br /><b class="num">A</b> sin determ. locales<br /><b class="num">•</b>gener. abs. o c. gen. o adj.<br /><b class="num">I</b> en sent. temp.<br /><b class="num">1</b> c. or. nominal [[rato]], [[tiempo]] ὄνομα δ' ἑκάστου δ. πολλὴ λέγειν decir el nombre de cada uno llevaría un largo rato</i> E.<i>Ph</i>.751, ἐπεὶ ἔγνω ὅτι δ. ἔσται ἀμφὶ ταῦτα cuando se dio cuenta de que esas tareas llevarían su tiempo</i> X.<i>Cyr</i>.6.1.23, οὐ γίνεται δ. τοιαύτης συστάσεως no se mantiene mucho la duración de esa situación</i> de un fenómeno meteorológico, Arist.<i>Mete</i>.374<sup>a</sup>12.<br /><b class="num">2</b> [[retraso]], [[demora]], [[tardanza]] ποιεῖσθαι διατριβήν Isoc.4.164, frec. en relatos hist. χρόνου δ. ... ἐμποιεῖν Th.3.38, διατριβαὶ κατέσχον αὐτόν Str.1.2.31, [[ἀμέλεια]] ... καὶ δ. Th.5.38, διατριβαὶ δὲ καὶ μελλήσεις Th.5.82, cf. 8.9, X.<i>Oec</i>.8.13, χρόνιος δ. D.C.41.22.1, c. gen. subjet. δ. τῶν ξυμμάχων retraso de los aliados (en acudir)</i>, Ar.<i>Ach</i>.193, αἱ περὶ ταῦτα τοῦ θείου διατριβαί Plu.2.549b, c. gen. obj. δ. τοῦ πολέμου retraso en comenzar la guerra</i> D.H.3.6.<br /><b class="num">3</b> [[forma de gastar o matar]] el tiempo, [[pasatiempo]], [[entretenimiento]] c. gen. χρόνου τε διατριβὰς ... ἐφηῦρε ... πεσσοὺς κύβους τε descubrió maneras de pasar el tiempo, los juegos de damas y dados</i> S.<i>Fr</i>.479.2, σχολῆς Gorg.B 11a.30, τοῦ συμποσίου Alex.190, τοῦ ἀγαθοῦ Numen.2.15<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. o giro prep. ἡ ἐν τοῖς οἴνοις ... δ. Pl.<i>Lg</i>.641c, διατριβήν τε τῷ ποτῷ ποιῶμεν Alex.228.4, cf. LXX <i>Pr</i>.12.11a, ἔχαιρες ... τοῖς τόποις, τοῖς ἀνθρώποις, ταῖς διατριβαῖς Arr.<i>Epict</i>.3.24.5<br /><b class="num">•</b>esp. como compl. de παρέχω y dat. de pers. [[diversión]], [[motivo de diversión]] γέλωτα τῷ σοφιστῇ καὶ διατριβὴν παρέχειν Aeschin.1.175, cf. Plu.<i>Tim</i>.11, παρέσχε τοῖς κωμικοῖς διατριβήν Plu.<i>Per</i>.4, cf. Iul.<i>Or</i>.3.52b<br /><b class="num">•</b>abs. (δ.) πολὺ χαριεστέρα Pl.<i>Lg</i>.820c, διατριβαὶ καὶ ἀναπαύσεις X.<i>Lac</i>.12.6, ἡδοναὶ καὶ διατριβαί D.61.56, ἐν συνουσίᾳ τινὶ καὶ διατριβῇ ... ἰδίᾳ en cierta reunión y diversión privada</i> D.21.71, ἀπολαύσεις ... καὶ διατριβαί Plb.10.19.5, cf. D.Chr.20.18<br /><b class="num">•</b>c. juego de palabras sobre B I 1 τὸ καλούμενον ζῆν τοῦτο διατριβῆς χάριν ὄνομ' ἐστίν Alex.222.4.<br /><b class="num">II</b> en sent. local<br /><b class="num">1</b> [[lugar de recreo]] ἐν τοῖς περιπάτοις καὶ ταῖς διατριβαῖς Bato 2.4, cf. Men.<i>Fr</i>.416.10<br /><b class="num">•</b>[[lugar, sitio agradable, de interés]] οὔτε ... λιμένας εἶναι παρ' αὑτοῖς οὔτε [[ἐμπόριον]] οὔτε [[ἄλλην]] διατριβὴν οὐδεμίαν Hyp.<i>Fr</i>.70.2, διατριβαὶ κατασκευῆς ἀξιοθεάτου I.<i>AI</i> 15.325.<br /><b class="num">2</b> [[recinto]], [[local]], [[sede]] τὰς ἐν τῷ Λυκείῳ καταλιπὼν διατριβὰς [[ἐνθάδε]] νῦν διατρίβεις περὶ τὴν τοῦ βασιλέως στοάν dejando los locales del Liceo ahora enseñas junto al pórtico real</i> Pl.<i>Euthphr</i>.2a, ᾖα ἐπὶ τὰς συνήθεις διατριβάς Pl.<i>Chrm</i>.153a<br /><b class="num">•</b>dependiendo de ἔχειν [[habitación]], [[morada]] ἱκανὴν ἔχων ὑπηρέταις καὶ ἀκολούθοις διατριβήν Luc.<i>Hipp</i>.5, ὅπου τὰς διατριβὰς ἔχουσιν allí donde viven</i> Mitteis <i>Chr</i>.77.7 (IV d.C.), στεγναὶ διατριβαὶ οἴκων αὐτῆς las habitaciones de su casa son estancas</i> dicho de las de la mujer ideal, LXX <i>Pr</i>.31.27.<br /><b class="num">3</b> [[escuela]] como [[recinto, sede o centro de estudio]] ἡ ἐν τῷ κήπῳ δ. Epicur.[1] 17, καταλείπω τὴν μὲν διατριβὴν Λύκωνι dejo la escuela a Licón</i> en el testamento de Estratón de Lámpsaco, Strato Lamps.10, ἐν διατριβῇ Plb.12.25a.5, ὁ δὲ Μενέδημος ἕτερον περίπατον καὶ διατριβὴν κατεσκευάσατο Phld.<i>Acad.Hist</i>.7.9, ἱερὸν Περσεφόνης ἐν διατριβῇ Πανοδώρου <i>PBerl.Borkowski</i> A 4.12 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> en la esfera de la lengua y la filosofía<br /><b class="num">1</b> [[diatriba]], [[debate]], [[conversación]], [[discusión]], [[charla]] o [[plática]] περὶ ... νόμων τὴν διατριβὴν ... ποιήσασθαι Pl.<i>Lg</i>.625a, τὰς ἐμὰς διατριβὰς καὶ τοὺς λόγους Pl.<i>Ap</i>.37d, <i>Grg</i>.484e, cf. Isoc.12.19, ἡ ἐν φιλοσοφίᾳ δ. Pl.<i>Hp.Mi</i>.363a, αἱ πολιτικαὶ διατριβαί D.H.10.15, (διατριβάς) ἃς μετ' ἀλλήλων Aeschin.1.147, περὶ τοὺς ὁρισμοὺς ... ἡ πλείστη γίνεται δ. Arist.<i>Top</i>.102<sup>a</sup>8, εἴς γε τὴν ἕξιν τὴν πολιτικήν Epicur.<i>Fr</i>.[20.5] 30, cf. Plb.12.26b.5, Luc.<i>Nigr</i>.25, Ath.350b, puesta por escrito μεταγράψαι ... τὰς διατριβὰς ταῦτας Philostr.<i>VA</i> 1.3<br /><b class="num">•</b>convertida en [[la diatriba]], esp. plu. [[las diatribas]] como tít. de géneros filosófico-científicos atribuidos a Archyt.B 4, esp. a cínicos y estoicos: Aristipo y Diógenes, Aristipp.144, 146, Diog.476, Bión, D.L.2.77, Zenón y Perseo de Cition, S.E.<i>P</i>.3.245, D.L.7.36, Cleantes, D.L.7.175, Esfero, D.L.7.178, cf. Arr.<i>Epict</i>.3.24.40, ἐρωτικαὶ διατριβαί, περὶ σοφίας διατριβῶν ζʹ tít. de dos obras de Aristón de Quíos, D.L.7.163<br /><b class="num">•</b>retórico Δ. περὶ τῶν ἐν συμποσίῳ D.Chr.27 (tít.).<br /><b class="num">2</b> como técnica dominada y susceptible de ser enseñada [[ejercicio]], [[instrucción]], [[estudio]], [[cultura]] δ. τεχνική una instrucción técnica</i>, disciplina</i> Isoc.15.206, cf. 88, Παυσανίου ... κατὰ τὴν διατριβὴν πυθομένου πῶς ἄν τις γένοιτο ἐπιφανέστατος D.S.16.94, bajo un maestro τὰς ... μετὰ Σωκράτους διατριβάς Pl.<i>Clit</i>.406a<br /><b class="num">•</b>[[escuela]] τῶν φιλοσόφων τὰς διατριβὰς ἀφώνους las escuelas de los filósofos están mudas</i> Posidon.253.103, cf. Luc.<i>Alex</i>.5, ἡ Ἐπικούρου δ. Numen.24.33, ἡ ἐν Ῥόδῳ διατριβὴ Ποσειδωνίου τοῦ φιλοσόφου Sud.s.u. Ἰάσων<br /><b class="num">•</b>[[secta]], [[religión]] Μωυσοῦ καὶ Χριστοῦ Gal.8.579, en la India, Asoka <i>Edict</i>.1S.<br /><b class="num">3</b> ret. [[hecho de detenerse, extenderse]] en un tema, [[tratamiento extenso]] δ. τῶν λόγων Is.11.37, (Φίλιππος) πλείστην ... ἐποιήσατο διατριβὴν πρὸς τοὺς ἐμοὺς λόγους (Filipo) se detuvo principalmente en (contestar) mis palabras</i> Aeschin.2.38, cf. Arist.<i>PA</i> 682<sup>a</sup>33<br /><b class="num">•</b>como figura ret. [[ocasión para detenerse]] en un tema οὐκ ἔχει πολλὰς διατριβάς del discurso deliberativo, Arist.<i>Rh</i>.1418<sup>a</sup>28, cf. Men.Rh.335, 336<br /><b class="num">•</b>[[ampliación]], [[detenimiento]] δ. βραχέος διανοήματος ἠθικοῦ [[ἔκτασις]] ... τὸ ἦθος τοῦ λέγοντος ἐν τῇ γνώμῃ τοῦ ἀκούοντος Hermog.<i>Meth</i>.5.<br /><b class="num">IV</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[trato]] c. dat. o σύν y dat. σὺν τοῖς ἀγαθοῖς καὶ κακοῖς Crates Theb.<i>Ep</i>.12, τῇ [[δεῦρο]] πολλῇ διατριβῇ con el excesivo trato con las cosas de este mundo</i> Aristid.Quint.54.14.<br /><b class="num">2</b> [[trato sexual]] Procop.<i>Arc</i>.2.5.<br /><b class="num">B</b> c. determ. locales<br /><b class="num">I</b> c. dat. loc. u otros giros prep.<br /><b class="num">1</b> [[ocupación]], [[frecuentación]] ἐν τῷ αὐτῷ χωρίῳ τὴν διατριβὴν ποιεῖσθαι Hp.<i>VM</i> 16, ἐν τῷ γυμνασίῳ Hp.<i>Vict</i>.3.76, ἐπὶ δὲ τῇ πυρίῃ Hp.<i>Steril</i>.230<br /><b class="num">•</b>frec. plu. ἐν ἀγορᾷ τὴν διατριβὴν ψέγεις censuras el pasar el tiempo en el ágora</i> Ar.<i>Nu</i>.1055, ἐν τοῖς δικαστηρίοις And.4.22, ἐν τῷ πλοίῳ Dieuch.19.16, ἐν ἀγροῖς Ph.2.291, ἔξω τῆς παρεμβολῆς LXX <i>Le</i>.14.8<br /><b class="num">•</b>c. localizaciones geogr. [[residencia]], [[estancia]], [[morada]] ἡ ἐν Σικελίᾳ δ. Pl.<i>Ep</i>.338a, ἐν τῇ Χαλκίδι Plb.5.26.3, ἐν τῇ Ῥόδῳ τὰς παρ' αὐτῇ διατριβὰς ἐποιούμεθα Diog.Oen.122.3.4, cf. D.C.41.7.2, 43.20.2, ἐν ἀλλοδαπε͂ς (l. -αῖς) τὴν διατριβὴν ποιούμενος <i>PGoodsp.Cair</i>.15.21 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> de anim. [[habitación]], [[vida]] ἐν τῇ ὑγρῷ Arist.<i>HA</i> 487<sup>a</sup>20, ἐν τῇ γῇ Arist.<i>Iuu</i>.474<sup>b</sup>26, ἐπὶ τῶν αὐτῶν τόπων Plb.8.26.1, ἐπὶ τῶν πετρῶν Arist.<i>HA</i> 617<sup>a</sup>17.<br /><b class="num">3</b> c. determ. de abstr. o pers. [[ocupación]], [[dedicación]] c. dat. o c. περὶ y ac. σκαριφησμοῖσι λήρων διατριβὴν ἀργὸν ποεῖσθαι ocuparse de superficialidades de tontos</i> Ar.<i>Ra</i>.1498, περὶ τὰς τοιαύτας ἀκολασίας Lys.16.11, διὰ τὸ εἶναί μοι τὰς διατριβὰς περὶ τὸ [[ἐμπόριον]] D.33.5, περὶ τὸν ὕπατον ... ποιεῖσθαι ... τὴν ὅλην διατριβήν dedicarse exclusivamente al cónsul</i> Plb.6.31.3, c. inf. μίαν ἔχειν διατριβὴν ... διοικεῖν ... τὸν ἐν Μακεδονίᾳ πόλεμον Plb.29.1.1.<br /><b class="num">II</b> c. determ. de términos intelectuales [[cultura]], [[estudio]] ἐν λόγοις Pl.<i>Ly</i>.204a, περὶ μοῦσαν Pl.<i>Lg</i>.802c, περὶ ἀριθμοὺς δ. el estudio de los números</i> Pl.<i>Lg</i>.747b, ἡ περὶ τοὺς σοφιστὰς δ. φλυαρία (dicen algunos que) la cultura de los sofistas es tontería</i> Isoc.15.197, cf. 175, 204, 269, abs. δ. τις τῷ βίῳ op. [[βίος]] προβατίου Ar.<i>Pl</i>.923, τοὺς ἐν φιλοσοφίᾳ καὶ τῇ τοιᾷδε διατριβῇ τεθραμμένους Pl.<i>Tht</i>.172c, cf. Arist.<i>Pol</i>.1342<sup>a</sup>32, <i>Cat</i>.13<sup>a</sup>24, περὶ ... τῆς ἐμῆς [[εἴτε]] βούλεσθε καλεῖν δυνάμεως [[εἴτε]] φιλοσοφίας [[εἴτε]] διατριβῆς sobre mi, llamadle si queréis habilidad, filosofía u ocupación intelectual</i> Isoc.15.50, cf. 2, definida como γυμνασία τῆς ψυχῆς καὶ παρασκευὴ φιλοσοφίας Isoc.15.266, δ. τε καὶ ζήτησις Vett.Val.281.8. | |dgtxt=(διατρῐβή) -ῆς, ἡ<br /><b class="num">A</b> sin determ. locales<br /><b class="num">•</b>gener. abs. o c. gen. o adj.<br /><b class="num">I</b> en sent. temp.<br /><b class="num">1</b> c. or. nominal [[rato]], [[tiempo]] ὄνομα δ' ἑκάστου δ. πολλὴ λέγειν decir el nombre de cada uno llevaría un largo rato</i> E.<i>Ph</i>.751, ἐπεὶ ἔγνω ὅτι δ. ἔσται ἀμφὶ ταῦτα cuando se dio cuenta de que esas tareas llevarían su tiempo</i> X.<i>Cyr</i>.6.1.23, οὐ γίνεται δ. τοιαύτης συστάσεως no se mantiene mucho la duración de esa situación</i> de un fenómeno meteorológico, Arist.<i>Mete</i>.374<sup>a</sup>12.<br /><b class="num">2</b> [[retraso]], [[demora]], [[tardanza]] ποιεῖσθαι διατριβήν Isoc.4.164, frec. en relatos hist. χρόνου δ. ... ἐμποιεῖν Th.3.38, διατριβαὶ κατέσχον αὐτόν Str.1.2.31, [[ἀμέλεια]] ... καὶ δ. Th.5.38, διατριβαὶ δὲ καὶ μελλήσεις Th.5.82, cf. 8.9, X.<i>Oec</i>.8.13, χρόνιος δ. D.C.41.22.1, c. gen. subjet. δ. τῶν ξυμμάχων retraso de los aliados (en acudir)</i>, Ar.<i>Ach</i>.193, αἱ περὶ ταῦτα τοῦ θείου διατριβαί Plu.2.549b, c. gen. obj. δ. τοῦ πολέμου retraso en comenzar la guerra</i> D.H.3.6.<br /><b class="num">3</b> [[forma de gastar o matar]] el tiempo, [[pasatiempo]], [[entretenimiento]] c. gen. χρόνου τε διατριβὰς ... ἐφηῦρε ... πεσσοὺς κύβους τε descubrió maneras de pasar el tiempo, los juegos de damas y dados</i> S.<i>Fr</i>.479.2, σχολῆς Gorg.B 11a.30, τοῦ συμποσίου Alex.190, τοῦ ἀγαθοῦ Numen.2.15<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. o giro prep. ἡ ἐν τοῖς οἴνοις ... δ. Pl.<i>Lg</i>.641c, διατριβήν τε τῷ ποτῷ ποιῶμεν Alex.228.4, cf. LXX <i>Pr</i>.12.11a, ἔχαιρες ... τοῖς τόποις, τοῖς ἀνθρώποις, ταῖς διατριβαῖς Arr.<i>Epict</i>.3.24.5<br /><b class="num">•</b>esp. como compl. de παρέχω y dat. de pers. [[diversión]], [[motivo de diversión]] γέλωτα τῷ σοφιστῇ καὶ διατριβὴν παρέχειν Aeschin.1.175, cf. Plu.<i>Tim</i>.11, παρέσχε τοῖς κωμικοῖς διατριβήν Plu.<i>Per</i>.4, cf. Iul.<i>Or</i>.3.52b<br /><b class="num">•</b>abs. (δ.) πολὺ χαριεστέρα Pl.<i>Lg</i>.820c, διατριβαὶ καὶ ἀναπαύσεις X.<i>Lac</i>.12.6, ἡδοναὶ καὶ διατριβαί D.61.56, ἐν συνουσίᾳ τινὶ καὶ διατριβῇ ... ἰδίᾳ en cierta reunión y diversión privada</i> D.21.71, ἀπολαύσεις ... καὶ διατριβαί Plb.10.19.5, cf. D.Chr.20.18<br /><b class="num">•</b>c. juego de palabras sobre B I 1 τὸ καλούμενον ζῆν τοῦτο διατριβῆς χάριν ὄνομ' ἐστίν Alex.222.4.<br /><b class="num">II</b> en sent. local<br /><b class="num">1</b> [[lugar de recreo]] ἐν τοῖς περιπάτοις καὶ ταῖς διατριβαῖς Bato 2.4, cf. Men.<i>Fr</i>.416.10<br /><b class="num">•</b>[[lugar, sitio agradable, de interés]] οὔτε ... λιμένας εἶναι παρ' αὑτοῖς οὔτε [[ἐμπόριον]] οὔτε [[ἄλλην]] διατριβὴν οὐδεμίαν Hyp.<i>Fr</i>.70.2, διατριβαὶ κατασκευῆς ἀξιοθεάτου I.<i>AI</i> 15.325.<br /><b class="num">2</b> [[recinto]], [[local]], [[sede]] τὰς ἐν τῷ Λυκείῳ καταλιπὼν διατριβὰς [[ἐνθάδε]] νῦν διατρίβεις περὶ τὴν τοῦ βασιλέως στοάν dejando los locales del Liceo ahora enseñas junto al pórtico real</i> Pl.<i>Euthphr</i>.2a, ᾖα ἐπὶ τὰς συνήθεις διατριβάς Pl.<i>Chrm</i>.153a<br /><b class="num">•</b>dependiendo de ἔχειν [[habitación]], [[morada]] ἱκανὴν ἔχων ὑπηρέταις καὶ ἀκολούθοις διατριβήν Luc.<i>Hipp</i>.5, ὅπου τὰς διατριβὰς ἔχουσιν allí donde viven</i> Mitteis <i>Chr</i>.77.7 (IV d.C.), στεγναὶ διατριβαὶ οἴκων αὐτῆς las habitaciones de su casa son estancas</i> dicho de las de la mujer ideal, LXX <i>Pr</i>.31.27.<br /><b class="num">3</b> [[escuela]] como [[recinto, sede o centro de estudio]] ἡ ἐν τῷ κήπῳ δ. Epicur.[1] 17, καταλείπω τὴν μὲν διατριβὴν Λύκωνι dejo la escuela a Licón</i> en el testamento de Estratón de Lámpsaco, Strato Lamps.10, ἐν διατριβῇ Plb.12.25a.5, ὁ δὲ Μενέδημος ἕτερον περίπατον καὶ διατριβὴν κατεσκευάσατο Phld.<i>Acad.Hist</i>.7.9, ἱερὸν Περσεφόνης ἐν διατριβῇ Πανοδώρου <i>PBerl.Borkowski</i> A 4.12 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> en la esfera de la lengua y la filosofía<br /><b class="num">1</b> [[diatriba]], [[debate]], [[conversación]], [[discusión]], [[charla]] o [[plática]] περὶ ... νόμων τὴν διατριβὴν ... ποιήσασθαι Pl.<i>Lg</i>.625a, τὰς ἐμὰς διατριβὰς καὶ τοὺς λόγους Pl.<i>Ap</i>.37d, <i>Grg</i>.484e, cf. Isoc.12.19, ἡ ἐν φιλοσοφίᾳ δ. Pl.<i>Hp.Mi</i>.363a, αἱ πολιτικαὶ διατριβαί D.H.10.15, (διατριβάς) ἃς μετ' ἀλλήλων Aeschin.1.147, περὶ τοὺς ὁρισμοὺς ... ἡ πλείστη γίνεται δ. Arist.<i>Top</i>.102<sup>a</sup>8, εἴς γε τὴν ἕξιν τὴν πολιτικήν Epicur.<i>Fr</i>.[20.5] 30, cf. Plb.12.26b.5, Luc.<i>Nigr</i>.25, Ath.350b, puesta por escrito μεταγράψαι ... τὰς διατριβὰς ταῦτας Philostr.<i>VA</i> 1.3<br /><b class="num">•</b>convertida en [[la diatriba]], esp. plu. [[las diatribas]] como tít. de géneros filosófico-científicos atribuidos a Archyt.B 4, esp. a cínicos y estoicos: Aristipo y Diógenes, Aristipp.144, 146, Diog.476, Bión, D.L.2.77, Zenón y Perseo de Cition, S.E.<i>P</i>.3.245, D.L.7.36, Cleantes, D.L.7.175, Esfero, D.L.7.178, cf. Arr.<i>Epict</i>.3.24.40, ἐρωτικαὶ διατριβαί, περὶ σοφίας διατριβῶν ζʹ tít. de dos obras de Aristón de Quíos, D.L.7.163<br /><b class="num">•</b>retórico Δ. περὶ τῶν ἐν συμποσίῳ D.Chr.27 (tít.).<br /><b class="num">2</b> como técnica dominada y susceptible de ser enseñada [[ejercicio]], [[instrucción]], [[estudio]], [[cultura]] δ. τεχνική una instrucción técnica</i>, disciplina</i> Isoc.15.206, cf. 88, Παυσανίου ... κατὰ τὴν διατριβὴν πυθομένου πῶς ἄν τις γένοιτο ἐπιφανέστατος D.S.16.94, bajo un maestro τὰς ... μετὰ Σωκράτους διατριβάς Pl.<i>Clit</i>.406a<br /><b class="num">•</b>[[escuela]] τῶν φιλοσόφων τὰς διατριβὰς ἀφώνους las escuelas de los filósofos están mudas</i> Posidon.253.103, cf. Luc.<i>Alex</i>.5, ἡ Ἐπικούρου δ. Numen.24.33, ἡ ἐν Ῥόδῳ διατριβὴ Ποσειδωνίου τοῦ φιλοσόφου Sud.s.u. Ἰάσων<br /><b class="num">•</b>[[secta]], [[religión]] Μωυσοῦ καὶ Χριστοῦ Gal.8.579, en la India, Asoka <i>Edict</i>.1S.<br /><b class="num">3</b> ret. [[hecho de detenerse, extenderse]] en un tema, [[tratamiento extenso]] δ. τῶν λόγων Is.11.37, (Φίλιππος) πλείστην ... ἐποιήσατο διατριβὴν πρὸς τοὺς ἐμοὺς λόγους (Filipo) se detuvo principalmente en (contestar) mis palabras</i> Aeschin.2.38, cf. Arist.<i>PA</i> 682<sup>a</sup>33<br /><b class="num">•</b>como figura ret. [[ocasión para detenerse]] en un tema οὐκ ἔχει πολλὰς διατριβάς del discurso deliberativo, Arist.<i>Rh</i>.1418<sup>a</sup>28, cf. Men.Rh.335, 336<br /><b class="num">•</b>[[ampliación]], [[detenimiento]] δ. βραχέος διανοήματος ἠθικοῦ [[ἔκτασις]] ... τὸ ἦθος τοῦ λέγοντος ἐν τῇ γνώμῃ τοῦ ἀκούοντος Hermog.<i>Meth</i>.5.<br /><b class="num">IV</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[trato]] c. dat. o σύν y dat. σὺν τοῖς ἀγαθοῖς καὶ κακοῖς Crates Theb.<i>Ep</i>.12, τῇ [[δεῦρο]] πολλῇ διατριβῇ con el excesivo trato con las cosas de este mundo</i> Aristid.Quint.54.14.<br /><b class="num">2</b> [[trato sexual]] Procop.<i>Arc</i>.2.5.<br /><b class="num">B</b> c. determ. locales<br /><b class="num">I</b> c. dat. loc. u otros giros prep.<br /><b class="num">1</b> [[ocupación]], [[frecuentación]] ἐν τῷ αὐτῷ χωρίῳ τὴν διατριβὴν ποιεῖσθαι Hp.<i>VM</i> 16, ἐν τῷ γυμνασίῳ Hp.<i>Vict</i>.3.76, ἐπὶ δὲ τῇ πυρίῃ Hp.<i>Steril</i>.230<br /><b class="num">•</b>frec. plu. ἐν ἀγορᾷ τὴν διατριβὴν ψέγεις censuras el pasar el tiempo en el ágora</i> Ar.<i>Nu</i>.1055, ἐν τοῖς δικαστηρίοις And.4.22, ἐν τῷ πλοίῳ Dieuch.19.16, ἐν ἀγροῖς Ph.2.291, ἔξω τῆς παρεμβολῆς LXX <i>Le</i>.14.8<br /><b class="num">•</b>c. localizaciones geogr. [[residencia]], [[estancia]], [[morada]] ἡ ἐν Σικελίᾳ δ. Pl.<i>Ep</i>.338a, ἐν τῇ Χαλκίδι Plb.5.26.3, ἐν τῇ Ῥόδῳ τὰς παρ' αὐτῇ διατριβὰς ἐποιούμεθα Diog.Oen.122.3.4, cf. D.C.41.7.2, 43.20.2, ἐν ἀλλοδαπε͂ς (l. -αῖς) τὴν διατριβὴν ποιούμενος <i>PGoodsp.Cair</i>.15.21 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> de anim. [[habitación]], [[vida]] ἐν τῇ ὑγρῷ Arist.<i>HA</i> 487<sup>a</sup>20, ἐν τῇ γῇ Arist.<i>Iuu</i>.474<sup>b</sup>26, ἐπὶ τῶν αὐτῶν τόπων Plb.8.26.1, ἐπὶ τῶν πετρῶν Arist.<i>HA</i> 617<sup>a</sup>17.<br /><b class="num">3</b> c. determ. de abstr. o pers. [[ocupación]], [[dedicación]] c. dat. o c. περὶ y ac. σκαριφησμοῖσι λήρων διατριβὴν ἀργὸν ποεῖσθαι ocuparse de superficialidades de tontos</i> Ar.<i>Ra</i>.1498, περὶ τὰς τοιαύτας ἀκολασίας Lys.16.11, διὰ τὸ εἶναί μοι τὰς διατριβὰς περὶ τὸ [[ἐμπόριον]] D.33.5, περὶ τὸν ὕπατον ... ποιεῖσθαι ... τὴν ὅλην διατριβήν dedicarse exclusivamente al cónsul</i> Plb.6.31.3, c. inf. μίαν ἔχειν διατριβὴν ... διοικεῖν ... τὸν ἐν Μακεδονίᾳ πόλεμον Plb.29.1.1.<br /><b class="num">II</b> c. determ. de términos intelectuales [[cultura]], [[estudio]] ἐν λόγοις Pl.<i>Ly</i>.204a, περὶ μοῦσαν Pl.<i>Lg</i>.802c, περὶ ἀριθμοὺς δ. el estudio de los números</i> Pl.<i>Lg</i>.747b, ἡ περὶ τοὺς σοφιστὰς δ. φλυαρία (dicen algunos que) la cultura de los sofistas es tontería</i> Isoc.15.197, cf. 175, 204, 269, abs. δ. τις τῷ βίῳ op. [[βίος]] προβατίου Ar.<i>Pl</i>.923, τοὺς ἐν φιλοσοφίᾳ καὶ τῇ τοιᾷδε διατριβῇ τεθραμμένους Pl.<i>Tht</i>.172c, cf. Arist.<i>Pol</i>.1342<sup>a</sup>32, <i>Cat</i>.13<sup>a</sup>24, περὶ ... τῆς ἐμῆς [[εἴτε]] βούλεσθε καλεῖν δυνάμεως [[εἴτε]] φιλοσοφίας [[εἴτε]] διατριβῆς sobre mi, llamadle si queréis habilidad, filosofía u ocupación intelectual</i> Isoc.15.50, cf. 2, definida como γυμνασία τῆς ψυχῆς καὶ παρασκευὴ φιλοσοφίας Isoc.15.266, δ. τε καὶ ζήτησις Vett.Val.281.8. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=η (AM [[διατριβή]])<br /><b>1.</b> [[διαμονή]], [[παραμονή]] σ' έναν [[τόπο]]<br /><b>2.</b> [[απώλεια]], [[κατανάλωση]] χρόνου, [[χρονοτριβή]], [[καθυστέρηση]], [[αναβολή]]<br /><b>3.</b> [[ενασχόληση]], [[απασχόληση]] με [[κάτι]], [[επίδοση]] σε [[κάτι]] («[[είναι]] ανώφελη η [[διατριβή]] σ' αυτά τα θέματα», «ἀργὸν ποιεῑσθαι ἐπὶ σεμνοῑσιν λόγοισι... διατριβὴν»)<br /><b>4.</b> σύντομη [[μελέτη]], [[πραγματεία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> επικριτικό [[δημοσίευμα]] σε [[εφημερίδα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «διδακτορική [[διατριβή]]» ή «[[εναίσιμος]] επί διδακτορίᾳ [[διατριβή]]» — πρωτότυπη [[μελέτη]] [[πάνω]] σ' ένα ειδικό επιστημονικό [[θέμα]] που συντάσσεται για την [[απόκτηση]] διδακτορικού διπλώματος<br />β) «[[διατριβή]] επί υφηγεσίᾳ» — [[πραγματεία]], [[μελέτη]] ή [[σύγγραμμα]] που υποβάλλει ο [[διδάκτορας]] για να καταλάβει [[έδρα]] υφηγητή<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διασκέδαση]], [[τέρψη]] («εἰ μὴ φανεῑται [[διατριβή]] τις ἐν τῷ βίῳ», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αφορμή]] γέλιου, χλευασμού («παρέσχε τοῑς κωμικοῑς διατριβὴν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[τόπος]] διασκεδάσεως<br /><b>4.</b> σπουδαία [[απασχόληση]], [[μελέτη]] («τοὺς ἐν φιλοσοφίᾳ καὶ τῇ τοιᾷδε διατριβῇ τεθραμμένους»)<br /><b>5.</b> φιλοσοφική [[σχολή]] («Ἐπικούρου [[διατριβή]]») και [[τόπος]] όπου γίνεται [[διδασκαλία]], [[σχολείο]] («ἡ ἐν τῷ κήπῳ [[διατριβή]]», Επίκ.)<br /><b>6.</b> [[τρόπος]] ζωής, [[τρόπος]] που περνά [[κανείς]] τον καιρό του («διατριβὴ ἐν ἀγορᾷ», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>7.</b> [[τόπος]] συναντήσεως, [[εντευκτήριο]] («τὰς ἐν Λυκείῳ καταλιπὼν διατριβὰς [[ἐνθάδε]] νῡν διατρίβεις», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>(ρητορ.)</b> [[αφορμή]] για [[επιμονή]] σ' ένα [[ζήτημα]] («καὶ ούκ ἔχει πολλὰς διατριβὰς, οἶον πρὸς ἀντίδικον ἢ [[περί]] αὐτοῡ», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>9.</b> [[συνέχεια]], [[διάρκεια]]<br /><b>10.</b> [[συνουσία]], σαρκική [[επαφή]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[διατρίβω]]. Η νεοελλ. [[σημασία]] «πρωτότυπη επιστημονική [[μελέτη]] για ένα [[θέμα]]» αποτελεί αντιδάνειο της Ελληνικής (<b>[[πρβλ]].</b> γαλλ. <i>diatribe</i> <span style="color: red;"><</span> λατ. <i>diatriba</i> <span style="color: red;"><</span> αρχ. ελλ. [[διατριβή]])]. | |||
}} | }} |