εἴρω: Difference between revisions

{{DGE

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [3^a sg. impf. εἶρεν B.17.20, 74]<br /><b class="num">1</b> [[decir]] μνηστῆρσιν δ' ... τάδε [[εἴρω]] <i>Od</i>.2.162, cf. 13.7, τὰ δέ τοι νημερτέα [[εἴρω]] <i>Od</i>.11.137, εἶρεν τε· B.ll.cc., τὸ γὰρ ‘εἴρειν’ λέγειν ἐστίν Pl.<i>Cra</i>.398d, cf. 408a, ἓν τοῦτο δ'εἴρει Men.<i>Mis</i>.297.<br /><b class="num">2</b> [[indicar]], [[mostrar]] εἴρει (σελήνη) ὁποσταίη μηνὸς περιτέλλεται ἠώς Arat.739.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>(H)u̯erH^u̯1</i>- > Ϝερ<i>i̯</i>ω > [[εἴρω]], cf. lat. <i>uerbum</i>; y en ø/ø ai. <i>vratá</i>- ‘orden’ y en ø/P ῥήτωρ, εἴρηκα < *<i>(H)u̯reH^u̯1</i>-.<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. [[εἶρα]] Ph.1.499, Zaleuc.p.228.17, Philostr.<i>VA</i> 1.20, <i>PMag</i>.4.259; part. perf. pas. [[ἐερμένος]] <i>Od</i>.15.460, <i>h.Ap</i>.104, plusperf. 3^a sg. [[ἔερτο]] <i>Od</i>.18.296]<br /><b class="num">1</b> [[ensartar]] c. dat. instrum. de las piezas ensartadas, en v. pas. ὅρμον ... χρύσεον, ἠλέκτροισι ἐερμένον un collar de oro, ensartado con cuentas de ámbar</i>, <i>Od</i>.18.296, cf. 15.460<br /><b class="num">•</b>[[ensartar]], [[atar]] c. ac. y dat. instrum. de con qué se ensarta φόρει (λεπίδα) εἴρας ἱμάντι ὄνου <i>PMag</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>[[enristrar]], [[atar en ristras]] el pescado <i>SB</i> 12495.15, 19 (I d.C.), en v. pas. εἰρμένος (ἰχθῦς) <i>SB</i> 12495.16 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[introducir]], [[meter]] εἰς βρόχον εἴρας τὸν τράχηλον metiendo el cuello en el dogal</i> Zaleuc.l.c.<br /><b class="num">2</b> [[engarzar]], [[ligar]], [[enlazar]] ὁ δ' εἴρας καὶ συνυφήνας ἕκαστα (el logos divino) es el que liga y entreteje todas las cosas</i> Ph.l.c., οἱ μηδὲ δύο σχεδόν ῥήματα δεξιῶς εἴρειν δυνάμενοι γραμματικοί S.E.<i>M</i>.1.98, en v. pas. χρὴ δὲ τὴν ἱστορικὴν πραγματείαν εἰρομένην εἶναι D.H.<i>Th</i>.9.9, cf. <i>Comp</i>.26.14, οὐκ εἰρόμενα τὰ ἐνύπνια sueños incoherentes, sin ilación</i> Arist.<i>Insomn</i>.461^a22, cf. 27<br /><b class="num">•</b>[[trenzar]], [[entrelazar]] εἴρειν στεφάνους fig. del poema, Pi.<i>N</i>.7.77, en v. pas. μέγαν ὅρμον χρυσείοισι λίνοισιν ἐερμένον una gran guirnalda entrelazada con hilos de oro</i>, <i>h.Ap</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>[[encadenar]], [[concatenar]] en etim. estoicas de [[εἱμαρμένη]] (cf. [[εἱρμός]] 2): εἱμαρμένην δὲ διὰ τὸ εἴρειν τε καὶ χωρεῖν ἀκωλύτως Arist.<i>Mu</i>.401^b9, cf. Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.265, [[εἱμαρμένη]] τε γὰρ προσαγορεύεται ὡς ἂν εἰρομένη τις Plu.2.570b, cf. D.L.7.149<br /><b class="num">•</b>ret. λέξις εἰρομένη [[estilo continuo, seguido, coordinado]] caracterizado por la sucesión paratáctica de las oraciones, op. κατεστραμμένη Arist.<i>Rh</i>.1409^a30, <i>(oratio) perpetua, quam Graeci</i> εἰρομένην λέξιν <i>appellant</i> Aquila 18<br /><b class="num">•</b>[[enumerar]] πολλὰ ... εἴρας ὀνόματα Philostr.l.c.<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὸ εἰρόμενον [[lista de resúmenes de contratos registrados en la escribanía pública]] ἐξ εἰρομένου μνημονικοῦ χρηματισμῶν κα (ἔτους) <i>PMil.Vogl</i>.98.34 (II d.C.), [[ἀντίγραφον]] ὁμολο(γίας) ἐνοικήσεως ἐξ ἰρομ(ένου) τό(μου) Καρανίδ(ος) <i>PMich</i>.570.1 (II d.C.), ἐξ εἰρομ(ένου) κώμη(ς) μʹ τό(μου) κο(λλήματος) πα τοῦ τετάρτου ἔτους <i>PMich</i>.625.5, cf. <i>PMil.Vogl</i>.227.1 (ambos II d.C.), Mitteis <i>Chr</i>.184.9 (III d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[ceñir]], [[rodear]] en v. pas. θυώδεϊ κάτθετο μίτρῃ ἥ τέ οἱ ... περὶ στήθεσσιν [[ἔερτο]] lo colocó (el filtro) en el perfumado ceñidor, que estaba enrollado en torno a sus pechos</i> A.R.3.868, ἀμφὶ τε κεβλὴν εἰρμένος ἀγλίθων ... ἔχει στέφανον ceñido en su cabeza tiene una corona de ajos</i> Call.<i>Fr</i>.657.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Prob. de *<i>ser</i>- (cf. lat. <i>sero</i>, air. <i>sernaid</i>, etc.), c. pérdida de aspiración inicial, que se encuentra en ἕρματα, ὅρμος (< *<i>sor-m</i>-), etc.

}}