Anonymous

ἀνδρεῖος: Difference between revisions

From LSJ
4
(big3_4)
(4)
Line 21: Line 21:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. -ήιος, -η, -ον Hdt.1.123, 7.153; locr. ἀνδρέος <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.624 d.4; ἀνδρῆος <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.708.3; tard. [[ἀνδρῖος]] Pall.<i>H.Laus</i>.65.4<br /><b class="num">I</b> de cosas<br /><b class="num">1</b> [[propio de varón]] op. [[γυναικεῖος]]: θαἰμάτια Ar.<i>Ec</i>.75, μετὰ ἀνδρεῖον [[δρᾶμα]] παντελῶς διαπερανθὲν τὸ γυναικεῖον αὖ περαίνειν Pl.<i>R</i>.451c, πέπλοι Theoc.28.10, ἀγορά <i>CIG</i> 3657 (Cízico), cf. Ar.<i>Th</i>.154, Archipp.45B, X.<i>Mem</i>.2.7.5, <i>IG</i> 12(3).330.22, 61 (Tera III a.C.), σῶμα ἀνδρέον esclavo</i>, <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.624d.4 (Festino II a.C.), <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.708.3 (Festino II a.C.)<br /><b class="num">•</b>op. [[ἄνανδρος]] ‘afeminado’ [[viril]] πόνοι Pl.<i>Phdr</i>.239c<br /><b class="num">•</b>[[valeroso]] ἐκεῖν' ἀνδρειότατόν γε τῶν ἐμῶν Ar.<i>V</i>.1200<br /><b class="num">•</b>[[violento]], [[fuerte]] λαφυγμός Eup.148, θήρατρον Ael.<i>VH</i> 1.1, λόγος <i>PCair.Isidor</i>.126.7.<br /><b class="num">2</b> fig. [[que tiene un sonido grave como la voz de un hombre]] αὐλοῦ γυναικείου τε καὶ ἀνδρείου Hdt.1.17.<br /><b class="num">3</b> [[propio del adulto]] [[ἁνίκα]] τὰν γένυν ἀνδρεΐαν ἔχῃς Theoc.29.33, ἀνδρεῖον ἱμάτιον toga uirilis</i> Plu.<i>Brut</i>.14.<br /><b class="num">4</b> [[humano]] op. divino ἀνδρείων ἀχέων Emp.B 147.2.<br /><b class="num">II</b> de pers.<br /><b class="num">1</b> [[varonil]], [[valiente]] τίς ἀ. ἦν Ar.<i>Nu</i>.1052, Κῦρος Hdt.1.123, [[ἄνθρωπος]] Plu.2.235e, ὁ δειλὸς ὑποπέπτωκε τῷ ἀνδρείῳ Ph.1.60, cf. Protag.B 9, Pl.<i>Grg</i>.491b, Hdt.7.153<br /><b class="num">•</b>de una mujer οὐχ ἁρμόττον γυναικὶ οὕτως ἀνδρείαν ἢ δεινὴν εἶναι Arist.<i>Po</i>.1454<sup>a</sup>23, cf. <i>Pol</i>.1277<sup>b</sup>22, LXX <i>Pr</i>.12.4.<br /><b class="num">2</b> [[fuerte]], [[virtuoso]] ὀρθοπραγέων τις [[ἀνδρεῖος]] [[ἅμα]] καὶ εὐθύγνωμος γίγνεται Democr.B 181.<br /><b class="num">3</b> [[adulto]] τῷ ἡβῶντι τε καὶ ἀνδρείῳ Pl.<i>R</i>.468d.<br /><b class="num">4</b> [[osado]], [[temerario]] [[ἀναίσχυντος]] εἶ καὶ [[ἀνδρεῖος]] τὰ τοιαῦτα Luc.<i>Ind</i>.3.<br /><b class="num">5</b> tard. en sup., como tít. [[excelentísimo]] ἀνδρειοτάτου Καίσαρος <i>POxy</i>.1318 (IV d.C.), τῷ δεσπότῃ μου τῷ ... μεγαλοπρεπεστάτῳ καὶ ἀνδριοτάτῳ κόμιτι <i>POxy</i>.1163.3 (V d.C.).<br /><b class="num">III</b> de animales [[fuerte]], [[vigoroso]] ὗν πιστεύεις σύ γε ἀνδρείαν γεγονέναι Pl.<i>La</i>.196e, cf. Arist.<i>HA</i> 488<sup>b</sup>17.<br /><b class="num">IV</b> subst.<br /><b class="num">1</b> sg. τὸ ἀνδρεῖον [[la valentía]], [[hombría]] τοῦτ' ἐμοὶ τἀνδρεῖον, ἡ προμηθία E.<i>Supp</i>.510, νέοι ὄντες τὸ ἀνδρεῖον μετέρχονται Th.2.39, cf. E.<i>Andr</i>.683, Th.4.126.<br /><b class="num">2</b> plu. τὰ ἀνδρεῖα [[actos de valor]], [[hombradas]] πολλαὶ γυναῖκες ... διὰ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ ἐπετελέσαντο πολλὰ ἀνδρεῖα 1<i>Ep.Clem</i>.55.3.<br /><b class="num">3</b> τὰ ἀνδρεῖα [[comidas públicas de]] los varones en Creta, y antiguo n. de las mismas en Esparta, Alcm.98.2, τὰ δὲ συσσίτια ἀνδρεῖα παρὰ μὲν τοῖς Κρησὶν ... καλεῖσθαι Str.10.4.18, cf. Arist.<i>Pol</i>.1272<sup>a</sup>3, Plu.<i>Lyc</i>.12, Hsch.<br /><b class="num">4</b> τὰ ἀνδρεῖα, τὰ ἀνδρῖα [[vestidos de hombre]] D.L.3.46, Pall.<i>H.Laus</i>.65.4.<br /><b class="num">5</b> τὸ ἀνδρεῖον bot. [[bolsa de pastor]], [[Capsella bursa pastoris Medikus]], Ps.Dsc.2.154.<br /><b class="num">V</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[virilmente]], [[como un hombre]] de niños καλῶς καὶ ἀ. ἕκαστα ποιεῖν X.<i>Cyr</i>.1.3.1<br /><b class="num">•</b>de mujeres, Ar.<i>Th</i>.656.<br /><b class="num">2</b> [[valientemente]], [[con valor]] σπᾶτ' ἀ. Ar.<i>Pax</i> 498, φέρειν δὲ χρὴ ... τὰ τῶν πολεμίων ἀ. Th.2.64, cf. 5.9, Pl.<i>Lg</i>.855a, Arist.<i>Pol</i>.1265<sup>a</sup>36<br /><b class="num">•</b>[[con resolución]] σκοπεῖσθαι χρὴ ἀ. τε καὶ εὖ Pl.<i>Cra</i>.440d.
|dgtxt=-α, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. -ήιος, -η, -ον Hdt.1.123, 7.153; locr. ἀνδρέος <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.624 d.4; ἀνδρῆος <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.708.3; tard. [[ἀνδρῖος]] Pall.<i>H.Laus</i>.65.4<br /><b class="num">I</b> de cosas<br /><b class="num">1</b> [[propio de varón]] op. [[γυναικεῖος]]: θαἰμάτια Ar.<i>Ec</i>.75, μετὰ ἀνδρεῖον [[δρᾶμα]] παντελῶς διαπερανθὲν τὸ γυναικεῖον αὖ περαίνειν Pl.<i>R</i>.451c, πέπλοι Theoc.28.10, ἀγορά <i>CIG</i> 3657 (Cízico), cf. Ar.<i>Th</i>.154, Archipp.45B, X.<i>Mem</i>.2.7.5, <i>IG</i> 12(3).330.22, 61 (Tera III a.C.), σῶμα ἀνδρέον esclavo</i>, <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.624d.4 (Festino II a.C.), <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.708.3 (Festino II a.C.)<br /><b class="num">•</b>op. [[ἄνανδρος]] ‘afeminado’ [[viril]] πόνοι Pl.<i>Phdr</i>.239c<br /><b class="num">•</b>[[valeroso]] ἐκεῖν' ἀνδρειότατόν γε τῶν ἐμῶν Ar.<i>V</i>.1200<br /><b class="num">•</b>[[violento]], [[fuerte]] λαφυγμός Eup.148, θήρατρον Ael.<i>VH</i> 1.1, λόγος <i>PCair.Isidor</i>.126.7.<br /><b class="num">2</b> fig. [[que tiene un sonido grave como la voz de un hombre]] αὐλοῦ γυναικείου τε καὶ ἀνδρείου Hdt.1.17.<br /><b class="num">3</b> [[propio del adulto]] [[ἁνίκα]] τὰν γένυν ἀνδρεΐαν ἔχῃς Theoc.29.33, ἀνδρεῖον ἱμάτιον toga uirilis</i> Plu.<i>Brut</i>.14.<br /><b class="num">4</b> [[humano]] op. divino ἀνδρείων ἀχέων Emp.B 147.2.<br /><b class="num">II</b> de pers.<br /><b class="num">1</b> [[varonil]], [[valiente]] τίς ἀ. ἦν Ar.<i>Nu</i>.1052, Κῦρος Hdt.1.123, [[ἄνθρωπος]] Plu.2.235e, ὁ δειλὸς ὑποπέπτωκε τῷ ἀνδρείῳ Ph.1.60, cf. Protag.B 9, Pl.<i>Grg</i>.491b, Hdt.7.153<br /><b class="num">•</b>de una mujer οὐχ ἁρμόττον γυναικὶ οὕτως ἀνδρείαν ἢ δεινὴν εἶναι Arist.<i>Po</i>.1454<sup>a</sup>23, cf. <i>Pol</i>.1277<sup>b</sup>22, LXX <i>Pr</i>.12.4.<br /><b class="num">2</b> [[fuerte]], [[virtuoso]] ὀρθοπραγέων τις [[ἀνδρεῖος]] [[ἅμα]] καὶ εὐθύγνωμος γίγνεται Democr.B 181.<br /><b class="num">3</b> [[adulto]] τῷ ἡβῶντι τε καὶ ἀνδρείῳ Pl.<i>R</i>.468d.<br /><b class="num">4</b> [[osado]], [[temerario]] [[ἀναίσχυντος]] εἶ καὶ [[ἀνδρεῖος]] τὰ τοιαῦτα Luc.<i>Ind</i>.3.<br /><b class="num">5</b> tard. en sup., como tít. [[excelentísimo]] ἀνδρειοτάτου Καίσαρος <i>POxy</i>.1318 (IV d.C.), τῷ δεσπότῃ μου τῷ ... μεγαλοπρεπεστάτῳ καὶ ἀνδριοτάτῳ κόμιτι <i>POxy</i>.1163.3 (V d.C.).<br /><b class="num">III</b> de animales [[fuerte]], [[vigoroso]] ὗν πιστεύεις σύ γε ἀνδρείαν γεγονέναι Pl.<i>La</i>.196e, cf. Arist.<i>HA</i> 488<sup>b</sup>17.<br /><b class="num">IV</b> subst.<br /><b class="num">1</b> sg. τὸ ἀνδρεῖον [[la valentía]], [[hombría]] τοῦτ' ἐμοὶ τἀνδρεῖον, ἡ προμηθία E.<i>Supp</i>.510, νέοι ὄντες τὸ ἀνδρεῖον μετέρχονται Th.2.39, cf. E.<i>Andr</i>.683, Th.4.126.<br /><b class="num">2</b> plu. τὰ ἀνδρεῖα [[actos de valor]], [[hombradas]] πολλαὶ γυναῖκες ... διὰ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ ἐπετελέσαντο πολλὰ ἀνδρεῖα 1<i>Ep.Clem</i>.55.3.<br /><b class="num">3</b> τὰ ἀνδρεῖα [[comidas públicas de]] los varones en Creta, y antiguo n. de las mismas en Esparta, Alcm.98.2, τὰ δὲ συσσίτια ἀνδρεῖα παρὰ μὲν τοῖς Κρησὶν ... καλεῖσθαι Str.10.4.18, cf. Arist.<i>Pol</i>.1272<sup>a</sup>3, Plu.<i>Lyc</i>.12, Hsch.<br /><b class="num">4</b> τὰ ἀνδρεῖα, τὰ ἀνδρῖα [[vestidos de hombre]] D.L.3.46, Pall.<i>H.Laus</i>.65.4.<br /><b class="num">5</b> τὸ ἀνδρεῖον bot. [[bolsa de pastor]], [[Capsella bursa pastoris Medikus]], Ps.Dsc.2.154.<br /><b class="num">V</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[virilmente]], [[como un hombre]] de niños καλῶς καὶ ἀ. ἕκαστα ποιεῖν X.<i>Cyr</i>.1.3.1<br /><b class="num">•</b>de mujeres, Ar.<i>Th</i>.656.<br /><b class="num">2</b> [[valientemente]], [[con valor]] σπᾶτ' ἀ. Ar.<i>Pax</i> 498, φέρειν δὲ χρὴ ... τὰ τῶν πολεμίων ἀ. Th.2.64, cf. 5.9, Pl.<i>Lg</i>.855a, Arist.<i>Pol</i>.1265<sup>a</sup>36<br /><b class="num">•</b>[[con resolución]] σκοπεῖσθαι χρὴ ἀ. τε καὶ εὖ Pl.<i>Cra</i>.440d.
}}
{{grml
|mltxt=-α, -ο (ΜΑ ἀνδρεῑος, -εία, -ον)<br />[[γενναίος]], [[θαρραλέος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το ανδρείο</i>(<i>ν</i>)<br /><b>βοτ.</b> ο [[ανδρώνας]] του άνθους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που ταιριάζει σε άνδρα, [[ανδρικός]]<br /><b>2.</b> [[ισχυρογνώμων]]<br /><b>3.</b> (<b>για πράγμ.</b>) [[ισχυρός]], [[ζωηρός]], [[έντονος]]<br /><b>4.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> α) <b>εν.</b> η [[ανδρεία]]<br />β) <b>πληθ.</b> τὰ ἀνδρεῑα<br />συσσίτια τών Κρητών.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ανήρ]], <i>ανδρός</i> <span style="color: red;">+</span> -<i>είος</i> <span style="color: red;"><</span> -<i>ηF</i>-<i>ιος</i>, με σίγηση του [[δίγαμμα]] (F) και [[βράχυνση]] (<b>[[πρβλ]].</b> ιων. <i>ανδρήιος</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ανδρειώνω]] (-<i>όω</i>), <b>αρχ.</b> [[ανδρειότης]], <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[ανδρειοσύνη]], <b>νεοελλ.</b> [[ανδρειεύω]]].
}}
}}