Anonymous

ἄχνη: Difference between revisions

From LSJ
2,160 bytes added ,  29 September 2017
7
(big3_8)
(7)
Line 21: Line 21:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. ἄχνα Simon.38.13, Tim.15.84, S.<i>Tr</i>.848, <i>OC</i> 681<br /><b class="num">A</b> de cosas tenues y ligeras que se desmenuzan y esparcen<br /><b class="num">I</b> en sólidos<br /><b class="num">1</b> [[cascabillo]], [[pajillas]] ὅτε ... [[Δημήτηρ]] κρίνῃ ... καρπόν τε καὶ ἄχνας <i>Il</i>.5.501, ὣς δ' [[ἄνεμος]] ἄχνας φορέει <i>Il</i>.5.499<br /><b class="num">•</b>[[pavesas]] que forman el [[humo]] ἄ. πυρός A.<i>Fr</i>.312<br /><b class="num">•</b>de piedras y metales [[polvillo]], [[limaduras]] τῆς χαλκίτιδος [[ἄχνη]] Plu.2.659c, λεπταλέη [[ἄχνη]] (λίθου) Orph.<i>L</i>.455<br /><b class="num">•</b>como ornamento en la construcción [[pajilla]] τοῖχοι λεῖοι, ὁμαλοὶ ... μηδὲ ἄχναις μηδὲ γραφῇσι εὔκοσμοι Aret.<i>CA</i> 1.1.1.<br /><b class="num">2</b> de plantas y frutos [[pelusa]], [[polvillo]] μῆλον λεπτῇ πεποκωμένον ἄχνῃ <i>AP</i> 6.102 (Phil.), del que suelta la ortiga al sacudirla, Aret.<i>CA</i> 1.2.13<br /><b class="num">•</b>fig. [[excelencia]], [[primor]] de un tejido finísimo ἄ. Λύδης κερκίδος S.<i>Fr</i>.45<br /><b class="num">•</b>[[pelusa]] en el sent. de [[parte mínima]], [[pizca]] ὕπνου ... ἢν δ' οὖν καταμύσῃ κἂν ἄχνην (ὁρᾷ) Ar.<i>V</i>.92.<br /><b class="num">3</b> ciruj. [[copos]], [[vellones]] con los que se hacen las [[hilas]] ἄ. ὀθονίου Hp.<i>Mochl</i>.2, cf. <i>Art</i>.37, <i>Mul</i>.1.19, Aret.<i>CA</i> 2.3.16.<br /><b class="num">II</b> en líquidos<br /><b class="num">1</b> [[espuma]] del mar ὑψόσε δ' [[ἄχνη]] ... ἔπιπτεν <i>Od</i>.12.238, ἁλὸς ἄ. <i>Od</i>.5.403, ἄ. κύματος Simon.l.c., cf. Tim.l.c., Call.<i>Del</i>.14, A.R.2.570, Nic.<i>Al</i>.518, D.C.70.4.2, Aret.<i>SA</i> 1.5.7, de un río θοὴν ἀπερεύγεται ἄχνην D.P.693, del vino οἰνωπὸς ἄ. E.<i>Or</i>.115, en la expectoración de un enfermo αἵματος ἔπτυεν ἄχνην Nonn.<i>D</i>.37.541<br /><b class="num">•</b>de residuos o algas en la superficie del mar τὴν τῆς θαλάσσης ἄχνην ἐσθίουσι D.P.<i>Au</i>.2.11<br /><b class="num">•</b>fig. οὐρανία ἄ. el rocío</i> S.<i>OC</i> 681, χλωρὰν τέγγει δακρύων ἄχναν derrama un fresco rocío de lágrimas</i> S.<i>Tr</i>.848.<br /><b class="num">2</b> medic. en la orina [[arenilla]] τὸ πρῶτον μικρὴ [[ἄχνη]] ... ἔπειτα τὸ ἐπιὸν ψαμμῶδες προσγίνεται Hp.<i>Morb</i>.4.55, en los ojos cuando se resecan κακὸν δὲ καὶ τὸ ([[δάκρυον]]) ἐπιξηραινόμενον, οἷον [[ἄχνη]] Hp.<i>Epid</i>.6.1.13, en la garganta ἔστιν ὅτε τινὸς ἄχνης πίμπλαται Hp.<i>Int</i>.1.<br /><b class="num">B</b> otras realidades<br /><b class="num">I</b> bot. πυρὸς ἄ.<br /><b class="num">1</b> especie de [[adelfilla]] o [[lauréola]], [[Daphne oleoides]] Schreber, Dsc.4.171.<br /><b class="num">2</b> [[matapollo]], [[torvisco]], [[Daphne gnidium L.]], Dsc.4.172, Ps.Dsc.4.172.<br /><b class="num">II</b> ἄχναν· τὴν οἴκησιν Hsch.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De una raíz *<i>H2ekH<sup>u̯</sup>3</i>- ‘paja’, ‘salvado’, rel. lit. <i>akúotas</i> ‘salvado’ y gót. <i>ahana</i> ‘salvado’ en diversos grados de la raíz.
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. ἄχνα Simon.38.13, Tim.15.84, S.<i>Tr</i>.848, <i>OC</i> 681<br /><b class="num">A</b> de cosas tenues y ligeras que se desmenuzan y esparcen<br /><b class="num">I</b> en sólidos<br /><b class="num">1</b> [[cascabillo]], [[pajillas]] ὅτε ... [[Δημήτηρ]] κρίνῃ ... καρπόν τε καὶ ἄχνας <i>Il</i>.5.501, ὣς δ' [[ἄνεμος]] ἄχνας φορέει <i>Il</i>.5.499<br /><b class="num">•</b>[[pavesas]] que forman el [[humo]] ἄ. πυρός A.<i>Fr</i>.312<br /><b class="num">•</b>de piedras y metales [[polvillo]], [[limaduras]] τῆς χαλκίτιδος [[ἄχνη]] Plu.2.659c, λεπταλέη [[ἄχνη]] (λίθου) Orph.<i>L</i>.455<br /><b class="num">•</b>como ornamento en la construcción [[pajilla]] τοῖχοι λεῖοι, ὁμαλοὶ ... μηδὲ ἄχναις μηδὲ γραφῇσι εὔκοσμοι Aret.<i>CA</i> 1.1.1.<br /><b class="num">2</b> de plantas y frutos [[pelusa]], [[polvillo]] μῆλον λεπτῇ πεποκωμένον ἄχνῃ <i>AP</i> 6.102 (Phil.), del que suelta la ortiga al sacudirla, Aret.<i>CA</i> 1.2.13<br /><b class="num">•</b>fig. [[excelencia]], [[primor]] de un tejido finísimo ἄ. Λύδης κερκίδος S.<i>Fr</i>.45<br /><b class="num">•</b>[[pelusa]] en el sent. de [[parte mínima]], [[pizca]] ὕπνου ... ἢν δ' οὖν καταμύσῃ κἂν ἄχνην (ὁρᾷ) Ar.<i>V</i>.92.<br /><b class="num">3</b> ciruj. [[copos]], [[vellones]] con los que se hacen las [[hilas]] ἄ. ὀθονίου Hp.<i>Mochl</i>.2, cf. <i>Art</i>.37, <i>Mul</i>.1.19, Aret.<i>CA</i> 2.3.16.<br /><b class="num">II</b> en líquidos<br /><b class="num">1</b> [[espuma]] del mar ὑψόσε δ' [[ἄχνη]] ... ἔπιπτεν <i>Od</i>.12.238, ἁλὸς ἄ. <i>Od</i>.5.403, ἄ. κύματος Simon.l.c., cf. Tim.l.c., Call.<i>Del</i>.14, A.R.2.570, Nic.<i>Al</i>.518, D.C.70.4.2, Aret.<i>SA</i> 1.5.7, de un río θοὴν ἀπερεύγεται ἄχνην D.P.693, del vino οἰνωπὸς ἄ. E.<i>Or</i>.115, en la expectoración de un enfermo αἵματος ἔπτυεν ἄχνην Nonn.<i>D</i>.37.541<br /><b class="num">•</b>de residuos o algas en la superficie del mar τὴν τῆς θαλάσσης ἄχνην ἐσθίουσι D.P.<i>Au</i>.2.11<br /><b class="num">•</b>fig. οὐρανία ἄ. el rocío</i> S.<i>OC</i> 681, χλωρὰν τέγγει δακρύων ἄχναν derrama un fresco rocío de lágrimas</i> S.<i>Tr</i>.848.<br /><b class="num">2</b> medic. en la orina [[arenilla]] τὸ πρῶτον μικρὴ [[ἄχνη]] ... ἔπειτα τὸ ἐπιὸν ψαμμῶδες προσγίνεται Hp.<i>Morb</i>.4.55, en los ojos cuando se resecan κακὸν δὲ καὶ τὸ ([[δάκρυον]]) ἐπιξηραινόμενον, οἷον [[ἄχνη]] Hp.<i>Epid</i>.6.1.13, en la garganta ἔστιν ὅτε τινὸς ἄχνης πίμπλαται Hp.<i>Int</i>.1.<br /><b class="num">B</b> otras realidades<br /><b class="num">I</b> bot. πυρὸς ἄ.<br /><b class="num">1</b> especie de [[adelfilla]] o [[lauréola]], [[Daphne oleoides]] Schreber, Dsc.4.171.<br /><b class="num">2</b> [[matapollo]], [[torvisco]], [[Daphne gnidium L.]], Dsc.4.172, Ps.Dsc.4.172.<br /><b class="num">II</b> ἄχναν· τὴν οἴκησιν Hsch.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De una raíz *<i>H2ekH<sup>u̯</sup>3</i>- ‘paja’, ‘salvado’, rel. lit. <i>akúotas</i> ‘salvado’ y gót. <i>ahana</i> ‘salvado’ en diversos grados de la raíz.
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἄχνη]], Α και [[ἄχνα]], δωρ. τ.)<br /><b>1.</b> [[αχνός]], [[ατμός]]<br /><b>2.</b> λεπτή [[σκόνη]] από [[αλεύρι]]<br /><b>3.</b> [[σκόνη]] από [[μέταλλο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[υγρό]]) [[αφρός]] ([[ιδίως]] της θάλασσας)<br /><b>2.</b> [[δροσιά]], [[πάχνη]]<br /><b>3.</b> [[καπνός]]<br /><b>4.</b> το [[φλούδι]] που παρασύρει ο [[άνεμος]] [[κατά]] το [[λίχνισμα]], το [[λεπτό]] [[άχυρο]]<br /><b>5.</b> <b>ιατρ.</b> [[εφίδρωση]]<br /><b>6.</b> [[γάζα]] από νήματα λινού υφάσματος, [[ξαντό]]<br /><b>7.</b> (η αιτ. ως επίρρ.) <i>ἄχνην</i><br />λίγο, ελάχιστο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Κατά μία [[άποψη]], η λ. [[άχνη]] συνδέεται συγχρόνως με τις λ. <i>άχυρον</i> (με διαφορετικό [[επίθημα]]) και [[αφρός]]. Η λ. [[άχνη]] απαντά στην [[Ιλιάδα]] και δηλώνει «το [[λεπτό]] [[φλούδι]] του σταριού», απ' όπου προέκυψαν οι μεταγενέστερες σημασίες «[[χνούδι]] κυδωνιού», «[[γάζα]] από λινό ύφασμα, [[ξαντό]]» (Ιπποκράτης), «λεπτότατο ύφασμα» (Σοφοκλής) και «[[σκόνη]] από [[μέταλλο]]» ([[Πλούταρχος]]). Στην [[ποίηση]], [[επίσης]], ο όρος [[άχνη]] χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει «τον αφρό», [[ιδίως]] της θάλασσας ([[Όμηρος]]), [[αλλά]] και του κρασιού (Ευριπίδης) και των δακρύων (Σοφοκλής). Τέλος, συνεκδοχικά στον Σοφοκλή δηλώνει και «τη [[δροσιά]]», ως [[ιατρικός]] όρος δε στον Ιπποκράτη «την [[εφίδρωση]]». Βλ. και λ. <i>ακ</i>-].
}}
}}