Anonymous

δαιμόνιος: Difference between revisions

From LSJ
8
(big3_10)
(8)
Line 27: Line 27:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. fem. -ίη<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> -ος, -ον A.<i>Th</i>.892, Lys.6.32, Longin.13.2, <i>IGLS</i> 1.175 (Comagena I a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[perteneciente o relacionado con lo divino]] voc. δαιμόνιε, -ίη, -ιοι interpelación fuerte de reproche, amenaza o persuasión que intenta provocar reacción favorable [[hombre de dios]], [[mujer de dios]] según cont.: [[desdichado]], [[bendito]], como interj. ¡[[diantre]]!, ¡[[demonio]] tanto en cont. de hostilidad como de amistad y confianza: Zeus ante los celos de Hera <i>Il</i>.1.561, 4.31, un guerrero animando al combate <i>Il</i>.2.190, 200, Héctor ante la indiferencia de Paris <i>Il</i>.6.326, 521, cf. 9.40, 13.448, 810, <i>Od</i>.4.774, Hes.<i>Op</i>.207, <i>h.Hom</i>.1.17, Andrómaca intentando retener a Héctor <i>Il</i>.6.407, Héctor ante el desconsuelo de Andrómaca <i>Il</i>.6.486, cf. 24.194, los compañeros llaman la atención a Ulises <i>Od</i>.10.472, cf. A.R.1.476, Theoc.16.22<br /><b class="num">•</b>incluso como interpelación dirigida a Zeus, Hes.<i>Th</i>.655<br /><b class="num">•</b>c. un gen. ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καί τέρπεο <i>Od</i>.14.443, δαιμόνιε ἀνδρῶν Hdt.4.126<br /><b class="num">•</b>post. precedido de la excl. ὦ δαιμόνι' ἀνθρώπων Ar.<i>Au</i>.1638, cf. <i>Eq</i>.860, <i>Ra</i>.44<br /><b class="num">•</b>como fórmula para dirigirse a un interlocutor con indiferencia del cont., Pl.<i>Smp</i>.223a<br /><b class="num">•</b>acompañado del nombre del interpelado ὦ δαιμόνιε Θρασύμαχε Pl.<i>R</i>.344d.<br /><b class="num">2</b> [[que es un dios]], [[divino]] αἵδ' ὑπὲρ Ἑλλάνων ... ἕστασαν εὐχόμεναι Κύπριδι δαιμονίᾳ Simon.104.2D.<br /><b class="num">3</b> [[inspirado]], [[enviado o guiado por un demon]] de pers. y abstr. φόβοι Pi.<i>N</i>.9.27, ἀραί A.<i>Th</i>.892, ἄχη A.<i>Pers</i>.581, ὁρμή Hdt.7.18, [[δύναμις]] Isoc.12.169, Longin.l.c., cf. Phld.<i>Mus</i>.4.15.43, χόλος Ps.Phoc.101, τύχαι <i>Carm.Aur</i>.17, μήνιμα Plu.<i>Rom</i>.24, [[βούλησις]] Luc.<i>Halc</i>.1, <i>IGLS</i> l.c., νοῦσος Gr.Nyss.<i>Eun</i>.3.6.55, ὄνομα Cels.Phil.1.21, οὗτος ὁ δ. ... καὶ θαυμαστός Pl.<i>Smp</i>.219b, σοφὸς δ. [[ἀνήρ]] hombre de sabiduría divina</i> Pl.<i>Smp</i>.203a, cf. Luc.<i>Philops</i>.32, Porph.<i>Sent</i>.32<br /><b class="num">•</b>c. ref. al genio socrático εἰ μή τι [[δαιμόνιον]] εἴη X.<i>Mem</i>.1.3.5, οὐ τοῦ [[αὐτοῦ]] ἔστιν καὶ δαιμόνια καὶ θεῖα ἡγεῖσθαι Pl.<i>Ap</i>.27e<br /><b class="num">•</b>de un emperador romano [[que es como un dios]] τίς δὲ δαιμονιώτερος εὑρεθείη; D.C.53.8.1<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. subst. τὰ δαιμόνια posiblemente entendido como un ser pers. (v. [[δαιμόνιον]]) [[lo impuesto por el demon]] πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων muchas son las formas de las intervenciones del demon</i> E.<i>Alc</i>.1159, φέρειν δὲ χρὴ τά τε δαιμόνια ἀναγκαίως Th.2.64, τὰ δαιμόνια ... τὰ προσήκοντα πράττειν X.<i>Mem</i>.1.1.12.<br /><b class="num">4</b> [[que es obra sobrenatural o de un demon]] y de ahí [[divino]], [[extraordinario]], [[maravilloso]] νύξ <i>h.Merc</i>.97, δέξατο βώλακα δαιμονίαν Pi.<i>P</i>.4.37, cf. A.R.4.1734, τάνδ' ἁλιερκέα χώραν ... κίονα δαιμονίαν esta tierra cercada por las aguas ..., pilar divino</i> Pi.<i>O</i>.8.27, δέξατο Νέσσου πάρα δ. τέρας B.16.35, cf. S.<i>Ant</i>.376<br /><b class="num">•</b>c. sent. posit. o negat. δ. αὐτὸ τίθημ' [[ἐγώ]] lo tengo por un bien que es obra de un demon</i> S.<i>El</i>.1269, ἐμὲ δὲ δαιμονία τις τύχη ... κατέχει se apodera de mí la mala suerte</i> Pl.<i>Hp.Ma</i>.304b, ὑπὸ δαιμονίου ... ἀγόμενος ἀνάγκης Lys.6.32<br /><b class="num">•</b>frec. junto a θεῖος c. sent. de [[sobrenatural]], [[extraordinario]] ἐν τοῖς δαιμονίοις καὶ θείοις πράγμασι en hechos extraordinarios y divinos</i> Philol.B 11, ὅτι μοι θεῖόν τι καὶ δ. Pl.<i>Ap</i>.31d, δαιμονίᾳ τινὶ καὶ θείᾳ ... εὐεργεσίᾳ D.2.1, cf. 19.256, τὴν φύσιν ἔχουσα θείαν καὶ καλὴν καὶ δαιμονίαν Arist.<i>Fr</i>.47<br /><b class="num">•</b>expresamente op. a lo divino θεόπεμπτα μὲν οὐκ ἂν εἴη τὰ ἐνύπνια ... (δαιμόνια μέντοι· ἡ γὰρ φύσις δ., ἀλλ' οὐ θεία) Arist.<i>Diu.Somn</i>.463<sup>b</sup>14<br /><b class="num">•</b>dat. sg. fem. δαιμονίᾳ como adv. [[por gracia divina]] τόνδ' ἀνέρα δ. [[γεγάμεν]] εὔχειρα Pi.<i>O</i>.9.110<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. sup. como adv. [[extrañamente]] δαιμονιώτατα ἀποθνῄσκει X.<i>HG</i> 7.4.3.<br /><b class="num">5</b> de ahí c. valor de intensidad [[extraordinario]], [[superior]] δαιμονίας ὑπερβολῆς Pl.<i>R</i>.509c<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. como adv. [[por encima de todo]], [[extraordinariamente]] δαιμόνια βουλόμενος Ar.<i>Pax</i> 584.<br /><b class="num">II</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[de manera sobrenatural]], [[extraordinariamente]] op. ἀνθρωπίνως: τὴν ἀφροσύνην οὐκ ἀνθρωπίνως, ἀλλὰ δ. κτησάμενοι Aeschin.3.133<br /><b class="num">•</b>en exageraciones cóm. ἐπεθύμουν δ. Ar.<i>Pl</i>.675, cf. <i>Pax</i> 541, ἀτραπὸν δ. ὑπερφυᾶ Ar.<i>Nu</i>.76, (οἶνος) γέρων γε δ. (un vino) extraordinariamente añejo</i> Alex.172.5<br /><b class="num">•</b>[[extraordinaria]], [[enormemente]] ποιεῖν Gal.13.786, anon.medic. en <i>ZPE</i> 65.1986.126, εὐδοκίμησε Aët.15.14 (p.101)<br /><b class="num">•</b>[[por obra de un dios]], [[milagrosa]], [[providencialmente]] δ. ὀλέσατ' ἐμ πολέμοι <i>CEG</i> 5.2 (Atenas V a.C.), δ. εἰς [[δέοντα]] καιρὸν συνῆψαν Plb.15.14.7, αὐτὴν δ. καταδουλῶσαι Aristaenet.2.18.14, ἀφανισθέντα ... δ. Cels.Phil.3.26<br /><b class="num">•</b>[[de manera extraña]] δ. ἡ ἐπιτήρησις Sch.S.<i>Ai</i>.1328P.<br /><b class="num">2</b> [[frenéticamente]] περὶ δὲ τὸ πρᾶγμα τοῦτο δ. ἐσπουδακώς Aeschin.1.41, cf. Plb.16.28.8.
|dgtxt=-α, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. fem. -ίη<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> -ος, -ον A.<i>Th</i>.892, Lys.6.32, Longin.13.2, <i>IGLS</i> 1.175 (Comagena I a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[perteneciente o relacionado con lo divino]] voc. δαιμόνιε, -ίη, -ιοι interpelación fuerte de reproche, amenaza o persuasión que intenta provocar reacción favorable [[hombre de dios]], [[mujer de dios]] según cont.: [[desdichado]], [[bendito]], como interj. ¡[[diantre]]!, ¡[[demonio]] tanto en cont. de hostilidad como de amistad y confianza: Zeus ante los celos de Hera <i>Il</i>.1.561, 4.31, un guerrero animando al combate <i>Il</i>.2.190, 200, Héctor ante la indiferencia de Paris <i>Il</i>.6.326, 521, cf. 9.40, 13.448, 810, <i>Od</i>.4.774, Hes.<i>Op</i>.207, <i>h.Hom</i>.1.17, Andrómaca intentando retener a Héctor <i>Il</i>.6.407, Héctor ante el desconsuelo de Andrómaca <i>Il</i>.6.486, cf. 24.194, los compañeros llaman la atención a Ulises <i>Od</i>.10.472, cf. A.R.1.476, Theoc.16.22<br /><b class="num">•</b>incluso como interpelación dirigida a Zeus, Hes.<i>Th</i>.655<br /><b class="num">•</b>c. un gen. ἔσθιε, δαιμόνιε ξείνων, καί τέρπεο <i>Od</i>.14.443, δαιμόνιε ἀνδρῶν Hdt.4.126<br /><b class="num">•</b>post. precedido de la excl. ὦ δαιμόνι' ἀνθρώπων Ar.<i>Au</i>.1638, cf. <i>Eq</i>.860, <i>Ra</i>.44<br /><b class="num">•</b>como fórmula para dirigirse a un interlocutor con indiferencia del cont., Pl.<i>Smp</i>.223a<br /><b class="num">•</b>acompañado del nombre del interpelado ὦ δαιμόνιε Θρασύμαχε Pl.<i>R</i>.344d.<br /><b class="num">2</b> [[que es un dios]], [[divino]] αἵδ' ὑπὲρ Ἑλλάνων ... ἕστασαν εὐχόμεναι Κύπριδι δαιμονίᾳ Simon.104.2D.<br /><b class="num">3</b> [[inspirado]], [[enviado o guiado por un demon]] de pers. y abstr. φόβοι Pi.<i>N</i>.9.27, ἀραί A.<i>Th</i>.892, ἄχη A.<i>Pers</i>.581, ὁρμή Hdt.7.18, [[δύναμις]] Isoc.12.169, Longin.l.c., cf. Phld.<i>Mus</i>.4.15.43, χόλος Ps.Phoc.101, τύχαι <i>Carm.Aur</i>.17, μήνιμα Plu.<i>Rom</i>.24, [[βούλησις]] Luc.<i>Halc</i>.1, <i>IGLS</i> l.c., νοῦσος Gr.Nyss.<i>Eun</i>.3.6.55, ὄνομα Cels.Phil.1.21, οὗτος ὁ δ. ... καὶ θαυμαστός Pl.<i>Smp</i>.219b, σοφὸς δ. [[ἀνήρ]] hombre de sabiduría divina</i> Pl.<i>Smp</i>.203a, cf. Luc.<i>Philops</i>.32, Porph.<i>Sent</i>.32<br /><b class="num">•</b>c. ref. al genio socrático εἰ μή τι [[δαιμόνιον]] εἴη X.<i>Mem</i>.1.3.5, οὐ τοῦ [[αὐτοῦ]] ἔστιν καὶ δαιμόνια καὶ θεῖα ἡγεῖσθαι Pl.<i>Ap</i>.27e<br /><b class="num">•</b>de un emperador romano [[que es como un dios]] τίς δὲ δαιμονιώτερος εὑρεθείη; D.C.53.8.1<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. subst. τὰ δαιμόνια posiblemente entendido como un ser pers. (v. [[δαιμόνιον]]) [[lo impuesto por el demon]] πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων muchas son las formas de las intervenciones del demon</i> E.<i>Alc</i>.1159, φέρειν δὲ χρὴ τά τε δαιμόνια ἀναγκαίως Th.2.64, τὰ δαιμόνια ... τὰ προσήκοντα πράττειν X.<i>Mem</i>.1.1.12.<br /><b class="num">4</b> [[que es obra sobrenatural o de un demon]] y de ahí [[divino]], [[extraordinario]], [[maravilloso]] νύξ <i>h.Merc</i>.97, δέξατο βώλακα δαιμονίαν Pi.<i>P</i>.4.37, cf. A.R.4.1734, τάνδ' ἁλιερκέα χώραν ... κίονα δαιμονίαν esta tierra cercada por las aguas ..., pilar divino</i> Pi.<i>O</i>.8.27, δέξατο Νέσσου πάρα δ. τέρας B.16.35, cf. S.<i>Ant</i>.376<br /><b class="num">•</b>c. sent. posit. o negat. δ. αὐτὸ τίθημ' [[ἐγώ]] lo tengo por un bien que es obra de un demon</i> S.<i>El</i>.1269, ἐμὲ δὲ δαιμονία τις τύχη ... κατέχει se apodera de mí la mala suerte</i> Pl.<i>Hp.Ma</i>.304b, ὑπὸ δαιμονίου ... ἀγόμενος ἀνάγκης Lys.6.32<br /><b class="num">•</b>frec. junto a θεῖος c. sent. de [[sobrenatural]], [[extraordinario]] ἐν τοῖς δαιμονίοις καὶ θείοις πράγμασι en hechos extraordinarios y divinos</i> Philol.B 11, ὅτι μοι θεῖόν τι καὶ δ. Pl.<i>Ap</i>.31d, δαιμονίᾳ τινὶ καὶ θείᾳ ... εὐεργεσίᾳ D.2.1, cf. 19.256, τὴν φύσιν ἔχουσα θείαν καὶ καλὴν καὶ δαιμονίαν Arist.<i>Fr</i>.47<br /><b class="num">•</b>expresamente op. a lo divino θεόπεμπτα μὲν οὐκ ἂν εἴη τὰ ἐνύπνια ... (δαιμόνια μέντοι· ἡ γὰρ φύσις δ., ἀλλ' οὐ θεία) Arist.<i>Diu.Somn</i>.463<sup>b</sup>14<br /><b class="num">•</b>dat. sg. fem. δαιμονίᾳ como adv. [[por gracia divina]] τόνδ' ἀνέρα δ. [[γεγάμεν]] εὔχειρα Pi.<i>O</i>.9.110<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. sup. como adv. [[extrañamente]] δαιμονιώτατα ἀποθνῄσκει X.<i>HG</i> 7.4.3.<br /><b class="num">5</b> de ahí c. valor de intensidad [[extraordinario]], [[superior]] δαιμονίας ὑπερβολῆς Pl.<i>R</i>.509c<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. como adv. [[por encima de todo]], [[extraordinariamente]] δαιμόνια βουλόμενος Ar.<i>Pax</i> 584.<br /><b class="num">II</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[de manera sobrenatural]], [[extraordinariamente]] op. ἀνθρωπίνως: τὴν ἀφροσύνην οὐκ ἀνθρωπίνως, ἀλλὰ δ. κτησάμενοι Aeschin.3.133<br /><b class="num">•</b>en exageraciones cóm. ἐπεθύμουν δ. Ar.<i>Pl</i>.675, cf. <i>Pax</i> 541, ἀτραπὸν δ. ὑπερφυᾶ Ar.<i>Nu</i>.76, (οἶνος) γέρων γε δ. (un vino) extraordinariamente añejo</i> Alex.172.5<br /><b class="num">•</b>[[extraordinaria]], [[enormemente]] ποιεῖν Gal.13.786, anon.medic. en <i>ZPE</i> 65.1986.126, εὐδοκίμησε Aët.15.14 (p.101)<br /><b class="num">•</b>[[por obra de un dios]], [[milagrosa]], [[providencialmente]] δ. ὀλέσατ' ἐμ πολέμοι <i>CEG</i> 5.2 (Atenas V a.C.), δ. εἰς [[δέοντα]] καιρὸν συνῆψαν Plb.15.14.7, αὐτὴν δ. καταδουλῶσαι Aristaenet.2.18.14, ἀφανισθέντα ... δ. Cels.Phil.3.26<br /><b class="num">•</b>[[de manera extraña]] δ. ἡ ἐπιτήρησις Sch.S.<i>Ai</i>.1328P.<br /><b class="num">2</b> [[frenéticamente]] περὶ δὲ τὸ πρᾶγμα τοῦτο δ. ἐσπουδακώς Aeschin.1.41, cf. Plb.16.28.8.
}}
{{grml
|mltxt=-α, -ο (AM [[δαιμόνιος]], -α, -ον, Α και [[δαιμόνιος]], -η, -ον και [[δαιμόνιος]], -ον) [[δαίμων]]<br />Ι. αυτός που προέρχεται από δαίμονα ή ανήκει σε δαίμονα<br />(<b>αρχ.-νεοελλ.</b>) [[έξοχος]], [[υπέροχος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[υπερφυσικός]], [[θεϊκός]]<br /><b>αρχ.</b><br />(στην επική [[γλώσσα]]) η κλητ. <i>δαιμόνιε</i>, <i>δαιμονίη</i> εκφράζει [[έκπληξη]], θαυμασμό, οίκτο ή χρησιμοποιείται ως θωπευτική [[προσφώνηση]] («δαιμόνιε, φθίσει σε τὸ σὸν [[μένος]]»<br />Αχ, καημένε, θα σε καταστρέψει η [[ορμή]] σου»)<br />II. <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[δαιμόνιο]], το (AM [[δαιμόνιον]])<br /><b>1.</b> ακάθαρτο, πονηρό [[πνεύμα]]<br /><b>2.</b> ο Διάβολος, ο Σατανάς<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[εισάγω]] καινά δαιμόνια» ή «καινὰ δαιμόνια [[εἰσφέρω]]» — [[προβάλλω]] εντελώς [[νέες]], ανορθόδοξες απόψεις<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> εξαιρετική [[ικανότητα]], [[ιδιοφυΐα]] («πολιτικό [[δαιμόνιο]]», «καλλιτεχνικό [[δαιμόνιο]]»)<br /><b>2.</b> (για [[παιδί]]) ζωηρό και ενοχλητικό, [[ζιζάνιο]]<br /><b>3.</b> δαιμονική [[επίδραση]] («η [[κόρη]] τα [[μεσάνυχτα]] [[δαιμόνιο]] τήνε πιάνει)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «τον έπιασαν τα δαιμόνια» — [[είναι]] υπερβολικά οργισμένος, μανιασμένος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[θεία]] [[δύναμη]], το θείον<br /><b>2.</b> η [[μοίρα]]<br />(«τὰ τοῡ δαιμονίου» — οι εύνοιες τῆς μοίρας)<br /><b>3.</b> ο όρος που χρησιμοποιούσε ο [[Σωκράτης]] για να ορίσει το [[πνεύμα]] που κυριαρχούσε [[μέσα]] του<br />III. <b>επίρρ.</b> [[δαιμονίως]] και δαιμόνια (AM [[δαιμονίως]])<br /><b>νεοελλ.</b><br />με [[δαιμόνιο]] τρόπο, ευφυέστατα<br /><b>μσν.</b><br />[[παράφορα]]<br /><b>αρχ.</b><br />παράδοξα και υπερφυσικά, με [[θεία]] [[επέμβαση]].
}}
}}