Anonymous

ἔμπυρος: Difference between revisions

From LSJ
11
(big3_14)
(11)
Line 21: Line 21:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=(ἔμπῠρος) -ον<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [compar. ἐμπυρέστερος Mac.Aeg.<i>Serm</i>.C 7.5]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[expuesto al fuego]], [[quemado]], [[abrasado]] ἐς γῆν δ' ἔ. πίπτει νεκρός E.<i>Ph</i>.1186<br /><b class="num">•</b>[[asado]] σάρξ <i>AP</i> 6.89 (Maec.).<br /><b class="num">2</b> [[encendido]], [[que arde]] ἔμπυρα σήματ' A.R.1.145, λαμπάς <i>AP</i> 6.100 (Crin.), βωμός <i>AP</i> 10.7 (Arch.), cf. Luc.<i>Trag</i>.141, σέλας Hld.1.30.2, καπνός Nonn.<i>D</i>.23.271<br /><b class="num">•</b>[[incandescente]], [[candente]] τὸ καυτήριον <i>Chirurg.Fr.Pap</i>.3.3.1<br /><b class="num">•</b>medic., de pers. [[febril]] Hp.<i>Morb</i>.2.40.<br /><b class="num">3</b> [[que abrasa]], [[ardiente]], [[abrasador]] χώρα Str.16.1.10, Scymn.182, [[ἀήρ]] Thphr.<i>CP</i> 1.13.5, ἡ ὥρα Thphr.<i>CP</i> 1.13.4, ἄξονα δινήσας ἔμπυρον ἠέλιος <i>AP</i> 9.24 (Leon.), οὔτε τι λίην ψυχρὸς ... οὔτ' ἔ. Orph.<i>Fr</i>.160.4<br /><b class="num">•</b>fig. ἔρως Mac.Aeg.l.c., del carácter, Plu.<i>Num</i>.5, ὄμμα <i>Orac.Sib</i>.6.28<br /><b class="num">•</b>[[que produce inflamación]] de la picadura de una serpiente, Arist.<i>Mir</i>.846<sup>b</sup>16, de la hiedra ingerida con vino, Plu.2.648b.<br /><b class="num">4</b> [[relativo a o propio del fuego]] ἔ. τέχνη el arte del fuego</i>, e.e. piromancia</i>, adivinación por el fuego</i> E.<i>Ph</i>.954, ἡ ἔ. τέχνη ἡ τοῦ Ἡφαίστου e.e. la forja de Hefesto</i> Pl.<i>Prt</i>.321e, οἱ χειρώνακτες οἱ ἔμπυροι los artesanos de la forja</i> Ael.<i>NA</i> 2.31<br /><b class="num">•</b>[[del fuego]] o [[del hogar]], [[que se pone al fuego]] σκεύη op. [[ἄπυρος]] Pl.<i>Lg</i>.679a, cf. <i>Plt</i>.287e.<br /><b class="num">II</b> subst. τὸ ἔ.<br /><b class="num">1</b> en plu. [[ofrendas o víctimas quemadas]] ἐμπύροις τεκμαιρόμενοι Pi.<i>O</i>.8.3, παρ' εὐδείπνοις ἔσῃ [[ἄτιμος]] ἐμπύροισι κνισωτοῖς χθονός quedarás sin honra en los ricos festines con ofrendas humeantes ofrecidas a la tierra</i> A.<i>Ch</i>.485, τῷ φέρεις τάδ' ἔμπυρα S.<i>El</i>.405, δι' ἐμπύρων σπονδὰς καθεῖναι hacer libaciones sobre ofrendas quemadas</i> E.<i>IA</i> 59, cf. S.<i>Ant</i>.1005, E.<i>Andr</i>.1113, <i>Hel</i>.547, κατάρας ἐπὶ τῶν ἐμπύρων ποιεῖσθαι Plb.16.31.7, cf. App.<i>Hisp</i>.9<br /><b class="num">•</b>[[fuegos sacrificiales]], [[sacrificio]] sobre el fuego ἐς ἔμπυρ' ἦλθε E.<i>IT</i> 16.<br /><b class="num">2</b> n. de diversos utensilios metálicos destinados a contener fuego o rescoldos, esp. [[brasero]] o [[incensario]], <i>SB</i> 16505.23 (III a.C.), <i>Ath.Askl</i>.4.117 (III a.C.), <i>IPorto</i> 13.5 (II d.C.), <i>MAMA</i> 9.37 (Ezanos I/II d.C.), parte de una ἐσχαρίς <i>IG</i> 11(2).161B.102 (Delos III a.C.), οἱ τὰ ἔμπυρα βαστάζοντες en cultos mistéricos <i>SEG</i> 29.1205.10 (Sardes IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> mág. [[fórmula]], [[encantamiento]], [[hechizo de fuego]] ἔ. ἐπὶ θείου ἀπύρου <i>PMag</i>.63.295, cf. 7.295.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως fig. [[ardiente]], [[apasionadamente]] ἐ. ἔχειν Poll.3.68, αἱ (ψυχαὶ) ἐ. ... τὴν ἀγάπην πρὸς κύριον ἔχουσαι Mac.Aeg.<i>Hom</i>.10.2.
|dgtxt=(ἔμπῠρος) -ον<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [compar. ἐμπυρέστερος Mac.Aeg.<i>Serm</i>.C 7.5]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[expuesto al fuego]], [[quemado]], [[abrasado]] ἐς γῆν δ' ἔ. πίπτει νεκρός E.<i>Ph</i>.1186<br /><b class="num">•</b>[[asado]] σάρξ <i>AP</i> 6.89 (Maec.).<br /><b class="num">2</b> [[encendido]], [[que arde]] ἔμπυρα σήματ' A.R.1.145, λαμπάς <i>AP</i> 6.100 (Crin.), βωμός <i>AP</i> 10.7 (Arch.), cf. Luc.<i>Trag</i>.141, σέλας Hld.1.30.2, καπνός Nonn.<i>D</i>.23.271<br /><b class="num">•</b>[[incandescente]], [[candente]] τὸ καυτήριον <i>Chirurg.Fr.Pap</i>.3.3.1<br /><b class="num">•</b>medic., de pers. [[febril]] Hp.<i>Morb</i>.2.40.<br /><b class="num">3</b> [[que abrasa]], [[ardiente]], [[abrasador]] χώρα Str.16.1.10, Scymn.182, [[ἀήρ]] Thphr.<i>CP</i> 1.13.5, ἡ ὥρα Thphr.<i>CP</i> 1.13.4, ἄξονα δινήσας ἔμπυρον ἠέλιος <i>AP</i> 9.24 (Leon.), οὔτε τι λίην ψυχρὸς ... οὔτ' ἔ. Orph.<i>Fr</i>.160.4<br /><b class="num">•</b>fig. ἔρως Mac.Aeg.l.c., del carácter, Plu.<i>Num</i>.5, ὄμμα <i>Orac.Sib</i>.6.28<br /><b class="num">•</b>[[que produce inflamación]] de la picadura de una serpiente, Arist.<i>Mir</i>.846<sup>b</sup>16, de la hiedra ingerida con vino, Plu.2.648b.<br /><b class="num">4</b> [[relativo a o propio del fuego]] ἔ. τέχνη el arte del fuego</i>, e.e. piromancia</i>, adivinación por el fuego</i> E.<i>Ph</i>.954, ἡ ἔ. τέχνη ἡ τοῦ Ἡφαίστου e.e. la forja de Hefesto</i> Pl.<i>Prt</i>.321e, οἱ χειρώνακτες οἱ ἔμπυροι los artesanos de la forja</i> Ael.<i>NA</i> 2.31<br /><b class="num">•</b>[[del fuego]] o [[del hogar]], [[que se pone al fuego]] σκεύη op. [[ἄπυρος]] Pl.<i>Lg</i>.679a, cf. <i>Plt</i>.287e.<br /><b class="num">II</b> subst. τὸ ἔ.<br /><b class="num">1</b> en plu. [[ofrendas o víctimas quemadas]] ἐμπύροις τεκμαιρόμενοι Pi.<i>O</i>.8.3, παρ' εὐδείπνοις ἔσῃ [[ἄτιμος]] ἐμπύροισι κνισωτοῖς χθονός quedarás sin honra en los ricos festines con ofrendas humeantes ofrecidas a la tierra</i> A.<i>Ch</i>.485, τῷ φέρεις τάδ' ἔμπυρα S.<i>El</i>.405, δι' ἐμπύρων σπονδὰς καθεῖναι hacer libaciones sobre ofrendas quemadas</i> E.<i>IA</i> 59, cf. S.<i>Ant</i>.1005, E.<i>Andr</i>.1113, <i>Hel</i>.547, κατάρας ἐπὶ τῶν ἐμπύρων ποιεῖσθαι Plb.16.31.7, cf. App.<i>Hisp</i>.9<br /><b class="num">•</b>[[fuegos sacrificiales]], [[sacrificio]] sobre el fuego ἐς ἔμπυρ' ἦλθε E.<i>IT</i> 16.<br /><b class="num">2</b> n. de diversos utensilios metálicos destinados a contener fuego o rescoldos, esp. [[brasero]] o [[incensario]], <i>SB</i> 16505.23 (III a.C.), <i>Ath.Askl</i>.4.117 (III a.C.), <i>IPorto</i> 13.5 (II d.C.), <i>MAMA</i> 9.37 (Ezanos I/II d.C.), parte de una ἐσχαρίς <i>IG</i> 11(2).161B.102 (Delos III a.C.), οἱ τὰ ἔμπυρα βαστάζοντες en cultos mistéricos <i>SEG</i> 29.1205.10 (Sardes IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> mág. [[fórmula]], [[encantamiento]], [[hechizo de fuego]] ἔ. ἐπὶ θείου ἀπύρου <i>PMag</i>.63.295, cf. 7.295.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως fig. [[ardiente]], [[apasionadamente]] ἐ. ἔχειν Poll.3.68, αἱ (ψυχαὶ) ἐ. ... τὴν ἀγάπην πρὸς κύριον ἔχουσαι Mac.Aeg.<i>Hom</i>.10.2.
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο (AM [[ἔμπυρος]], -ον)<br />ο υπερβολικά [[θερμός]], πολύ [[ζεστός]] (α. «πλεῑστον τοῡ θέρους [[ἔμπυρος]] οὖσα ἡ [[χώρα]] καὶ καυματηρά», <b>Στράβ.</b><br />β. «ὑπὸ τῆς ἐμπύρου ἀγάπης»)<br /><b>μσν.</b><br />αναμμένος («[[λαμπάδα]] ἔμπυρον», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για σκεύη) αυτός που τοποθετείται [[πάνω]] ή [[κοντά]] στη [[φωτιά]] («σκευῶν ἐμπύρων τε καὶ ἀπύρων εὐπόρουν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> πυρακτωμένος<br /><b>3.</b> [[ψητός]], ψημένος<br /><b>4.</b> (για [[δάγκωμα]] ή [[τσίμπημα]]) αυτός που προκαλεί [[φλόγωση]]<br /><b>5.</b> [[εμπύρετος]]<br /><b>6.</b> αυτός που καίει, που κατακαίει<br /><b>7.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[βίαιος]], [[ευερέθιστος]], [[οξύθυμος]]<br /><b>8.</b> ο [[κατάλληλος]] για [[θυσία]] [[πάνω]] στη [[φωτιά]]<br /><b>9.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ ἔμπυρα</i><br />α) (ενν. <i>ιερά</i>) σφάγια ζώων που θυσιάζονται, που καίγονται στον βωμό («κατάρας ἐπὶ ἐμπύρων ποιεῑσθαι», Πολύβ.) β) θυσίες [[πάνω]] στη [[φωτιά]] για μαντικούς σκοπούς<br />γ) «ἔμπυρα σήματα» — τα μαντεύματα που προέρχονται από τις θυσίες (Απολλ. Ρόδ.)<br />δ) «δι' ἐμπύρων σπονδὰς [[καθίημι]]» — [[κάνω]] σπονδές με έμπυρα <b>(Ευριπ.)</b><br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> «ἡ [[ἔμπυρος]] [[τέχνη]]» (<b>Πλάτ.</b>)<br />α) η [[τέχνη]] του σιδηρουργού ή του [[χαλκέα]]<br />β) η [[τέχνη]] της μαντείας με τη [[φωτιά]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>εμπύρως</i><br /><b>1.</b> θερμώς, καυστικώς, διαπύρως<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> ορμητικά, εμπαθώς («ἐρᾱν ἐμπύρως», Νικ.Χων.).
}}
}}