-αλέος: Difference between revisions

|mltxt=<b>Γλωσσ.</b><br />[[κατάληξη]] επιθέτων της αρχαίας, που απαντά στα ομηρικά [[κείμενα]] και ιδιαίτερα στους μεταγενέστερους επικούς ποιητές. Στην αρχαία Ελληνική μαρτυρούνται συνολικά 112 [[περίπου]] επίθετα σε -<i>αλέος</i>. Η [[κατάληξη]] δεν μαρτυρείται στην αττική διάλεκτο, η δε [[παρουσία]] της στην [[κοινή]] οφείλεται σε [[επίδραση]] της ιωνικής διαλέκτου, όπου και πρωτοεμφανίστηκε. Από τη [[χρήση]] τών επιθέτων σε -<i>αλέος</i> γίνεται φανερό ότι αρχικά η [[κατάληξη]] εξυπηρετούσε [[κυρίως]] μετρικούς σκοπούς<br />[[πρέπει]] να αποτελεί δε επαυξημένη [[μορφή]] της καταλήξεως -<i>αλος</i>. Η [[κατάληξη]] -<i>αλέος</i> στην Αρχαία σήμαινε κανονικά «αυτόν που έχει [[κάτι]]». Τέτοια επίθετα από τα αρχαία Ελληνικά [[είναι]] τα [[αὐσταλέος]], [[αὐχαλέος]], [[αὐχμαλέος]], [[δειμαλέος]], [[διψαλέος]], <i>ἐψαλέος</i>, [[θαρσαλέος]], [[ἰσχαλέος]], [[ὀπταλέος]], [[ὀτραλέος]], [[ῥιμφαλέος]], [[ὠκαλέος]] κ.ά. Η [[κατάληξη]] -<i>αλέος</i> απαντά [[επίσης]] και σε περιορισμένο αριθμό επιθέτων της Ν. Ελληνικής με υποτιμητική [[συνήθως]] [[σημασία]] (ως λ.χ. η κατάλ. -<i>ιάρης</i>). Πρβλ. [[γεραλέος]], [[πειναλέος]], [[ψωραλέος]], [[νυσταλέος]], <i>κραυγαλέος</i> κ.ά. Εν τούτοις η κατάλ. διατηρεί και στη Ν. Ελληνική την αρχική της [[σημασία]], δηλώνοντας σε ορισμένα επίθετα «αυτόν που έχει [[κάτι]], που χαρακτηρίζεται από ορισμένη [[ιδιότητα]]», πρβλ. [[φρικαλέος]], [[ρωμαλέος]], [[θαρραλέος]], [[λυσσαλέος]], [[φευγαλέος]] κ.ά.