ακήρατος: Difference between revisions

|mltxt=[[ἀκήρατος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> [[άθικτος]], [[ανέπαφος]], [[ακέραιος]]<br /><b>2.</b> [[καθαρός]], [[αγνός]], [[ανόθευτος]], [[άσπιλος]], [[αμόλυντος]], [[παρθενικός]]<br /><b>3.</b> [[ακούρευτος]]<br /><b>4.</b> [[αθέριστος]]<br /><b>5.</b> απαλλαγμένος από [[κάτι]], [[απρόσβλητος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <i>ἀ</i>-<i>κέρα</i>-<i>τος</i> <span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>κερα</i>- (πρβλ. <i>κερα</i>-<i>ΐζω</i>, <i>ἀ</i>-<i>κέρα</i>-<i>ιος</i>). Η [[παραγωγή]] της λ. από το ρ. [[κηραίνω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>κὴρ</i>) «[[βλάπτω]], [[καταστρέφω]]» (που θα δικαιολογούσε το <i>η</i> της λ. [[ἀκήρατος]]) προσκρούει στο ότι το ρ. [[κηραίνω]] αποτελεί χρονικά μεταγενέστερο σχηματισμό, [[έτσι]] η [[μακρότητα]] (του η) στο [[ἀκήρατος]] ([[αντί]] [[ἀκέρατος]]) θα [[πρέπει]] [[μάλλον]] να ερμηνευθεί [[είτε]] με τον βραχυντικό νόμο του <i>Saussure</i> -για την [[αποφυγή]] των πολλών αλλεπάλληλων βραχέων<br />[[είτε]] με ετυμολογική [[επίδραση]] της λ. <i>κὴρ</i> (<b>βλ.</b> και ετυμολ. του [[ἀκέραιος]]). Αν δεν δεχθούμε ότι η σημ. «[[καθαρός]], [[αγνός]], [[ανόθευτος]]» [[είναι]] [[προϊόν]] σημασιολογικής εξελίξεως της αρχικής σημ. «[[άθικτος]], [[ανέπαφος]]» με πιθανή αναλογική (παρετυμολογική) [[επίδραση]] του [[κεράννυμι]] μέσω των [[ἄκρατος]] / [[ἄκρητος]], [[τότε]] θα [[πρέπει]] να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη ενός άλλου ομόηχου τ. [[ἀκήρατος]] («[[ἀκήρατος]] ΙΙ») που θα παράγεται διαφορετικά, απευθείας δηλ. από το [[κεράννυμι]] (πρβλ. Λεξικό Liddell-Scott). Εδώ προτιμήθηκε η α' [[άποψη]] (Chantraine), [[έτσι]] γίνεται [[λόγος]] για έναν κοινό τ. [[ἀκήρατος]] (όπως και για ένα κοινό παράγωγο [[ἀκηράσιος]]). Τέλος, οι σημ. (3) και (4) οδήγησαν ορισμένους και στη [[διάκριση]] και ενός τρίτου, διαφορετικού τ. [[ακήρατος]], παραγώγου του ρ. [[κείρω]] «[[κουρεύω]]», [[διάκριση]] που δεν φαίνεται να γίνεται ευρύτερα αποδεκτή.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀκηράσιος]].