3,274,919
edits
κατακλίνω: Difference between revisions
From LSJ
5
(19) |
(5) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM [[κατακλίνω]])<br /><b>1.</b> [[βάζω]] [[κάτι]] σε πλαγιαστή [[θέση]] («[[δόρυ]] κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[βάζω]] κάποιον να πλαγιάσει για να κοιμηθεί («ἡ δὲ [[παιδίον]] κατέκλινε», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>κατακλίνομαι</i><br />[[ξαπλώνω]] στο [[κρεβάτι]], [[πλαγιάζω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[παίρνω]] τον κατήφορο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βάζω]] ασθενή στο [[ιερό]] του Ασκληπιού για να γιατρευτεί («κατακλίνειν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῡ κράτιστόν ἐστι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γέρνω]] [[κάτι]] [[προς]] τα [[κάτω]] («ἕως ἂν κατακλίνῃ ὁ [[ἐλέφας]] τοὺς [[φοίνικας]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ανατρέπω]], [[αναποδογυρίζω]]<br /><b>4.</b> [[καταβάλλω]] («[[τύραννον]]... κατακλῑναι», <b>Θέογν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> α) [[παρακάθημαι]] σε [[γεύμα]]<br />β) [[παίρνω]] [[θέση]] στο [[ανάκλιντρο]] [[δίπλα]] σε κάποιον («παρ' Ἐρυξίμαχον κατακλίνου», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) (για το [[έδαφος]]) [[είμαι]] [[κατηφορικός]]<br />δ) (για τον ήλιο) δύω<br />ε) (για τα μάτια του κάβουρα) στρέφομαι [[πλάγια]] («καὶ ὀφθαλμούς... οὐδὲ κατακλινομένους», <b>Αριστοτ.</b>)<br />στ) (για ασθενή) [[πέφτω]] [[άρρωστος]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> υποτάσσομαι<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «κατακλίνομαι εἰς τὰ γόνατα» — [[γονατίζω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[κλίνω]] «[[γέρνω]] [[κάτι]], [[πλαγιάζω]]»]. | |mltxt=(AM [[κατακλίνω]])<br /><b>1.</b> [[βάζω]] [[κάτι]] σε πλαγιαστή [[θέση]] («[[δόρυ]] κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[βάζω]] κάποιον να πλαγιάσει για να κοιμηθεί («ἡ δὲ [[παιδίον]] κατέκλινε», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>κατακλίνομαι</i><br />[[ξαπλώνω]] στο [[κρεβάτι]], [[πλαγιάζω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[παίρνω]] τον κατήφορο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βάζω]] ασθενή στο [[ιερό]] του Ασκληπιού για να γιατρευτεί («κατακλίνειν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῡ κράτιστόν ἐστι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γέρνω]] [[κάτι]] [[προς]] τα [[κάτω]] («ἕως ἂν κατακλίνῃ ὁ [[ἐλέφας]] τοὺς [[φοίνικας]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ανατρέπω]], [[αναποδογυρίζω]]<br /><b>4.</b> [[καταβάλλω]] («[[τύραννον]]... κατακλῑναι», <b>Θέογν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> α) [[παρακάθημαι]] σε [[γεύμα]]<br />β) [[παίρνω]] [[θέση]] στο [[ανάκλιντρο]] [[δίπλα]] σε κάποιον («παρ' Ἐρυξίμαχον κατακλίνου», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) (για το [[έδαφος]]) [[είμαι]] [[κατηφορικός]]<br />δ) (για τον ήλιο) δύω<br />ε) (για τα μάτια του κάβουρα) στρέφομαι [[πλάγια]] («καὶ ὀφθαλμούς... οὐδὲ κατακλινομένους», <b>Αριστοτ.</b>)<br />στ) (για ασθενή) [[πέφτω]] [[άρρωστος]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> υποτάσσομαι<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «κατακλίνομαι εἰς τὰ γόνατα» — [[γονατίζω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[κλίνω]] «[[γέρνω]] [[κάτι]], [[πλαγιάζω]]»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κατακλίνω:''' [ῑ], μέλ. <i>-κλῐνῶ</i> — Παθ., αόρ. αʹ κατεκλίθην [ῐ]· αόρ. βʹ κατ-εκλίνην [ῐ], μτχ. <i>-κλῐνείς</i>· μέλ. <i>-κλῐνήσομαι</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[βάζω]] [[κάτι]] [[κάτω]], [[βάζω]] [[κάτι]] να καθίσει, ([[δόρυ]]) <i>κατακλίνας ἐπὶ γαίῃ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>κατ. τοὺς Πέρσας εἰς λειμῶνα</i>, [[αφού]] τους έκανε να ακουμπήσουν για [[δείπνο]] σε κάποιο [[λιβάδι]], σε Ηρόδ.· <i>κ. τινὰ εἰς Ἀσκληπιοῦ</i>, [[βάζω]] ασθενή να κοιμηθεί στον [[ιερό]] ναό του Ασκληπιού, έτσι ώστε να γιατρευτεί, σε Αριστοφ. — Παθ., [[κάθομαι]] στο [[τραπέζι]], [[κάθομαι]] για [[φαγητό]], Λατ. accumbere, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[βάζω]] κάποιον [[μπρούμυτα]], [[ανατρέπω]], [[αναποδογυρίζω]], σε Θέογν. | |||
}} | }} | ||
