3,274,215
edits
εὐθύνω: Difference between revisions
From LSJ
4
(15) |
(4) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(ΑΜ [[εὐθύνω]]) [[ευθύς]]<br />[[κάνω]] [[κάτι]] [[ευθύ]], [[ευθειάζω]], [[ισιάζω]] («[[ευθύνω]] [[μέταλλο]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] κάποιον υπεύθυνο, [[βαρύνω]] κάποιον με ευθύνες<br /><b>2.</b> (συν. μέσ.) <i>ευθύνομαι</i><br />[[είμαι]] [[υπεύθυνος]], [[φέρω]] [[ευθύνη]] («θα τιμωρηθούν όσοι ευθύνονται για τις βομβιστικές ενέργειες»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]] («φίλιππον λαὸν εὐθύνων δορί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αναιρώ]], [[ανασκευάζω]] («τὴν Φιλίστου διάλεκτον εὐθύνειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>μσν.</b><br />[[καταδικάζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]] στην [[ευθεία]] ή κατ' ευθείαν («πρὸς οἶκον εὐθύνοντες ἐναλίαν πλάτην», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για δρόμο) [[στρώνω]], [[αφαιρώ]] τα εμπόδια («φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, εὐθύνατε τὴν ὁδὸν Κυρίου», ΚΔ)<br /><b>3.</b> [[δικάζω]] σύμφωνα με το [[δίκαιο]]<br /><b>4.</b> [[στέλνω]] («[[χρόνος]] ὄλβον... εὐθύνει», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> (στην Αθήνα για τους άρχοντες) [[καλώ]] κάποιον σε [[λογοδοσία]]<br /><b>6.</b> [[υποβάλλω]] σε βασανιστήρια<br /><b>7.</b> [[υπηρετώ]] ως [[εύθυνος]]<br /><b>8.</b> διοικούμαι, κυβερνώμαι<br /><b>9.</b> <b>παθ.</b> <i>εὐθύνομαι</i><br />α) [[ανασκευάζομαι]], εξελέγχομαι<br />β) υποβάλλομαι σε κριτική [[έρευνα]]<br /><b>10.</b> α) (αρσ. μτχ. ενεργ. ενεστ. ως ουσ.) <i>ὁ εὐθύνων</i><br />ο [[πηδαλιούχος]]<br />β) (η μτχ. παθ. ενεστ. στο αρσ. πληθ.) <i>οἱ εὐθυνόμενοι</i><br />οι κατηγορούμενοι. | |mltxt=(ΑΜ [[εὐθύνω]]) [[ευθύς]]<br />[[κάνω]] [[κάτι]] [[ευθύ]], [[ευθειάζω]], [[ισιάζω]] («[[ευθύνω]] [[μέταλλο]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] κάποιον υπεύθυνο, [[βαρύνω]] κάποιον με ευθύνες<br /><b>2.</b> (συν. μέσ.) <i>ευθύνομαι</i><br />[[είμαι]] [[υπεύθυνος]], [[φέρω]] [[ευθύνη]] («θα τιμωρηθούν όσοι ευθύνονται για τις βομβιστικές ενέργειες»)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]] («φίλιππον λαὸν εὐθύνων δορί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αναιρώ]], [[ανασκευάζω]] («τὴν Φιλίστου διάλεκτον εὐθύνειν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>μσν.</b><br />[[καταδικάζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]] στην [[ευθεία]] ή κατ' ευθείαν («πρὸς οἶκον εὐθύνοντες ἐναλίαν πλάτην», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για δρόμο) [[στρώνω]], [[αφαιρώ]] τα εμπόδια («φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, εὐθύνατε τὴν ὁδὸν Κυρίου», ΚΔ)<br /><b>3.</b> [[δικάζω]] σύμφωνα με το [[δίκαιο]]<br /><b>4.</b> [[στέλνω]] («[[χρόνος]] ὄλβον... εὐθύνει», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> (στην Αθήνα για τους άρχοντες) [[καλώ]] κάποιον σε [[λογοδοσία]]<br /><b>6.</b> [[υποβάλλω]] σε βασανιστήρια<br /><b>7.</b> [[υπηρετώ]] ως [[εύθυνος]]<br /><b>8.</b> διοικούμαι, κυβερνώμαι<br /><b>9.</b> <b>παθ.</b> <i>εὐθύνομαι</i><br />α) [[ανασκευάζομαι]], εξελέγχομαι<br />β) υποβάλλομαι σε κριτική [[έρευνα]]<br /><b>10.</b> α) (αρσ. μτχ. ενεργ. ενεστ. ως ουσ.) <i>ὁ εὐθύνων</i><br />ο [[πηδαλιούχος]]<br />β) (η μτχ. παθ. ενεστ. στο αρσ. πληθ.) <i>οἱ εὐθυνόμενοι</i><br />οι κατηγορούμενοι. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''εὐθύνω:''' [ῡ], παρατ. <i>ηὔθυνον</i>, μέλ. <i>-ῠνῶ</i> ([[εὐθύς]])· όπως το Ομηρικό [[ἰθύνω]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[οδηγώ]] κατ' ευθείαν, [[διευθύνω]], [[διοικώ]], σε Αισχύλ., Αριστοφ.· εὐθ. [[δόρυ]], [[διευθύνω]] το [[πλοίο]] σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], σε Ευρ.· <i>εὐθ.πλάταν</i>, στον ίδ.· εὐθ. [[χερσί]], τον [[κουμαντάρω]], τον [[χειρίζομαι]] ή τον [[καθοδηγώ]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[διοικώ]], [[κυβερνώ]], σε Τραγ.<br /><b class="num">II.</b> κάνω [[κάτι]] [[ευθύ]] ή το [[βάζω]] σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], σε Πλάτ.· <i>εὐθ. δίκας σκολιάς</i>, [[παρουσιάζω]] στρεβλές αποφάσεις ως δίκαιες, σε Σόλωνα.<br /><b class="num">III. 1.</b> στην Αθήνα, [[ακούω]] την [[απόδοση]] λογαριασμών (πρβλ. εὐθύνα), λέγεται για έναν άρχοντα, τον [[καλώ]] να λογοδοτήσει, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., [[καλώ]] κάποιον να δώσει λογαριασμό για ένα [[παράπτωμα]], <i>εὐθ. τινὰ κλοπῆς</i>, σε Πλούτ. — Παθ., [[τῶν]] ἀδικημάτων εὐθύνθη, σε Θουκ. | |||
}} | }} | ||
