Anonymous

ἀφίημι: Difference between revisions

From LSJ
5,625 bytes added ,  30 December 2018
3
(7)
(3)
Line 39: Line 39:
{{grml
{{grml
|mltxt=[[ἀφίημι]] (AM)<br /><b>1.</b> [[παύω]] να [[κρατώ]] ή να έχω [[κάτι]], [[αφήνω]]<br /><b>2.</b> [[επιτρέπω]] σε κάποιον να κάνει [[κάτι]], [[ανέχομαι]]<br /><b>3.</b> [[απαλλάσσω]], [[συγχωρώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[ρίχνω]], [[βάλλω]], [[εξακοντίζω]]<br /><b>2.</b> (για υγρά) [[αφήνω]] [[κάτι]] να κυλήσει, να ρεύσει<br /><b>3.</b> (για ζωντανούς οργανισμούς) [[αποβάλλω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να βγει, να χυθεί ή να πέσει από [[πάνω]] μου<br /><b>4.</b> (για φυτά) [[βλαστάνω]], [[ανθοφορώ]], [[καρποφορώ]]<br /><b>5.</b> (για χρωματισμό) [[μεταβάλλω]], [[αλλάζω]] [[χρώμα]]<br /><b>6.</b> [[παραδίδω]], [[διαθέτω]] ή [[παραχωρώ]] [[κάτι]] σε κάποιον<br /><b>7.</b> (για πρόσωπα) [[αποπέμπω]], [[διώχνω]]<br /><b>8.</b> [[καθιστώ]] ή [[αφήνω]] κάποιον ελεύθερο, [[ελευθερώνω]], (για ζώα) [[απολύω]]<br /><b>9.</b> [[αφιερώνω]], [[καθιερώνω]]<br /><b>10.</b> (για [[στράτευμα]], [[συνέλευση]], τη [[βουλή]] ή την [[εκκλησία]] του δήμου) [[διαλύω]]<br /><b>11.</b> (για σύζυγο) [[χωρίζω]], [[εγκαταλείπω]], [[διώχνω]]<br /><b>12.</b> (για τα [[παιδιά]]) [[αποκηρύσσω]], [[αποκληρώνω]]<br /><b>13.</b> (για πράγματα) [[αφήνω]] [[κατά]] [[μέρος]], [[παρατώ]], απαλλάσσομαι από [[κάτι]]<br /><b>14.</b> ([[πνεύμα]], ψυχήν) [[παραδίδω]] το [[πνεύμα]] μου, [[ξεψυχώ]]<br /><b>15.</b> [[σταματώ]] να [[κάνω]] [[κάτι]], [[παραιτούμαι]] από [[κάτι]]<br /><b>16.</b> δεν [[δίνω]] [[προσοχή]], [[προσπερνώ]], [[εγκαταλείπω]]<br /><b>17.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[αποπλέω]], [[ξεκινώ]], [[ανοίγω]] πανιά<br />II. <b>μέσ.</b><br /><b>1.</b> (<b>με ενεργ. σημ.</b>) α) [[αποβάλλω]], [[ρίχνω]] από [[πάνω]] μου<br />β) [[απομακρύνω]] [[κάτι]] από [[κάπου]], [[ξεκολλώ]]<br /><b>2.</b> (με μέσ. σημ.) α) απομακρύνομαι, αποσπώμαι, αποτραβιέμαι III. <b>φρ.</b> «[[ἀφίημι]] ἐμαυτὸν ἐπί τι» — επιδίδομαι με ζήλο, ρίχνομαι με τα μούτρα<br /><b>2.</b> «[[ἀφίημι]] γλώσσαν» — [[αφήνω]] τη [[γλώσσα]] μου ελεύθερη, [[μιλώ]] αθυρόστομα<br /><b>3.</b> «[[ἀφίημι]] φθογγήν, [[ἔπος]], φωνάς, γόους, ἀράς» — [[φωνάζω]], [[κραυγάζω]], [[ξεστομίζω]]<br /><b>4.</b> «[[ἀφίημι]] θυμόν...», «...ὀργὴν εἴς τινα» — [[αφήνω]] να ξεσπάσει σε κάποιον η [[οργή]] μου, [[ξεσπώ]] σε κάποιον<br /><b>5.</b> (προστ. μέσ. φωνής) «ἀφείσθω ἐπὶ τοῡ παρόντος» — ας το αφήσουμε, ας μείνει στην [[άκρη]] [[προς]] το [[παρόν]]<br /><b>6.</b> «ἄφες ἴδωμεν» (ΚΔ)<br />για να δούμε, ας δούμε.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αφ</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>απο</i>-) <span style="color: red;">+</span> [[ίημι]] «[[κινώ]], [[στέλνω]], [[ρίχνω]]». Από το [[αφίημι]] προέκυψαν και τα νεοελλ. [[αφήνω]] και [[αφίνω]]].
|mltxt=[[ἀφίημι]] (AM)<br /><b>1.</b> [[παύω]] να [[κρατώ]] ή να έχω [[κάτι]], [[αφήνω]]<br /><b>2.</b> [[επιτρέπω]] σε κάποιον να κάνει [[κάτι]], [[ανέχομαι]]<br /><b>3.</b> [[απαλλάσσω]], [[συγχωρώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[ρίχνω]], [[βάλλω]], [[εξακοντίζω]]<br /><b>2.</b> (για υγρά) [[αφήνω]] [[κάτι]] να κυλήσει, να ρεύσει<br /><b>3.</b> (για ζωντανούς οργανισμούς) [[αποβάλλω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να βγει, να χυθεί ή να πέσει από [[πάνω]] μου<br /><b>4.</b> (για φυτά) [[βλαστάνω]], [[ανθοφορώ]], [[καρποφορώ]]<br /><b>5.</b> (για χρωματισμό) [[μεταβάλλω]], [[αλλάζω]] [[χρώμα]]<br /><b>6.</b> [[παραδίδω]], [[διαθέτω]] ή [[παραχωρώ]] [[κάτι]] σε κάποιον<br /><b>7.</b> (για πρόσωπα) [[αποπέμπω]], [[διώχνω]]<br /><b>8.</b> [[καθιστώ]] ή [[αφήνω]] κάποιον ελεύθερο, [[ελευθερώνω]], (για ζώα) [[απολύω]]<br /><b>9.</b> [[αφιερώνω]], [[καθιερώνω]]<br /><b>10.</b> (για [[στράτευμα]], [[συνέλευση]], τη [[βουλή]] ή την [[εκκλησία]] του δήμου) [[διαλύω]]<br /><b>11.</b> (για σύζυγο) [[χωρίζω]], [[εγκαταλείπω]], [[διώχνω]]<br /><b>12.</b> (για τα [[παιδιά]]) [[αποκηρύσσω]], [[αποκληρώνω]]<br /><b>13.</b> (για πράγματα) [[αφήνω]] [[κατά]] [[μέρος]], [[παρατώ]], απαλλάσσομαι από [[κάτι]]<br /><b>14.</b> ([[πνεύμα]], ψυχήν) [[παραδίδω]] το [[πνεύμα]] μου, [[ξεψυχώ]]<br /><b>15.</b> [[σταματώ]] να [[κάνω]] [[κάτι]], [[παραιτούμαι]] από [[κάτι]]<br /><b>16.</b> δεν [[δίνω]] [[προσοχή]], [[προσπερνώ]], [[εγκαταλείπω]]<br /><b>17.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[αποπλέω]], [[ξεκινώ]], [[ανοίγω]] πανιά<br />II. <b>μέσ.</b><br /><b>1.</b> (<b>με ενεργ. σημ.</b>) α) [[αποβάλλω]], [[ρίχνω]] από [[πάνω]] μου<br />β) [[απομακρύνω]] [[κάτι]] από [[κάπου]], [[ξεκολλώ]]<br /><b>2.</b> (με μέσ. σημ.) α) απομακρύνομαι, αποσπώμαι, αποτραβιέμαι III. <b>φρ.</b> «[[ἀφίημι]] ἐμαυτὸν ἐπί τι» — επιδίδομαι με ζήλο, ρίχνομαι με τα μούτρα<br /><b>2.</b> «[[ἀφίημι]] γλώσσαν» — [[αφήνω]] τη [[γλώσσα]] μου ελεύθερη, [[μιλώ]] αθυρόστομα<br /><b>3.</b> «[[ἀφίημι]] φθογγήν, [[ἔπος]], φωνάς, γόους, ἀράς» — [[φωνάζω]], [[κραυγάζω]], [[ξεστομίζω]]<br /><b>4.</b> «[[ἀφίημι]] θυμόν...», «...ὀργὴν εἴς τινα» — [[αφήνω]] να ξεσπάσει σε κάποιον η [[οργή]] μου, [[ξεσπώ]] σε κάποιον<br /><b>5.</b> (προστ. μέσ. φωνής) «ἀφείσθω ἐπὶ τοῡ παρόντος» — ας το αφήσουμε, ας μείνει στην [[άκρη]] [[προς]] το [[παρόν]]<br /><b>6.</b> «ἄφες ἴδωμεν» (ΚΔ)<br />για να δούμε, ας δούμε.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αφ</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>απο</i>-) <span style="color: red;">+</span> [[ίημι]] «[[κινώ]], [[στέλνω]], [[ρίχνω]]». Από το [[αφίημι]] προέκυψαν και τα νεοελλ. [[αφήνω]] και [[αφίνω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀφίημι:''' και (όπως από <i>ἀφ-ιέω</i>), γʹ ενικ. [[ἀφίει]], Ιων. [[ἀπίει]], προστ. [[ἀφίει]], παρατ. <i>ἀφίην</i>, [[διπλή]] [[αύξηση]] [[ἠφίην]], γʹ ενικ. [[ἀφίει]]· Ιων. [[ἀπίει]], επίσης [[ἠφίει]], <i>ἤφιε</i>, γʹ πληθ. [[ἀφίεσαν]], <i>ἠφίεσαν</i>, [[ἠφίουν]]· μέλ. [[ἀφήσω]], Ιων. <i>ἀπ-</i>, Επικ. [[ἀφέηκα]], μόνο σε οριστ.· αόρ. βʹ <i>ἀφῆν</i>, οριστ. μόνο σε δυϊκ. και πληθ. [[ἀφέτην]], <i>ἀφεῖμεν</i>, [[ἀφεῖτε]], <i>ἀφεῖσαν</i> ή <i>ἄφετε</i>, <i>ἄφεσαν</i>· προστ. [[ἄφες]], υποτ. [[ἀφῶ]], ευκτ. [[ἀφείην]], απαρ. [[ἀφεῖναι]], μτχ. [[ἀφείς]] — Μέσ. παρατ. <i>ἀφιέμην</i>, γʹ ενικ. [[ἠφίετο]]· μέλ. <i>ἀφήσομαι</i>, αόρ. βʹ [[ἀφείμην]], προστ. απαρ. [[ἀφοῦ]], <i>ἄφεσθε</i>, <i>-έσθαι</i>, μτχ. <i>-έμενος</i> — Παθ. παρακ. [[ἀφεῖμαι]], αόρ. αʹ [[ἀφείθην]], Ιων. [[ἀπείθην]], μέλ. [[ἀφεθήσομαι]]· <i>[ῐ</i> Επικ., [[εκτός]] από τους χρόνους με [[αύξηση]] <i>ῑ</i>σε Αττ.].<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[ρίχνω]] [[εμπρός]], [[στέλνω]], Λατ. emitere, λέγεται για βλήματα, σε Όμηρ. κ.λπ.· απ' όπου, [[αφήνω]] να χαλαρώσει, [[βγάζω]] ([[φωνή]]), [[δίνω]] [[ελευθερία]] στη [[γλώσσα]], σε Ηρόδ., Τραγ.<br /><b class="num">2.</b> [[αφήνω]] να πέσει, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[στέλνω]] προς τα [[μπρος]] στρατιωτική [[αποστολή]], την [[αποστέλλω]], σε Ηρόδ. — Παθ., λέγεται για στρατεύματα, αποστέλλομαι, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[παραδίδω]] ή [[παραχωρώ]] σε, <i>τινί τι</i>, στον ίδ., Αττ. — Παθ., ἡ Ἀττικὴ ἀπεῖτο [[ἤδη]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αποπέμπω]], [[αφήνω]] να φύγει, [[αφήνω]] ελεύθερο, σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.· με αιτ. προσ. και γεν. προσ., [[απελευθερώνω]] κάποιον από ένα [[πράγμα]], [[απαλλάσσω]] από αυτό, σε Ηρόδ.· με δικανική [[σημασία]], [[απαλλάσσω]] από [[υποχρέωση]], [[κατηγορία]] κ.λπ.· <i>ἀφίημί τινα φόνου</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[διαλύω]], [[απολύω]], [[καταλύω]] τον στρατό, σε Ηρόδ.· [[διαλύω]] τη [[βουλή]] ή τα δικαστήρια, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[θέτω]] [[μακριά]], [[χωρίζω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[αφήνω]] κάποιον ελεύθερο ως <i>ἄφετον</i>, [[καθαγιάζω]], σε Ξεν.<br /><b class="num">5.</b> λέγεται για πράγματα, απαλλάσσομαι από, <i>δίψαν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ρίχνει τα [[άνθη]] του, λέγεται για φυτά, σε Ομήρ. Οδ.· μειώνει τη δύναμή του, λέγεται για το [[βέλος]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> [[ἀφίημι]] [[πλοῖον]] ἐς..., [[χαλαρώνω]] τα σκοινιά του πλοίου για να φύγει προς ένα [[μέρος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">7.</b> με δικανική [[σημασία]], με δοτ. προσ. και αιτ. πράγμ., [[ἀφίημι]] τινὶ αἰτίην, [[αθωώνω]] από κατηγορίες ή [[απαλλάσσω]] από [[ποινή]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[αφήνω]] μόνο του, [[παραμελώ]], [[αφήνω]] να παρέλθει, [[αμελώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· ακολουθ. από [[κατηγορούμενο]], ἀφύλακτον [[ἀφίημι]], [[αφήνω]] αφύλακτο.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. και απαρ., ἀφίημί τι δημόσιον [[εἶναι]], [[παραχωρώ]] [[κάτι]] έτσι ώστε να γίνει δημόσια [[περιουσία]], σε Θουκ.· [[ἀφίημι]] τὸ [[πλοῖον]] φέρεσθαι, [[αφήνω]] το [[πλοίο]] να παρασυρθεί, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. προσ. και απαρ., [[αφήνω]], [[ανέχομαι]], [[επιτρέπω]] σε κάποιον να κάνει ένα [[πράγμα]], στον ίδ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>φαινομενικά, αμτβ. (ενν. <i>στρατόν</i>, [[ναῦς]] κ.λπ.), [[διαλύω]], [[αναγκάζω]] να προχωρήσει, [[εκπλέω]] κ.λπ., σε Ηρόδ. <b>Β.</b> Μέσ.,<br /><b class="num">1.</b> [[αφήνω]] [[κάτι]] από εμένα, [[στέλνω]] προς τα [[εμπρός]], σε Αττ.<br /><b class="num">2.</b> δειρῆς [[ἀφίετο]] πήχεε, άφησε τα χέρια της από το λαιμό μου.<br /><b class="num">3.</b> με γεν. μόνο, τέκνων [[ἀφοῦ]], άφησε τα [[παιδιά]], σε Σοφ., Θουκ.
}}
}}