3,270,824
edits
ἐξελίσσω: Difference between revisions
From LSJ
4
(12) |
(4) |
||
| Line 21: | Line 21: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(Α [[ἐξελίσσω]], αττ. τ. ἐξελίττω)<br />με αλλεπάλληλες μεταβολές [[μετασχηματίζω]] [[κάτι]] («η [[βιομηχανία]] εξελίχθηκε ραγδαία»)<br /><b>νεοελλ.</b><br />μετατρέπομαι, [[αλλάζω]] («ἐξελίσσεται σὲ λαμπρὸ ἐπιστήμονα»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ξετυλίγω]], [[ανοίγω]] («ἐξελίξας περιβολὰς σφραγισμάτων», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ερμηνεύω]] («σὺ δ' ἐξελίσσεις πῶς θεοῡ θεσπίσματα;», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[διηγούμαι]]<br /><b>4.</b> [[διαγράφω]], [[χαράζω]] με γρήγορη [[κίνηση]] («[[ἔνθα]] Νηρῄδων χοροί κάλλιστον [[ἴχνος]] ἐξελίσσουσι ποδός», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>5.</b> [[καταδιώκω]], [[κυνηγώ]] [[γύρω]] από [[κάτι]] («ὁ δ' έξελίσσων παῑδα κίονος κύκλῳ», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> περιστρέφομαι<br /><b>7.</b> (για τη [[σελήνη]]) [[συμπληρώνω]] την [[περιφορά]] μου<br /><b>8.</b> (για λαγό) [[τρέχω]] κάνοντας ελιγμούς<br /><b>9.</b> [[αλλάζω]] δρόμο («ὁ μὲν ἐξελίξας τὸν δρόμον... ἵεται τοῡ [[πρόσω]]», Αρρ.)<br /><b>10.</b> (για [[πλοίο]]) [[πλέω]] με ελιγμούς<br /><b>11.</b> (με αιτ. τοπ.) [[προχωρώ]] ή [[πλέω]] ακολουθώντας τις φυσικές καμπές του τόπου<br /><b>12.</b> (ως στρατ. όρος) [[εκτείνω]] το [[μέτωπο]] του στρατεύματος, [[μεταβάλλω]] οποιαδήποτε [[πλευρά]] της [[φάλαγγας]] σε [[μέτωπο]]<br /><b>13.</b> (για στρατό) [[εκτελώ]] στρατιωτικές ασκήσεις<br /><b>14.</b> [[προχωρώ]] παραταγμένος για [[μάχη]] [[εναντίον]] του εχθρού<br /><b>15.</b> [[απαλλάσσω]] από την [[απειλή]] εχθρικού στρατού. | |mltxt=(Α [[ἐξελίσσω]], αττ. τ. ἐξελίττω)<br />με αλλεπάλληλες μεταβολές [[μετασχηματίζω]] [[κάτι]] («η [[βιομηχανία]] εξελίχθηκε ραγδαία»)<br /><b>νεοελλ.</b><br />μετατρέπομαι, [[αλλάζω]] («ἐξελίσσεται σὲ λαμπρὸ ἐπιστήμονα»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ξετυλίγω]], [[ανοίγω]] («ἐξελίξας περιβολὰς σφραγισμάτων», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ερμηνεύω]] («σὺ δ' ἐξελίσσεις πῶς θεοῡ θεσπίσματα;», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[διηγούμαι]]<br /><b>4.</b> [[διαγράφω]], [[χαράζω]] με γρήγορη [[κίνηση]] («[[ἔνθα]] Νηρῄδων χοροί κάλλιστον [[ἴχνος]] ἐξελίσσουσι ποδός», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>5.</b> [[καταδιώκω]], [[κυνηγώ]] [[γύρω]] από [[κάτι]] («ὁ δ' έξελίσσων παῑδα κίονος κύκλῳ», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> περιστρέφομαι<br /><b>7.</b> (για τη [[σελήνη]]) [[συμπληρώνω]] την [[περιφορά]] μου<br /><b>8.</b> (για λαγό) [[τρέχω]] κάνοντας ελιγμούς<br /><b>9.</b> [[αλλάζω]] δρόμο («ὁ μὲν ἐξελίξας τὸν δρόμον... ἵεται τοῡ [[πρόσω]]», Αρρ.)<br /><b>10.</b> (για [[πλοίο]]) [[πλέω]] με ελιγμούς<br /><b>11.</b> (με αιτ. τοπ.) [[προχωρώ]] ή [[πλέω]] ακολουθώντας τις φυσικές καμπές του τόπου<br /><b>12.</b> (ως στρατ. όρος) [[εκτείνω]] το [[μέτωπο]] του στρατεύματος, [[μεταβάλλω]] οποιαδήποτε [[πλευρά]] της [[φάλαγγας]] σε [[μέτωπο]]<br /><b>13.</b> (για στρατό) [[εκτελώ]] στρατιωτικές ασκήσεις<br /><b>14.</b> [[προχωρώ]] παραταγμένος για [[μάχη]] [[εναντίον]] του εχθρού<br /><b>15.</b> [[απαλλάσσω]] από την [[απειλή]] εχθρικού στρατού. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἐξελίσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ανοίγω]], [[ξετυλίγω]], σε Ευρ.· μεταφ. [[ερμηνεύω]], Λατ. explicare, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[κάθε]] γρήγορη [[κίνηση]], [[ἴχνος]] ἐξ. ποδός, αναπτύσσονται, ξετυλίγονται σε έναν περίπλοκο, δαιδαλώδη χορό, στον ίδ.· απ' όπου αμτβ., περιστρέφομαι, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως [[στρατιωτικός]] όρος, = <i>ἀναπτύσσειν</i>, Λατ. explicare, [[εκτείνω]], [[επεκτείνω]] το [[μέτωπο]] της [[φάλαγγας]] φέρνοντας την [[οπισθοφυλακή]] [[μπροστά]], «[[ανοίγω]]» το [[στράτευμα]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> αποσύρομαι, σε Πλούτ. | |||
}} | }} | ||
