3,274,216
edits
κατάγω: Difference between revisions
From LSJ
5
(19) |
(5) |
||
| Line 33: | Line 33: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM [[κατάγω]])<br /><b>1.</b> <b>μέσ.</b> [[κατάγομαι]]<br />[[έλκω]] την [[καταγωγή]], [[προέρχομαι]] («κατάγεται από την Ήπειρο»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[κατάγω]] θρίαμβο(ν)» ή «[[κατάγω]] [[νίκη]](ν)» — [[νικώ]], [[θριαμβεύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]] [[προς]] τα [[κάτω]], [[φέρω]] [[προς]] τα [[κάτω]] «τὴν ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην κατῆγον εἰς τὸ [[ἄστυ]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κατεβάζω]] τις ψυχές στον Άδη, [[οδηγώ]] στον [[κάτω]] κόσμο («ψυχὰς μνηστήρων κατάγων», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[χαμηλώνω]] τη [[φωνή]]<br /><b>4.</b> (σε επικλήσεις) [[κάνω]] κάποιον με μαγικό τρόπο να έρθει σε μένα («ἐκείνους μὲν καταγαγεῑν τὸν Δία μαγεύσαντας», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[οδηγώ]] [[προς]] τη [[θάλασσα]] («ἵππους δ' ἐξελάσας δῶκεν ἑταίροισιν<br />κατάγειν κοίλας ἐπὶ νῆας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> [[φέρω]] κάποιον ή [[κάτι]] από το ανοιχτό [[πέλαγος]] στην [[ακτή]] («τὸν [[Κρήτηνδε]] κατήγαγεν ἴς ἀνέμοιο», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>7.</b> [[καθελκύω]], [[ρίχνω]] στη [[θάλασσα]] («κατασκευάσας γὰρ ἕλικα τὸ τηλικοῡτον [[σκάφος]] εἰς τὴν θάλασσαν κατήγαγε», Καλλίξ.)<br /><b>8.</b> [[σύρω]] [[κάτι]] από τη [[θάλασσα]], [[τραβώ]] [[προς]] την [[ξηρά]]<br /><b>9.</b> [[καταλύω]], [[σταθμεύω]] για [[ανάπαυση]] ή [[διανυκτέρευση]] («καταγομένων εἰς τὴν οἰκίαν τὴν ἐν Πειραιεῑ», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> [[φέρω]] κάποιον ή [[κάτι]] σε μια ορισμένη [[κατάσταση]] («ἐς κίνδυνον φανερὸν τὴν πόλιν καταγαγεῑν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>11.</b> [[αναζητώ]] την [[προέλευση]] («[[ὅθεν]] δεῑ κατῆχθαι καὶ πῶς ἀποδεικνύειν», Φιλόδ.)<br /><b>12.</b> [[επαναφέρω]] από [[εξορία]] («τοὺς [[φυγάδας]] καταγάγοι [[οἴκαδε]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>13.</b> [[αποκαθιστώ]] [[κάτι]] («ἰσοκρατίας καταλύοντες τυραννίδας ἐς τὰς πόλεις κατάγειν παρασκευάζεσθε», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>14.</b> [[κλώθω]]<br /><b>15.</b> [[βάζω]] να πλαγιάσει<br /><b>16.</b> [[τεντώνω]]<br /><b>17.</b> <b>μέσ.</b> α) [[καταπλέω]], [[αράζω]] («κατηγάγοντο ἐξ Ἐρετρίης ἐς Μαραθῶνα», <b>Ηρόδ.</b>)<br />β) (για χρόνο) [[τρέχω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> <i>ἄγω</i> «[[οδηγώ]], [[φέρω]]»]. | |mltxt=(AM [[κατάγω]])<br /><b>1.</b> <b>μέσ.</b> [[κατάγομαι]]<br />[[έλκω]] την [[καταγωγή]], [[προέρχομαι]] («κατάγεται από την Ήπειρο»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[κατάγω]] θρίαμβο(ν)» ή «[[κατάγω]] [[νίκη]](ν)» — [[νικώ]], [[θριαμβεύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οδηγώ]] [[προς]] τα [[κάτω]], [[φέρω]] [[προς]] τα [[κάτω]] «τὴν ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην κατῆγον εἰς τὸ [[ἄστυ]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κατεβάζω]] τις ψυχές στον Άδη, [[οδηγώ]] στον [[κάτω]] κόσμο («ψυχὰς μνηστήρων κατάγων», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[χαμηλώνω]] τη [[φωνή]]<br /><b>4.</b> (σε επικλήσεις) [[κάνω]] κάποιον με μαγικό τρόπο να έρθει σε μένα («ἐκείνους μὲν καταγαγεῑν τὸν Δία μαγεύσαντας», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[οδηγώ]] [[προς]] τη [[θάλασσα]] («ἵππους δ' ἐξελάσας δῶκεν ἑταίροισιν<br />κατάγειν κοίλας ἐπὶ νῆας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> [[φέρω]] κάποιον ή [[κάτι]] από το ανοιχτό [[πέλαγος]] στην [[ακτή]] («τὸν [[Κρήτηνδε]] κατήγαγεν ἴς ἀνέμοιο», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>7.</b> [[καθελκύω]], [[ρίχνω]] στη [[θάλασσα]] («κατασκευάσας γὰρ ἕλικα τὸ τηλικοῡτον [[σκάφος]] εἰς τὴν θάλασσαν κατήγαγε», Καλλίξ.)<br /><b>8.</b> [[σύρω]] [[κάτι]] από τη [[θάλασσα]], [[τραβώ]] [[προς]] την [[ξηρά]]<br /><b>9.</b> [[καταλύω]], [[σταθμεύω]] για [[ανάπαυση]] ή [[διανυκτέρευση]] («καταγομένων εἰς τὴν οἰκίαν τὴν ἐν Πειραιεῑ», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>10.</b> [[φέρω]] κάποιον ή [[κάτι]] σε μια ορισμένη [[κατάσταση]] («ἐς κίνδυνον φανερὸν τὴν πόλιν καταγαγεῑν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>11.</b> [[αναζητώ]] την [[προέλευση]] («[[ὅθεν]] δεῑ κατῆχθαι καὶ πῶς ἀποδεικνύειν», Φιλόδ.)<br /><b>12.</b> [[επαναφέρω]] από [[εξορία]] («τοὺς [[φυγάδας]] καταγάγοι [[οἴκαδε]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>13.</b> [[αποκαθιστώ]] [[κάτι]] («ἰσοκρατίας καταλύοντες τυραννίδας ἐς τὰς πόλεις κατάγειν παρασκευάζεσθε», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>14.</b> [[κλώθω]]<br /><b>15.</b> [[βάζω]] να πλαγιάσει<br /><b>16.</b> [[τεντώνω]]<br /><b>17.</b> <b>μέσ.</b> α) [[καταπλέω]], [[αράζω]] («κατηγάγοντο ἐξ Ἐρετρίης ἐς Μαραθῶνα», <b>Ηρόδ.</b>)<br />β) (για χρόνο) [[τρέχω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> <i>ἄγω</i> «[[οδηγώ]], [[φέρω]]»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κατάγω:''' μέλ. <i>-ξω</i>, Επικ. απαρ. <i>-αξέμεν</i> (με [[σημασία]] αορ.), αόρ. αʹ <i>κατήγᾰγον</i>, παρακ. <i>καταγήοχα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[οδηγώ]] [[κάτι]] προς τα [[κάτω]], Λατ. deducere, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· [[ιδίως]], [[οδηγώ]] στον Κάτω Κόσμο, στο ίδ.· <i>εἰς Ἀΐδαο</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[οδηγώ]] προς την [[παραλία]], σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν. <b>3. α)</b> [[οδηγώ]] [[πλοίο]] από το [[πέλαγος]] στη [[στεριά]] ή στο [[λιμάνι]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>κατ. ναῦν</i>, [[οδηγώ]] [[πλοίο]] στο [[λιμάνι]], [[ελλιμενίζω]], σε Ηρόδ., Αττ. — Παθ., [[φθάνω]] στην [[ξηρά]], αποβιβάζομαι, αντίθ. προς το <i>ἀνάγεσθαι</i>, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Αττ. <b>β)</b> κατάγεσθαι [[παρά]] τινι, [[καταλύω]] στο [[σπίτι]] κάποιου, Λατ. deversari [[apud]] aliquem, σε Δημ.<br /><b class="num">4.</b> [[αποσύρω]], [[βγάζω]] ή [[τραβώ]], [[κλώθω]], [[γνέθω]], Λατ. deducere [[filum]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> [[οδηγώ]], [[φέρνω]] σε ορισμένη [[κατάσταση]], <i>ἐς κίνδυνον κ. τὴν πόλιν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">6.</b> <i>κ. θρίαμβον</i>, Λατ. deducere triumphum, σε Πλούτ.· [[συνοδεύω]], όπως το [[πομπεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">7.</b> κ. [[γένος]], [[βρίσκω]], [[ανιχνεύω]] την [[καταγωγή]], τη [[ρίζα]], την [[προέλευση]], στον ίδ.<br /><b class="num">8.</b> κατ. [[βοάν]], [[κατεβάζω]], [[χαμηλώνω]] τη [[φωνή]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[επαναφέρω]], Λατ. reducere, σε Ομήρ. Οδ.· [[επαναφέρω]] κάποιον από την [[εξορία]], [[ανακαλώ]], σε Ηρόδ., Αττ.· γενικά, [[αποκαθιστώ]], σε Ηρόδ. — Παθ., [[επανέρχομαι]], σε Πλάτ., Ξεν. | |||
}} | }} | ||
