Κορύβας: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=ο (Α [[Κορύβας]], -αντος, θηλ. [[Κορυβαντίς]], -[[ίδος]])<br /><b>συν. στον πληθ.</b> <i>οι Κορύβαντες</i><br />δαίμονες, [[τέκνα]] της μητέρας τών θεών Ρέας και ακόλουθοι της, [[κυρίως]] ως Ρέας-Κυβέλης, οι οποίοι τελούσαν τις τελετές τους σε μανιώδη ενθουσιασμό, με έξαλλες κινήσεις, θορυβώδη [[μουσική]] και οργιαστικούς χορούς («πρῶτον δὲ φασι Ῥέαν ἡσθεῑσαν τῄ [[τέχνη]] ἐν Φρυγίᾳ μὲν τοὺς Κορύβαντας», <b>Λουκιαν.</b>)<br />(αρχ. (ως προσηγορικό) <i>ὁ κορύβας</i><br /><b>1.</b> [[εκστατικός]], [[ένθους]], [[έξαλλος]] («δεῑξαι τοῑς καταπεπληγμένοις ὅτι μὴ κορύβαντές εἰσι, [[μηδὲ]] τῶν περὶ τὴν Ῥέαν δαιμόνων», <b>Συνέσ.</b>)<br /><b>2.</b> [[μέθυσος]], μεθυσμένος<br /><b>3.</b> [[ενθουσιασμός]] («[[κίνδυνος]] γὰρ αὐτῇ το τε μέγιστον παρακινῆσαι, καὶ κατενεχθῆναι ἐς τὸν τῆς ποιητικῆς κορύβαντα», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>4.</b> [[ονομασία]] λίθου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αγνωστης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με το αρχ. νορβ. <i>huerfa</i> «[[στριφογυρίζω]]» (πρβλ. τους κορυβαντικούς χορούς), [[οπότε]] η αρχική του [[μορφή]] θα [[πρέπει]] να ήταν <i>Κύρβαντες</i> (πρβλ. <i>κύρβις</i> «[[πινακίδα]] [[στρεπτή]] [[περί]] άξονα») και ο τ. <i>Κορύβαντες</i> να προέκυψε από παρετυμολογική [[σύνδεση]] με το [[κόρυς]] «[[περικεφαλαία]]» (πρβλ. τους πολεμικούς χορούς τών Κορυβάντων). Η κατάλ. θυμίζει τα <i>Άβαντες</i>, <i>αλίβαντες</i>. Η [[προέλευση]] της κορυβαντικής λατρείας οδηγεί στη φρυγική [[καταγωγή]] της λέξης.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορυβάντειος]], [[κορυβαντίζω]], [[κορυβαντικός]], [[Κορυβαντίς]], [[κορυβαντιώ]], [[κορυβαντώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κορυβάντιος]]].

}}