3,277,220
edits
ξυρόν: Difference between revisions
From LSJ
5
(27) |
(5) |
||
| Line 24: | Line 24: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ξυρόν]], τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[ξυράφι]]<br /><b>2.</b> [[μάχαιρα]] με την οποία αποκεφαλίζονταν οι καταδικασμένοι σε θάνατο<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «τομόν, ἰσχνόν, ὀξύ»<br /><b>4.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «ἐπὶ ξυροῡ (ἀκμῆς)» <br />α) σε κρίσιμο [[σημείο]], σε μεγάλο κίνδυνο, στην [[κόψη]] του ξυραφιού<br />β) μεταγενέστερα λεγόταν και για [[δήλωση]] ως εκ θαύματος σωτηρίας («ἐπὶ ξυροῡ ἀκμῆς ἔχεται ἡμῑν τὰ πράγματα», <b>Ηρόδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχ. λ. που συνδέεται με το ρ. <i>ξύω</i> και αντιστοιχεί επακριβώς με το αρχ. ινδ. <i>ksura</i>-. Οι δύο αυτοί τ. [[είναι]] και οι μόνοι που μαρτυρούνται από την Ινδοευρωπαϊκή. Είναι αμφίβολο αν η αρχική σημ. της λ. [[είναι]] «[[ξυράφι]]» ή «[[μαχαίρι]]»]. | |mltxt=[[ξυρόν]], τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[ξυράφι]]<br /><b>2.</b> [[μάχαιρα]] με την οποία αποκεφαλίζονταν οι καταδικασμένοι σε θάνατο<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «τομόν, ἰσχνόν, ὀξύ»<br /><b>4.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «ἐπὶ ξυροῡ (ἀκμῆς)» <br />α) σε κρίσιμο [[σημείο]], σε μεγάλο κίνδυνο, στην [[κόψη]] του ξυραφιού<br />β) μεταγενέστερα λεγόταν και για [[δήλωση]] ως εκ θαύματος σωτηρίας («ἐπὶ ξυροῡ ἀκμῆς ἔχεται ἡμῑν τὰ πράγματα», <b>Ηρόδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχ. λ. που συνδέεται με το ρ. <i>ξύω</i> και αντιστοιχεί επακριβώς με το αρχ. ινδ. <i>ksura</i>-. Οι δύο αυτοί τ. [[είναι]] και οι μόνοι που μαρτυρούνται από την Ινδοευρωπαϊκή. Είναι αμφίβολο αν η αρχική σημ. της λ. [[είναι]] «[[ξυράφι]]» ή «[[μαχαίρι]]»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ξῠρόν:''' τό ([[ξύω]]), [[ξυράφι]], σε Όμηρ. κ.λπ.· παροιμ., ἐπὶ ξυροῦ [[ἵσταται]] ἀκμῆς [[ὄλεθρος]] ἠὲ [[βιῶναι]], μεταφ., ο [[θάνατος]] ή η [[ζωή]] ισορροπούν στην [[κόψη]] του ξυραφιού, ή θα χαθούμε ή θα σωθούμε, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐπὶ ξυροῦ τῆς ἀκμῆς ἔχεται [[ἡμῖν]] τὰ πράγματα, σε Ηρόδ.· <i>βεβὼς ἐπὶ ξυρῷ τύχης</i>, σε Σοφ. | |||
}} | }} | ||
