σύνοδος: Difference between revisions

{{grml

|mltxt=<b>(I)</b><br />η, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[συνεδρίαση]], [[συνέλευση]], [[συγκέντρωση]] για [[ανταλλαγή]] απόψεων και [[λήψη]] αποφάσεων (α. «στα κλέφτικα λημέρια / πό' 'χουν οι κλέφτες σύνοδο κι όλοι οι καπεταναίοι», δημ. [[τραγούδι]]<br />β. «ἐκκλησίαν τήνδε καὶ σύνοδον τὴν νῡν [[κάλλιστα]] καὶ ἄριστα ποιῆσαι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>εκκλ.</b> [[σύναξη]] επισκόπων για [[λήψη]] αποφάσεων σε δογματικά και άλλα εκκλησιαστικά θέματα (α. «οι αποφάσεις τών οικουμενικών και τών επαρχιακών [[συνόδων]]» β. «σύνοδοι δὴ καί συγκροτήσεις ἐπισκόπων ἐπὶ ταὐτὸν ἐγίνοντο», Ευσ.<br />γ. «δεύτερον τοῡ ἔτους [[σύνοδος]] γενέσθω τῶν ἐπισκόπων», Αποοτ. Διατ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>αστρον.</b> η [[διάταξη]] δύο ουράνιων σωμάτων [[έτσι]] ώστε τα κέντρα τους να έχουν το ίδιο εκλειπτικό [[μήκος]], ή, αναλυτικότερα, η σχετική [[προς]] τον Ήλιο [[θέση]] της Σελήνης ή ενός πλανήτη, [[κατά]] την οποία η από αυτόν [[κατά]] [[μήκος]] [[αποχή]] τών ουράνιων αυτών σωμάτων [[είναι]] ίση με 0°, [[οπότε]], όπως και [[κατά]] την [[αντίθεση]], η Σελήνη ή ο [[πλανήτης]] βρίσκονται στην [[ίδια]] [[ευθεία]] με τον Ήλιο και τη Γη, με τη [[διαφορά]] ότι [[κατά]] την [[αντίθεση]] η [[αποχή]] [[είναι]] ίση με 180°<br /><b>2.</b> καθεμιά από τις [[τέσσερεις]] σειρές συνεδριάσεων της Βουλής στις οποίες διαιρείται [[κάθε]] [[τετραετής]] βουλευτική [[περίοδος]], [[καθώς]] και το αντίστοιχο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[οικουμένη]] [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> <b>βλ.</b> [[οικουμενικός]]<br />β) «πατριαρχική [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> [[σύνοδος]] που συγκαλείται από τον πατριάρχη για την [[αντιμετώπιση]] ζητημάτων του κλίματος του πατριαρχείου<br />γ) «επαρχιακή [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> [[σύνοδος]] τών επισκόπων μιας εκκλησιαστικής επαρχίας υπό την [[προεδρία]] του μητροπολίτη της για την [[αντιμετώπιση]] ζητημάτων που ενδιαφέρουν μόνον την αντίστοιχη εκκλησιαστική [[επαρχία]]<br />δ) «τοπική [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> η επαρχιακή [[σύνοδος]]<br />ε) «Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος»<br /><b>εκκλ.</b> η ανώτατη εκκλησιαστική [[αρχή]] της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδας, που αποτελείται από όλους τους εν ενεργεία μητροπολίτες υπό την [[προεδρία]] του Αρχιεπισκόπου Αθηνών<br />στ) «Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος»<br /><b>εκκλ.</b> [[εντολοδόχος]] της Συνόδου της Ιεραρχίας, με ετήσια [[θητεία]], αποτελούμενη από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, ως πρόεδρο, και από [[δώδεκα]] εναλλασσόμενους εν ενεργεία μητροπολίτες και με [[έδρα]] της την Αθήνα<br />ζ) «ενδημούσα [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> [[σημαντικός]] [[συνοδικός]] [[θεσμός]] του Οικουμενικού Πατριαρχείου που εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε από τον 4ο ὡς τα [[μέσα]] του 19ου αιώνα, [[οπότε]] τα πλαίσια του περιορίστηκαν, [[σύνοδος]] στην οποία συμμετείχαν οι ειδικά προσκεκλημένοι ή συμπτωματικά παρεπιδημούντες στην Κωνσταντινούπολη επίσκοποι ή και οι εμπερίστατοι [[κατά]] τη [[λατινοκρατία]] πατριάρχες Αντιοχείας και Αλεξανδρείας, οι οποίοι ήταν αναγκασμένοι να διαμένουν στην Κωνσταντινούπολη<br />η) «[[μείζων]] [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> [[πολιτική]] [[διοίκηση]] η οποία απαρτιζόταν από πολλές επαρχίες, για τον έλεγχο τόσο της κανονικότητας της εκλογής όσο και της κρίσης τών επισκόπων από τις επαρχιακές [[συνόδους]]<br />θ) «αποστολική [[σύνοδος]]»<br /><b>εκκλ.</b> [[ονομασία]] της σύναξης τών αποστόλων στα [[Ιεροσόλυμα]] το 49 μ.Χ. με τους πρεσβυτέρους της τοπικής Εκκλησίας, όπου εξετάστηκε το [[ζήτημα]] του τρόπου αποδοχής τών εθνικών στους κόλπους της Εκκλησίας<br />ι) «Σύνοδος τών Τριών Τάξεων» — [[συνέλευση]] τών αντιπροσώπων τών ευγενών, του κλήρου και της λεγόμενης τρίτης τάξης στην προεπαναστατική Γαλλία<br />(μσν.-αρχ.)<br /><b>1.</b> [[συγκέντρωση]] πιστών («ἀναγινώσκειν οἷα δὴ [[ἔθος]] ἐν ταῑς συνόδοις», Ευσ.)<br /><b>2.</b> [[οίκημα]] για τη [[συνάθροιση]] τών πιστών, [[ναός]] («οἱ τὸν περίβολον τῆς συνόδου τειχίζοντες», <b>Γρηγ. Ναζ.</b>)<br /><b>3.</b> (για τις δύο [[φύσεις]] του Χριστού) [[ενότητα]], [[συνένωση]], [[ένωση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[συνάντηση]], [[παρουσία]] ενώπιον του διαιτητή («ἐν τῇ πρώτῇ συνόδῳ πρὸς τῷ διαιτητῇ παραδιδοὺς ἐφαίνετ' ἄν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>2.</b> [[συνάθροιση]] εορταστών («τὸ [[πάλαι]] [[μεγάλη]] ξύνοδος ἐς τὴν Δῆλον τῶν Ἰώνων», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> [[σύλλογος]], [[εταιρεία]], [[θίασος]]<br /><b>4.</b> [[σύγκρουση]], [[συμπλοκή]] («ὁ γὰρ Τισσαφέρνης ἐν τῇ πρώτῃ συνόδῳ οὐκ ἔφυγεν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> [[συνουσία]], σαρκική [[ένωση]] («ἡ ἀληθινή [[σύνοδος]] τῶν ᾠοτόκων ἰχθύων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> [[ένωση]], [[συνάντηση]] («κυάνεαι σύνοδοι θαλάσσης» — τα [[στενά]] του Ελλησπόντου, <b>Ευρ.</b>)<br /><b>7.</b> (για μυς) [[σύσπαση]]<br /><b>8.</b> (σχετικά με χρήματα) [[συρροή]], [[συγκέντρωση]]<br /><b>9.</b> <b>γραμμ.</b> [[σύνταξη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>συν</i>- <span style="color: red;">+</span> [[ὁδός]] (<b>πρβλ.</b> <i>πάρ</i>-<i>οδος</i>)].———————— <b>(II)</b><br />ὁ, ἡ, ΜΑ<br />[[συνοδοιπόρος]], [[συνοδίτης]] («ἢν στείχωσιν δ' ὁμοῡ σύνοδοι εἰς ἕνα χῶρον», Μαν.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>συν</i>- <span style="color: red;">+</span> [[ὁδός]]].

}}