3,273,773
edits
θυμός: Difference between revisions
From LSJ
2b
(5) |
(2b) |
||
| Line 33: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''θῡμός:''' ὁ ([[θύω]] Β), [[ψυχή]]·<br /><b class="num">I.</b> όπως το Λατ. [[anima]], [[ψυχή]], [[πνοή]], [[ανάσα]], [[ζωή]]· <i>θυμὸν ἀπαυρᾶν</i>, <i>ἀφελέσθαι</i>, [[ἐξελέσθαι]], <i>ἐξαίνυσθαι</i>, [[ὀλέσαι]], [[αφαιρώ]] την [[ζωή]], σε Όμηρ.· <i>θυμὸν ἀποπνείειν</i>, [[εκπνέω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>θυμὸν ἀγείρειν</i>, [[συγκρατώ]] τον εαυτό μου, στο ίδ., κ.λπ.· <i>θυμὸς τείρετο καμάτῳ</i>, το [[πνεύμα]] του είχε καταπονηθεί, φθαρεί από την [[κούραση]], στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> όπως το Λατ. [[animus]], [[ψυχή]], [[καρδιά]]· και ομοίως<br /><b class="num">1.</b> χρησιμοποιείται για την [[επιθυμία]] για [[φαγητό]] και ποτό, [[πιέειν]] [[ὅτε]] θυμὸν [[ἀνώγει]], στο ίδ.· με απαρ., [[βαλέειν]] δέ ἑ ἵετο [[θυμός]], η [[καρδιά]] του τον πρόσταζε να ρίξει, στο ίδ.· <i>ἤθελεθυμῷ</i>, ευχόταν μέσα στην [[καρδιά]] του ή με όλη του την [[καρδιά]], στο ίδ.· <i>θυμῷ βουλόμενος</i>, ευχόμενος με όλη του την [[ψυχή]], σε Ηρόδ.· επίσης, <i>ἐκ θυμοῦ φιλέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[θυμός]] [[ἐστί]] μοι, <i>θυμὸς γίγνεταί μοι</i>, με απαρ., [[διάθεση]] να..., στον ίδ., Ξεν., κ.λπ.· επίσης όπως η [[έδρα]] της λύπης ή της χαράς, [[χαῖρε]] δὲ θυμῷ, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄχνυτο [[θυμός]], στο ίδ., κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[νόηση]], [[διάθεση]], [[βούληση]], [[επιθυμία]], θυμὸς [[πρόφρων]], [[νηλεής]], [[σιδήρεος]], σε Όμηρ.· <i>ἕνα θυμὸν ἔχειν</i>, έχοντας [[κοινή]] [[σκέψη]], σε Ομήρ. Ιλ.· δόκησε δ' [[ἄρα]] σφίσι θυμὸς ὣς [[ἔμεν]], τους ευχαρίστησε να έχουν τέτοια [[γνώμη]], σε Ομήρ. Οδ.· ἐδαΐζετο [[θωμός]], οι γνώμες τους διχάστηκαν, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[κουράγιο]], [[θάρρος]], [[τόλμη]], [[μένος]] καὶ [[θυμός]], στο ίδ.· <i>θυμὸν λαμβάνειν</i>, [[παίρνω]] [[θάρρος]], σε Ομήρ. Οδ.· παραὶ ποσὶ κάππεσε [[θυμός]], σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> όπως η [[έδρα]] του θυμού, <i>νεμεσίζεσθαι ἐνὶ θυμῷ</i>, στο ίδ.· απ' όπου, [[θυμός]], [[οργή]], <i>δάμασον θυμόν</i>, στο ίδ.· θυμὸς [[μέγας]] ἐστὶ βασιλῆος, στο ίδ.<br /><b class="num">5.</b> η [[ψυχή]] όπως η [[έδρα]] της σκέψης, <i>ᾔδεε γὰρ κατὰ θυμόν</i>, στο ίδ.· [[φράζετο]] θυμῷ, στο ίδ. | |lsmtext='''θῡμός:''' ὁ ([[θύω]] Β), [[ψυχή]]·<br /><b class="num">I.</b> όπως το Λατ. [[anima]], [[ψυχή]], [[πνοή]], [[ανάσα]], [[ζωή]]· <i>θυμὸν ἀπαυρᾶν</i>, <i>ἀφελέσθαι</i>, [[ἐξελέσθαι]], <i>ἐξαίνυσθαι</i>, [[ὀλέσαι]], [[αφαιρώ]] την [[ζωή]], σε Όμηρ.· <i>θυμὸν ἀποπνείειν</i>, [[εκπνέω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>θυμὸν ἀγείρειν</i>, [[συγκρατώ]] τον εαυτό μου, στο ίδ., κ.λπ.· <i>θυμὸς τείρετο καμάτῳ</i>, το [[πνεύμα]] του είχε καταπονηθεί, φθαρεί από την [[κούραση]], στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> όπως το Λατ. [[animus]], [[ψυχή]], [[καρδιά]]· και ομοίως<br /><b class="num">1.</b> χρησιμοποιείται για την [[επιθυμία]] για [[φαγητό]] και ποτό, [[πιέειν]] [[ὅτε]] θυμὸν [[ἀνώγει]], στο ίδ.· με απαρ., [[βαλέειν]] δέ ἑ ἵετο [[θυμός]], η [[καρδιά]] του τον πρόσταζε να ρίξει, στο ίδ.· <i>ἤθελεθυμῷ</i>, ευχόταν μέσα στην [[καρδιά]] του ή με όλη του την [[καρδιά]], στο ίδ.· <i>θυμῷ βουλόμενος</i>, ευχόμενος με όλη του την [[ψυχή]], σε Ηρόδ.· επίσης, <i>ἐκ θυμοῦ φιλέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[θυμός]] [[ἐστί]] μοι, <i>θυμὸς γίγνεταί μοι</i>, με απαρ., [[διάθεση]] να..., στον ίδ., Ξεν., κ.λπ.· επίσης όπως η [[έδρα]] της λύπης ή της χαράς, [[χαῖρε]] δὲ θυμῷ, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄχνυτο [[θυμός]], στο ίδ., κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[νόηση]], [[διάθεση]], [[βούληση]], [[επιθυμία]], θυμὸς [[πρόφρων]], [[νηλεής]], [[σιδήρεος]], σε Όμηρ.· <i>ἕνα θυμὸν ἔχειν</i>, έχοντας [[κοινή]] [[σκέψη]], σε Ομήρ. Ιλ.· δόκησε δ' [[ἄρα]] σφίσι θυμὸς ὣς [[ἔμεν]], τους ευχαρίστησε να έχουν τέτοια [[γνώμη]], σε Ομήρ. Οδ.· ἐδαΐζετο [[θωμός]], οι γνώμες τους διχάστηκαν, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[κουράγιο]], [[θάρρος]], [[τόλμη]], [[μένος]] καὶ [[θυμός]], στο ίδ.· <i>θυμὸν λαμβάνειν</i>, [[παίρνω]] [[θάρρος]], σε Ομήρ. Οδ.· παραὶ ποσὶ κάππεσε [[θυμός]], σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> όπως η [[έδρα]] του θυμού, <i>νεμεσίζεσθαι ἐνὶ θυμῷ</i>, στο ίδ.· απ' όπου, [[θυμός]], [[οργή]], <i>δάμασον θυμόν</i>, στο ίδ.· θυμὸς [[μέγας]] ἐστὶ βασιλῆος, στο ίδ.<br /><b class="num">5.</b> η [[ψυχή]] όπως η [[έδρα]] της σκέψης, <i>ᾔδεε γὰρ κατὰ θυμόν</i>, στο ίδ.· [[φράζετο]] θυμῷ, στο ίδ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''θῡμός:''' ὁ [[θύω]] II]<br /><b class="num">1)</b> дыхание жизни, жизненное начало, жизнь, т. е. душа, дух: τὸν [[λίπε]] θ. Hom. его оставила жизнь; θυμὸν ἀποπνείων Hom. испуская дух, т. е. умирая; [[ὀλίγος]] [[ἔτι]] θ. [[ἐνῆν]] Hom. чуть теплилась (во мне) жизнь; θυμὸν ἀγείρειν Hom. собираться с силами или вновь приходить в себя; θυμοῦ δευόμενοι Hom. бездыханные (ягнята);<br /><b class="num">2)</b> воля, (горячее) желание, стремление: θ. [[ἐστί]] или γίγνεταί μοι Her. мне хочется, мне нравится; ὠνέεσθαι τῶν φορτίων τῶν [[σφι]] ἦν θ. [[μάλιστα]] Her. те из товаров, какие им больше всего хотелось купить; θ. κελεύει или [[ἀνώγει]] Hom. и ὀτρύνει Pind. есть желание, хочется, влечет; οἱ θ. ἐβούλετο [[κῦδος]] ὀρέξαι Hom. дух его стремился (ему хотелось) стяжать славу; ἤθελε θυμῷ [[εἰσιδέειν]] φύλοπιν Hom. (Ахилл) горячо желал увидеть сражение; ἐμοὶ [[αὐτῷ]] θ. ἐφορμᾶται πολεμίζειν Hom. во мне самом кипит желание сразиться; [[βαλέειν]] ἑ ἵετο θ. Hom. было страстное желание поразить его; ὥς σοι θ. Soph. по твоему желанию, как тебе угодно;<br /><b class="num">3)</b> потребность, голод, жажда, аппетит; πλησάμενος θυμὸν ἐδητύος καὶ ποτῆτος Hom. утолив голод и жажду пищей и питьем;<br /><b class="num">4)</b> душа, сознание: ᾔδεε κατὰ θυμὸν ἀδελφεὸν ὡς ἐπονεῖτο Hom. (Менелай) знал в душе (ясно сознавал), как взволнован брат; λόγους θυμῷ [[βαλεῖν]] Aesch. запечатлеть слова в памяти;<br /><b class="num">5)</b> душа, чувства, мысли, образ мыслей, настроение: θ. [[πρόφρων]] Hom. открытая душа, откровенность; ἕνα θυμὸν ἔχειν Hom. быть охваченным одними чувствами, чувствовать одно и то же; χαίρειν (ἐν) θυμῷ Hom. внутренне радоваться; [[ἄλγος]] или [[ἄχος]] ἱκάνει θυμόν Hom. печаль наполняет душу; ἄχνυτό [[σφιν]] θ. ἐνὶ [[στήθεσσιν]] Hom. опечалилось у них сердце в груди; νεμεσιζέσθω ἐνὶ θυμῷ Hom. пусть (каждый из ахейцев) вознегодует душой; τινὶ θυμὸν ἐνὶ [[στήθεσσιν]] ὀρίνειν Hom. встревожить кому-л. душу; θυμῷ или ἐκ θυμοῦ φιλεῖν Hom. нежно любить кого-л.; ἀπὸ θυμοῦ εἶναι Hom. быть нелюбимым; [[δέος]] ἔμπεσε θυμῷ Hom. страх проник в душу (Идоменея);<br /><b class="num">6)</b> смелость, отвага, мужество ([[μένος]] καὶ θ. Hom.): θυμὸν λαμβάνειν Hom. воспрянуть духом, собраться с мужеством; θυμὸν ἔχειν ἀγαθόν Her. быть бодрым;<br /><b class="num">7)</b> реже pl. гнев, злоба ([[μέγας]] Hom., NT; [[ὀξύς]] Soph.; τῶν πρεσβυτέρων οἱ θυμοὶ ὀξεῖς [[μέν]], ἀσθενεῖς δέ Arst.): τὸν θυμὸν ἐπανάγειν Her. возбуждать гнев; θυμὸν καταθέσθαι Arph. унять (свой) гнев; ὁ [[οἶνος]] τοῦ θυμοῦ NT крепкое вино;<br /><b class="num">8)</b> страсть (у Plat. «животная» часть души, τὸ [[ἐπιθυμητικόν]], делилась на θ. страсть и [[ἐπιθυμία]] вожделение) Arst. | |||
}} | }} | ||
