Anonymous

ὑπερβαίνω: Difference between revisions

From LSJ
4b
(6)
(4b)
Line 36: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ὑπερβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπερ-έβην</i>, Επικ. [[ὑπέρ]]-βην, Επικ. γʹ πληθ. <i>ὑπέρβᾰσαν</i>,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[βαδίζω]], [[πατώ]] [[επάνω]], [[ανεβαίνω]], [[σκαρφαλώνω]], [[αναρριχώμαι]], με αιτ.· [[ὑπερβαίνω]] [[τεῖχος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[ὑπερβαίνω]] δόμους, [[διαβαίνω]] το [[κατώφλι]], την είσοδο του σπιτιού, σε Ευρ.· [[ὑπερβαίνω]] τοὺς οὔρους, [[διασχίζω]] τα [[σύνορα]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ποταμούς, [[υπερβαίνω]] τις όχθες, [[υπερχειλίζω]], [[πλημμυρίζω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερβαίνω]] τα όρια, [[παραβιάζω]], [[καταπατώ]], [[παραβαίνω]], <i>τοὺς νόμους</i>, στον ίδ., Σοφ.· <i>τοὺς ὅρκους</i>, σε Δημ.· απόλ., [[παραβαίνω]], [[καταπατώ]], αμαρτάνω, [[ὅτε]] [[κέν]] τις [[ὑπερβήῃ]] (Επικ. υποτ. αορ. βʹ), σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραλείπω]], [[παραβλέπω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να περάσει, [[αποκλείω]], [[αφήνω]] έξω, [[παραλείπω]] να κάνω [[κάτι]], [[παραμελώ]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">II.</b> [[προχωρώ]] πιο πέρα, [[παραπέρα]], [[ξεπερνώ]], [[προηγούμαι]], [[υπερτερώ]], με αιτ., σε Πλάτ.· απόλ., σε Θέογν. <b>Β.</b> Μτβ. σε αόρ. αʹ, [[θέτω]], [[βάζω]] από πάνω, σε Ξεν.
|lsmtext='''ὑπερβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπερ-έβην</i>, Επικ. [[ὑπέρ]]-βην, Επικ. γʹ πληθ. <i>ὑπέρβᾰσαν</i>,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[βαδίζω]], [[πατώ]] [[επάνω]], [[ανεβαίνω]], [[σκαρφαλώνω]], [[αναρριχώμαι]], με αιτ.· [[ὑπερβαίνω]] [[τεῖχος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[ὑπερβαίνω]] δόμους, [[διαβαίνω]] το [[κατώφλι]], την είσοδο του σπιτιού, σε Ευρ.· [[ὑπερβαίνω]] τοὺς οὔρους, [[διασχίζω]] τα [[σύνορα]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ποταμούς, [[υπερβαίνω]] τις όχθες, [[υπερχειλίζω]], [[πλημμυρίζω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερβαίνω]] τα όρια, [[παραβιάζω]], [[καταπατώ]], [[παραβαίνω]], <i>τοὺς νόμους</i>, στον ίδ., Σοφ.· <i>τοὺς ὅρκους</i>, σε Δημ.· απόλ., [[παραβαίνω]], [[καταπατώ]], αμαρτάνω, [[ὅτε]] [[κέν]] τις [[ὑπερβήῃ]] (Επικ. υποτ. αορ. βʹ), σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραλείπω]], [[παραβλέπω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να περάσει, [[αποκλείω]], [[αφήνω]] έξω, [[παραλείπω]] να κάνω [[κάτι]], [[παραμελώ]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">II.</b> [[προχωρώ]] πιο πέρα, [[παραπέρα]], [[ξεπερνώ]], [[προηγούμαι]], [[υπερτερώ]], με αιτ., σε Πλάτ.· απόλ., σε Θέογν. <b>Β.</b> Μτβ. σε αόρ. αʹ, [[θέτω]], [[βάζω]] από πάνω, σε Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπερβαίνω:''' (fut. ὑπερβήσομαι, aor. 2 ὑπερέβην - эп. ὑπέρβην, 3 л. pl. [[ὑπέρβασαν|ὑπέρβᾰσαν]])<br /><b class="num">1)</b> переходить, переступать, пересекать (τοὺς οὔρους Her.; τάφρους Eur.): ὑ. οὐδόν Hom. и ὑ. δόμους Eur. переступать порог дома; ὑ. τὰ τείχη Eur., Thuc. перелезать через стены;<br /><b class="num">2)</b> вступать, проникать (εἰς τὴν τῶν Θηβαίων, sc. χῶραν Xen.): ὑ. [[τέγος]] ὡς τοὺς γείτονας Dem. проникнуть через крышу к соседям;<br /><b class="num">3)</b> выходить из берегов, разливаться (ἐς τὰς ἀρούρας Her.): εἰ ἐθελήσει ῥήξας ὑπερβῆναι ὁ [[ποταμός]] Her. если бы река, прорвавшись, разлилась;<br /><b class="num">4)</b> выходить за пределы, не соблюдать меру: μή [[νυν]] ὑπέρβαινε Eur. так не нарушай же меры, т. е. владей собой;<br /><b class="num">5)</b> переступать, нарушать (νόμους Her., Soph.; ὅρκους Dem.; συνθήκας Polyb.): ὑπερβαίνων καὶ ἁμαρτάνων Plat. совершая преступления и ошибки;<br /><b class="num">6)</b> обходить молчанием (τινά Her.; τι Dem.): ὑπερβεβηκέναι τῆς οὐσίας Arst. обойти вопрос о сущности;<br /><b class="num">7)</b> превосходить, превышать (τινὰ ἀρετῇ Plat.): ὑ. [[τοῦτο]] (sc. [[ἡμιασσάριον]]) Polyb. брать дороже этой цены в пол-асса; [[πλέον]] ὑπερβὰς [[ἑβδομήκοντα]] (sc. ἔτη) Plat. перешедший возраст семидесяти лет;<br /><b class="num">8)</b> переносить, перебрасывать: ὑπερβῆναι ἐπὶ τὰς δεξιὰς πλευρὰς τὴν κνήμην Xen. (при посадке на лошадь) перебросить шенкель на правую сторону.
}}
}}