3,277,119
edits
θέω: Difference between revisions
From LSJ
2b
(4) |
(2b) |
||
| Line 27: | Line 27: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''θέω:''' Επικ. επίσης [[θείω]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. [[θέῃσι]], γʹ ενικ. παρατ. [[ἔθει]], Ιων. παρατ. [[θέεσκον]], μέλ. [[θεύσομαι]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> οι υπόλοιποι χρόνοι συμπληρώνονται από το [[τρέχω]] και το <i>*[[δρέμω]]</i>· οι συλλαβές <i>εο</i>, <i>εου</i> παραμένουν ασυναίρετες [[ακόμα]] και στην Αττ.· [[τρέχω]], σε Όμηρ., κ.λπ.· [[θέειν]] πεδίοιο, [[τρέχω]] κατά [[μήκος]] της πεδιάδας, σε Ομήρ. Ιλ.· στη μτχ. με [[άλλο]] [[ρήμα]], <i>ἦλθεθέων</i>, <i>ἦλθε θέουσα</i>, ήρθε τρέχοντας, στο ίδ.· [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον, τρέξε να τον φωνάξεις, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>περὶ [[τρίποδος]] θεύσεσθαι</i>, να τρέξει για τον τρίποδα, στο ίδ.· <i>περὶ ψυχῆς θέον Ἕκτορος</i>, έτρεχαν για τη [[ζωή]] του Έκτορα, στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> χρησιμοποιείται για άλλου είδους [[κίνηση]], όπως<br /><b class="num">1.</b> των πουλιών, <i>θεύσονται δρόμῳ</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> των πλοίων, ἔθεε κατὰ [[κῦμα]], σε Ομήρ. Ιλ.· του κεραμεικού τροχού, στο ίδ.· του δίσκου, [[ῥίμφα]] [[θέων]] ἀπὸ χειρός, πετώντας ανάλαφρα, σε Ομήρ. Οδ.·<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για πράγματα τα οποία (όπως λέμε) τρέχουν σε συνεχή [[γραμμή]], αν και στην [[πραγματικότητα]] είναι ακίνητα, <i>φλὲψ ἀνὰ νῶτα θέουσα</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ιδίως]] λέγεται για οτιδήποτε κυκλικό, το οποίο περιστρέφεται και γυρνά [[πάλι]] [[πίσω]], [[ἄντυξ]], <i>ἣ πυμάτη θέεν ἀσπίδος</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">IV.</b> με αιτ. τόπου, [[διατρέχω]], ξεχύνομαι, <i>τὰ ὄρη</i>, σε Ξεν. | |lsmtext='''θέω:''' Επικ. επίσης [[θείω]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. [[θέῃσι]], γʹ ενικ. παρατ. [[ἔθει]], Ιων. παρατ. [[θέεσκον]], μέλ. [[θεύσομαι]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> οι υπόλοιποι χρόνοι συμπληρώνονται από το [[τρέχω]] και το <i>*[[δρέμω]]</i>· οι συλλαβές <i>εο</i>, <i>εου</i> παραμένουν ασυναίρετες [[ακόμα]] και στην Αττ.· [[τρέχω]], σε Όμηρ., κ.λπ.· [[θέειν]] πεδίοιο, [[τρέχω]] κατά [[μήκος]] της πεδιάδας, σε Ομήρ. Ιλ.· στη μτχ. με [[άλλο]] [[ρήμα]], <i>ἦλθεθέων</i>, <i>ἦλθε θέουσα</i>, ήρθε τρέχοντας, στο ίδ.· [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον, τρέξε να τον φωνάξεις, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>περὶ [[τρίποδος]] θεύσεσθαι</i>, να τρέξει για τον τρίποδα, στο ίδ.· <i>περὶ ψυχῆς θέον Ἕκτορος</i>, έτρεχαν για τη [[ζωή]] του Έκτορα, στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> χρησιμοποιείται για άλλου είδους [[κίνηση]], όπως<br /><b class="num">1.</b> των πουλιών, <i>θεύσονται δρόμῳ</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> των πλοίων, ἔθεε κατὰ [[κῦμα]], σε Ομήρ. Ιλ.· του κεραμεικού τροχού, στο ίδ.· του δίσκου, [[ῥίμφα]] [[θέων]] ἀπὸ χειρός, πετώντας ανάλαφρα, σε Ομήρ. Οδ.·<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για πράγματα τα οποία (όπως λέμε) τρέχουν σε συνεχή [[γραμμή]], αν και στην [[πραγματικότητα]] είναι ακίνητα, <i>φλὲψ ἀνὰ νῶτα θέουσα</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ιδίως]] λέγεται για οτιδήποτε κυκλικό, το οποίο περιστρέφεται και γυρνά [[πάλι]] [[πίσω]], [[ἄντυξ]], <i>ἣ πυμάτη θέεν ἀσπίδος</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">IV.</b> με αιτ. τόπου, [[διατρέχω]], ξεχύνομαι, <i>τὰ ὄρη</i>, σε Ξεν. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''θέω:''' <b class="num">I</b> эп. [[θείω]] (fut. [[θεύσομαι]]; impf. iter. [[θέεσκον]]; большинство времен - от [[τρέχω]])<br /><b class="num">1)</b> (тж. θ. δρόμῳ Arph., Xen.) бежать, бегать, (быстро) двигаться, передвигаться ([[ποσί]] и [[πόδεσσι]] Hom.; [[θᾶττον]] τῶν ἵππων Arst.): [[ἄκρον]] ἐπὶ ῥηγμῖνος ἁλὸς θ. Hom. носиться по гребням морских волн; θ. κατὰ [[κῦμα]] Hom. мчаться по волнам; [[Ἀγαμέμνων]] [[ἀντίος]] ἦλθε [[θέων]] Hom. навстречу (Менелаю) примчался Агамемнон; Μαλειάων [[ὄρος]] ἷξε [[θέων]] Hom. (кормчий) полным ходом достиг Малийской горы; τοῦ πλοίου θέοντος Arst. при движении или во время движения судна; εἰ [[αὔρα]] φέροι, θέοντες ἀνεπαύοντο Xen. когда дул попутный ветер, плывшие отдыхали;<br /><b class="num">2)</b> катиться, вращаться: [[ὀλοοίτροχος]] ἀπὸ πέτρης [[θέει]] Hom. камень катится с утеса; τροχὸν πειρήσεται, αἴ κε θέῃσιν Hom. (горшечник) попробует, вращается ли гончарный круг;<br /><b class="num">3)</b> (о линии) проходить, тянуться: φλὲψ ἀνὰ νῶτα θέουσα Hom. жила, проходящая вдоль спины; [[ἄντυξ]], ἢ πυμάτη θέεν ἀσπίδος Hom. обод, который огибал край щита; ὀδόντες λευκὰ θέοντες Hes. сплошной ряд белых зубов;<br /><b class="num">4)</b> пробегать, проходить (τὰ ὄρη Xen.);<br /><b class="num">5)</b> состязаться в беге: περὶ τρίποδος θεύσεσθαι Hom. состязаться в беге за треножник (объявленный наградой); περὶ ψυχῆς θέον Ἓκτορος Hom. (когда Ахилл преследовал Гектора), спор у них шел о (самой) жизни Гектора; περὶ τοῦ παντὸς δρόμον θ. Her. вести последнюю и решающую борьбу, т. е. ставить все на карту;<br /><b class="num">6)</b> перен. (нечаянно) попадать: εἰς νόσους θ. Plat. (быстро) заболевать; εἰς ἀδικίαν θ. Plat. становиться несправедливым; θ. τὸν [[ἔσχατον]] κίνδυνον Plut. подвергаться крайней опасности; θ. ἐγγύτατα ὀλέθρου Plat. быть на краю гибели.<br /><b class="num">II</b> ион. (= θῶ) aor. 2 conjct. к [[τίθημι]]. | |||
}} | }} | ||
