3,277,300
edits
προβάλλω: Difference between revisions
From LSJ
4
(nl) |
(4) |
||
| Line 36: | Line 36: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=προ-βάλλω voor... gooien naar voren werpen, voor... gooien, toewerpen: met acc. en dat. of prep..; Νότος Βορέῃ προβάλεσκε de zuidenwind wierp (het vlot) aan de noordenwind toe Od. 5.331; τρωγάλια τοῖς θεωμένοις de toeschouwers nootjes toewerpen Aristoph. Pl. 799; overdr. ongunstig blootstellen aan:. ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰς δεινὰς προβάλλων mijzelf blootstellend aan vreselijke vervloekingen Soph. OT 745; ( Νυμφαί ) αἷς με σὺ προύβαλες (de Nimfen) aan wie jij mij hebt overgeleverd Plat. Phaedr. 241e. met alleen acc..; κακὴν ἔριδα προβαλόντες een rampzalig gevecht voeren in de voorhoede Il. 11.529; κάρα προβάλλων... ὀχημάτων de voorkant van hun wagen voor de andere gooiend (de andere snijdend) Soph. El. 740; τὸν ἵππον ἄμφω τὰ δεξιὰ προβεβληκότα het paard dat met beide rechterbenen vooruit stapt Aristot. Poët. 1460b19; πρόβαλ ’ αὐτόν stuur hem naar voren Luc. 19.25; ook med..; οὐλοχύτας προβάλλεσθαι offergerst voor zich uitstrooien Il. 1.458; θεμείλιά τε προβάλοντο zij storten de funderingen ervoor (van een grafheuvel) Il. 23.255; τῇ δ ’ ἱστὸν στήσαιτο γυνὴ προβάλοιτό τε ἔργον moge de vrouw op die dag haar weefgetouw opstellen en haar werk voor zich neerzetten Hes. Op. 779; οὔκουν προβαλεῖ τὼ χεῖρε; wil je je handen wel eens uitsteken? Aristoph. Ran. 201; zonder acc., met gen., med. zich opwerpen boven, overtreffen:. ἐγὼ δέ κε σεῖο νοήματί γε προβαλοίμην in inzicht overtref ik jou toch wel Il. 19.218. weggooien, prijsgeven:; προβάλλουσι δὲ σφέας αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ κακοῦ τοῦ κεχρησμένου omdat ze onder de indruk van de voorspelde ramp de wanhoop ten prooi waren Hdt. 7.141.1; met pred. bep..; π. ἀκήδευτα τὰ σώματα de lichamen onbegraven op straat gooien Plut. Per. 28.2; ook med.. ἐν ᾗ με προυβάλου ἄφιλον waar je mij zonder vrienden hebt weggegooid Soph. Ph. 1017. overdr. toewerpen, opwerpen, voorleggen, voorhouden: met acc. en dat.. μοι τὴν θέμιν σὺ προὔβαλες jij hebt mij dit recht gegeven Soph. Tr. 810; ἕτερον αὖ σοι προβαλῶ τι δεξιόν ik zal je een ander slim voorstel doen Aristoph. Nub. 757; τοὔνομα τὸ τῆς εἰρήνης ὑμῖν προβάλλει hij houdt jullie de naam vrede (als lokkertje) voor Dem. 9.8. met alleen acc..; χαλεπὴν προβέβληκας αἵρεσιν je hebt mij een moeilijke keuze voorgelegd Plat. Sph. 245b; ἀπορίαν ἣν... προβάλλουσί τινες de vraag die sommigen opwerpen Aristot. Pol. 1283b35; ook med. naar voren brengen:. οὔτε γὰρ ἔθνος... ἔχομεν προβαλέσθαι σοφίης πέρι er is namelijk geen enkel volk dat wij als voorbeeld van wijsheid kunnen aanwijzen Hdt. 4.46.1; τὴν ἀγαθὴν προβαλλομένους ἐλπίδα de hoop op succes voor ogen houdend Dem. 18.97. ervoor gooien (ter bescherming), meestal med. ter bescherming voor zich houden:; προβαλόμενοι τὰ ὅπλα met de wapens voor zich uit Xen. An. 1.2.17; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους onder dekking van de gepantserden Xen. Cyr. 6.3.24; τὴν Εὔβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς Euboia als bescherming voor Attica gebruiken Dem. 18.301; τὸν Ὅμηρον δοκεῖ μοι χρῆναι προβάλλεσθαι ik denk dat ik me moet verdedigen met (het gezag van) Homerus Plat. Lach. 201b; overdr. beschermen, dekken:; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος hun beiden dekking gevend Xen. An. 4.2.21; met gen..; τούτου προβέβληται Πολύευκτος zijn beschermheer is Polyeuktes Dem. 21.139; abs..; προβάλλεσθαι... οὔτ ’ οἶδεν οὔτ ’ ἐθέλει hij kan of wil zich geen dekking geven Dem. 4.40; overdr..; προβεβλημένος voorzichtig Dem. 19.27; als excuus naar voren brengen:; Κύπριν προβάλλειν je achter Aphrodite verschuilen Eur. Hec. 825; ook med.. ἀπειρίαν... προβαλλομένους onervarenheid als excuus gebruiken Thuc. 2.87.3. med. naar voren schuiven, kandidaat stellen:; λῃτουργεῖν οὗτοι προυβάλλοντο zij bleven (mij) voorstellen als kandidaat voor staatsdienst And. 1.132; προυβάλλοντο αὐτόν zij schoven hem naar voren Xen. An. 6.1.25; π. ἑαυτόν zichzelf kandidaat stellen Dem. 21.15; ook pass.: ὁ Δηιόκης ἦν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀνδρὸς... προβαλλόμενος Deïoces werd met nadruk door iedereen als kandidaat genoemd Hdt. 1.98.1. med. jur. voor de voeten werpen, aanklagen wegens: met dubb. acc..; τοῦτο γὰρ αὐτὸν ἐγὼ προυβαλόμην daarvoor heb ik hem aangeklaagd Dem. 21.28; pass..; προὐβλήθησαν δὲ καὶ ἄλλοι τέτταρες nog vier anderen werden is staat van beschuldiging gesteld Xen. Hell. 1.7.35; ὁ προβαλλόμενος de aanklager Dem. 21.179; uitbr. kritiseren. Plut. TG et CG 35(14).2. | |elnltext=προ-βάλλω voor... gooien naar voren werpen, voor... gooien, toewerpen: met acc. en dat. of prep..; Νότος Βορέῃ προβάλεσκε de zuidenwind wierp (het vlot) aan de noordenwind toe Od. 5.331; τρωγάλια τοῖς θεωμένοις de toeschouwers nootjes toewerpen Aristoph. Pl. 799; overdr. ongunstig blootstellen aan:. ἐμαυτὸν εἰς ἀρὰς δεινὰς προβάλλων mijzelf blootstellend aan vreselijke vervloekingen Soph. OT 745; ( Νυμφαί ) αἷς με σὺ προύβαλες (de Nimfen) aan wie jij mij hebt overgeleverd Plat. Phaedr. 241e. met alleen acc..; κακὴν ἔριδα προβαλόντες een rampzalig gevecht voeren in de voorhoede Il. 11.529; κάρα προβάλλων... ὀχημάτων de voorkant van hun wagen voor de andere gooiend (de andere snijdend) Soph. El. 740; τὸν ἵππον ἄμφω τὰ δεξιὰ προβεβληκότα het paard dat met beide rechterbenen vooruit stapt Aristot. Poët. 1460b19; πρόβαλ ’ αὐτόν stuur hem naar voren Luc. 19.25; ook med..; οὐλοχύτας προβάλλεσθαι offergerst voor zich uitstrooien Il. 1.458; θεμείλιά τε προβάλοντο zij storten de funderingen ervoor (van een grafheuvel) Il. 23.255; τῇ δ ’ ἱστὸν στήσαιτο γυνὴ προβάλοιτό τε ἔργον moge de vrouw op die dag haar weefgetouw opstellen en haar werk voor zich neerzetten Hes. Op. 779; οὔκουν προβαλεῖ τὼ χεῖρε; wil je je handen wel eens uitsteken? Aristoph. Ran. 201; zonder acc., met gen., med. zich opwerpen boven, overtreffen:. ἐγὼ δέ κε σεῖο νοήματί γε προβαλοίμην in inzicht overtref ik jou toch wel Il. 19.218. weggooien, prijsgeven:; προβάλλουσι δὲ σφέας αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ κακοῦ τοῦ κεχρησμένου omdat ze onder de indruk van de voorspelde ramp de wanhoop ten prooi waren Hdt. 7.141.1; met pred. bep..; π. ἀκήδευτα τὰ σώματα de lichamen onbegraven op straat gooien Plut. Per. 28.2; ook med.. ἐν ᾗ με προυβάλου ἄφιλον waar je mij zonder vrienden hebt weggegooid Soph. Ph. 1017. overdr. toewerpen, opwerpen, voorleggen, voorhouden: met acc. en dat.. μοι τὴν θέμιν σὺ προὔβαλες jij hebt mij dit recht gegeven Soph. Tr. 810; ἕτερον αὖ σοι προβαλῶ τι δεξιόν ik zal je een ander slim voorstel doen Aristoph. Nub. 757; τοὔνομα τὸ τῆς εἰρήνης ὑμῖν προβάλλει hij houdt jullie de naam vrede (als lokkertje) voor Dem. 9.8. met alleen acc..; χαλεπὴν προβέβληκας αἵρεσιν je hebt mij een moeilijke keuze voorgelegd Plat. Sph. 245b; ἀπορίαν ἣν... προβάλλουσί τινες de vraag die sommigen opwerpen Aristot. Pol. 1283b35; ook med. naar voren brengen:. οὔτε γὰρ ἔθνος... ἔχομεν προβαλέσθαι σοφίης πέρι er is namelijk geen enkel volk dat wij als voorbeeld van wijsheid kunnen aanwijzen Hdt. 4.46.1; τὴν ἀγαθὴν προβαλλομένους ἐλπίδα de hoop op succes voor ogen houdend Dem. 18.97. ervoor gooien (ter bescherming), meestal med. ter bescherming voor zich houden:; προβαλόμενοι τὰ ὅπλα met de wapens voor zich uit Xen. An. 1.2.17; προβεβλημένοι τοὺς θωρακοφόρους onder dekking van de gepantserden Xen. Cyr. 6.3.24; τὴν Εὔβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς Euboia als bescherming voor Attica gebruiken Dem. 18.301; τὸν Ὅμηρον δοκεῖ μοι χρῆναι προβάλλεσθαι ik denk dat ik me moet verdedigen met (het gezag van) Homerus Plat. Lach. 201b; overdr. beschermen, dekken:; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος hun beiden dekking gevend Xen. An. 4.2.21; met gen..; τούτου προβέβληται Πολύευκτος zijn beschermheer is Polyeuktes Dem. 21.139; abs..; προβάλλεσθαι... οὔτ ’ οἶδεν οὔτ ’ ἐθέλει hij kan of wil zich geen dekking geven Dem. 4.40; overdr..; προβεβλημένος voorzichtig Dem. 19.27; als excuus naar voren brengen:; Κύπριν προβάλλειν je achter Aphrodite verschuilen Eur. Hec. 825; ook med.. ἀπειρίαν... προβαλλομένους onervarenheid als excuus gebruiken Thuc. 2.87.3. med. naar voren schuiven, kandidaat stellen:; λῃτουργεῖν οὗτοι προυβάλλοντο zij bleven (mij) voorstellen als kandidaat voor staatsdienst And. 1.132; προυβάλλοντο αὐτόν zij schoven hem naar voren Xen. An. 6.1.25; π. ἑαυτόν zichzelf kandidaat stellen Dem. 21.15; ook pass.: ὁ Δηιόκης ἦν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀνδρὸς... προβαλλόμενος Deïoces werd met nadruk door iedereen als kandidaat genoemd Hdt. 1.98.1. med. jur. voor de voeten werpen, aanklagen wegens: met dubb. acc..; τοῦτο γὰρ αὐτὸν ἐγὼ προυβαλόμην daarvoor heb ik hem aangeklaagd Dem. 21.28; pass..; προὐβλήθησαν δὲ καὶ ἄλλοι τέτταρες nog vier anderen werden is staat van beschuldiging gesteld Xen. Hell. 1.7.35; ὁ προβαλλόμενος de aanklager Dem. 21.179; uitbr. kritiseren. Plut. TG et CG 35(14).2. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''προβάλλω:''' (fut. προβαλῶ, aor. 2 προέβαλον - стяж. [[προὔβαλον]], pf. [[προβέβληκα]]; fut. προβαλοῦμαι, pf. προβέβλημαι) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> бросать вперед, кидать (τί τινι Hom.; [[κυσί]] τι Her.; τρωγάλιά τινι Arph.): οὐλοχύτας προβάλλεσθαι Hom. посыпать священным ячменем (жертвы); π. ἑωυτὸν [[ὑπό]] τινος Her. быть повергнутым в отчаяние чем-л.; ἑαυτὸν εἰς ἀρὰς π. Soph. самого себя предать проклятию; ψυχὴν π. ἐν κύβοισι Eur. поставить жизнь на карту; κακὴν ἔριδα π. Hom. вступать в жестокий бой;<br /><b class="num">2)</b> бросать, покидать, оставлять (προβάλλεσθαί τινα [[ἔρημον]] Soph.);<br /><b class="num">3)</b> пренебрегать, презирать, попирать: π. τὴν θέμιν Soph. попирать право;<br /><b class="num">4)</b> выставлять, выдвигать вперед (προβαλέσθαι τὰ [[ὅπλα]] Xen.; τὼ χεῖρε Arph.): τότ᾽ [[ἄλλος]], ἄλλοθ᾽ [[ἅτερος]] [[κάρα]] προβάλλων Soph. (о мчащихся конях) попеременно опережая друг друга на голову;<br /><b class="num">5)</b> опережать, превосходить (προβαλέσθαι τινὰ νοήματι Hom.);<br /><b class="num">6)</b> выставлять в качестве кандидата, предлагать к избранию (med. στρατηγούς Plat.): προβληθεὶς πυλάγορος Dem. предложенный к избранию пилагором; προβαλλόντων αὐτῶν NT по их предложению;<br /><b class="num">7)</b> выставлять (в качестве довода или предлога), приводить, упоминать (μάρτυρας Isae.): ὁ ὑφ᾽ ἁπάντων προβαλλόμενος [[λόγος]] Thuc. слова, которые у всех на устах; τὸν Ὃμηρον προβάλλεσθαι Plat. цитировать в свою защиту Гомера; [[ἔθνος]] (τι) προβαλέσθαι σοφίης [[πέρι]] Her. привести какой-л. народ в качестве образца мудрости; ἀπειρίαν προβάλλεσθαι Thuc. ссылаться на свою неопытность; προβάλλεσθαι τὸ [[ἄσπονδον]] Thuc. мотивировать свой нейтралитет;<br /><b class="num">8)</b> (о задаче, вопросе и т. п.) ставить, выставлять, предлагать (αἵρεσιν χαλεπήν Plut.; τὴν ἀπορίαν Arst.): προβάλλεσθαι [[ἔργον]] Hes. приступать к работе; π. τι [[δεξιόν]] τινι Arph. предложить кому-л. замысловатый вопрос;<br /><b class="num">9)</b> med. выставлять в виде защиты (τοὺς θωρακοφόρους Xen.): τῆς στρατοπεδείας [[τεῖχος]] π. Polyb. обнести расположение войск стеной; π. τὴν συμμαχίαν Dem. оградить себя военным союзом; πρὸ ἀμφοῖν προβεβλημένος Xen. прикрыв (своим щитом) обоих; [[προαίρεσις]] πολιτείας προβεβλημένη Dem. осмотрительная политика;<br /><b class="num">10)</b> использовать в качестве прикрытия (τὸν παρὰ τῇ πόλει ῥέοντα ποταμόν Polyb.);<br /><b class="num">11)</b> испускать, издавать (τὴν φωνὴν ὀξεῖαν Diod.);<br /><b class="num">12)</b> выпускать почки ([[ὅταν]] προβάλωσιν, sc. τὰ δένδρα NT);<br /><b class="num">13)</b> закладывать, класть впереди (θεμέλια [[ἀμφί]] τι προβαλέσθαι Hom.);<br /><b class="num">14)</b> (см. [[προβολή]] 9) med. юр. обвинять (τινά τι и ἀδικεῖν τινα Dem.): ὁ προβαλλόμενος Dem. обвинитель; προὐβλήθησαν καὶ ἐδέθησαν Xen. они были обвинены и подвергнуты заключению. | |||
}} | }} | ||
