3,277,055
edits
χρέος: Difference between revisions
From LSJ
4b
(6) |
(4b) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''χρέος:''' και [[χρέω]], Επικ. [[χρεῖος]], τό, γεν. <i>χρέους</i>· πληθ. ονομ. και αιτ. <i>χρέᾰ</i>, Αττ. <i>χρέᾱ</i>· γεν. [[χρεῶν]], Επικ. <i>χρειῶν</i> ([[χράομαι]], [[χρή]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτό που πρέπει [[κάποιος]] να πληρώσει, [[υποχρέωση]], [[οφειλή]], σε Ομήρ. Οδ.· [[οφειλή]] για κλεμμένα βοοειδή, σε Ομήρ. Ιλ.· [[χρεῖος]] ἀποστήσασθαι, [[ξεπληρώνω]], στο ίδ.· ἀρᾶς τίνει [[χρέος]], [[ξεπληρώνω]] το [[χρέος]] που απαιτείται από την [[κατάρα]], σε Αισχύλ.· [[χρέος]] πόλει προσάπτειν, [[αποδίδω]] μεγαλύτερο [[χρέος]], δηλ. [[ενοχή]] για την πόλη, σε Σοφ.· [[χρέος]] ἀποδιδόναι, [[εξοφλώ]] [[χρέος]], σε Ηρόδ., Αριστοφ.· σε πληθ., οφειλές, χρέη, χρειῶν [[λύσις]], σε Ησίοδ.· τὴν οὐσίαν ἅπασαν [[χρέα]] κατέλιπε, άφησε όλη την [[περιουσία]] σε εξαιρετικά χρέη, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αναγκαία [[εργασία]], [[υπόθεση]], δουλειά, ἑὸν [[αὐτοῦ]] [[χρεῖος]], σε Ομήρ. Οδ.· [[απαίτηση]], [[σκοπός]], σε Σοφ.· με γεν., όπως το [[χάριν]], για το καλό κάποιου, σὸν οὐκ [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[χρῆμα]], [[πράγμα]], τί [[χρέος]]; = τί [[χρῆμα]]; για ποιο λόγο;, σε Αισχύλ.· ἐφ' [[ὅ τι]] [[χρέος]] ἐμόλετε; σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[ἦλθον]] Τειρεσίαο κατὰ [[χρέος]], = <i>Τειρεσίᾳ χρησόμενος</i>, ήρθα να τον συμβουλευτώ· [[αλλά]], κατὰ [[χρέος]], σύμφωνα με το [[καθήκον]], [[καθώς]] είναι σωστό, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">IV.</b> [[καθήκον]], [[έργο]], [[σκοπός]], [[χρέος]], σε Πίνδ., Τραγ.<br /><b class="num">V.</b> [[χρεία]], [[έλλειψη]], [[ανάγκη]], τί δὲ τοῦδ' [[ἔχει]] πλέκους [[χρέος]]; σε Αριστοφ. | |lsmtext='''χρέος:''' και [[χρέω]], Επικ. [[χρεῖος]], τό, γεν. <i>χρέους</i>· πληθ. ονομ. και αιτ. <i>χρέᾰ</i>, Αττ. <i>χρέᾱ</i>· γεν. [[χρεῶν]], Επικ. <i>χρειῶν</i> ([[χράομαι]], [[χρή]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτό που πρέπει [[κάποιος]] να πληρώσει, [[υποχρέωση]], [[οφειλή]], σε Ομήρ. Οδ.· [[οφειλή]] για κλεμμένα βοοειδή, σε Ομήρ. Ιλ.· [[χρεῖος]] ἀποστήσασθαι, [[ξεπληρώνω]], στο ίδ.· ἀρᾶς τίνει [[χρέος]], [[ξεπληρώνω]] το [[χρέος]] που απαιτείται από την [[κατάρα]], σε Αισχύλ.· [[χρέος]] πόλει προσάπτειν, [[αποδίδω]] μεγαλύτερο [[χρέος]], δηλ. [[ενοχή]] για την πόλη, σε Σοφ.· [[χρέος]] ἀποδιδόναι, [[εξοφλώ]] [[χρέος]], σε Ηρόδ., Αριστοφ.· σε πληθ., οφειλές, χρέη, χρειῶν [[λύσις]], σε Ησίοδ.· τὴν οὐσίαν ἅπασαν [[χρέα]] κατέλιπε, άφησε όλη την [[περιουσία]] σε εξαιρετικά χρέη, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αναγκαία [[εργασία]], [[υπόθεση]], δουλειά, ἑὸν [[αὐτοῦ]] [[χρεῖος]], σε Ομήρ. Οδ.· [[απαίτηση]], [[σκοπός]], σε Σοφ.· με γεν., όπως το [[χάριν]], για το καλό κάποιου, σὸν οὐκ [[ἔλασσον]] ἢ κείνης [[χρέος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[χρῆμα]], [[πράγμα]], τί [[χρέος]]; = τί [[χρῆμα]]; για ποιο λόγο;, σε Αισχύλ.· ἐφ' [[ὅ τι]] [[χρέος]] ἐμόλετε; σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> σε Ομήρ. Οδ., [[ἦλθον]] Τειρεσίαο κατὰ [[χρέος]], = <i>Τειρεσίᾳ χρησόμενος</i>, ήρθα να τον συμβουλευτώ· [[αλλά]], κατὰ [[χρέος]], σύμφωνα με το [[καθήκον]], [[καθώς]] είναι σωστό, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">IV.</b> [[καθήκον]], [[έργο]], [[σκοπός]], [[χρέος]], σε Πίνδ., Τραγ.<br /><b class="num">V.</b> [[χρεία]], [[έλλειψη]], [[ανάγκη]], τί δὲ τοῦδ' [[ἔχει]] πλέκους [[χρέος]]; σε Αριστοφ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''χρέος:''' эп.-ион. тж. [[χρεῖος]], εος, атт. indecl. [[χρέως]] τό (pl. [[χρέα|χρέᾰ]] и χρέᾱ)<br /><b class="num">1)</b> обязательство, долг: χ. (ὑπ)αλύξας Hom. ускользнув от уплаты долга; χ. ὀφείλεταί τινι Hom. долг причитается кому-л.; [[χρέα]] ἐπὶ τόκοις ὀφειλόμενα Isae. долги, заключенные под проценты; τὸ χ. λαμβάνειν Her. брать деньги в долг; [[δοῦναι]] τὸ χ. Her. дать в долг; [[ἀποδοῦναι]] τὸ χ. Her. уплатить долг; ἔχειν τι εἴς τι χ. Plut. взять что-л. в уплату долга; τὸ χθιζὸν χ. ἀποστήσασθαι Hom. уплатить вчерашний долг, т. е. расплатиться (отомстить) за вчерашнее; δημοκράντου ἀρᾶς τίνειν χ. Aesch. нести последствия народных проклятий;<br /><b class="num">2)</b> надобность, необходимость: χ. ἔχειν τινός Arph. нуждаться в чем-л.; κατὰ χ. HH как следует; ἐφ᾽ ὅ τι χ.; Soph. (скажи), за какой надобностью?, зачем?;<br /><b class="num">3)</b> обязанность, тж. забота или дело: ἐμὸν [[αὐτοῦ]] χ. Hom. это мое личное дело; σοὶ τὸ σὸν μελέσθω φρουρῆσαι χ. Soph. позаботься об исполнении своей обязанности;<br /><b class="num">4)</b> имущество, достояние (ἢ [[τέκνον]] ἢ [[λέχος]] ἢ χ. Soph.);<br /><b class="num">5)</b> событие, явление (χ. - v. l. [[τέρας]] - καταλέγειν νεοχμόν Theocr.);<br /><b class="num">6)</b> проступок или вина: τὸ συνδρῶν χ. Eur. соучастие в преступлении; μή τι [[πέρα]] χ. πόλει προσάψῃς Soph. чтобы тебе не навлечь на город новую вину;<br /><b class="num">7)</b> прорицание или совет ([[ἐλθεῖν]] Τειρεσίαο κατὰ χ. Hom.). | |||
}} | }} | ||
