timeo: Difference between revisions

{{Georges

|georg=timeo, uī, ēre, I) etw. od. jmd. [[fürchten]], [[vor]] etw. od. jmd. [[sich]] [[fürchten]], in [[Furcht]] [[sein]], [[besorgt]] [[sein]] (Ggstz. sperare, contemnere), m. Acc., alqm, Cic. u. Nep.: [[inter]] se, Nep.: insidias, [[periculum]], Curt.: mortem, Ov.: [[quin]] tuta times! Ov.: [[quid]] timeas [[scio]], Ter.: [[nihil]] [[minus]] [[quam]] tale quidquam [[timens]], Liv.: [[Passiv]], [[deus]] [[frustra]] timetur, Ov.: timetur [[argentum]], Mart.: [[pila]] timetur [[Parthis]] (= a [[Parthis]]), Lucan.: unpers., omni a parte timetur, ist [[man]] in [[Furcht]], Ov. – m. Dat. [[für]] wen? noxiam vini [[aegris]], Plin.: patronum iustitiae suae, Quint.: furem caulibus [[aut]] pomis, Iuven.: m. [[pro]] u. Abl., [[quid]] [[pro]] [[quoque]] timendum sit, [[Brut]]. in Cic. ep. ad [[Brut]]. 1, 16, 2. – m. folg. ne u. Konj., m. folg. ne [[non]] od. ut u. Konj., [[hoc]] timet, ne deseras se, Ter.: [[metuo]] et [[timeo]], ne [[hoc]] [[tandem]] [[propalam]] fiat [[nimis]], Plaut.: [[timens]], ne [[suo]] corpori posset accĭdere, Cic.: [[neque]] timerent, ne circumvenirentur, Caes.: [[timeo]], ne [[non]] impetrem, Cic.: [[timeo]], ut sustineas, Cic.: [[quia]] [[nihil]] [[minus]], [[quam]] ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat, Liv. – m. folg. [[quo]] [[minus]] u. Konj., [[quid]] in me tirone timeat, [[quo]] [[minus]] [[mecum]] velit sermonem conferre, [[non]] [[satis]] [[intellego]], Augustin. epist. 34, 6. – m. folg. Acc. u. Infin. = [[fürchten]], [[mit]] [[Angst]] [[erwarten]] (s. [[Müller]] u. Weißenb. Liv. 2, 7, 9), ni cedenti instaturum ([[esse]]) alterum timuissent, Liv.; vgl. im [[Passiv]], propinqua [[nox]] et uxorii cubiculi [[memoria]] timebantur, Tac. – m. folg. Infin. = [[sich]] [[scheuen]], [[nomen]] referre in tabulas, Cic.: tantae magnitudinis flumini exercitum obicere, Caes.: sciscitari, Liv.: cenare, Hor.: se demittere in narrationem, Sen. rhet.: findere, Plin.: [[haud]] timeam dixisse, Ov.: times sola intrare, Ov.: [[non]] times [[pauper]] fieri, Lampr. – m. folg. indir. Fragesatz, misera [[timeo]], [[quid]] [[hoc]] sit negotii, Plaut.: [[quid]] agatur, [[timeo]], Cic.: [[quid]] possem, timebam, Cic.: [[quo]] sint eruptura, [[timeo]], Cic.: so [[auch]] [[mit]] folg. [[quorsum]], Ter. u. Nep.: [[zugleich]] m. Dat. [[für]] wen? [[nunc]] nostrae [[timeo]] [[parti]], [[quid]] [[hic]] respondeat, Ter. – im [[Passiv]] m. folg. Partiz. [[Fut]]. [[Akt]]., ne timeretur [[eis]] [[velut]] erepturus civitatem, Liv. epit. 86. – absol., ne time, Plaut.: [[neuter]] timet, [[neuter]] timetur, Plin. ep.: liberalius, [[quam]] timebamus, Cic.: et timere et admirari ([[nos]]) fingimus, Quint.: eo deceptum, [[quod]] [[neque]] [[commissum]] a se intellegeret, [[quare]] timeret, [[neque]] [[sine]] [[causa]] timendum putaret, Caes.: [[tantum]] sit [[causa]] timendi, Ov.: alqm subit timendi [[pudor]], Plin. ep.: do pignora certa timendo ([[durch]] meine [[Besorgnis]]), Ov. – m. Dat. [[für]] wen? [[sibi]], Caes.: comiti, Verg. u. Ov.: [[eius]] vitae, Ter.: libertati, Sall.: unpers., urbi timetur, Lucan. – m. [[pro]] u. Abl., timuere dei [[pro]] vindice terrae, Ov.: [[qui]] [[pro]] [[illo]] [[nimium]] timet, Sen.: [[pro]] eo timebam, Curt.: [[timens]] [[pro]] capite amicissimo, Plin. ep.: [[pro]] Aristippi [[anima]], Augustin. – m. folg. de ([[wegen]], in [[Ansehung]]) u. Abl., de re [[publica]] [[valde]] [[timeo]], Cic.: unpers., cum de salute [[regis]] timeretur, Curt. – m. folg. ab ([[von]] [[seiten]]) u. Abl., a [[quo]] [[quidem]] genere [[ego]] [[numquam]] [[timui]], Cic.: cum timemus fraudem a proximis, insidias a servis, Sen. – m. Abl. [[womit]]? timuit exterrita pennis [[ales]], gab seine [[Furcht]] [[mit]] den Flügeln ([[durch]] Flattern) zu [[erkennen]], Verg. Aen. 5, 505. – II) prägn., jmd. zu [[fürchten]] [[haben]] = es [[mit]] jmd. [[aufnehmen]]-, [[mit]] jmd. [[kämpfen]] [[müssen]], [[non]] [[omnia]] monstra tim., Sen. apoc. 5, 3 (wo das handschr. timuerit herzustellen ist): monstra saeva [[aut]] feras, Sen. Herc. [[fur]]. 455 (458): feras, Sen. Herc. Oet. 270 (272): [[pro]] [[telis]] gerit [[quae]] timuit et [[quae]] fudit, Sen. Herc. [[fur]]. 40 (44) sq.: et [[uterque]] timuit, Sen. Herc. [[fur]]. 793 (797). – / PAdi. timēns u. [[timendus]] s. [[bes]].

}}