βρέμω: Difference between revisions

|Definition=only pres. and impf. (aor. <b class="b3">ἔβραμεν</b>, vv.ll. <b class="b3">ἔβραχεν, ἔβρεμεν</b>, <span class="bibl">Call.<span class="title">Del.</span>140</span>):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[roar]], [κῦμα] ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει <span class="bibl">Il.4.425</span>; δυσάνεμοι βρέμουσιν ἀκταί <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>592</span> (lyr.):—Med., αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται <span class="bibl">Il.2.210</span>; of wind, μέγα βρέμεται χαλεπαίνων <span class="bibl">14.399</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>592</span> (lyr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>998</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> after Hom., of arms, <b class="b2">clash, ring</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>832</span>; of men, <b class="b2">clamour, rage</b>, β. ἐν αἰχμαῖς <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>424</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>378</span>; πολλοῖς μὲν ἵπποις, μυρίοις δ' ὅπλοις β. <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>113</span>; <b class="b3">δεινὰ β. τινί</b> [[against]] one, <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>962</span>; of a mob, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span> 978</span> (lyr.); <b class="b2">murmur, grumble</b>, ὁ χαμηλὰ πνέων ἄφαντον β. <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>11.30</span>; [[wail]], in Med., βλαχαὶ βρέμονται <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>350</span> (lyr.); but also of music, λύρα βρέμεται καὶ ἀοιδά <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>11.7</span>; λιγὺ λωτὸς βρέμων <span class="title">Pae.Delph.</span>12; φθέγμα μηχανῇ βρέμον S.<span class="title">Ichn.</span>278: c. acc., λωτὸς ὅταν ἱερὰ παίγματα βρέμῃ <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>161</span> (lyr.). (<b class="b2">mrem-</b>, cf. Skt. [[mármaras]] 'noisy', Lat. [[murmur]], Gk. <b class="b3">μορμῡρω</b>, Lat.[[fremo]], etc.)</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0463.png Seite 463]] nur praes. u. impf. (onomatopoet., vgl. fremo und [[βροντή]]), <b class="b2">brausen, rauschen</b>; Hom. dreimal, Iliad. 4, 425 von der Woge des Meeres, χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει; 2, 210 [[κῦμα]] πολυφλοίσβοιο θαλάσσης αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται, Homerisch, medium in der Bedeutung des activ.; eben so medium statt des activ. Iliad. 14, 399, vom Winde, οὔτ' [[ἄνεμος]] τόσσον γε ποτὶ δρυσὶν ὑψικόμοισιν ἠπύει, ὅς τε [[μάλιστα]] μέγα βρέμεται χαλεπαίνων; – στόνῳ βρέμουσι δ' ἀντιπλῆγες ἀκταί Soph. Ant. 592; Ap. Rh. 2, 323; [[λύρα]] βρέμεται, [[hallen]], Pind. N. 11, 7; vom Waffengeklirr Aesch. Prom. 423; Eur. Heracl. 832; vom tobenden Aufruhr Aesch. Eum. 978; vom Kindergeschrei, im med., Sept. 348; νάπαι βρέμονται, vom Wiederhall, Ar. Th. 998. Seltener c. acc., ἱερὰ παίγματα Eur. Bacch. 161.

{{ls

|lstext='''βρέμω''': ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· ‒ παταγωδῶς ἠχῶ, ἐπὶ κύματος, ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει Ἰλ. Δ. 425· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται Β. 210· ἐπὶ τρικυμίας, μέγα βρέμεται χαλεπαίνων Ξ. 399, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 592, Ἀριστοφ. Θεσμ. 998. ΙΙ. παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, ἐπὶ ὅπλων, [[κλάζω]], [[ἐκφέρω]] κλαγγήν, Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 832· ἐπὶ ἀνθρώπων, [[κραυγάζω]], θορυβῶ, βρ. ἐν αἰχμαῖς Αἰσχύλ. Πρ. 423, πρβλ. Θήβ. 378, Εὐρ. Φοιν. 113· δεινὰ βρ. τινί, [[ἐναντίον]] τινός, ὁ αὐτ. Ἡρ. Μαιν. 962· ἐπὶ ἀνυποτάκτου πλήθους, Αἰσχύλ. Εὐμ. 978, πρβλ. Πίνδ. Π. 11. 46· θρηνῶ, ἐν τῷ μέσ. τύπ. (ἴδε ἐν λ. [[βληχή]])· καὶ ὁ Πίνδ. μεταχειρίζεται τὴν λέξιν καὶ ἐπὶ τῆς λύρας, Ν. 11. 8 (ἐν τῷ μέσ. τύπ.), πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 161. (Πρβλ. [[βρόμος]], [[ὑψιβρεμέτης]], καὶ Λατ. fremo).

{{bailly

|btext=<i>seul. prés. et impf.</i> ἔβρεμον;<br />gronder, retentir;<br /><i><b>Moy.</b></i> βρέμομαι <i>(seul. prés.) m. sign.</i><br />'''Étymologie:''' R. Βρεμ, gronder ; cf. [[βρόμος]], [[βροντή]] et <i>lat.</i> fremo.

|sltr=[[βρέμω]] [[act]]. &amp; med., <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[murmur]] ὁ δὲ χαμηλὰ πνέων ἄφαντον βρέμει i. e. [[grumble]] (P. 11.30) [[λύρα]] δέ [[σφι]] βρέμεται καὶ ἀοιδά (N. 11.7)

{{elru

|elrutext='''βρέμω:''' тж. med.<br /><b class="num">1)</b> реветь, шуметь, гудеть, бушевать ([[κῦμα]] θαλάσσης βρέμει и βρέμεται Hom.; στόνῳ βρέμουσι ἀκταί Soph.; νάπαι βρέμονται Arph.);<br /><b class="num">2)</b> бряцать, лязгать (στρατὸν βρέμων ἐν αἰχμαῖς Aesch.; μυρίοις ὅπλοις Eur.);<br /><b class="num">3)</b> звенеть, звучать ([[λύρα]] βρέμεται Pind.);<br /><b class="num">4)</b> кричать, визжать (βλαχαὶ τῶν ἐπιμαστιδίων βρέμονται Aesch.).

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[roar]], [[grumble]] (Il.).<br />Other forms: Only pres.<br />Compounds: <b class="b3">βαρύ-βρομος</b> etc. <b class="b3">-βρεμέ-της</b> in <b class="b3">ἐρι-</b>, <b class="b3">ὑψι-βρεμέ-της</b> (Il.). <b class="b3">-βρέν-τας</b> in <b class="b3">ἀναξι-βρέν-τας</b>, <b class="b3">ἀργι-βρέν-τας</b>. Also <b class="b3">αἰολο-βρόντας</b> from <b class="b3">βροντάω</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">βρόμος</b> <b class="b2">loud noise</b> (Il.) with <b class="b3">βρόμιος</b> [[boisterous]] (Pi.), <b class="b3">Βρόμιος</b> as name of Bacchos (A.). - <b class="b3">βροντή</b> [[thunder]] (Il.), <b class="b3">Βρόντης</b> name of a Cyklops (Hes.), <b class="b3">Βροντήσιος</b> (<b class="b3">Ζεύς</b>); <b class="b3">βροντέα</b> name of a precious stone (Plin.). Denom. <b class="b3">βροντάω</b> [[thunder]] (Il.). - <b class="b3">βρενταί βρονταί</b> H. from <b class="b3">-βρεμέτης</b>? - Deverb. <b class="b3">βρομέω</b> (iterat.-intens.) (Il.); <b class="b3">βρωμάομαι</b> <b class="b2">cry </b> (Ar.). - Further <b class="b3">βρεμεαίνων ἠχῶν</b> H., s. [[βλεμεαίνω]]. <b class="b3">βρόμος</b> \/ <b class="b3">βόρμος</b> a plant = [[oats]] (Hp.), is probably Pre-Gr. (Fur. 392). Note that the <b class="b3">-ντ-</b>forms refer to thunder, whereas the forms with <b class="b3">μ</b> without <b class="b3">τ</b> indicate low sounds more in general.<br />Origin: ONOM [onomatopoia, and other elementary formations]<br />Etymology: Resembles Lat. [[fremo]] [[rumble]], [[roar]], OHG [[breman]] , Welsh [[brefu]] (Pok. 142) but they go back on <b class="b2">*bhrem-</b> whereas Greek has <b class="b3">β-</b>. So a (onom.) variant. Cf. <b class="b3">χρεμετίζω</b>.

|mdlsjtxt=only in pres. and imperf.] [Lat. [[fremo]]<br /><b class="num">I.</b> to [[roar]], of a [[wave]], Il.; so also in Mid., Il., Soph.<br /><b class="num">II.</b> in [[later]] Poets, of [[arms]], to [[clash]], [[ring]], Eur.; of men, to [[shout]], [[rage]], Aesch., Eur. to [[bear]] [[oneself]] [[haughtily]], to [[hold]] one's [[head]] [[high]], [[swagger]], Ar., Plat.

|elnltext=[[βρέμω]] [~ [[μορμύρω]]?] alleen praes. en imperf.<br /><b class="num">1.</b> bruisen, bulderen, van water:; [[μεγάλα]] βρέμει (de golf) buldert luid Il. 4.425; ook med.. αἰγιαλῷ... βρέμεται (de golf) bruist op het strand Il. 2.210.<br /><b class="num">2.</b> alg. weerklinken, dreunend geluid maken:; [[στρατός]]... βρέμων ἐν αἰχμαῖς het leger dat dreunt van het speergekletter Aeschl. PV 424; πόσον τιν ’ αὐχεῖς πάταγον ἀσπίδων βρέμειν hoe hevig claim je dat het gekletter van schilden weerklonk? Eur. Hcld. 832; ook med..; βλαχαί... [[τῶν]] ἐπιμαστιδίων... βρέμονται gehuil van kinderen aan de borst weerklonk Aeschl. Sept. 350; met acc. v. h. inw. obj.. [[λωτὸς]] [[ὅταν]]... ἱερὰ παίγματα βρέμῃ wanneer de fluit weerklinkt van het geluid van heilige muziek Eur. Ba. 161.

|ftr='''βρέμω''': nur Präsensstamm<br />{brémō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[brummen]], [[brausen]], [[rauschen]] (poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon mehrere Verbalnomina: 1. [[βρόμος]] [[Gerausch]] (poet. seit Il., sp. Prosa) mit [[βρόμιος]] [[rauschend]] (Pi.), gew. [[Βρόμιος]] als Beiname des Bacchos (A., Pi. usw.), auch [[bacchisch]] (E. usw.; vgl. v. Wilamowitz Eur. Her. 366); fem. [[βρομιάς]] (Pi. u. a.); in derselben Bedeutung [[βρομιώδης]] (''AP''), fem. [[βρομιῶτις]], auch [[Bacchantin]]; denominatives Verb [[βρομιάζομαι]] = [[βακχεύω]] (''AP''); über [[βρόμος]] als Pflanzenname = [[Hafer]] (Hp., Thphr. usw.), wegen seiner vermuteten Kraft gegen Blitzschläge zu schützen, s. Strömberg Pflanzennamen 79f. mit zahlreichen Parallelen; — 2. [[βροντή]] [[Donner]] (seit Il.) mit [[βρονταῖος]] [[donnernd]] (Arist. u. a.), [[βροντώδης]] (Agath., Vett. Val. usw.), [[βροντεῖον]] [[Donnermaschine]] (Poll.), [[Βρόντης]] N. eines der Kyklopen (Hes.; zur Bildung Schwyzer 561), Βροντήσιος ([[Ζεύς]]) = Jupiter Tonans (Mon. Anc.; zur Bildung Chantraine Formation 41f.), [[βροντητικός]] (Eust.); auch βροντέα N. eines Edelsteins (Plin.; wegen der schützenden Kraft); Denominativum [[βροντάω]] [[donnern]] (seit Il.), auch [[βροντάζω]] (Pap., H.); vgl. Porzig Satzinhalte 262 und 343; — 3. -βρεμέτης in Zusammenbildungen wie [[ἐρι-]], [[ὑψιβρεμέτης]] (poet. seit Il.); — 4. -βρέντας in [[ἀναξιβρέντας]] [[dounerbeherrschend]], [[ἀργιβρέντας]] (lyr.); daraus [[βρενταί]]· βρονταί H.? — Zwei deverbative Bildungen : 1. [[βρομέω]] (Iterat.-Intens.) [[rauschen]], [[summen]] (poet. seit Il.; vgl. Schwyzer 719 m. A. 11); zu ngr. (Kreta usw.) βρομεῖ, βρομίζει [[es stinkt]] s. Hatzidakis Glotta 22, 130ff. und unten s. [[βρῶμος]]; 2. [[βρωμάομαι]] ‘schreien (von Eseln u. a.)’ (Ar., Arist.) mit [[βρώμησις]], [[βρωμήεις]], [[βρωμήτωρ]], βρωμητήρ. — Außerdem βρεμεαίνων· ἠχῶν H., vgl. zu [[βλεμεαίνω]].<br />'''Etymology''' : Die Ähnlichkeit mit lat. ''fremo'' [[brummen]], [[brüllen]], [[tosen]], ahd. ''breman'' [[brummen]], [[brüllen]], kymr. ''brefu'' [[brüllen]] usw. (s. WP. 2, 202f., W.-Hofmann s. ''fremō'') kann kaum zufällig sein, aber eine lautgesetzliche Zurückführung dieser sämtlichen Verba auf ein gemeinsames idg. ''bhrem''- ist wegen des β- in [[βρέμω]] unmöglich. So kann man für [[βρέμω]] mit einer unaspirierten onomatopoetischen Variante ''brem''- auskommen (vgl. Persson Beitr. 36 A. 1 mit allzu weitgehenden Schlüssen), sofern man nicht vorzieht, über ''mrem''- bei [[μορμύρω]] Anknüpfung zu suchen, was kaum besser ist. Andere, noch entferntere Möglichkeiten bei Bq. Vgl. [[χρεμετίζω]] und [[φόρμιγξ]].<br />'''Page''' 1,264-265