πτοέω: Difference between revisions

|Definition=and [[πτοιέω]], <span class="bld">A</span> fut. -ήσω ''AP''7.214 (Arch.): Ep. aor. ἐπτοίησα, Aeol. [[ἐπτόαισα]] (v. infr.):—Pass., Ep. aor. ἐπτοιήθην Call.''Dian.''191: pf. [[ἐπτόημαι]], Ep. [[ἐπτοίημαι]] (v. infr.):—[[terrify]], [[scare]], AP [[l.c.]]:—Pass., to [[be scared]], [[dismayed]], φρένες ἐπτοίηθεν Od.22.298; ἐξ ὕπνου κέκραγεν ἐπτοημένη A.''Ch.''535; <b class="b3">ἐπτοημένας δεινοῖς δράκουσιν</b> by serpents, E.''El.'' 1255 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); ἔβαλλε χεῖρας ἐπτοημένας Id.''Tr.''559 (lyr.); πτοηθεὶς ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις Plb.31.11.4, cf. [[LXX]] ''Ex.''19.16, al., ''Ev.Luc.''21.9, 24.37; <b class="b3">περὶ ὃ ἂν τύχῃ</b> Polystr.p.29 W.; of animals, Q.S.11.48, 13.457.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[flutter]], [[excite]] by any passion, τό μοι καρδίαν.. ἐπτόαισεν Sapph.2.6, cf. eand.''Supp.''14.6; τὴν δὲ φρένας ἐπτοίησεν Κύπρις A.R.1.1232; <b class="b3">Κύπρις ἐπ' Αἰακίδῃ κούρῃ φρένας ἐπτοίησεν</b> Poet. ap.Parth.21.2:—Pass., to [[be passionately excited]], Mimn.5.2 (= Thgn. 1018); ἐπτοημένοι φρένας [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''856; ὡς ἐπτόηται E.''Ba.''214, cf. ''IA'' 1029; <b class="b3">ἔρωτι ἐπτοάθης</b> ib.586 (lyr.); <b class="b3">πτοιηθεὶς ὑπ' ἔρωτι</b> Call.l.c.; τὸ περὶ τὰς ἐπιθυμίας μὴ ἐπτοῆσθαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 68c, cf. ''R.''439d, Epicur.''Fr.'' 465; περὶ τὴν ὀχείαν [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''614a26, cf. 571b10; περὶ τὰ ὄψα Plu. 2.1128b; περὶ τὸ κέρδος Onos.1.20; ἐς γυναῖκας Luc.''Am.''5; <b class="b3">ἐπὶ τὸ νέον</b> ib.23; ἐπὶ γυναικί Parth.4.2; πρὸς τὰς αἶγας Plu.2.989a; τῇ γνώμῃ πρὸς τὸν πόλεμον Id.''Sull.''7; to [[be distraught]], <b class="b3">μεθ' ὁμήλικας ἐπτοίηται</b> [[he gapes like one distraught]] after his fellows, Hes.''Op.''447; <b class="b3">τὸ πτοηθέν</b> [[distraction]], E.''Ba.''1268. (<b class="b3">πτοι-</b> only in dactylic verse, perhaps metri gr.; the -άω inflection only in Thgn. [[l.c.]], E.''IA''586 (lyr.); Lesb. -αις (ε) may have -αι- for -η- as [[αἰμίονος]], etc.)

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0810.png Seite 810]] auch [[πτοιέω]] u. [[πτοιάω]], scheuchen, in Furcht u. Schrecken setzen, und dadurch zum Fliehen bringen, fortjagen, pass. sich fürchten, ängstigen, φρένες ἐπτοίηθεν, Od. 22, 298; ἐπτοημένοι φρένας, Aesch. Prom. 858, vgl. Ch. 528; πτοιοῦμαι [[ὑπέρ]] τινος, Philet. 13; εἵρξει νιν ἐπτοημένας δεινοῖς δράκο υσιν, Eur. El. 1255, u. öfter; ἔρωτι αὐτὸς ἐπτοάθης, I. A. 586; bes. = von einer Leidenschaft hingerissen werden, z. B. von leidenschaftlicher Liebe, Theogn. 1012; Mimn. 3, 2, Bach; vgl. μεθ' ὁμήλικας ἐπτοίηται, er gafft unruhig, unstät nach andern Gleichalterigen, Hes. O. 449; im perf. gefesselt sein, τὸ περὶ τὰς ἐπιθυμίας μὴ ἐπτοῆσθαι, Plat. Phaed. 68 c, vgl. 108 a Rep. IV, 439 d; Folgde; εἰς γυναῖκας ἐπτόητο, Luc. amor. 5; [[πρός]] τι, Plut. Sull. 7; περὶ τὰ ὄψα, de occulte viv. i. A.; πτοηθεὶς ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις, Pol. 31, 19, 4, in Furcht gesetzt; ἐπτοημένος καὶ [[πλήρης]] ἀγωνίας, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[περιχαρής]], 8, 21, 2; Sp.

{{bailly

|btext=[[πτοῶ]] :<br /><b>1</b> [[frapper d'effroi]], [[terrifier]] ; <i>Pass.</i> être frappé d'effroi;<br /><b>2</b> [[frapper d'un transport de passion]] ; <i>Pass.</i> être saisi d'un transport de passion.<br />'''Étymologie:''' *πτόα ([[πτοία]]) ; cf. [[πτήσσω]], [[πτώσσω]].

|elnltext=πτοέω, ep. en poët. πτοιέω, aor. poët. ἐπτοίησα, Aeol. 3 sing. ἐπτόαισεν; ep. aor. pass. 3 plur. ἐπτοιήθεν; perf. med.-pass. poët. ἐπτοίημαι, 3 sing. ἐπτοίηται en ἐπτόηται met acc. verwarren, verbijsteren:. τό μ (ε)... καρδίαν... ἐπτόαισεν dat heeft mijn hart in verwarring gebracht Sapph. 31.6. meestal pass. verbijsterd zijn:; τῶν δὲ φρένες ἐπτοίηθεν hun geest was verbijsterd Od. 22.298; ptc. subst..; τὸ πτοηθέν verbijstering Eur. Ba. 1268; perf. pass. in de war zijn:; μεθ’ ὁμήλικας ἐπτοίηται temidden van zijn leeftijdgenoten is hij van slag Hes. Op. 447; opgewonden raken, van slag raken:; ἔρωτι... αὐτὸς ἐπτοήθης en je raakte zelf van slag van liefde Eur. IA 586; subst. inf. perf. pass.. τὸ περὶ τὰς ἐπιθυμίας μὴ ἐπτοῆσθαι niet van slag zijn als er verlangens spelen Plat. Phaed. 68c.

{{elru

|elrutext='''πτοέω:''' эп. [[πτοιέω]]<br /><b class="num">1</b> [[приводить в ужас]], [[устрашать]], [[пугать]] (ἀγέλας Anth.); med.-pass. приходить в ужас, пугаться Aesch., NT: [[τῶνδε]] φρένες ἐπτοίηθεν Hom. их ум помутился от страха;<br /><b class="num">2</b> [[возбуждать]], [[волновать]], [[увлекать]] (καρδίαν τινί [[Sappho]]); pass. быть охваченным страстью, быть увлеченным ([[μετά]] τινα Hes., περί τι Arst., Plut., εἴς и ἐπί τι Luc. и πρός τι Plut.): ἐπτοημένοι φρένας Aesch. охваченные страстью; ἔρωτι δ᾽ αὐτὸς ἐπτοάθης (aor. pass.) Eur. ты сам загорелся любовью; τὸ περὶ τὰς ἐπιθυμίας μὴ ἐπτοῆσθαι Plat. бесстрастие, невозмутимость; τὸ πτοηθέν Eur. волнение или увлечение.

|txtha=πτόω: 1st aorist [[passive]] ἐπτοήθην; ([[πτόα]] [[terror]]); from Homer down; to [[terrify]]; [[passive]], to be terrified (the Sept. [[chiefly]] for חָתַת): Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]] θροηθεντες. Synonym: [[see]] [[φοβέω]], at the [[end]].)

|lsmtext='''πτοέω:''' Επικ. [[πτοιέω]], μέλ. <i>-ήσω</i>, Επικ. αόρ. αʹ <i>ἐπτοίησα</i>· — Παθ., Επικ. αορ. αʹ [[ἐπτοιήθην]], παρακ. <i>ἐπτοίημαι</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[φοβίζω]], [[τρομάζω]], σε Ανθ. — Παθ. είμαι τρομαγμένος, τρομοκρατημένος, <i>[[φρένες]] ἐπτοίηθεν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἐπτοημένος</i>, σε Αισχύλ., Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[κινώ]], [[πάλλω]], [[συγκινώ]] μέσω κάποιου συναισθήματος, <i>τόμοι καρδίαν ἐπτόασεν</i>, σε [[Σαπφώ]] — Παθ., είμαι σε [[αναστάτωση]], είμαι [[παράφορα]] συνεπαρμένος, [[ταραγμένος]], σε Θέογν.· <i>ἐπτοημένοι φρένας</i>, σε Αισχύλ.· <i>ὡς ἐπτόηται</i>, σε Ευρ.· γενικά, <i>μεθ' ὁμήλικας ἐπτοίηται</i>, σε Ησίοδ.· <i>τὸ πτοηθέν</i>, [[αναστάτωση]], [[σύγχυση]] φρενών, [[διατάραξη]], σε Ευρ.

{{ls

|lstext='''πτοέω''': [[ὡσαύτως]] πτοιέω· μέλλ. ήσω· Ἐπικ. ἀόρ. ἐπτοίησα· - Παθ., Ἐπικ. ἀόρ. ἐπτοιήθην· πρκμ. ἐπτόημαι, Ἐπικ. ἐπτοίημαι. Τρόμον ἐμποιῶ, ἐκφοβῶ, Καλλ. εἰς Δῆλ. 191, Ἀνθ. Π. 7. 214· - Παθ. φοβοῦμαι, [[τρομάζω]], φρένες ἐπτοίηθεν Ὀδ. Χ. 298· ἐξ ὕπνου κέκραγεν ἐπτοημένη Αἰσχύλ. Χο. 535· ἐπτοημένας δεινοῖς δάκρυσιν, ὑπὸ ὄφεων, Εὐρ. Ἠλ. 1255· ἔβαλλε χεῖρας ἐπτοημένας ὁ αὐτ. ἐν Τρῳ. 559· ἐπτ. ἐπὶ τοῖς ἠγγελμένοις Πολύβ. 31. 19, 4. ΙΙ. μεταφορ., κινῶ, ταράττω, συγκινῶ αἰφνιδίως διά τινος πάθους, τό μοι καρδίαν... ἐπτόασεν Σαπφὼ 2. 6· τῆς δὲ φρένας ἐπτοίασεν [[Κύπρις]] Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 1232, πρβλ. Ποιητὴν παρὰ Παρθεν. 21. - Παθ., ταράσσομαι, πτοιῶμαι δ’ εἰσορῶν [[ἄνθος]] ὁμηλικίης κτλ. Θέογν. 1012, ἢ [[μᾶλλον]] Μίμνερμ. 5. 2 ([[ἔνθα]] συμπαρομαρτεῖ καὶ ἔννοιά τις φόβου), πρβλ. Merrick. εἰς Τρυφιόδ. (ὀρθότ. Τριφ.) 361· ἐπτοημένοι φρένας Αἰσχύλ. Πρ. 856· ὡς ἐπτόηται Εὐρ. Βάκχ. 214, πρβλ. Ι. Α. 1029· κυριεύομαι ὑπὸ πάθους τινὸς ἢ ἐπιθυμίας, ἐπτοάθης ἔρωτι Ψευδο-Εὐρ. Ι. Α. 587· πτοιηθεὶς ἔρωτι Καλλ. Ἄρτ. 191· τὸ περὶ τὰς ἐπιθυμίας μὴ ἐπτοῆσθαι Πλάτ. Φαίδων 68C, πρβλ. Πολ. 439D· περὶ τὴν ὀχείαν Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 8, 11, πρβλ. 6. 18, 2· περὶ τὰ ὄψα Πλούτ. 2. 1128Β· εἰς γυναῖκας Λουκ. Ἔρωτ. 5· ἐπὶ τὸν νέον [[αὐτόθι]] 23· ἐπὶ γυναικὶ Παρθέν. 4· πρὸς τὰς αἶγας Πλούτ. 2. 989Α· τὴν γνώμην πρὸς τὸν πόλεμον ὁ αὐτ. ἐν Συλλ. 7· - [[καθόλου]], [[γίνομαι]] ἐκτὸς [[ἐμαυτοῦ]], [[κουρότερος]] γὰρ ἀνὴρ μεθ’ ὁμήλικας ἐπτοίαται, χάσκει πρὸς τοὺς ὁμήλικας ὥς τις ἐκτὸς [[ἑαυτοῦ]], «[[ὡσανεὶ]] ῥέμβεται ὁ [[νοῦς]] τοῦ τοιούτου ἐπὶ τοὺς ὁμήλικας» (Πρόκλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 449· τὸ πτοηθέν, [[πτόησις]] διατάραξις, Εὐρ. Βάκχ. 1269. (Ἴσως ὡς ἡ √ΠΤΑ γίνεται ΠΤΑΚ (ἰδὲ ἐν λ. [[πτήσσω]]), [[οὕτως]] ἡ √ΠΤΟ ἐν τῷ [[πτοέω]] γίνεται ΠΤΩΚ ἐν τῷ [[πτώσσω]]).

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to frighten]], [[scare]], pass. [[to become shy]], [[scared]], [[passionately excited]] (Thgn.).<br />Other forms: ep. [[πτοιέω]] (s.bel.; [[πτοιῶμαι]] Thgn. 1018), fut. [[πτοιήσω]] (AP), aor. <b class="b3">πτο(ι)ῆσαι</b> (σ 340; [[ἐπτόαισ]]' Sapph. 22, 14, [[ἐπτόασεν]] 31,6 codd.; cf. Hamm Gramm. $ 49 b 3), mostly pass. <b class="b3">πτο(ι)ηθῆναι</b> (χ 298; [[ἐπτοάθης]] E. IA 586 [lyr.]), perf. <b class="b3">ἐπτο(ί)ημαι</b> (Hes. Op. 447).<br />Compounds: Also w. prefix, e.g. <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>.<br />Derivatives: 1. <b class="b3">πτο(ί)η-σις</b> f. [[excitement]], [[passion]] (Pl., Ph., NT); 2. <b class="b3">πτο-ία</b>, ep. <b class="b3">-ίη</b>, rarely <b class="b3">-η</b>, <b class="b3">-α</b> f. [[fright]], [[passion]] (hell.) with <b class="b3">πτοι-ώδης</b> (Hp.), <b class="b3">-αλέος</b> (Opp.) [[scared]], [[frightened]].<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Secondary formation, prob. iterative-intensive to the in <b class="b3">κατα-πτή-την</b>, <b class="b3">πε-πτη-ώς</b> retained primary verb (s. [[πτήσσω]]); so <b class="b3">πτο-έω</b> prob. for <b class="b3">*πτω-έω</b> (cf. <b class="b3">πτώ-ξ</b>). From [[πτοέω]] with metr. lengthening [[πτοιέω]] etc. (cf. e.g. [[ὀλοιός]] and [[πνοιή]]). Beside [[πτοέω]] rarely [[πτοάω]] (s. ab.) as e.g. [[πονάω]] beside [[πονέω]] (s. [[πένομαι]]). -- The old combination with Lat. [[paveō]] [[tremble]] (Froehde KZ 22, 259 ff.) is by Merlingen <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 2, 56 accepted from a new starting point (IE <b class="b2">*tpou̯-</b>).

|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to [[terrify]], [[scare]], Anth.:—Pass. to be [[scared]], dismayed, φρένες ἐπτοίηθεν Od.; ἐπτοημένος Aesch., Eur.<br /><b class="num">II.</b> metaph. to [[flutter]], [[excite]] by any [[passion]], τό μοι καρδίαν ἐπτόασεν Sapph.:—Pass. to be in a [[flutter]], be [[passionately]] [[excited]], Theogn.; ἐπτοημένοι φρένας Aesch.; ὡς ἐπτόηται Eur.:—[[generally]], μέθ' ὁμήλικας ἐπτοίηται he gapes like one [[distraught]] [[after]] his fellows, Hes.; τὸ πτοηθέν [[distraction]], Eur.

|ftr='''πτοέω''': {ptoéō}<br />'''Forms''': ep. [[πτοιέω]] (s.u.; πτοιῶμαι Thgn. 1018), Fut. πτοιήσω (''AP''), Aor. πτο(ι)ῆσαι (seit σ 340; ἐπτόαισ’ Sapph. 22, 14, ἐπτόασεν 31,6 codd.; vgl. Hamm Gramm. ̨ 49 b 3), meist Pass. πτο(ι)ηθῆναι (seit χ 298; ἐπτοάθης E. ''IA'' 586 [lyr.]), Perf. ἐπτο(ί)ημαι (seit Hes. ''Op''. 447),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[scheuchen]], [[in Furcht setzen]], [[ängstigen]], Pass. [[scheu]], [[erschreckt]], [[leidenschaftlich erregt werden]].<br />'''Composita''': auch m. Präfix, z.B. δια-, ἐκ-,<br />'''Derivative''': Davon 1. πτο(ί)ησις f. [[Erregung]], [[Leidenschaft]] (Pl., Ph., ''NT'' u.a.); 2. [[πτοία]], ep. -ίη, selten -η, -α f. [[Furcht]], [[Leidenschaft]] (hell. u. sp.) mit [[πτοιώδης]] (Hp. u.a.), -αλέος (Opp.) [[erschreckt]], [[ängstlich]].<br />'''Etymology''': Sekundärbildung, wahrscheinlich iterativintensiv zu dem in καταπτήτην, [[πεπτηώς]] erhaltenen primären Verb (s. [[πτήσσω]]); [[πτοέω]] wohl somit für *πτωέω (vgl. [[πτώξ]]). Aus [[πτοέω]] mit metrischer Dehnung [[πτοιέω]] usw. (vgl. z.B. [[ὀλοιός]] und [[πνοιή]]). Neben [[πτοέω]] ganz vereinzelt πτοάω (s. ob.) wie z.B. πονάω neben [[πονέω]] (s. [[πένομαι]]). — Die alte Kombination mit lat. ''paveō'' [[zittern]], [[beben]] (Froehde KZ 22, 259 usw.) wird von Merlingen Μνήμης [[χάριν]] 2, 56 von einem neuen Ausgangspunkt (idg. ''tpou̯''-) aufgenommen.<br />'''Page''' 2,615