3,277,055
edits
δάκρυ: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "Euripides|E.]], ''Med" to "Euripides|E.''[[Medea|Med"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)-([\w]+)<\/b>" to "$1-$2") |
m (Text replacement - "Euripides|E.]], ''Med" to "Euripides|E.''[[Medea|Med") |
||
| (34 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=δᾰ́κρῠ | ||
|Medium diacritics=δάκρυ | |Medium diacritics=δάκρυ | ||
|Low diacritics=δάκρυ | |Low diacritics=δάκρυ | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=dakry | |Transliteration C=dakry | ||
|Beta Code=da/kru | |Beta Code=da/kru | ||
|Definition=τό, used by Poets metri gr. for | |Definition=τό, used by Poets metri gr. for [[δάκρυον]] in sg. [[δάκρυ]] and dat. pl.<br><span class="bld">A</span> δάκρυσι Il.9.570, etc.: dat. pl. sometimes in Prose, Th.7.75, D.30.32, Eu.Luc.7.38: pl., [[δάκρη]] ''An.Ox.''1.121 (cj. Bgk. in Pi.''Fr.''122.3, cf. [[δάκρυον]] 2):—[[tear]], Il.2.266, Od.4.114, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''638, etc.; τοῦ ὅ γε δ. χέων Od.2.24.<br><span class="bld">II</span> generally, [[drop]], λιβάνου Pi. [[l.c.]]; δ. πεύκινον [[Euripides|E.]]''[[Medea|Med.]]'' 1200. (Cf. Lat. [[lacruma]], Goth. [[tagr]], OE. [[tear]].) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-υος, τό<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> beoc. [[δάκρου]] Corinn.1.3.50<br /><b class="num">• Morfología:</b> [dat. δάκρεϊ <i>Trag.Adesp</i>.566f; plu. ac. δάκρη Pi.<i>Fr</i>.122.3]<br /><b class="num">1</b> [[lágrima]] frec. en sg. colect. [[llanto]] uso no numerativo θαλερὸν δέ οἱ ἔκπεσε δ. y le cayó abundante llanto</i>, <i>Il</i>.2.266, δ. χαμαὶ βάλεν ἐκ βλεφάροιϊν <i>Od</i>.17.490, cf. 11.5, κατὰ δ. χέουσα Hes.<i>Fr</i>.116.6, cf. B.17.95, δάκρεϊ χειμαινομένῳ <i>Trag.Adesp</i>.l.c., cf. Luc.<i>Trag</i>.317, Q.S.5.627, οἴσεσθαι δ. obtener lágrimas e.d. compasión</i> A.<i>Pr</i>.638, γόου δὲ μηδὲν εἰσίτω δ. que no sobrevenga ni una lágrima de lamento</i> S.<i>Tr</i>.1199, δ. παιδός Call.<i>Fr</i>.202.38, ὡς ἂν ... γλυκὺ δ. βάλω Rhian.73.6, τὸ πᾶσιν ἀνθρώποις [διδόμε] νον δ. <i>A.Al</i>.9A.3.2<br /><b class="num">•</b>tb. en plu., uso numerativo (ὀιστοί) δάκρυσι μῦρον (los dardos) destilaban gotas de veneno</i> Hes.<i>Sc</i>.132, κόνις ... δάκρυσι μυδαλέη Hes.<i>Sc</i>.270, ἢ τίνα μοῦσαν ἐπέλθω δάκρυσιν ἢ θρήνοις ἢ πένθεσιν; ¿qué canto entonaré con lágrimas, trenos y gemidos?</i> E.<i>Hel</i>.166, δάκρυσι πᾶν τὸ στράτευμα πλησθέν Th.7.75, cf. Hp.<i>Epid</i>.1.23, ἐξέλιπον ἐν δάκρυσιν οἱ ὀφθαλμοί μου [[LXX]] <i>La</i>.2.11, cf. <i>Ps</i>.6.7, 125.5, δάκρυσιν ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ <i>Eu.Luc</i>.7.38, τὸν δ' ἀποιχόμενον μνήμῃ τιμᾶτε, μὴ δάκρυσιν D.Chr.29.22, δακρύων ὄμβρους χευόμενος κατὰ γῆς <i>ISmyrna</i> 544a.2 (III d.C.), δάκρυσι κλαύσας D.C.59.27.5, cf. [[LXX]] <i>Mi</i>.2.6, ῥεομένων δάκρυσι διὰ τὸν ... φόβον Ph.2.530, cf. 77, I.<i>AI</i> 1.275, 2.166.<br /><b class="num">2</b> bot. [[gota]] dicho de la [[savia de plantas]] λιβάνου ξανθὰ δάκρη θυμιᾶτε quemáis rubias gotas de incienso</i> Pi.l.c., πεύκινον δ. gota de resina</i> E.<i>Med</i>.1200, δ. κάμωνος savia de la escamonea</i> Nic.<i>Al</i>.484.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Antiguo tema en -<i>u</i>-, cf. arm. <i>artasuk‘</i> ‘lágrimas' < *<i>drakuu̯a</i>. equiv., c. metát., de δάκρυα (lat. <i>dacruma</i>, <i>[[lacrima]]</i> es prob. un prést.); de una r. similar, prob. no emparentada *<i>H2ekru</i>- derivan ai. <i>áśru</i>-, toc. B <i>akrūna</i>, etc. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0519.png Seite 519]] υος, τό, p. = [[δάκρυον]], die Thräne; Hom. nominat. [[δάκρυ]], Iliad. 2, 266 Odyss. 8, 522; accusat. [[δάκρυ]], Iliad. 6, 496 Odyss. 4, 223; dativ. plural. δάκρυσι Iliad. 9, 570 Odyss. 5, 83; elidirt Odyss. 19, 596 ([[εὐνή]]) αἰεὶ δάκρυσ' ἐμοῖσι πεφυρμένη, welche Stelle in der Interpolation Odyss. 17, 103 wiederkehrt. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0519.png Seite 519]] υος, τό, p. = [[δάκρυον]], die Thräne; Hom. nominat. [[δάκρυ]], Iliad. 2, 266 Odyss. 8, 522; accusat. [[δάκρυ]], Iliad. 6, 496 Odyss. 4, 223; dativ. plural. δάκρυσι Iliad. 9, 570 Odyss. 5, 83; elidirt Odyss. 19, 596 ([[εὐνή]]) αἰεὶ δάκρυσ' ἐμοῖσι πεφυρμένη, welche Stelle in der Interpolation Odyss. 17, 103 wiederkehrt. Über δακρυόφι(ν), δάκρυα, [[δάκρυ]] ἀναπρήσας, [[δάκρυ]] ὀμορξάμενος s. unter [[δάκρυον]]. – Folgende: Soph. Tr. 1189; El. 161; Eur. Hel. 166; Thuc. 7, 75. – Auch gen. δάκρεος, plur. δάκρη, Pind. fr. 87. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=(τό) :<br /><b>1</b> larme;<br /><b>2</b> larme <i>ou</i> goutte de résine.<br />'''Étymologie:''' cf. [[δάκρυον]], <i>lat.</i> lacruma, anc. <i>lat.</i> dacruma. | |btext=(τό) :<br /><b>1</b> [[larme]];<br /><b>2</b> [[larme]] <i>ou</i> goutte de résine.<br />'''Étymologie:''' cf. [[δάκρυον]], <i>lat.</i> [[lacruma]], anc. <i>lat.</i> [[dacruma]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 20: | Line 23: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[δάκρυ]] <br /> | |sltr=[[δάκρυ]] <br /><b>1</b> [[tear]] met., [[drop]] (cf. Melanippides, fr. 1. 5.) νεάνιδες αἵ τε [[τᾶς]] χλωρᾶς λιβάνου ξανθὰ δάκρη θυμιᾶτε (δάκρυα [[varia lectio|v.l.]]) fr. 122. 3. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=δακρυος, τό, and τό [[δάκρυον]], δακρυου (from | |txtha=δακρυος, τό, and τό [[δάκρυον]], δακρυου (from Homer down), a [[tear]]: R G; τό [[δάκρυον]] in δάκρυσι in Lamentations 2:11). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και [[δάκρυο]] (AM [[δάκρυ]] και [[δάκρυον]])<br /><b>1.</b> το διαυγές υφάλμυρο [[υγρό]] το οποίο εκκρίνεται από τους δακρυϊκούς αδένες, [[κυρίως]] εξαιτίας κάποιας ισχυρής συγκινήσεως (λύπης, πόνου, χαράς <b>κ.λπ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κάθε]] τι που στάζει, όπως το [[δάκρυ]] («[[δάκρυ]] πεύκινον», «το [[δάκρυ]] του πεύκου»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> πολύ μικρή [[ποσότητα]] υγρού, [[σταγόνα]], [[σταλαγματιά]]<br /><b>2.</b> <b>ως επίθ.</b> [[δάκρυ]]<br />ο [[καθαρός]], ο [[διαυγής]] («[[κρασί]] [[δάκρυ]]»)<br /><b>3.</b> <b>αρχιτ.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>δάκρυα</i> (ή σταγόνες)<br />έξι μικροί κόλουροι κώνοι, που βρίσκονται [[κάτω]] από το δωρικό [[τρίγλυφο]]<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>δάκρυα</i><br />υποτυπώδεις, ατροφικές παραγναθίδες που φτάνουν [[μέχρι]] τον λοβό του αφτιού, ειρωνικά «ιπποτικά δάκρυα»<br /><b>5.</b> «δάκρυα της Παναγίας» — το [[φυτό]] [[ελίχρυσο]] το σικελικό<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «χύνει μαύρο [[δάκρυ]]» — [[είναι]] υπερβολικά [[θλιμμένος]]<br />β) «δεν βγάζει [[δάκρυ]]» — δεν συγκινείται, δεν δακρύζει<br />γ) «έχει τα δάκρυα στην [[τσέπη]]» — για τον ευσυγκίνητο<br />δ) «κροκοδείλια δάκρυα» — ψεύτικα, υποκριτικά κλάματα<br />ε) «δάκρυα της αυγής» — η πρωινή [[δροσιά]]<br /><b>7.</b> <b>παροιμ.</b> α) «τα δάκρυα [[είναι]] [[φωτιά]]» — μεταδίδονται εύκολα απ' τον ένα στον [[άλλο]]<br />β) «βγάνει κι ο [[σκύλος]] δάκρυα» — για όσους συμπονούν υποκριτικά<br /><b>αρχ.</b><br />η [[αφορμή]] τών δακρύων, το [[δάκρυμα]] («Θεύδοτε, κηδεμόνων μέγα [[δάκρυον]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχαία λ. που ανάγεται σε IE <i>dakreu</i>- «[[δάκρυ]]» και απαντά [[επίσης]] σε άλλες γλώσσες ινδοευρωπαϊκές ( | |mltxt=και [[δάκρυο]] (AM [[δάκρυ]] και [[δάκρυον]])<br /><b>1.</b> το διαυγές υφάλμυρο [[υγρό]] το οποίο εκκρίνεται από τους δακρυϊκούς αδένες, [[κυρίως]] εξαιτίας κάποιας ισχυρής συγκινήσεως (λύπης, πόνου, χαράς <b>κ.λπ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κάθε]] τι που στάζει, όπως το [[δάκρυ]] («[[δάκρυ]] πεύκινον», «το [[δάκρυ]] του πεύκου»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> πολύ μικρή [[ποσότητα]] υγρού, [[σταγόνα]], [[σταλαγματιά]]<br /><b>2.</b> <b>ως επίθ.</b> [[δάκρυ]]<br />ο [[καθαρός]], ο [[διαυγής]] («[[κρασί]] [[δάκρυ]]»)<br /><b>3.</b> <b>αρχιτ.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>δάκρυα</i> (ή σταγόνες)<br />έξι μικροί κόλουροι κώνοι, που βρίσκονται [[κάτω]] από το δωρικό [[τρίγλυφο]]<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>δάκρυα</i><br />υποτυπώδεις, ατροφικές παραγναθίδες που φτάνουν [[μέχρι]] τον λοβό του αφτιού, ειρωνικά «ιπποτικά δάκρυα»<br /><b>5.</b> «δάκρυα της Παναγίας» — το [[φυτό]] [[ελίχρυσο]] το σικελικό<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «χύνει μαύρο [[δάκρυ]]» — [[είναι]] υπερβολικά [[θλιμμένος]]<br />β) «δεν βγάζει [[δάκρυ]]» — δεν συγκινείται, δεν δακρύζει<br />γ) «έχει τα δάκρυα στην [[τσέπη]]» — για τον ευσυγκίνητο<br />δ) «κροκοδείλια δάκρυα» — ψεύτικα, υποκριτικά κλάματα<br />ε) «δάκρυα της αυγής» — η πρωινή [[δροσιά]]<br /><b>7.</b> <b>παροιμ.</b> α) «τα δάκρυα [[είναι]] [[φωτιά]]» — μεταδίδονται εύκολα απ' τον ένα στον [[άλλο]]<br />β) «βγάνει κι ο [[σκύλος]] δάκρυα» — για όσους συμπονούν υποκριτικά<br /><b>αρχ.</b><br />η [[αφορμή]] τών δακρύων, το [[δάκρυμα]] («Θεύδοτε, κηδεμόνων μέγα [[δάκρυον]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχαία λ. που ανάγεται σε IE <i>dakreu</i>- «[[δάκρυ]]» και απαντά [[επίσης]] σε άλλες γλώσσες ινδοευρωπαϊκές ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>asru</i>- και <i>aśra</i>-<i>n</i>-, αβεστ. <i>asr</i><i>ū</i>, τύποι [[χωρίς]] αρχικό [[σύμφωνο]], αρμ. <i>artasu</i>-<i>k’</i>, αρχ. άνω γερμανικό <i>trahan</i>, γοτθ. <i>tagr</i>). Τέλος, σχηματίζονται [[σύνθετα]] με α' συνθετικό <i>δακρυο</i>- [[αλλά]] και [[δάκρυ]]- ([[πρβλ]]. [[δακρυοειδής]], [[δακρυγόνος]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[δακρύδιο]], [[δακρυώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δακρυόεις]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[δακρύω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[δακρύζω]], [[δακρυώνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[δακρυακός]], [[δακρυϊκός]], [[δακρυούλι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[δακρυγόνος]], [[δακρυοποιός]], [[δακρυρροή]], [[δακρυχέω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δακρυοπετής]], [[δακρυότιμος]], [[δακρυπλώω]], [[δακρυσίστακτος]], [[δακρυσταγής]], [[δακρυχαρής]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[δακρύρροος]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>δακρυοχυσία</i>, [[δακρυδρυσοπόταμος]], [[δακρυοεξηρημένος]], [[δακρυστάλακτος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[δακρυστάλαχτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[δακρυαγωγός]], <i>δακρυβολώ</i>, <i>δακρύδρεκτος</i>, [[δακρύγελως]], [[δακρυδόχος]], [[δακρυλογώ]], [[δακρυοειδής]], <i>δακρυοκρούσταλλος</i>, [[δακρυόμορφος]], [[δακρυοπότιστος]], [[δακρυόπτωση]], [[δακρυοσταλάζω]], [[δακρυφόρος]]. (Β' συνθετικό) [[άδακρυς]], [[ένδακρυς]], [[περίδακρυς]], [[πολύδακρυς]], [[υπόδακρυς]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αινόδακρυς</i>, [[αιολόδακρυς]], [[ακριτόδακρυς]], [[αναγκόδακρυς]], [[απειρόδακρυς]], <i>αρίδακρυς</i>, [[αρτίδακρυς]], <i>δαρύδακρυς</i>, [[γλυκύδακρυς]], [[επίδακρυς]], [[ετοιμόδακρυς]], [[ιερόδακρυς]], [[ποικιλόδακρυς]], [[ταχύδακρυς]], [[φιλόδακρυς]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext= | |elnltext=δάκρυ, τό traan, meestal plur.; overdr.: πεύκινον δάκρυ traan van een pijnboom (d.w.z. hars) Eur. Med. 1200. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[tear]], [[drop]] (Il., also Peripl. M. Rubr. 30 = [[resin]], cf. s. | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[tear]], [[drop]] (Il., also Peripl. M. Rubr. 30 = [[resin]], cf. s. [[βράθυ]]),<br />Other forms: Dat. pl. [[δάκρυσι]]; [[δάκρυον]] n. (Il., from [[δάκρυα]], Debrunner Mélanges Pedersen 202ff.)<br />Compounds: <b class="b3">παρά- δακρυ</b> plant name (Ps.-Dsc.); many bahuvrihi's in <b class="b3">-δακρυς</b>.<br />Derivatives: Demin. [[δακρύδιον]] as plant name (Ps.-Dsc.); - <b class="b3">δακρυ-όεις</b> [[rich in tears]] (Il.) on which Risch, Museum Helv. 3 (1946) 255; [[δακρυώδης]] [[with tears]] (of wounds, Hp.); denomin. [[δακρύω]] <b class="b2">weep (over)</b> (Il.) with [[δάκρυμα]] [[wept over]] (Orac. ap. Hdt. 7, 169), [[tear]] (A.); hell. <b class="b3">*δάκρυμα</b> to Lat. [[dacruma]], [[lacrima]], s. Leumann Sprache 1, 206.<br />Origin: IE [Indo-European] [179] <b class="b2">*drḱ-h₂ḱru</b> [[eye-bitter]] > [[tear]]<br />Etymology: Old word for [[tear]]. Arm. [[artasu-k]] pl. (< <b class="b2">*draḱu-</b>, s. below), sg. [[artawsr]] (< <b class="b2">*draḱu-r</b>); Germ., e. g. OHG [[zahar]], Goth. [[tagr]] (with grammat. change); Celt., e. g. OBret. [[dacr]], OIr. [[dēr]], < <b class="b2">*daḱr(o</b>)-. - Beside it OHG [[trahan]], < PGm. <b class="b2">*trahnu-</b>, < <b class="b2">*draḱnu-</b>. One started from <b class="b2">*draḱru-</b> with dissimilation. - The eastern languages have no initial consonants: Skt. <b class="b2">áśru-</b>, Av. <b class="b2">asrū-</b>, Balt., e. g. Lith. <b class="b2">ašarà</b>, Toch. A [[ākär]]. "Eine befriedigende Erklärung ist noch nicht gefunden; vielleicht liegt alte Kreuzung mit einem anderen Wort vor." (Frisk) - Kortlandt assumes a compound from <b class="b2">*dr̥ḱ-h₂ḱru</b> [[eye-bitter]], the first element from <b class="b2">*derḱ-</b> [[to see]], the second element being [[bitter]]. Cf. Pinault FS Beekes 1997, 291-233. - Note Hitt. <b class="b2">išḫaḫru-</b> n. [[tears]]. Kortlandt supposes <b class="b2">*skʷ-h₂ḱru</b> (from <b class="b2">*sekʷ-</b> [[see]]). - See W.-Hofmann s. [[lacrima]]; further Sapir Lang. 15, 180ff.. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 50: | Line 50: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''δάκρυ''': (poet. seit Il., auch ''Peripl''. ''M''. ''Rubr''. 30 = [[Harz]], vgl. s. [[βράθυ]]),<br />{dákru}<br />'''Forms''': Dat. pl. δάκρυσι (auch Prosa), [[δάκρυον]] n. (seit Il., aus δάκρυα neugebildet, Debrunner Mélanges Pedersen 202ff.)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Träne]], [[Harz]].<br />'''Composita''' : Kompp. [[παρά]]- δακρυ Pflanzenname (Ps.-Dsk.) und viele Bahuvrihi auf -δακρυς.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Deminutivum [[δακρύδιον]] als Pflanzenname (Ps.-Dsk., Alex. Trall.); — [[δακρυόεις]] [[tränenreich]] (poet. seit Il., vgl. Risch Mus. Helv. 3, 255f.), [[δακρυώδης]] [[tränend]], [[nässend]] (von Wunden, Hp., Thphr. usw.); denominatives Verb [[δακρύω]] ‘(be)weinen’ (seit Il.) mit [[δάκρυμα]] [[was beweint wird]] (Orac. ap. Hdt. 7, 169), [[Träne]] (A., E.); hell. *[[δάκρυμα]] zu lat. ''dacrŭma'', ''lacrĭma'', s. zuletzt Leumann Sprache 1, 206.<br />'''Etymology''' : Altes Wort für [[Träne]], das auch im Armenischen, Germanischen und Keltischen erhalten ist: arm. ''artasu''-''k''‘ pl. (aus *''draḱu''-, vgl. unten), sg. ''artawsr'' (aus *''draḱu''-''r''); germ., z. B. ahd. ''zahar'', nhd. ''Zähre'' (urspr. pl.), got. ''tagr'' (mit grammat. Wechsel); kelt., z. B. abret. ''dacr'', air. ''dēr'', idg. *''daḱr''(''o'')-. — Daneben ahd. ''trahan'', nhd. ''Träne'' aus urg. *''trahnu''-, idg. *''draḱnu''- mit demselben Anlaut wie im Armen.; vielleicht ist von idg. *''draḱru''- auszugehen, woraus durch Dissimilation die verschiedenen Formen entstanden sein könnten. — Ein bis auf den Anlaut zu [[δάκρυ]] usw. stimmendes Wort bieten die östlichen Sprachen: aind. ''áśru''-, aw. ''asrū''-, balt., z. B. lit. ''ašarà'', toch. A ''ākär'', vgl. Porzig Gliederung 185 und 202. Eine befriedigende Erklärung ist noch nicht gefunden; vielleicht liegt alte Kreuzung mit einem anderen Wort vor. Bemerkenswert ist heth. ''išḫaḫru''- n. ‘Tränen(strom), Weinen’, im Auslaut übereinstimmend, aber sonst ganz abweichend; eine Vermutung darüber bei Sturtevant Comp. gr.<sup>1</sup> 143, s. auch Kronasser Vgl. Laut- und Formenlehre des Heth. 87. — Ältere Lit. bei WP. 1, 769, Bq, s. v.; außerdem W.-Hofmann s. ''lacrima'', wo auch allerhand glottogonische Spekulationen besprochen werden; dazu noch Sapir Lang. 15, 180ff. (ebenfalls glottogonisch).<br />'''Page''' 1,344 | |ftr='''δάκρυ''': (poet. seit Il., auch ''Peripl''. ''M''. ''Rubr''. 30 = [[Harz]], vgl. s. [[βράθυ]]),<br />{dákru}<br />'''Forms''': Dat. pl. δάκρυσι (auch Prosa), [[δάκρυον]] n. (seit Il., aus δάκρυα neugebildet, Debrunner Mélanges Pedersen 202ff.)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Träne]], [[Harz]].<br />'''Composita''': Kompp. [[παρά]]- δακρυ Pflanzenname (Ps.-Dsk.) und viele Bahuvrihi auf -δακρυς.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Deminutivum [[δακρύδιον]] als Pflanzenname (Ps.-Dsk., Alex. Trall.); — [[δακρυόεις]] [[tränenreich]] (poet. seit Il., vgl. Risch Mus. Helv. 3, 255f.), [[δακρυώδης]] [[tränend]], [[nässend]] (von Wunden, Hp., Thphr. usw.); denominatives Verb [[δακρύω]] ‘(be)weinen’ (seit Il.) mit [[δάκρυμα]] [[was beweint wird]] (Orac. ap. Hdt. 7, 169), [[Träne]] (A., E.); hell. *[[δάκρυμα]] zu lat. ''dacrŭma'', ''lacrĭma'', s. zuletzt Leumann Sprache 1, 206.<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[Träne]], das auch im Armenischen, Germanischen und Keltischen erhalten ist: arm. ''artasu''-''k''‘ pl. (aus *''draḱu''-, vgl. unten), sg. ''artawsr'' (aus *''draḱu''-''r''); germ., z. B. ahd. ''zahar'', nhd. ''Zähre'' (urspr. pl.), got. ''tagr'' (mit grammat. Wechsel); kelt., z. B. abret. ''dacr'', air. ''dēr'', idg. *''daḱr''(''o'')-. — Daneben ahd. ''trahan'', nhd. ''Träne'' aus urg. *''trahnu''-, idg. *''draḱnu''- mit demselben Anlaut wie im Armen.; vielleicht ist von idg. *''draḱru''- auszugehen, woraus durch Dissimilation die verschiedenen Formen entstanden sein könnten. — Ein bis auf den Anlaut zu [[δάκρυ]] usw. stimmendes Wort bieten die östlichen Sprachen: aind. ''áśru''-, aw. ''asrū''-, balt., z. B. lit. ''ašarà'', toch. A ''ākär'', vgl. Porzig Gliederung 185 und 202. Eine befriedigende Erklärung ist noch nicht gefunden; vielleicht liegt alte Kreuzung mit einem anderen Wort vor. Bemerkenswert ist heth. ''išḫaḫru''- n. ‘Tränen(strom), Weinen’, im Auslaut übereinstimmend, aber sonst ganz abweichend; eine [[Vermutung]] darüber bei Sturtevant Comp. gr.<sup>1</sup> 143, s. auch Kronasser Vgl. Laut- und Formenlehre des Heth. 87. — Ältere Lit. bei WP. 1, 769, Bq, s. v.; außerdem W.-Hofmann s. ''lacrima'', wo auch allerhand glottogonische Spekulationen besprochen werden; dazu noch Sapir Lang. 15, 180ff. (ebenfalls glottogonisch).<br />'''Page''' 1,344 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[distillation from a tree]], [[exudation from trees]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Πιθανόν ἀπό τή ρίζα δακ- τοῦ [[δάκνω]], γιατί τά δάκρυα ἐρεθίζουν.<br><b>Παράγωγα:</b> [[δακρύω]], [[δακρυόεις]], τό [[δάκρυμα]] (=ἀντικείμενο δακρύων), [[δακρύρροος]], [[δακρυτός]], [[ἀξιοδάκρυτος]], [[ἀδάκρυτος]]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[tear]]=== | |||
Afar: ximo; Afrikaans: traan; Ahom: 𑜃𑜪 𑜄𑜡; Aklanon: euha; Albanian: lot; Amharic: ዕምባ, እንባ; Arabic: دَمْع, دَمْعَة; Archi: набхъ; Armenian: արցունք, արտասուք; Aromanian: lacãrmã, lacrimã; Assamese: চকুপানী, চকুলো, লো; Asturian: llárima, llágrima; Avar: магӏу; Azerbaijani: göz yaşı; Bakhtiari: هرس; Bashkir: йәш; Basque: negar, malko; Belarusian: сляза; Bengali: অশ্রু, আঁখিজল; Bhojpuri: आँसू; Bikol Central: luha; Breton: daerenn; Bulgarian: сълза; Burmese: မျက်ရည်; Catalan: llàgrima; Cebuano: luha; Chechen: бӏаьрхи; Chinese Cantonese: [[眼淚]], [[眼泪]]; Dungan: нянлуй; Hokkien: 目屎, 珠淚, 珠泪; Mandarin: [[淚]], [[泪]], [[眼淚]], [[眼泪]]; Wu: 眼泪水; Chukchi: мэрэмэр, мэрэт; Chuvash: куҫ-ҫуль; Cornish: dager; Crimean Tatar: közyaş; Czech: slza; Danish: tåre; Dhivehi: ކަރުނަ; Dutch: [[traan]]; Elfdalian: tår; Esperanto: larmo; Estonian: pisar; Faroese: tár; Fijian: wai ni mata; Finnish: kyynel; French: [[larme]]; Friulian: lagrime; Galician: bágoa, bagulla; Georgian: ცრემლი; German: [[Träne]], [[Zähre]]; Gothic: 𐍄𐌰𐌲𐍂; Greek: [[δάκρυ]]; Ancient Greek: [[δάκρυ]], [[δάκρυον]], [[δάκρυμα]]; Greenlandic: qulleq; Guaraní: tesay; Gujarati: આંસુ, અશ્રુ; Haitian Creole: dlo; Hebrew: דִּמְעָה; Higaonon: luha; Hindi: आँसू; Hittite: 𒅖𒄩𒀪𒊒; Hungarian: könny; Hunzib: ма̇къу; Iban: ai mata; Icelandic: tár; Ido: lakrimo; Indonesian: air mata; Ingrian: kyynel, pisar; Interlingua: lacrima; Iranun: lu; Irish: deoir; Old Irish: dér; Istriot: lagrama; Italian: [[lacrima]]; Japanese: 涙; Javanese: luh, waspa; Kannada: ತುಂಡು; Kazakh: көз жасы, жас; Khmer: ទឹកភ្នែក, អស្សុ; Khvarshi: мукъу; Kikuyu: rĩithori; Korean: 눈물; Middle Korean: 누ᇈ믈, 누ᇇ믈; Kumzari: خَرس; Kurdish Central Kurdish: فرمێسک; Northern Kurdish: hêsir; Kyrgyz: көз жаш, жаш; Lak: макь; Lao: ຍົມ, ຍົມມະນາ, ຊົນລະນາ; Latgalian: osora; Latin Classical: lacrima; Pre-Classical: dacruma; Latvian: asara; Lezgi: нагъв; Lithuanian: ãšara; Low German: Traan; Lun Bawang: abpa mateh; Luxembourgish: Tréin; Macedonian: солза; Malay Jawi: اءير مات; Rumi: air mata; Malayalam: കണ്ണുനീർ, കണ്ണീർ, അശ്രു; Maltese: demgħa; Mansaka: lowa; Maori: roimata, waikamo; Maranao: lo'; Marwari: आंहू; Mazanderani: اسری; Mongolian Cyrillic: нулимс; Nahuatl: ixayotl; Classical: īxāyōtl, īxxāyōtl; Neapolitan: lacrema; Ngazidja Comorian: tsozi; Northern Sami: ganjal; Norwegian: tårer; Bokmål: tåre; Nynorsk: tåra; Occitan: lagrema; Odia: ଅଶ୍ରୁ; Old Church Slavonic Cyrillic: сльза; Old East Slavic: сльза; Old English: tēar; Old Javanese: luh; Old Norse: tár, brúdǫgg, bráregn, skúrir; Oromo: immimamaan; Paiwan: ruseq; Pali: assu; Papiamentu: lágrima; Pashto: اوښکه; Persian: اشک, ارس; Plautdietsch: Tron; Polabian: slåză; Polish: łza; Portuguese: [[lágrima]]; Quechua: wiqi, wigi; Romanian: lacrimă; Romansch: larma; Russian: [[слеза]]; Sabu: ei na mada; Saho: dhiimo; Sanskrit: अश्रु; Sardinian: làcrima, làgrima, làmigra; Scottish Gaelic: deur; Serbo-Croatian Cyrillic: су̏за; Roman: sȕza; Sicilian: làcrima, làgrima, làrima, larma, lasma; Sinhalese: කඳුළු, බපප, අස්සු; Slovak: slza; Slovene: solza; Somali: ilmo; Sorbian Lower Sorbian: łdza; Upper Sorbian: sylza; Southern Altai: јаш, кӧс јажы; Spanish: [[lágrima]]; Swahili: chozi; Swedish: tår; Tae': wai mata; Tagalog: luha or; Tajik: aшк, ашқ, сиришқ; Tamil: கண்ணீர்; Tarifit: ameṭṭa; Tatar: күз яше, яшь; Tausug: luha; Telugu: కన్నీటి బొట్టు; Tetum: luun, luu-been, matan-been; Thai: น้ำตา; Tibetan: མིག་ཆུ; Tigrinya: ንብዓት; Tocharian A: ākär; Tocharian B: akrūna; Tok Pisin: aiwara; Turkish: gözyaşı; Turkmen: gözýaş; Ugaritic: 𐎄𐎎𐎓𐎚; Ukrainian: сльоза; Urdu: آنسو; Uyghur: ياش; Uzbek: koʻz yoshi; Venetan: łàgrema, làgrema; Vietnamese: nước mắt; Waray-Waray: luha; Welsh: deigryn; Yakut: харах уута; Yiddish: טרער; Zhuang: raemxda | |||
}} | }} | ||
