γυνή: Difference between revisions

|Definition=Dor. γυνά, Boeot. βανά (v. sub voce), ἡ, gen. [[γυναικός]], acc. [[γυναῖκα]], voc. [[γύναι]] (<span class="sense"><span class="bld">A</span> γυνή <span class="bibl">Alc.Com.32</span>): dual γυναῐκε <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>61</span>: pl. [[γυναῖκες]], [[γυναικῶν]], etc. (as if from [[γύναιξ]] wh. is only found in Gramm., cf. Hdn.Gr.<span class="bibl">2.643</span>): gen. γυναικείων <span class="bibl">Phoc.3</span> (s. v.l.): Aeol. dat. pl. γυναίκεσσι <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>7.6</span>: Com. acc. γυνήν <span class="bibl">Pherecr.91</span>: pl. nom. γυναί <span class="bibl">Philippid.2</span>, <span class="bibl">Men.484</span>, acc. γυνάς <span class="title">Com.Adesp.</span>1336, cf. <span class="bibl"><span class="title">EM</span>243.24</span>,<span class="title">AB</span>86:—[[woman]], opp.[[man]],<span class="bibl">Il.15.683</span>, etc.: with a second Subst., <b class="b3">γ. ταμίη</b> housekeeper, <span class="bibl">6.390</span>; δέσποινα <span class="bibl">Od.7.347</span>; [[γρηΰς]] (q. v.), [[ἀλετρίς]] (q. v.), δμῳαὶ γυναῖκες <span class="bibl">Il.9.477</span>,al.; Περσίδες γ. <span class="bibl">Hdt.3.3</span>: voc., as a term of respect or affection, [[mistress]], [[lady]], <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>290</span>, <span class="bibl">Theoc.15.12</span>, etc.; <b class="b3">φαντὶ γυναῖκες</b> [[the lasses]] say, <span class="bibl">Id.20.30</span>; <b class="b3">πρὸς γυναικός</b> like [[a woman]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>592</span>: prov., γ. μονωθεῖσ' οὐδέν <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span> 749</span>; <b class="b3">ὅρκους γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω</b> (cf. γράφω ''ΙΙ'') <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>811</span>; γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>293</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[wife]], [[spouse]], <span class="bibl">Il.6.160</span>, <span class="bibl">Od.8.523</span>, <span class="bibl">Hdt.1.34</span>, etc.; γ. καὶ παρθένοι <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.2.25</span>; opp. [[ἑταίρα]], <span class="bibl">Is.3.13</span>; <b class="b3">γ. γνησία</b>, <span class="bibl"><span class="title">PEleph.</span>1.3</span> (iv B. C.); also, [[concubine]], <span class="bibl">Il.24.497</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[mortal woman]], opp.[[goddess]], <span class="bibl">14.315</span>, <span class="bibl">Od.10.228</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[female]], [[mate]] of animals, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1262a22</span> (dub. sens.), <span class="bibl">Xenarch.14</span>, etc.— Not to be taken as Adj. in γυναῖκα θήσατο μαζόν <span class="bibl">Il.24.58</span>. (Cf. Ved. <b class="b2">gnā-</b> (freq. disyll.), Skt. [[janis]].) </span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0511.png Seite 511]] ἡ, das [[Weib]], genit. γυναικός; γυναικί, γυναῖκα, ὦ γύναι, γυναῖκε, γυναικοῖν, γυναῖκες, γυναικῶν, γυναιξί (ν), γυναῖκας; diese Att. Formen sind zugleich die Homerischen, nur daß sich der dual. bei Homer nicht findet. Accus. τὴν γυνήν Pherecr. bei Bekk. A. 1 p. 86, 13 Etymol. m. 243, 24 Epimer. Hom. Cram. An. Ox. 1 p. 102, 11 (Mein. C. G. 2, 1 p. 295), vgl. Eustath. Iliad. 1, 340 p. 113, 30; vocat. ὦ [[γυνή]] Alcaeus comic. in Epimer. Hom. Cramer. An. Ox. 1 p. 102, 13 (Mein. C. G. 2, 2 p. 834); nomin. plur. αἱ γυναί Philippid. ap. Bekk. An. 1 p. 86, 12 (Mein. C. G. 4 p. 467) und Menand. ap. Cram. Epimer. Hom. An. Ox. 1 p. 102, 8 (Mein. C. G. 4 p. 327); accus. τὰς γυνάς poet. in Etymol. m. p. 243, 27. Nomin. γυναίξ oder γύναιξ bei Gramm. Von diesem nomin. ist auch der vocat. γύναι abzuleiten. Entstanden ist γυναίξ aus γυνα-Fιξ, »Weibsbild«, [[εἰκών]], [[ἔοικα]], [[εἴκελος]], [[ἴκελος]]; nach Buttmanns richtiger Bemerkung, Gramm. §. 58. Die einfache Form [[γυνή]] bedeutet die »Hervorbringende«, die »Gebärende«, verwandt [[γόνος]], [[γονή]], Plat. Cratyl. p. 414 a, Wurzel γεν. Die Sicilischen Dorier sagten [[γάνα]] statt [[γυνή]], Gregor. Corinth. Dial. Dor. p. 345. Unzweifelhaft war γαν eine ältere Form der Wurzel γεν, worauf z. B. auch das perf. [[γέγαα]] führt, und das verwandte [[γαῖα]], s. d. W. Die Böoter sagten βάνα oder [[βανά]] statt [[γυνή]], Corinna bei Herodian. Π. Μ. Λ. p. 18, 25 Apollon. Pronom. p. 65 a Bekk. (Bergk L. G. ed. 2 p. 948 no 21), Hesych. βάννα; βανῆκας Böotisch = γυναῖκας, Hesych. Unter Vergleichung des Gothischen quinô nimmt Ahrens Dial. Aeol. p. 172 ΓFανα als gemeinsame Grundform von [[γυνή]] und [[βανά]] an. Danach wäre also wohl ΓFαν die älteste nachweisbare Form der Wurzel; oder vielmehr ΙFΑ; denn daß das Ν secundär sei, beweis't schon [[γέγαα]] und [[γαῖα]]; vgl. [[κτείνω]] κτενί'Ω κτα'Ω, [[τείνω]] τενί'Ω τα'Ω u. s. w. Das Abfallen des Γ in [[βανά]] könnte so wenig befremden wie die Verwandelung des F in Β und das Verschwinden des F in [[γυνή]]. Das υ in [[γυνή]] ist nicht Umlaut des in [[γόνος]], [[γονή]] zum Vorschein kommenden ο, sondern, wie eben auch dies ο, Umlaut des ursprünglichen Vocals der Wurzel, des in [[βανά]], [[γάνα]], [[γέγαα]], [[γαῖα]] erhaltenen α. – Was die Bedeutung von [[γυνή]] anlangt, so bezeichnet dies Wort: – a) das Weib im<b class="b2"> Gegensatze zum Manne</b>, ohne Rücksicht auf das Alter und gleichviel ob sie verheirathet ist oder nicht; z. B. Hom. Iliad. 15, 683 [[πολέες]] τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 17, 435 [[στήλη]], ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός; Odyss. 15, 168 οἱ δ' ἰύζοντες ἕποντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 6, 161 οὐ γάρ πω τοῐον [[εἶδον]] βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' [[οὔτε]] γυναῖκα; 13, 308 [[μηδέ]] τῳ [[ἐκφάσθαι]] μήτ' ἀνδρῶν [[μήτε]] γυναικῶν; Iliad. 24, 698. 708 Odyss. 19, 468. 21, 323; Herodot. 8, 88 οἱ μὲν ἄνδρες γεγόνασί μοι γυναῖκες, αἱδὲ γυναῖκες ἄνδρες. Pleonastisch Hom. θηλύτεραι γυναῖκες, Iliad. 8, 520 Od. 11, 386. 434. 15, 422. 23, 166. 24, 202. Mit Substantiven adjectivisch verbunden: γυνὴ [[ταμίη]] Odyss. 2, 345 Iliad. 6, 390, γυνὴ [[ἀλετρίς]] Odyss. 20, 105, γυνὴ Σικελὴ γρηΰς Odyss. 24, 211, δμωαὶ γυναῖκες Odyss. 7, 103 Iliad. 9, 477. Ohne δμωαί allein γυναῖκες die Mägde Odyss. 19, 497. 2, 108. 17, 319. Ohne Zusatz bezeichnet Odyss. 16, 334 γυναικί die Penelope, welche vs. 332 und 337 mit Nachdruck [[βασίλεια]] genannt wird, wie vs. 335 ihr Haus [[δόμος]] θείου βασιλῆος heißt. – b) das sterbliche Weib im<b class="b2"> Gegensatze zur Göttinn</b>; z. B. Hom. Iliad. 11, 688 γυνὴ ἐικυῖα θεῇσιν, Iliad. 14, 315 οὐ γάρ πώ [[ποτέ]] μ' ὧδε θεᾶς [[ἔρος]] οὐδὲ γυναικὸς θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι περιπροχυθεὶς ἐδάμασσεν; 16, 176 γυνὴ θεῷ εὐνηθεῖσα; Odyss. 10, 228 [[ἔνδον]] γάρ τις ἐποιχομένη ἱστὸν καλὸν ἀοιδιάει ἢ θεὸς ἠὲ [[γυνή]]. Ausdrücklich [[θνητός]] hinzugefügt Odyss. 11, 244 θεὸν θνητήν τε γυναῖκα; Iliad. 20, 305 ὃν [[Κρονίδης]] περὶ πάντων [[φίλατο]] παίδων, οἳ [[ἕθεν]] ἐξεγένοντο γυναικῶν τε θνητάων. – c) die [[verheirathete Frar die Ehefrau]]; Odyss. 6, 184 οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ [[ἄρειον]], ἢ ὅθ' ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ [[γυνή]]; 11, 444 ἀλλ' οὐ σοί γ', Ὀδυσεῦ, [[φόνος]] ἔσσεται ἔκ γε γυναικός· [[λίην]] γὰρ [[πινυτή]] τε, καὶ εὖ φρεσὶ μήδεα οἶδεν, [[κούρη]] 'Ικαρίοιο [[περίφρων]] [[Πηνελόπεια]]; 1, 433; 19, 165 ὦ γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος ; Iliad. 6, 160 γυνὴ Προίτου; vs. 460 Ἕκτορος ἥδε [[γυνή]]; Odyss. 8, 523 ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα; γυνὴ [[δέσποινα]] Odyss. 7, 347; γυνὴ [[μήτηρ]] Theocrit. 27, 64; Odyss. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, γῆμαι und θέσθαι γυναῖκα stehn παραλλήλως; 15, 241 [[ἔνθα]] δ' ἔγημε γυναῖκα καὶ ὑψερεφὲς θέτο [[δῶμα]]; 14, 211 ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνθρώπων, ich heirathete eine Frau aus einer reichen Familie; 15, 237 κασιγνήτῳ δὲ γυναῖκα ἠγάγετο πρὸς δώματα; Iliad. 9, 394 [[Πηλεύς]] θήν μοι [[ἔπειτα]] γυναῖκά γε μάσσεται [[αὐτός]], var. lect. γαμέσσεται; Odyss. 9, 199 οὕνεκά μιν σὺν παιδὶ περισχόμεθ' ἠδὲ γυναικὶ ἁζόμενοι; iliad. 8, 57 μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσθαι, χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν; 4, 162 σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν; Odyss. 13, 44 [[ὑμεῖς]] δ' [[αὖθι]] μένοντες ἐυφραίνοιτε γυναῖκας κουριδίας καὶ τέκνα; Iliad. 10, 422 Odyss. 12, 42; γύναι Anrede des Ehemannes an seine Frau Odyss. 4, 148. 266. 8, 424, feierlicher ὦ γύναι 18, 259. Gegensatz [[ἑταίρα]] Isae. 3, 13; daselbst 14 γαμετὰς γυναῖκας und αἱ γαμεταὶ γυναῖκες; – γυναῖκες [[Kebsweiber]], Beischläferinnen, im Gegensatz zur Ehefrau, Iliad. 24, 497; – <b class="b2">Gegensatz παρθέ νος</b> Xen. An. 3, 2, 25 Theocr. 27, 63; γυναῖκας καὶ κόρας Xen. An. 4, 5, 9, vgl. Theocrit. 27, 64. – Auch von Thieren, Weibchen, Arist. Pol. 2, 3; Ath. XIII, 559 a. – Eigenthümlich γυναῖκά τε θήσατο μαζόν Il. 24, 58, wo μαζόν als nähere Bestimmung zu γυναῖκα gesetzt ist; Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ γυναικὸς μαζόν. Ὁμηρικὸν δὲ τὸ [[ἔθος]]· »ἃς τὴν μὲν πρύμνην ἄμφεπε (Iliad. 16, 124)«; vgl. Friedlaend. Aristonic. (Schematol.) p. 20.

|dgtxt=(γῠνή) γυναικός, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. γυνά Pi.<i>P</i>.11.22; beoc. [[βανά]] Corinn.11(a).2; panf. γουνά <i>IPamph</i>.75.1, 78.5, 151.5 (todas II a.C.); sicil. [[γάνα]] Greg.Cor.p.345<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [sg. falso nom. [[γύναιξ]] Hdn.Gr.2.643, Elias <i>in Cat</i>.211.31, Eust.113.36 (voc. según Hsch. ac. según Trypho <i>Fr</i>.11.3); gen. γυνῆς <i>Denkmäler</i> 296 (Isauria); dat. γυνακί <i>TAM</i> 3.422.3 (Termeso II a.C.), graf. γυνεκί <i>IB</i> 20.3 (imper.); ac. γυνήν Pherecr.96, cret. γιναῖκα <i>ICr</i>.4.1.1 (Gortina VII/VI a.C.), γυναῖκαν <i>PMag</i>.11a.11, <i>JRCil</i>.2.121.2 (Isauria); voc. [[γυνή]] Alc.Com.32; plu. nom. γυναί Philippid.2, Men.<i>Fr</i>.937, γυνᾶκες <i>Sokolowski</i> 3.113.4 (Tasos V a.C.); eol. dat. γυναίκεσσιν Sapph.96.6; ac. γυνάς Pherecr.206, <i>Com.Adesp</i>.1336, eol. βανῆκας Hsch.; du. nom. γυναῖκε S.<i>Ant</i>.61]<br /><b class="num">I</b> op. [[ἀνήρ]]<br /><b class="num">1</b> [[mujer]]<br /><b class="num">a)</b> en gener., op. ‘varón’ explícitamente πολέες τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες <i>Il</i>.15.683, cf. Alcm. en <i>POxy</i>.3213.6, Hes.<i>Op</i>.586, Emp.B 112.8, E.<i>Andr</i>.672, <i>El</i>.537, Plb.4.21.3, Orib.4.8.4, χάριν ἔχειν τῇ τύχῃ ... ὅτι ἀνὴρ καὶ οὐ γ. (ἐγενόμην) Hermipp.Hist.11, [[ἄλλος]] γυναικὸς κόσμος, [[ἄλλος]] ἀρρένων <i>Com.Adesp</i>.1294, [[διά]] τοι τοῦτο καὶ τοὺς αὐτοὺς νόμους καὶ ἀνδράσι προσφέρει ὁ θεὸς καὶ γυναιξί Thdt.<i>Affect</i>.5.57, cf. Didym.M.39.989A, Isid.Pel.<i>Ep</i>.M.78.276D, Procop.Gaz.M.87.172A, ἡ γ. la mujer esp. de la primera mujer en la tradición judeo-cristiana</i>, Origenes <i>Hom</i>.20.3 <i>in Ier</i>.<br /><b class="num">•</b>junto a παῖς: οὐκ [[ἀλέγω]], ὡς εἴ με γ. βάλοι ἢ πάϊς [[ἄφρων]] <i>Il</i>.11.389;<br /><b class="num">b)</b> como perteneciente a colectivos, op. implícitamente a lo masculino δῖα γυναικῶν divina entre las mujeres</i> epít. de Helena <i>Il</i>.3.423, βαθυζώνους τε γυναῖκας y a mujeres de ajustada cintura</i>, <i>Il</i>.9.594, cf. 366, 24.698, γυναικῶν [[εἶδος]] ἀρίστη de Peribea <i>Od</i>.7.57, γυναικῶν φῦλον Hes.<i>Sc</i>.4, cf. Semon.8.96, τὸ τῶν γυναικῶν γένος Plb.31.26.10, κορυβαντιῶσαι γυναῖκες mujeres coribantes</i> Plb.12.12b.2<br /><b class="num">•</b>μοναστήριον γυναικῶν monasterio de monjas</i> Pall.<i>H.Laus</i>.33.1;<br /><b class="num">c)</b> muy frec. como objeto de tópicos y prov. ἄνδρεσσι κακὸν θνητοῖσι γυναῖκας Ζεὺς ... θῆκε Hes.<i>Th</i>.600, cf. E.<i>Hipp</i>.627, γ. πολλὰ ἀνδρὸς ὀξυτέρη πρὸς κακοφραδμοσύνην Democr.B 273, cf. E.<i>Andr</i>.911, Lyd.<i>Mag</i>.1.21, χωρὶς γυναικὸς θεὸς ἐποίησεν νόον τὰ πρῶτα Semon.8.1, cf. 8.<i>passim</i>, γ. μὴ ἀσκείτω λόγον Democr.B 110, κόσμος ὀλιγομυθίη γυναικί Democr.B 274, cf. S.<i>Ai</i>.293, E.<i>Heracl</i>.476, ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ muy propio es de mujer dejar que vuele el corazón</i> A.<i>A</i>.592, γ. μονωθεῖσ' οὐδέν A.<i>Supp</i>.749, cf. E.<i>Or</i>.309, ὅρκους ἐγὼ γυναικὸς εἰς ὕδωρ [[γράφω]] ref. a lo que es de poco fiar, S.<i>Fr</i>.811, ἂν μὴ μανιῶν ἢ [[γήρως]] ἢ φαρμάκων ἢ νόσου [[ἕνεκα]] ἢ γυναικὶ πειθόμενος como salvedad en la aplicación de una ley, Sol.<i>Lg</i>.49a, cf. 49b, Semon.7, ὑπὸ γυναικὸς ἄρχεσθαι ὕβρις εἴη ἂν ἀνδρὶ ἐσχάτη Democr.B 111, cf. E.<i>Andr</i>.364, ζήτει γυναῖκα σύμμαχον τῶν πραγμάτων Men.<i>Mon</i>.271, γ. στρατηγεῖ καὶ γ. στρατεύεται aplicado a los cobardes <i>Com.Adesp</i>.552, cf. Diogenian.4.1, o a lo que no es natural, Greg.Cypr.2.7, ταμιεῖον ἀρετῆς ἐστι γενναία γ. Anaxandr.71, οὐκ ἐπιτρέπομεν οὖν γυναῖκας διδάσκειν ἐν Ἐκκλησίᾳ, ἀλλὰ μόνον ... τῶν διδασκάλων ἐπακούειν <i>Const.App</i>.3.6.1, cf. 3.9.1, Nil.M.79.249D.<br /><b class="num">2</b> op. ‘macho’ [[mujer como insulto aplicado a un hombre, sinón. de cobarde]] γυναικὸς ἄρ' ἀντὶ τέτυξο pues en mujer te has convertido</i> dice Héctor a Diomedes <i>Il</i>.8.163, γυναῖκάς σφεας ἀπεκάλεον Hdt.9.20, cf. 9.107.<br /><b class="num">3</b> [[mujer]] como procreadora, en una interpretación etim. del n. «γυνὴ» δὲ [[γονή]] μοι φαίνεται βούλεσθαι εἶναι Pl.<i>Cra</i>.414a, cf. Democr.B 122a, Hsch.ι 580.<br /><b class="num">4</b> voc. γύναι ¡mujer!</i> como término cariñoso dirigido a la esposa <i>Il</i>.6.441, a una amiga, Theoc.15.12, a la madre <i>Eu.Io</i>.2.4<br /><b class="num">•</b>como fórmula protocolaria de distanciamiento [[señora]] κρεῖσσον δέ μοι νῦν πρός σ' ἀπεχθέσθαι, γύναι en cuanto a mí, prefiero de momento resultarte odioso, señora</i> dice Creonte a Medea, E.<i>Med</i>.290.<br /><b class="num">II</b> rel. c. su estado civil o social<br /><b class="num">1</b> op. [[ἀνήρ]] ‘marido’ [[esposa]]<br /><b class="num">a)</b> de mujeres concr., c. gen. γ. Προίτου <i>Il</i>.6.160, Ἕκτορος ἥδε γ. <i>Il</i>.6.460, ἐν Ἀργείοισιν ἤκουες τάδε· ὁ τῆς γυναικός, οὐχὶ τἀνδρὸς ἡ γ. entre los argivos se oía hablar de ti como el (marido) de la mujer, no (se hablaba) de la esposa del hombre Electra se dirige a Egisto</i>, E.<i>El</i>.931, ὁ Κανδαύλης ἠράσθη τῆς ἑωυτοῦ γυναικός Hdt.1.8, γ. πατρός LXX <i>Le</i>.18.8, ἡ γ. τοῦ ἡγεμόνος <i>BGU</i> 1079.30, cf. Plb.4.51.4, Arr.<i>Epict</i>.2.22.32, D.C.11.13, 14, 29.1, Lyd.<i>Mag</i>.1.33, δείξω σοι τὴν νύμφην τὴν γυναῖκα τοῦ Ἀρνίου metáf. de la nueva Jerusalén en sus nupcias con el Cordero <i>Apoc</i>.21.9<br /><b class="num">•</b>c. otras precisiones contextuales ἐκ χώρης ὅθι ᾗ ὀάριζε γυναικί <i>Il</i>.6.516, γ. ... φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα <i>Od</i>.8.523, cf. 19.210, μήτηρ καὶ γ. ref. Yocasta, S.<i>Ant</i>.53, ἀδελφὴ καὶ [[γυνή]] ref. Isis <i>Hymn.Is</i>.5 (Ios), ref. Berenice <i>ICr</i>.3.4.4.10 (Itanos III a.C.), <i>IPh</i>.2.6, 4;<br /><b class="num">b)</b> en cont. más gener. y frases hechas τί γὰρ ἥδιον ἀνθρώπῳ γυναικὸς καταθυμίας; ¿qué hay más dulce para un hombre que una esposa idónea?</i> Antipho Soph.B 49, μισεῖται γὰρ [[ἀνόσιος]] γ. E.<i>El</i>.645, οὐχ ἡ αὐτὴ σωφροσύνη γυναικὸς καὶ ἀνδρός en el ámbito doméstico, Arist.<i>Pol</i>.1260^a21, cf. 28, Plb.1.72.5, Plu.2.823b, Luc.<i>Demon</i>.9<br /><b class="num">•</b>en otras oposiciones y relaciones, junto a τέκνον: γυναικὸς ἄρχει (ὁ [[ἀνήρ]]) ... πολιτικῶς, τέκνων δὲ βασιλικῶς Arist.<i>Pol</i>.1259^b1;<br /><b class="num">c)</b> distintas expresiones ref. al hecho de contraer matrimonio γυναῖκα ... γαμεῖσθαι ser tomada en matrimonio la mujer</i> Hes.<i>Op</i>.698<br /><b class="num">•</b>γαμεῖν γυναῖκα [[casarse el hombre]] ἔγημε γυναῖκα καὶ ... θέτο [[δῶμα]] <i>Od</i>.15.241, cf. 21.72, Hdt.4.154<br /><b class="num">•</b>γυναῖκα λαμβάνειν [[tomar esposa]], [[casarse]] el hombre, Theodect.13, Men.<i>Epit</i>.571, <i>Eu.Matt</i>.1.20, 24, 13.33, ἄγεσθαι γυναῖκα llevar esposa a casa</i>, <i>Od</i>.14.211, Hes.<i>Op</i>.695, ἄγεσθαι τῷ παιδὶ γυναῖκα dar esposa al hijo</i> Hdt.1.34<br /><b class="num">•</b>frec. γαμετὴ γ. [[mujer casada]] Lys.1.31, cf. Pl.<i>Lg</i>.841d, X.<i>Oec</i>.3.10, Men.<i>Epit</i>.634, <i>Pc</i>.487, <i>Sel.Pap</i>.3.14 (I a.C.), <i>PTeb</i>.104.16 (I a.C.), Arr.<i>Epict</i>.2.22.33, αἱ ἠνδρωμέναι γυναῖκες las mujeres casadas</i> Hp.<i>Virg</i>.1, ἡ ὁμόζυγος γ. la cónyuge</i> Lyd.<i>Mag</i>.3.69;<br /><b class="num">d)</b> op. ἑταῖρα y παλλακή [[esposa legítima]] ἑταῖρα ἦν τῷ βουλομένῳ καὶ οὐ γ. τοῦ ἡμετέρου θείου Is.3.13, cf. Lys.1.31, D.59.122, aunque κουρίδιαι γυναῖκες Hdt.1.135, 5.18, γ. γνησία <i>PEleph</i>.1.3 (IV a.C.);<br /><b class="num">e)</b> [[viuda]] ἀποδοῦναι τῇ γυναικὶ τὴν φερνήν devolver la dote a la viuda</i> Plb.18.35.6, cf. 31.22.4, <i>PBerl.Borkowski</i> 7.24, 8.6 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> según cont. y su distinta rel. c. el hombre [[esclava]] πατρὸς ἐμοῖο γυνὴ Φοίνισσ' ἐνὶ οἴκῳ <i>Od</i>.15.417<br /><b class="num">•</b>plu. [[concubinas]] τοὺς δ' ἄλλους μοι ἔτικτον ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκες <i>Il</i>.24.497, como pertenencia del hombre junto a βοῦς y a [[ἀροτήρ]]: γυναῖκα ... κτητήν, οὐ γαμητήν una mujer esclava, no una esposa</i> Hes.<i>Op</i>.406, γυναῖκες εἰλίποδες perífr. por heteras</i> Eup.174, γυναῖκες πρὸς ἑταιρισμόν soldaderas</i>, <i>IPDésert</i> 67.16 (I d.C.).<br /><b class="num">III</b> op. παρθένος<br /><b class="num">1</b> [[mujer adulta]] θηλύτεραι γυναῖκες fórmula ép. pleonástica, prob. c. el sent. originario de mujeres en su plenitud</i> prob. que ha sido madre, verdaderas hembras</i>, <i>Il</i>.8.520, <i>Od</i>.15.422, 24.202, Hes.<i>Th</i>.590, <i>Sc</i>.10, <i>Fr</i>.30.34, ἀντὶ παρθένου [[γυνή]] S.<i>Tr</i>.148, Περσῶν καλαὶ καὶ μεγάλαι γυναῖκες καὶ παρθένοι X.<i>An</i>.3.2.25, cf. Hp.<i>Aër</i>.17, <i>Epid</i>.1.19, <i>Mul</i>.1.2, Plb.10.19.3, παρθένος [[ἔνθα]] βέβηκα, γ. δ' εἰς οἶκον [[ἀφέρπω]] Theoc.27.65, γυναῖκες καὶ κόραι X.<i>An</i>.4.5.9, ἐγένετο ἂν γ. Χλόη ῥαδίως, εἰ μὴ Δάφνιν ἐτάραξε τὸ [[αἷμα]] Longus 3.24.3, cf. 19.2.<br /><b class="num">2</b> [[mujer prometida]] τὴν ... τοῦ βασιλέως θυγατέρα, παρθένον οὖσαν, γυναῖκα τῷ βασιλεῖ κατωνομασμένην Plb.5.43.1.<br /><b class="num">IV</b> op. θεά [[mujer mortal]] θεᾶς ἔρος οὐδὲ γυναικός <i>Il</i>.14.315, ἢ θεὸς ἠὲ γ. <i>Od</i>.10.228, γ. θεῷ εὐνηθεῖσα <i>Il</i>.16.176, Ἕκτωρ μὲν θνητός τε γυναῖκά τε θήσατο μαζόν op. Aquiles, hijo de diosa <i>Il</i>.24.58, de la primera mujer ὀνόμηνε δὲ τήνδε γυναῖκα Πανδώρην Hes.<i>Op</i>.80, cf. Paus.1.24.7<br /><b class="num">•</b>Γυναικῶν Κατάλογος tít. del poema de Hesíodo conocido tb. como Ἠοῖαι D.Chr.2.14, Men.Rh.402.<br /><b class="num">V</b> de anim. [[hembra]] εἰσὶ δέ τινες καὶ γυναῖκες καὶ τῶν ἄλλων ζῴων Arist.<i>Pol</i>.1262^a22, εἶτ' εἰσὶν οἱ τέττιγες οὐκ εὐδαίμονες, ὧν ταῖς γυναιξὶν οὐδ' ὁτιοῦν φωνῆς [[ἔνι]]; así que, ¿no son felices las cigarras, cuyas hembras no tienen voz?</i> Xenarch.14<br /><b class="num">•</b>de caballos [[yegua]] Luc.<i>Asin</i>.28.<br /><b class="num">VI</b> gramaticalizado, casi como marca de fem., sin trad. δμῳαὶ γυναῖκες esclavas</i>, <i>Il</i>.9.477, γ. οἰκουρός Hp.<i>Epid</i>.6.8.32, δούλη γ. E.<i>Andr</i>.90, γ. θῆσσα Ant.Lib.25.3, γ. [[δέσποινα]] esposa y señora</i>, <i>Od</i>.7.347, χῆραι γυναῖκες viudas</i>, <i>Il</i>.2.289, Plb.10.26.3, <i>Eu.Luc</i>.4.26, γ. νέα muchacha</i> Thgn.457, E.<i>Alc</i>.1049, γυναῖκες ἱέρειαι sacerdotisas</i> Hdt.2.54, cf. 2.56, αἱ Περσίδες γυναῖκες las persas</i> Hdt.3.3, γ. θυραῖος extranjera</i> E.<i>Alc</i>.805, ἑταίρη γ. hetera</i> Hdt.2.134, γ. παλλακή concubina</i> D.S.2.10, γυναῖκες βασίλισσαι reinas</i> D.C.76.1.2, γ. παρθένος doncella</i> Hes.<i>Th</i>.513, γ. [[γραῦς]] anciana</i> E.<i>Tr</i>.490, Ar.<i>Th</i>.345, cf. D.19.283, γ. πρεσβῦτις Herm.<i>Vis</i>.1.2.2, γ. ταμίη despensera</i>, <i>Il</i>.6.390, γ. [[ἀλετρίς]] molinera</i>, <i>Od</i>.20.105<br /><b class="num">•</b>acompañando a un n. prop. ἡ γ. Τεύτα Teuta</i> reina iliria, Plb.2.4.7.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>g^u̯enH^i̯</i>1 en grado ø/P como beoc. βάνᾱ ai. <i>gnā</i>, av. <i>gənā</i>, que c. otros grados vocálicos ha dado gót. <i>qinō</i> < *<i>g^u̯enōn</i>, aesl. <i>žena</i>.

|astxt=[[γυνή]], -αικός, ἡ, [in LXX for אִשָּׁה;] <br /><b class="num">1.</b>a [[woman]], married or [[unmarried]]: Mt 11:11 14:21, al.; [[ὕπανδρος]] γ., Ro 7:2; γ. [[χήρα]], Lk 4:26; in vocat., [[γύναι]] implies [[neither]] [[reproof]] [[nor]] [[severity]], [[but]] is used freq. as a [[term]] of [[respect]] and endearment, Mt 15:28, Jo 2:4, 4:21 19:26. <br /><b class="num">2.</b>a [[wife]]: Mt 1:20, I Co 7:3, 4 al.; γ. ἀπολύειν, Mk 10:2, al.; γ. ἔχειν Mk 6:18; γ. [[λαβεῖν]], Mk 12:19; γ. γαμεῖν, Lk 14:20. <br /><b class="num">3.</b>a deaconess, I Ti 3:11 (CGT, in l.).

|elnltext=γυνή γυναικός, ἡ, Dor. γυνά; vocat. γύναι; dual. γυναῖκε; Aeol. plur. γύναικες γυναίκων γυναίκεσσι van mensen vrouw ( bijv. tegenover man, echtgenoot, godin); met ander subst.. δμῳαὶ γυναῖκες slavinnen Il. 9.477. van dieren wijfje.

|etymtx=γυναικός<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[wife]], [[woman]] (Il.),<br />Other forms: Boeot. [[βανά]] (Corinn.), pl. <b class="b3">βανῆκας γυναῖκας</b> H.; Cypr. <b class="b3">*βονα</b> does not exist (Masson, Inscr, chypr. 1961, 298). Voc. [[γύναι]] from <b class="b3">*γυναικ</b>, see Schwyzer 582f. The stem <b class="b3">γυν-αικ-</b> prob. from adj. <b class="b2">*gʷneh₂-iko-</b> (Szemerényi, AION 2 (1960) 13-30; against Lejeune, Rev. ét. anc. 63 (1961) 435).<br />Dialectal forms: Myc. [[kunaja]] \/[[gunai-a]]\/.<br />Compounds: On the forms of [[γυνή]] as second member <b class="b3">ἄ- ἀνδρό- κατά- μισό- φιλόγυνος</b>, <b class="b3">ἀ- ἡμι- καλλι- ὀρσι- φιλογύναιξ</b>, [[ἀγύναικος]], <b class="b3">ἀ- ἡμι- κακο- κατα- μισο- πολυ- φιλογύναιος</b>, <b class="b3">ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- φιλογύνης</b> Sommer Nominalkomp. 62f. Exceptional <b class="b3">γύν-ανδρος</b> [[hermaphrodite]], and <b class="b3">γυναι-μανής</b> (Il.). Survey DELG.<br />Derivatives: Diminut. [[γυναικάριον]] (Diokl. Com.), [[γυναίκιον]] (Longos), <b class="b3">γυναικίσκιον παιδίσκιον</b> H. - [[γυναικίας]] m. [[womanish man]] (Eup.; as [[νεανίας]]); [[γυναικωνῖτις]] [[womens room]] (Lys.; s. Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 110), rare [[γυναικών]] (X., as [[ἀνδρών]]). - Adj. [[γυναικήϊος]], <b class="b3">-εῖος</b> (Od.; as [[ἀνδρήϊος]], <b class="b3">-εῖος</b>), [[γυναικικός]] (Arist.; as [[ἀνδρικός]]), [[γυναικώδης]] (Plb.: [[ἀνδρώδης]]), [[γυναικηρός]] (Diokl. Com.; after [[πονηρός]] etc.). - Denom. [[γυναικίζω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[behave like a woman]] (Ion.-Att.) with [[γυναίκισις]] (Ar.) and [[γυναικισμός]] (Plb.); [[γυναικόομαι]], <b class="b3">-όω</b> [[be]], [[make womanish]] (Hp.). - Not from <b class="b3">γυναικ- γύννις</b>, <b class="b3">-ιδος</b> [[womanish man]] and [[γύναιος]] (cf. [[δείλαιος]]), [[γύναιον]] [[woman]].<br />Origin: IE [Indo-European] [473] <b class="b2">*gʷen-h₂</b> [[woman]]<br />Etymology: Old word for [[woman]], [[wife]]. Exact agreement in Skt. (Ved.) <b class="b2">gnā́</b> [[woman]], [[goddess]] (often disyll.), Av. [[gǝnā]] [[woman]]. With <b class="b3">γυναι-</b> agrees Arm. <b class="b2">kanay-</b> in plural [[kanay-k]] (nom.) etc.; a <b class="b3">-κ-</b> also in Messap. [[gunakhai]] [[γυναικί]] (?), and NPhr. [[knaikan]], [[knaiko]]. - Labiovelar also in Goth. [[qino]] (<b class="b2">n-</b>stem), OIr. [[ben]] (<b class="b2">ā-</b>stem) [[woman]], both < <b class="b2">*guen-</b>. The full grade, in Greek replaced by the zero grade, seen in Arm. [[kin]], OPr. [[genna]], OCS [[žena]], Skt. <b class="b2">jáni-</b>, Toch. A <b class="b2">śäṃ</b> B <b class="b2">śana</b>, OIr. [[ben]]. Zero grade in OIr. <b class="b2">ban-</b> (in comp.), gen. sg. [[mnā]] (< <b class="b2">*bnā-s</b>). Lengthened grade in Goth. [[qens]] (<b class="b2">i-</b>stem) [[woman]]. Original paradigm proterodynmic <b class="b2">h₂-</b>stem [[gʷen-h₂]](seen in Skt. <b class="b2">jáni-</b>), gen. <b class="b2">*gʷn-eh₂-s</b>. - On [[μνάομαι]] [[woo for ones bride]] s.s.v.. - Full grade in [[βενέω]], variant of [[βινέω]] acc. to De Lamberterie, RPh 65 (1991) 149-160?

|ftr='''γυνή''': γυναικός<br />{gunḗ}<br />'''Forms''': böot. [[βανά]] (Korinn.), Pl. βανῆκας· γυναῖκας H.; unsicher kypr. βονά (Kretschmer Glotta 5, 266, Schwyzer 275).<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Weib]], [[Frau]] (seit Il.),<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen und Komposita, fast alle von dem Stamm γυναικ(ο)- ausgehend und denen von [[ἀνήρ]] (ἀνδρο-) parallellaufend. Ausnahmen bilden nur [[γύννις]], -ιδος m. [[weibischer Mann]] (A., Ael. u. a.) mit hypokoristischer Gemination und Stammbildung und [[γύναιος]] in γύναια δῶρα (Od.), danach φυὴ γυναίη (Mosch. 2, 45); [[γύναιον]] n. [[Frau]] (att., zärtlich und verächtlich, spät auch = [[γυνή]]), vgl. [[δείλαιος]], [[μάταιος]]; nicht mit Schwyzer 583 vom Vokativ [[γύναι]]); ägäisch ''ku''-''na''-''ja''?; außerdem [[γυναιμανής]] (Γ 39 usw.) = γυναικομ. (Chrysipp. ''Stoik''., Ph. usw.) nach παλαι-, ἰθαι- usw. — Vereinzelt belegte Deminutiva: [[γυναικάριον]] (Diokl. Kom., Epikt. u. a.), [[γυναίκιον]] (Longos), [[γυναικίσκιον]]· παιδίσκιον H. — [[γυναικίας]] m. [[weibischer Mann]] (Eup. u. a.; wie [[νεανίας]]); [[γυναικωνῖτις]] [[Frauengemach]] (Lys., Men. usw.; vgl. Redard Les noms grecs en -της 110), selten [[γυναικών]] (X., wie [[ἀνδρών]]). — Adjektiva: [[γυναικήϊος]], -εῖος (seit Od.; wie [[ἀνδρήϊος]], -εῖος), [[γυναικικός]] (Arist. u. a.; wie [[ἀνδρικός]] rein gattungsbezeichnend), [[γυναικώδης]] (Plb. usw.: [[ἀνδρώδης]]), [[γυναικηρός]] (Diokl. Kom., Phryn.; nach [[πονηρός]] usw.). — Denominative Verba: [[γυναικίζω]], -ομαι [[sich weibisch benehmen]] (ion. att.) mit [[γυναίκισις]] (Ar., Lib.) und [[γυναικισμός]] (Plb. u. a.); [[γυναικόομαι]], -όω ‘weibisch sein bzw. machen’ (Hp., Ph.). — Über die Stammbildung von [[γυνή]] als Hinterglied (ἄ- ἀνδρό- [[κατά]]- μισό- [[φιλόγυνος]], ἀ- [[ἡμι-]] [[καλλι-]] ὀρσι- [[φιλογύναιξ]], ἀγύναικος, ἀ- [[ἡμι-]] κακο- κατα- μισο- πολυ- [[φιλογύναιος]], ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- [[φιλογύνης]]) Sommer Nominalkomp. 62f.; zu den Einzelheiten der Flexion Schwyzer 582f.<br />'''Etymology''' : Altes Wort für [[Weib]], [[Frau]], in der Mehrzahl der idg. Sprachen erhalten. Griech. [[γυνή]], [[βανά]], beide mit (verschieden gefärbten) Reduktionsvokalen, haben ein genaues Gegenstück in aind. (ved.) ''gnā́'' [[unirdische Frau]], [[Göttin]] (oft zweisilbig gelesen), aw. ''gənā'' [[Frau]]. Zum unerklärten Stamm γυναι- stimmt arm. ''kanay''- in den Pluralformen ''kanay''-''k''‘ (Nom.), ''kanay''-''s'' (Akk.); das -κ- hat man in messap. ''gunakhai'' [[γυναικί]] (?), ebenso in altphryg. ''bonok'' (griech. LW?) wiederfinden wollen (Lit. bei Schwyzer 583 m. A. 4). — Der labiovelare Anlaut, der schon aus dem Wechsel γ- und β- zu erschließen ist, wird u. a. bestätigt von got. ''qino'' (''n''-St.), air. ''ben'' (''ā''-St.) [[Frau]], beide aus idg. *''g^u̯en''-. Die Hochstufe, die im Griech. zugunsten der durchgeführten Schwachstufe eliminiert wurde, erscheint noch u. a. in arm. ''kin'', apr. ''genna'', aksl. ''žena'', aind. ''jáni''-, toch. A ''śäṃ''. Dagegen Schwach- bzw. Schwundstufe in air. ''ban''- (in Komp.), Gen. sg. ''mnā'' (aus *''bnā''-''s''). Außerdem Dehnstufe, z. B. got. ''qens'' (''i''-Stamm) [[Frau]]. Weitere Formen bei WP. 1, 681f., Pok. 473f. m. Lit.; s. auch Vieillefond Mélanges Saunier (s. REGr. 57, 267). Wie das ursprüngliche Paradigma lautete, läßt sich nicht mehr feststellen, da überall Ausgleichungen stattgefunden haben. — Nicht hierher [[μνάομαι]] [[freien]], sondern zu [[μέμνημαι]], [[μιμνήσκω]]; s. Benveniste Sprachgesch. u. Wortbed. 13ff.<br />'''Page''' 1,334-335