ἐφέλκω: Difference between revisions

|mltxt=(Α [[ἐφέλκω]], ιων. τ. ἐπέλκω)<br />[[σύρω]], [[τραβώ]] [[προς]] το [[μέρος]] μου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[σύρω]], [[τραβώ]] [[κάτι]] [[πίσω]] από κάποιον<br /><b>2.</b> [[οδηγώ]] σέρνοντας («ἐκ τοῡ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> (για [[πλοίο]]) [[ρυμουλκώ]] («ναῡς ὥς ἐφέλξω», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> (για άρρωστα ζώα ή ανθρώπους) [[σέρνω]] τα πόδια (α. «τὰ ὀπίσθια σκέλη ἐφέλκουσιν ἐπὶ τὰ ἐμπρόσθια», <b>Αριστοτ.</b><br />β. «ἐφελκομένοισι πόδεσσιν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> [[σύρω]], [[τραβώ]] [[μαζί]] μου, [[παρασύρω]] («ἐφέλκων [[ἄλλην]] αἴσθησιν [[μετὰ]] τοῡ λογισμοῡ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>μέσ.</b> <i>ἐφέλκομαι</i><br />παρασύρομαι<br /><b>7.</b> [[αποτελειώνω]] [[ποτό]], [[κατεβάζω]] [[μονορούφι]] («καὶ μὴν [[ἐφέλκω]] καὶ ποτῆρ' ἀσκοῡ [[μέτα]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>8.</b> (για χρόνο) [[αναβάλλω]], [[παρατραβώ]] («ἐφελκῡσαι πλείους ἡμέρας», Θεόφρ.)<br /><b>9.</b> (γ' πρόσ. παθ.) <i>ἐφέλκεται</i><br />(για πληρωμές) καθυστερείται<br /><b>10.</b> (ουδ. μτχ. ενεστ. στον πληθ.) <i>τὰ ἐφελκόμενα</i><br />τα καθυστερούμενα<br /><b>11.</b> (αρσ. μτχ. ενεστ. στον πληθ.) <i>οἱ ἐπελκόμενοι</i><br />(στον στρατό) οι στρατιώτες που αποσπώνται από την [[ομάδα]] και μένουν [[πίσω]], οι βραδυπορούντες («τοὺς ὑπολειπομένους καὶ ἐπελκομένους ἐφόνευον», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «ἐπελκομένη [[προθυμία]]» — η καθυστερημένη, η αργοπορημένη [[προθυμία]]<br /><b>13.</b> <b>παθ.</b> παρασύρομαι («[[μηδέ]]... τούτῳ ἐφέλκεσθαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>14.</b> (μέσ. ως ενεργ.) α) [[σύρω]] («χωλαίνει καὶ ἐφέλκεται [τὸν [[πόδα]]]», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[σύρω]] [[προς]] το [[μέρος]] μου, [[προσελκύω]] («ἐφέλκεται ἄνδρα [[σίδηρος]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />γ) (για πράγματα) [[τραβώ]], [[φέρνω]] [[προς]] το [[μέρος]] μου («τὴν θύραν ἐφελκύσασθαι», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>15.</b> <b>φρ.</b> «ἐφέλκομαι τὰς ὀφρῡς» — [[συνοφρυώνομαι]]<br /><b>16.</b> <b>μέσ.</b> α) <b>μτφ.</b> συνεπάγομαι [[κακά]], [[επιφέρω]] δυσάρεστα αποτελέσματα («ἐφέλκεται κινδύνους», Ισοκρ.)<br />β) [[αξιώνω]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου, [[θεωρώ]] δικό μου, [[οικειοποιούμαι]] («ἐφέλκεται ἀλλότριον [[κάλλος]]», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) [[σύρω]] κάποιον [[πίσω]] μου ως κατώτερο, [[υπερτερώ]]<br />δ) <b>γραμμ.</b> [[έλκω]], [[τραβώ]] στο [[τέλος]] της λέξεως, τίθεμαι ως [[επίθημα]] («τὸ νῡ δι' εὐφωνίαν ἐφέλκεται», Δημήτρ.)<br /><b>17.</b> <b>φρ.</b> «ἐφέλκομαι [[ἄσθμα]]» — [[παίρνω]] [[βαθιά]] [[αναπνοή]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>επί</i> <span style="color: red;">+</span> [[ἕλκω]].<br />ἐφελκῶ, -όω (Α)<br /><b>επιγρ.</b> [[ἐφέλκω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Μτγν. τ. του [[εφέλκω]]].