ἵνα: Difference between revisions

|lstext='''ἵνα''': (πιθανῶς αἰτ. τῆς ἀρχαίας πρσωπ. ἀντωνυμ. ἵ, ὡς τὸ οὗ = [[ὅπου]], ὡς = [[ὅπως]], ἐκ τοῦ ὁ, ὅς): Α. Ἐπίρρ., Ι. τόπου, 1) ἐν ἐκείνῳ τῷ τόπῳ, [[ἐκεῖ]], μόνον ἐν Ἰλ. Κ. 127, ἀλλ’ ἴσμεν· κείνους δὲ κιχησόμεθα πρὸ πυλάων... ἵνα γάρ [[σφιν]] [[ἐπέφραδον]] ἠγερέθεσθαι, «[[ἐκεῖ]] γὰρ παρήγγειλα αὐτοῖς ἀθροισθῆναι· (Θ. Γαζῆς). 2) κοινότερον ἀναφορικ., ὡς τὸ [[ὅπου]], στῆσε δ’ ἄγων ἵν’ Ἀθηναίων ἵσταντο φάλαγγες Ἰλ. Β. 558, Ὀδ. Ι. 136, Ἡρόδ. 9. 27, 54, Πίνδ. Ο. 1. 95· καὶ παρὰ Τραγ., Αἰσχύλ. Πρ. 21, 725, 793, 830, Σοφ. Ἠλ. 21, 855, 936, κτλ.· σπανίως παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττ. πεζολόγοις, Πλάτ. Ἀπολ. 17C, Σοφιστ. 243Β. Φίληβ. 61Β· συνηθέστερον παρὰ μεταγενεστέροις, Ἀρρ. Ἀν. 1. 3, 2, Λουκ. Χάρ. 22, πρὸς Ἀπαίδευτ. 3· οὕτω καὶ ἵνα τε Ἰλ. Υ. 478· ἵνα περ Ω. 382, Ὀδ. Ν. 364, πρβλ. Λυσ. 13. 72. β) μεθ’ Ὅμ., ὡς ἄλλα Ἐπιρρ. τόπου, μετὰ γεν., ἵνα πυνθάνοιτο γῆς, ἐν οἱῳδήποτε μέρει τῆς γῆς, Ἡρόδ. 2. 133· [[οὕτως]], ἵνα τῆς χώρης ὁ αὐτ. 1. 98· ἔμαθε ἵνα ἦν κακοῦ, ἐν ποίᾳ δυστυχίᾳ, ὁ αὐτ. 1. 213· λεληθέναι σε φημὶ σὺν τοῖς φιλτάτοις αἴσχισθ’ ὁμιλοῦντα, οὐδ’ ὁρᾶν ἵν’ εἶ κακοῦ Σοφ. Ο. Τ. 367, 413· οὐχ ὁρᾷς ἵν’ εἶ κακοῦ; Αἴ. 386, πρβλ. Ο. Τ. 1442, Τρ. 1145, κτλ. γ) μετὰ ῥημάτων κινήσεως, ἵν’ οἴχεται Ὀδ. Δ. 821, Ζ. 55, Τ. 20· ὁρᾷς ἵν’ ἥκεις Σοφ. Ο. Τ. 687. πρβλ. 1311, 1515, Ο. Κ. 937, Δείναρχ. 2. 10· ἵναπερ ὥρμητο Θουκ. 4. 74. ΙΙ. ἐπὶ περιστάσεων, [[γάμος]].. ἵνα χρή, καθ’ ὃν πρέπει, Ὀδ. Ζ. 27· ἵνα μὲν ἐξῆν αὐτοῖς..., [[ἐνταῦθα]]..., ὅτε ἦτο εἰς τὴν ἐξουσίαν των, Ἀντιφῶν 142. 16. Β. Σύνδεσμος, ἵνα, [[ὅπως]], «διὰ να...», κοινῶς ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ [[ἐφεξῆς]] κατὰ τὸ πλεῖστον, τιθέμενον ἐν ἀρχῇ ἀλλ’ [[ἐνίοτε]] ἔχων πρὸ [[ἑαυτοῦ]] ἐμφαντικήν τινα λέξιν, Heind. ἐν Πλάτ. Χαρμ. 169D· [[ὡσαύτως]], ἵνα δή, Ἰλ. Η. 26, Ψ. 207, Ἡρόδ. 1. 29, Πλάτ. Πολ. 420Ε, 610C. Ι. γενικὴ [[χρῆσις]]: 1) μεθ’ ὑποτακτ., α) ἡγουμένου ἀρχικοῦ χρόνου ὁριστ., ἢ καὶ ὑποτακτ. ἢ προστακτ. ἡγουμένης, Ὁμ., Ἡρόδ., Ἀττ.· - ἡγουμένου ἐνεστ. ὁριστ., σοὶ ὧδε μνηστῆρες ὑποκρίνονται ἵν’ εἰδῇς Ὀδ. Β. 111, Ἰλ. Γ. 252, Ξεν. Ἀπομν. 3. 2, 3, Κύρ. 1. 2, 11, Ἰσοκρ. 27Α· ἡγουμένου πρκμ. ὁριστ., τίπτ’ αὖτ’... εἰλήλουθας; ἦ ἵνα ὕβριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο; Ἰλ. Α. 208. Ἰσοκρ. 67C· ἡγουμένου μέλλοντος, [[ταῦτα]] δέ τοι πάντα τελευτήσουσιν Ἀχαιοὶ... ἵνα [[θᾶσσον]] [[ἵκηαι]] ἐς Πύλον Ὀδ. Β. 307, Δ. 591, Ξεν. Κύρ. 1. 2, 15· ἡγουμένης ὑποτακτ., εἴπω τι [[δῆτα]] κἄλλ’, ἵν’ ὀργίζῃ πλέον; Σοφ. Ο. Τ. 364, [[Πλάτων]]. Μένων 71D· ἡγουμένης προστακτ., ἀλλ’ ἴθι οἱ [[νέκταρ]]... στάξον ἐνί στήθεσσ’, ἵνα μή νιν λιμὸς ἵκηται Ἰλ. Τ. 348, κ. ἀλλ., Αἰσχύλ. Πρ. 61, Σοφ. Φιλ. 880, Ἀριστοφ. Βάτρ. 297, Πλάτ. Πολ. 341Β. - Ἡ Ἐπικ. ὑποτ. [[συχνάκις]] τηρεῖ τὸν τύπον τῆς ὁριστ., ἵνα μίσγεαι Ἰλ. Β. 232· ἵνα παύσομεν Φ. 314· ἵνα μεταδαίσομαι Ψ. 207· ἵνα σπείσομεν Ὀδ. Η. 165, ἴδε Κουρτ. Ἑλλ. Ρήματ. ii σ. 72 κἑξ. β) ἱστορικοῦ χρόνου ἡγουμένου, ἐν παρομοιώσεσιν, [[ἔνθα]] ὁ ἀόρ. ἀναφέρεται εἰς οἱανδήποτε περίστασιν, δαλὸν σποδιῇ ἐνέκρυψε... ἵνα μήποθεν ἀλλοθεν αὔῃ Ὀδ. Ε. 490 ([[ἔνθα]] ὑπάρχει ἑτέρα γραφὴ αὔοι)· οὕτω καὶ [[ὅταν]] δὲν ὑπάρχῃ [[τύπος]] πρκμ., ἢ ὁ ἀόρ. ἀντικαθιστᾷ τὸν παρκμ., Ἰλ. Ι. 99. Ὀδ. Θ. 580, Ἡρόδ. 5. 91, Λυσ. 92. 12, Δημ. 117. 26: - [[ὡσαύτως]] [[ὅταν]] τὸ γινόμενον ἐξετάζηται ὡς ἐκ μέρους τοῦ κυρίου ὑπκειμένου, ἀλλὰ σὲ παῖδα... ποιεύμην, ἵνα μοί ποτ’ ἀεικέα λοιγὸν ἀμύνῃς Ἰλ. Ι. 495, Ὀδ. Κ. 24, Ἡρόδ. 1. 29., 6. 100· [[συχνάκις]] παρὰ Θουκ. (1. 44, 99, 132, κ. ἀλλ.), Λυσ. 92. 29, 33, 37, κ. ἀλλ. γ) ἡγουμένης εὐκτ. μετὰ τοῦ ἄν, Ἰλ. Ω. 264, Ὀδ. Ζ. 58. Λυσ. 109. 23. δ) ἡγουμένου παρατ. μετὰ τοῦ ἄν, Δημ. 623. 11. 2) μετ’ εὐκτ., α) ἱστορικοῦ χρόνου ἡγουμένου, Ἰλ. Ε. 2, Ὀδ. Γ. 2, Αἰσχύλ. Θήβ. 219, Λυσ. 97. 25, Πλάτ. Πρωτ. 314C, κτλ. - [[οὕτως]] ἡγουμένου ἱστορικοῦ ἐνεστ., Εὐρ. Ἑκ. 11· - [[ἐνίοτε]] ἀμφότεραι αἱ ἐγκλίσεις, ὑποτακτ. καὶ εὐκτ., ἀκολουθοῦσιν ἐν ἀλλεπαλλήλοις προτάσεσιν, ἵνα νηυσί... πῦρ ἐμβάλῃ, Θέτιδος δ’... ἀρὴν πᾶσαν ἐπικρήνειε Ἰλ. Ο. 597 ([[ἔνθα]] ὁ Ἕρμανν. γράφει: ἐμβάλοι), Ὀδ. Γ. 77, Ἡρόδ. 8. 76, 2., 9. 51, Δημ. 651. 22 κἑξ., 1188. 21 κἑξ. β) ἡγουμένης εὐκτ., Ὀδ. Σ. 369, Σοφ. Φιλ. 325· - ἡγουμένης εὐκτικῆς μετὰ τοῦ ἄν, Ἀριστοφ. Εἰρ. 413. γ) σπανίως ἀρκτικοῦ χρόνου ἡγουμένου, ὁτὲ μὲν [[διότι]] τὸ παρελθὸν φαίνεται ἐνυπάρχον ἐν τῷ παρόντι, ὁτὲ δὲ [[ἴσως]] [[ἕνεκα]] τῆς ἐνυπαρχούσης ἐν τῇ εὐκτικῇ τῆς ἐννοίας τῆς εὐχῆς, Ὀδ. Ρ. 250, Ἀριστοφ. Βάτρ. 23, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 34, Πλάτ. Πολ. 410C. 3) μετὰ παρῳχημένων χρόνων ὁριστικῆς, α) προηγουμένης ἀνεκπληρώτου εὐχῆς, Πλάτ. Κρίτων 44D. β) προηγουμένης ὁριστικῆς μετὰ τοῦ ἂν, πρὸς ἔκφρασιν πράγματος μὴ ἐπακολουθήσαντος ἢ μὴ δυναμένου νὰ ἐπακολουθήσῃ, Σοφ. Ο. Τ. 1389, Ἀριστοφ. Σφ. 961, Λυσίας 101. 3, Πλάτ. Μένων 89Β, Δημ. 849. 25. γ) κατόπιν ῥημάτων, οἷα τὸ ἐχρῆν καὶ ἔδει, Εὐρ. Ἱππ. 647, Πλάτ. Πρωτ. 335C, Συμπ. 181D, πρβλ. Εὐθύδ. 304Ε, Ἰσοκρ. 189D, Δημ. 716. 1., 837. 13, κ. ἀλλ.· -ἐπὶ μὴ ἐκπληρωθείσης ὑποχρεώσεως, τεθαύμακα ὅτι οὐκ εἶπεν (= ἔδει εἰπεῖν)... ἵνα... Πλάτ. Θεαίτ. 161C· ἀντὶ τοῦ κοσμεῖν (= [[δέον]] κοσμεῖν)... ἵνα... Δημ. 959. 1. - Σημειωτέον ὅτι ὁπουδήποτε ὑπάρχει ἂν ἐν προτάσεσι τοῦ εἴδους τούτου, οἱ νεώτεροι κριτικοὶ [[καθόλου]] ἀποβάλλουσιν αὐτό, ἴδε Cobet V. LL. 102 κἑξ. 4) ἵνα μὴ ὡς τὸ ἀρνητικὸν τοῦ ἵνα, Λατ. ut ne ἢ ne, ἵνα μή μιν λιμὸς ἵκηται Ἰλ. Τ. 347 καὶ Ἀττ. ΙΙ. ἰδιαίτεραι χρήσεις: 1) τὸ ἵνα, ὡς [[σύνδεσμος]] τελικὸς [[οὐδέποτε]] λαμβάνει ἂν· [[διότι]] ὁπουδήποτε ὑπάρχει ἵν’ ἂν ἔχει τὴν σημασίαν: [[ὅπου]], ὁπουδήποτε, Σοφ. Ο. Κ. 405, Εὐρ. Ἴων 315· - ἔν τισι κατὰ τὰ φαινόμενα ἐξαιρέσεσι τὸ ἂν ἢ κε ἀνήκει εἰς τὸ [[ῥῆμα]], Ὀδ. Μ. 156, Εὐρ. Ι. Α. 1579. 2) τὸ ἵνα, ὡς τὸ [[ὅπως]], Λατ. ut, κατόπιν ῥημάτων σημαινόντων θέλησιν καὶ προσπάθειαν, διαταγὴν καὶ παράκλησιν, [[εἶναι]] κοινὸν μόνον παρὰ τοῖς μεταγενεστ. συγγραφ. (πρβλ. Ὀδ. Γ. 327 πρὸς τὸ Γ. 19). ὡς παρὰ Διον. Ἁλ. 1. 215, Ἀρρ. Ἐπίκτ. 3. 23, 27, Καιν. Διαθ., κτλ.· - [[ἐντεῦθεν]] τὸ ἵνα μεθ’ ὑποτακτ. κατήντησε νὰ τίθεται ἀντὶ τῆς ἀπαρεμφ.· περὶ τοῦ ἵνα ἀντὶ [[ὥστε]] Πλουτ. Ἠθ. 2. 333Α, πρβλ. Wytt. 2. 6. σ. 517. 3) ἐλλειπτικαὶ χρήσεις, α) [[ὅπου]] ὁρίζεται ὁ σκοπὸς τοῦ λεγομένου, Λατ. ut, [[Ζεὺς]] ἔσθ’, ἵν’ εἰδῇς, [[εἶναι]] ὁ Ζεύς, σοὶ τὸ [[λέγω]], δηλ. διὰ νὰ τὸ γνωρίζῃς, Σοφ. Φιλ. 989· ἵνα μὴ εἴπω ὅτι οὐδεμιᾷ Πλάτ. Πολ. 507D· [[οὕτως]], ἵνα συντέμω Δημ. 1102. 26· ἵν’ ἐκ τούτων ἄρξωμαι ὁ αὐτ. 528· 1 β) ὡς τὸ [[ὅπως]], μετὰ παραινετικῆς ἐννοίας, ἐννοουμένου τοῦ ὅρα ἢ βλέπε. ἵνα ἐλθὼν ἐπιθῇς τὰς χεῖρας αὐτῇ Εὐαγγ. κ. Μάρκ. ε΄, 23, πρβλ. Β΄ Ἐπιστ. πρ. Κορ. η΄, 7, κτλ. γ) ἵνα τί (δηλ. γένηται); πρὸς τί [[τέλος]]; πρὸς τί; ἀπολύτως [[εἴτε]] ὡς [[ἐρώτημα]], Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 719· ἢ ἀκολουθοῦντος ῥήματος, Ἀριστοφ. Εἰρ. 409, πρβλ. Πλάτ. Ἀπολ. 26C, κτλ.· [[οὕτως]], ἵνα δή τί; Ἀριστοφ. Νεφ. 1192. - Πρβλ. τὸ [[ὅπως]] ἀπ’ ἀρχῆς [[μέχρι]] τέλους.