κνώδακας: Difference between revisions

|mltxt=ο (Α [[κνώδαξ]], -ακος)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>(μηχανολ.)</b> [[στοιχείο]] μηχανής το οποίο περιστρέφεται ή παλινδρομεί επιβάλλοντας [[έτσι]] προδιαγεγραμμένη [[κίνηση]] σε [[άλλο]] εφαπτόμενο [[στοιχείο]], αλλ. [[έκκεντρο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άξονας]] («[[καθάπερ]] ἐπὶ κνώδακος τῆς τοῦ δευτέρου σπονδύλου άποφύσεως ἡ κεφαλὴ ἐπιστρέφεται», <b>Γαλ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[κοίλωμα]] [[πάνω]] στο οποίο περιστρέφεται ο [[άξονας]] μηχανής<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> α) [[εργαλείο]] τών χρυσοχόων<br />β) <b>στον πληθ.</b> οι [[κνώδακες]]<br />[[ασκός]] φυσητήρα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος που ανάγεται στον ίδιο αρχικό τ. <i>κνωδ</i>(<i>ο</i>)- με το [[κνώδαλον]]. Η κατάλ. -<i>αξ</i> αποτελεί [[ένδειξη]] για δωρ. [[προέλευση]] του όρου. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], προέρχεται από <i>κνα</i>-<i>οδαξ</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>κνα</i>-της ίδιας οικογένειας, [[πρβλ]]. <i>κνῶ</i>, <span style="color: red;">+</span> [[ὀδάξ]], επίρρ. από συμφυρμό τών [[ὀδούς]] και [[δάκνω]] με την κατάλ. -<i>αξ</i>, [[κατά]] τα <i>λάξ</i>, [[ἅπαξ]], και με σημ. «διά τών οδόντων»).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνωδακίζω]], [[κνωδάκιον]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνωδακοφύλαξ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κνωδακοφόρος]]].