ἕλκος: Difference between revisions

|Definition=εος, τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[wound]], <span class="bibl">Il.4.190</span>, al. (never in Od.), <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.91</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span> 1232</span> (pl.), etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[festering wound]], [[sore]], [[ulcer]], <b class="b3">ἕ. ὕδρου</b> [[the festering bite]] of a serpent, <span class="bibl">Il.2.723</span>; [[plague-ulcer]], <span class="bibl">Th.2.49</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>5.1</span>, etc. (Gal. 10.232 defines [[ἕ]]. as <b class="b3">ἡ τῆς συνεχείας λύσις ἐν σαρκώδει μορίῳ</b>, and both 1.1 and 1.2 are treated in Hp.<span class="title">Ulc.</span>; [[ἕ]]. is applied to amputations in <span class="bibl"><span class="title">Art.</span>68</span>.) </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[wound]], [[loss]], <span class="bibl">Sol.4.17</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>652</span>,al.; ἕ. δήμιον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>640</span>; <b class="b3">ὑποκάρδιον ἕ</b>. <span class="bibl">Theoc.11.15</span>; γίγνεται ἕ. ἐφ' ἕλκει <span class="bibl">Lib.<span class="title">Ep.</span>1063.6</span>. (Orig. [[Ελκος]], cf. Lat.[[ulcus]], Skt.[[árśas]] (n.) 'haemorrhoid': <b class="b3">ἕ-</b> by influence of [[ἕλκω]].)</span>

|auten=εος: [[wound]], [[sore]], Il. 19.49 ; ὕδρου, ‘[[from]] the [[serpent]],’ Il. 2.723.

|sltr=[[ἕλκος]] (ἕλκεος, -ει, -ος; -έων, -εα.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[wound]], [[sore]] ἕλκει τειρόμενον Ποίαντος υἱὸν (P. 1.52) ὅσσοι μόλον αὐτοφύτων ἑλκέων ξυνάονες (P. 3.48) τρωμὰν ἕλκεος ἀμφιπολεῖν (P. 4.271) ἦ μὰν ἀνόμοιά γε δᾴοισιν ἐν θερμῷ χροὶ ἕλκεα ῥῆξαν (N. 8.29) πολλὰ δ' ἕλκἐ ἔμβαλλε fr. 111. 2. met. στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν [[ἕλκος]] ὀδυναρὸν ἑᾷ [[πρόσθε]] καρδίᾳ (P. 2.91)

|dgtxt=-εος, τό<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. contr. -ους]<br /><b class="num">1</b> [[herida]], [[llaga]], [[úlcera]]<br /><b class="num">a)</b> gener. [[ἕλκος]] δ' ἰητὴρ ἐπιμάσσεται un médico palpará la herida</i>, <i>Il</i>.4.190, cf. 217, 5.361, ἕ. ἄκεσσαι <i>Il</i>.16.523, cf. E.<i>Tr</i>.1232, <i>AP</i> 6.330 (Aeschin.), <i>A.Thom.A</i> 67, ἀπὸ δ' ἕλκεος ἀργαλέοιο [[αἷμα]] μέλαν κελάρυζε <i>Il</i>.11.812, ἕλκεα ῥῆξαν Pi.<i>N</i>.8.29, μαχόμενοι [[ἕλκος]] ἔλαβον Lys.3.43, ὁ ἵππος ... ἂν ἕλκη ποιοίη X.<i>Eq</i>.5.1, οὐδὲ ... ἕλκε' ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός ni siquiera cicatrizarán las heridas que el rayo (de Zeus) les haga</i>, <i>Il</i>.8.405, πατάξαι σε κύριος ἐν ἕλκει πονηρῷ ἐπὶ τὰ γόνατα como castigo divino, LXX <i>De</i>.28.35, cf. <i>Apoc</i>.16.2, 11, φύλλα ἐφ' ἕλκει καταδεδεμένα Aen.Tact.31.6, περὶ τὸν τράχηλον ἢ τὴν ὑπήνην ἕ. Artem.1.34, τὸ δ' ἐμπαθὲς ἐν ἀρχῇ ... μὴ φοβηθῆς ὡς [[ἕλκος]] ref. la primera experiencia sexual femenina, Plu.2.769e, de heridas por mordedura de anim. ἕλκεϊ ... ὕδρου ref. la de Filoctetes <i>Il</i>.2.723, cf. Pi.<i>P</i>.1.52, Arist.<i>HA</i> 630^a8, Gal.1.73;<br /><b class="num">b)</b> esp. medic. ἐν τοῖς ἕλκεσι φαγέδαινα κάκιστον νόσημα Democr.B 281, τὸ σῶμα ... φλυκταίναις μικραῖς καὶ ἕλκεσιν ἐξηνθηκός Th.2.49, ἐφύετο δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ἑλκέων πολλὰ καὶ ἐν αἰδοίοισιν Hp.<i>Epid</i>.3.7, cf. <i>Epid</i>.2.1.11, <i>Art</i>.68, τὸ ἐν τῷ πνεύμονι [[ἕλκος]] Gal.17(1).948, cf. Aët.8.75, τὰ κατὰ τοὺς νεφροὺς Gal.8.4, τῶν ἐν τοῖς ἄρθροις ἑλκῶν Orib.44.4.28, τοῦ ἥπατος, [[ἔνθα]] τῶν ἑλκέων ἐστὶ ἡ ῥίζα Aret.<i>CD</i> 1.13.5, ἕλκη ξηρά Thphr.<i>HP</i> 9.11.2, cf. Plb.1.81.5, ἕλκη ... κακοήθη Gal.7.727, cf. medic. en <i>PSI XXI Congr</i>.3.2.11, Erot.<i>Fr</i>.47, dif. de τραῦμα Gal.4.770, junto a otras lesiones corporales ἕ. μὲν γὰρ ἐν σαρκώδει μορίῳ, κάταγμα δ' ἐν ὀστῷ, σπάσμα δ' ἐν νεύρῳ Gal.10.232<br /><b class="num">•</b>Περὶ ἑλκῶν tít. de una obra de Hipócrates, Erot.9.12, Gal.10.274.<br /><b class="num">2</b> [[rasguño]], [[señal]] en la piel, como la de una herida τὸν παῖδα ... γυμνὸν ἢν κνίσω τοῦτον οὐκ [[ἕλκος]] ἔξει; al niño desnudo ¿no le quedaría una señal, si le diera un pellizco?</i> en una pintura, Herod.4.60, hecho con la uña, Phot.s.u. ὄνυχος.<br /><b class="num">3</b> usos fig. [[herida]], en el sent. de [[desgracia]], [[dolor profundo deriv. de un suceso desgraciado]] αἱματόεν δ' [[ἕλκος]] ἀναστένομεν ref. los parios ahogados, Archil.7.8, ζητῶμεν δ' ἕλκει φάρμακα φυομένῳ Thgn.1134, ἐνέπαξαν ἕ. ὀδυναρὸν ἑᾷ πρόσθε καρδίᾳ infligieron una herida dolorosa en su propio corazón</i> Pi.<i>P</i>.2.91, cf. A.<i>A</i>.640, τί γὰρ γένοιτ' ἂν ἕ. μεῖζον ἢ φίλος κακός; S.<i>Ant</i>.652, aplicado a la agricultura, Pl.<i>Ax</i>.368c, καὶ γίγνεται ἕ. ἐφ' ἕλκει y sobreviene desgracia trás desgracia</i> Lib.<i>Ep</i>.1063.6<br /><b class="num">•</b>[[llaga]] c. gen. adnom. τὸν φθόνον ἕ. εἶναι ἀληθείας Ps.Democr.B 302<br /><b class="num">•</b>colect. [[plaga]] τοῦτ' ἤδη πάσῃ πόλει ἔρχεται ἕ. ἄφυκτον Sol.3.17<br /><b class="num">•</b>ref. al amor [[herida]], [[mal de amor]] ἔχθιστον ἔχων ὑποκάρδιον ἕ. Theoc.11.15, τὰ πρὸς τὸ ἕ. [[αὐτοῦ]] διελέγετο Pall.<i>H.Laus</i>.26.5<br /><b class="num">•</b>en juego de palabras, intercambiando [[ἕλκος]] con σύριγξ ‘herida’, ‘fístula’, ‘siringe’ y ‘Siringe (la amada de Pan)’ ὃς μοίσᾳ λιγὺ πᾶξεν ... ἕ., [[ἄγαλμα]] πόθοιο πυρισμαράγου el que a la Musa hizo aguda herida, monumento al deseo crepitante</i> Theoc.<i>Syr</i>.8, cf. Eust.968.51.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>elkos</i> c. aspiración analóg., cf. lat. <i>ulcus</i>, ai. <i>árśas</i> ‘hemorroide’.

|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[wound]], [[ulcer]] (Il.).<br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">ἑλκο-ποιός</b> [[making wounds]] (A.) with [[ἑλκοποιέω]] (Aeschin.).<br />Derivatives: Dimin. [[ἑλκύδριον]] (Hp., Ar.; on the suffix Chantr. Form. 72f.); [[ἑλκώδης]] [[ulcerated]] (Hp., E.), [[ἑλκήεις]] <b class="b2">id.</b> (Man.); denomin. verbs: [[ἑλκόομαι]], <b class="b3">-όω</b> [[fester]], act. [[wound]] (Hp., E.; also with prefix: <b class="b3">ἀν-</b>, <b class="b3">ἀφ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐφ-</b>, <b class="b3">καθ-</b>, <b class="b3">προ-</b>); from it (<b class="b3">ἀφ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐφ-)ἕλκωσις</b> [[festering]] (Hp., Th.) with [[ἑλκωτικός]], [[ἕλκωμα]] [[wound]], [[ulcer]] (Hp., Thphr.) with [[ἑλκωματικός]]; from [[ἐφελκόομαι]] also [[ἐφελκίς]] [[scab of a wound]] (medic.); [[ἑλκαίνω]] [[fester]] (A. Ch. 843) with postverbal <b class="b3">ἕλκανα τραύματα</b> H. (not correct Benveniste Origines 16); also <b class="b3">ἑλκανῶσα ἡλκωμένη η ἡλκοποιημένη ὑπὸ πυρός</b> H. (Schwyzer 700).<br />Origin: IE [Indo-European] [310] <b class="b2">*h₁elḱ-os</b> [[ulcer]]<br />Etymology: Old noun, identical with Lat. [[ulcus]] (< <b class="b2">*elkos</b>) [[ulcer]], Skt. <b class="b2">árśas-</b> n. [[haemorrhoids]]. The spir. asper from [[ἕλκω]]?

|ftr='''ἕλκος''': {hélkos}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Wunde]], [[Geschwür]] (seit Il.).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied in [[ἑλκοποιός]] [[Wunden machend]] (A.) mit [[ἑλκοποιέω]] (Aeschin.).<br />'''Derivative''': Ableitungen. Deminutivum [[ἑλκύδριον]] (Hp., Ar.; zum Suffix Chantraine Formation 72f.); [[ἑλκώδης]] [[voller Geschwur]] (Hp., E., Arist. usw.), [[ἑλκήεις]] ib. (Man.); denominative Verba: 1. ἑλκόομαι, -όω [[schwären]], [[eitern]], Akt. [[verwunden]] (Hp., E., Arist. usw.; auch mit Präfix: ἀν-, ἀφ-, ἐξ-, ἐφ-, καθ-, προ-); davon (ἀφ-, ἐξ-, ἐφ-)[[ἕλκωσις]] [[Eiterung]] (Hp., Th., Thphr. usw.) mit [[ἑλκωτικός]], [[ἕλκωμα]] [[Wunde]], [[Geschwür]], [[verwundete Stelle]] (Hp., Thphr.) mit [[ἑλκωματικός]]; von [[ἐφελκόομαι]] auch [[ἐφελκίς]] [[Wundschorf]] (Mediz.); 2. [[ἑλκαίνω]] [[schwären]], [[eitern]] (A. ''Ch''. 843) mit dem postverbalen ἕλκανα· τραύματα H. (anders, nicht richtig, Benveniste Origines 16); auch ἑλκανῶσα· ἡλκωμένη ἢ ἡλκοποιημένη ὑπὸ [[πυρός]] H. (Schwyzer 700).<br />'''Etymology''' : Altes Nomen, mit lat. ''ulcus'' (aus *''elkos'') [[Geschwür]], aind. ''árśas''- n. [[Hämorrhoiden]] identisch. Der Spir. asper kann aus [[ἕλκω]] stammen.<br />'''Page''' 1,496-497