ἀττικός: Difference between revisions

|mltxt=-ή, -ό (AM [[ἀττικός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που αναφέρεται στην Αττική ή που προέρχεται απ' αυτήν<br /><b>2.</b> αυτός που ταιριάζει ή ανήκει στην αττική διάλεκτο<br /><b>3.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η Αττική</i><br />η [[περιοχή]] που ορίζεται βόρεια και δυτικά από τους νομούς Βοιωτίας και Κορινθίας, ενώ νότια και ανατολικά βρέχεται από τους κόλπους Σαρωνικό και Ευβοϊκό αντίστοιχα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που κατοικεί στην ύπαιθρο της Αττικής σε [[αντίθεση]] με τον Αθηναίο<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τo ἀττικόν</i><br />α) [[αττικό]] ύφος, [[κομψότητα]]<br />β) [[είδος]] φαρμάκου<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἀττικὰ γράμματα» — το [[αττικό]] [[αλφάβητο]]<br />β) «ἀττικὰ δεῑπνα» — λιτά δείπνα<br />γ) «ἀττικὸν [[ἅλας]]» <br />δ) «ἀττικὸς [[μυκτήρ]]» — η λεπτή [[ειρωνεία]]<br />ε) «ἀττικὴ [[πίστις]]» — [[αξιοπιστία]]<br />στ) «ἀττικὸς ἐν τοῖς ἔργοις» — αυτός που ενεργεί άκαιρα<br />ζ) «ἀττικὸς [[μάρτυς]]» — [[φιλαλήθης]] [[μάρτυς]]<br />η) «ἀττικὸς [[πάροικος]]» — [[φιλοτάραχος]], [[ενοχλητικός]] [[γείτονας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για κτητικό [[επίθετο]] σε -<i>ικός</i>, αντίστοιχο [[προς]] το [[Αθηναίος]], που ανάγεται στο [[Ατθίς]] και που δηλώνει αυτό που ανήκει στους Αθηναίους «<i>αττικαί</i> νήες, δραχμαί κ.λπ.». Η λ. [[Ατθίς]] χαρακτηρίζεται από εκφραστικό διπλασιασμό του δασέος ([[πρβλ]]. <i>άπφα</i>, [[τίτθη]] <b>κ.ά.</b>), άρα η αναμενόμενη [[μορφή]] του παράγωγου επιθέτου υπάρχει στο <i>ατθικός</i> (ή <i>αθικός</i>, [[χωρίς]] διπλασιασμό), ενώ στο [[αττικός]], όπου λείπει η [[δασύτητα]], παρατηρείται [[διπλασιασμός]] του ψιλού -<i>τ</i>-, [[πράγμα]] που μπορεί να ερμηνευθεί από τη [[μεγάλη]] [[συχνότητα]] του συμπλέγματος -<i>ττ</i>- στην αττική διάλεκτο. Το όνομα <i>Αττική</i> της περιοχής προήλθε από την [[ουσιαστικοποίηση]] του θηλ. του επιθέτου [[κατά]] [[παράλειψη]] των λ. <i>γη</i> και [[χώρα]] ([[πρβλ]]. <i>Λακωνική</i>, <i>Μαντινική</i>, <b>κ.ά.</b>). Το επίθ. [[αττικός]] σπάνια χαρακτηρίζει πρόσωπα —και [[μάλλον]] γυναίκες [[παρά]] άνδρες— ενώ οι γραμματικοί το χρησιμοποιούν για τη [[γλώσσα]], το ύφος και τους συγγραφείς της αττικής διαλέκτου].