ὁρμάω: Difference between revisions

|lstext='''ὁρμάω''': μέλλ. -ήσω, Ἀττ.: ἀόρ. ὥρμησα Ἰλ., Ἀττ., προστ. Λακων. ὅρμᾱον (;) Ἀριστοφ. Λυσ. 1247: πρκμ. ὥρμηκα Πλάτ. Πολιτικ. 264Ε· ― Μέσ. καὶ παθ., [[συχν]]. παρ’ Ἀττ., Ἐπικ. παρατ. ὡρμᾶτο Ἰλ. Γ. 142: μέλλ. ὁρμήσομαι Ἡρόδ., Ξεν., ὁρμηθήσομαι Γαλην.: ― ἀόρ. ὡρμησάμην Ἰλ. Φ. 595, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 127 (ἐφ-), [[οὐδαμοῦ]] παρὰ πεζογράφοις πλὴν ἐξ- Ξεν. Ἑλλ. 6. 5, 20· συνηθέστερον ἐν τῷ παθ. τύπῳ ὡρμήθην Ὅμ. καὶ Ἀττ.: ― πρκμ. ὥρμημαι Σοφ. Ἠλ. 70, Εὐρ., Θουκ., κτλ., Ἰων. γϳ πληθ. πρκμ. καὶ ὑπερσ. [[ὡρμέαται]] καὶ -έατο Ἡρόδ. (μετὰ διαφ. γραφ. ὁρμ-)· παρ’ Ὁμ. οἱ ἐκδόται διατηροῦσι τὴν αὔξησιν: ([[ὁρμή]]): Α. Ἐνεργ., Ι. Μεταβατ., παρορμῶ, [[παροτρύνω]], τινὰ εἰς πόλεμον: ― νῦν δέ με παρειποῦσ’ [[ἄλοχος]]... ὥρμησ’ εἰς πόλεμον Ἰλ. Ζ. 338, Θουκ. 1. 127· τινα [[ποτὶ]] [[κλέος]] Πινδ. Ο. 10. 24· τὸ [[στράτευμα]] ὁρμ. ἐπὶ τὰς Ἀθήνας Ἡρόδ. 8. 106· πρβλ. Σοφ. Αἴ. 175, Εὐρ. Ὀρ. 352· ἡ [[φύσις]] ὁρμᾷ τινα ἐπὶ πλεονεξίαν Πλάτ. Νόμ. 875Β, πρβλ. Ἴωνα 534C· ὁρμ. μέριμναν εἰς [[ἔργον]] Εὐρ. Φοίν. 1063· ἔκ τε γηραιᾶς χερὸς ὁρμήσων, ἁρπάσων, ὁ αὐτ. ἐν Ἑκάβ. 145. ― Παθ., ὁρμηθεὶς θεοῦ ἤρχετο. ἐμπνευσθεὶς ὑπὸ τῆς μούσης ἤρχισε (οὐχὶ θεοῦ ἤρχετο, δηλ. ἀπὸ θεοῦ), Ὀδ. Θ. 499· οὕτω, πρὸς θεῶν ὡρμημένος Σοφ. Ἠλ. 70· ὑπὸ ἔρωτος Πλάτ. Συμπ. 181D· ἵπποι... ὁρμηθέντες ὑπὸ πληγῆσιν ἱμάσθλης, παρορμηθέντες ὑπό…, Ὀδ. Ν. 82. 2) μετὰ ἀντικειμένου, εἰ δ’ αὖ καὶ πόλεμόν ποθεν ὁρμήσειε [[Κρονίων]] Ὀδ. Σ. 376· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., τὰς διόδους τῶν πτερῶν... ὥρμησε πτεροφυεῖν Πλάτ. Φαῖδρ. 255D. ― Παθ., ὡρμάθη πλαγά, ἐπέπεσεν, Σοφ. Ἠλ. 198. ΙΙ. συνηθέστερον ἀμεταβ., ὁρμῶ. 1) μετ’ ἀπαρ., ἴρηξ ὃς ὁρμήσῃ διώκειν [[ὄρνεον]] [[ἄλλο]] Ἰλ. Ν. 64, (ἀνθ’ οὗ ἐν στίχ. 62 ἔχει ὦρτο πέτεσθαι)· [[ὁσσάκι]] δ’ ὁρμήσειε πυλάων… [[ἀντίον]] ἀΐξασθαι Χ. 194· [[ὁσσάκι]] δ’ ὁρμήσειε... στῆναι ἐναντίβιον Φ. 265· ἐξελαύνειν ὁρμῆσαι τὸν στρατὸν Ἡρόδ. 1. 76, πρβλ. 7. 150· νίκην ὁρμῶν ἀλαλάξαι Σοφ. Ἀντ. 133· ὥρμα ἀντιλαμβάνεσθαι Πλάτ. Πολ. 336B. 2) μετὰ γεν., ὁρμῶ πάσῃ δυνάμει [[ἐναντίον]] τινός, ὁππότε [[πύργος]] Ἀχαιῶν [[ἄλλος]] ἐπελθὼν Τρώων ὁρμήσειε καί ἄρξειαν πολέμοιο, «ὁρμήσειε κατὰ τῶν Τρώων καὶ πολέμου ἀρχὴν ποιήσαιτο» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Δ. 335 οὕτω συνηθέστερον μετὰ προθέσεων, ὁρ. ἐπί τινα Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 403, Ἡρόδ. 1. 1, κτλ.· ἐπὶ [[πύργωμα]] Εὐρ. Ἱκέτ. 1220· εἴς τινα Ξεν. Κύρ. 7. 1, 17· καθ’ αὑτοὺς ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 5. 7, 25· ― [[ὡσαύτως]], ὁρμ. ἐς μάχην, σπεύδειν ὁρμητικῶς εἰς..., Αἰσχύλ. Πέρσ. 394· εἰς ἀγῶνα Εὐρ. Φοίν. 259· εἰς τὸ διώκειν Ξεν. Ἀν. 1. 8, 25· ἐπὶ ἁρπαγὰς Πλάτ. Πολ. 391D· ἐπὶ τραγῳδίαν Ἄλεξ. ἐν «Λεβ.» 1. 14· [[πρός]] τι Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 14, 21, κ. ἀλλ.· ― [[ὡσαύτως]] [[ἄνευ]] ἐχθρικῆς τινος ἐννοίας, ὁρμῶ, [[σπεύδω]], ὁρμᾶν ἐπὶ τόπου, ἀκριβῶς ὡς τὸ ὁρμᾶσθαι ἐκ… (ἴδε κατωτ.), Εὐρ. Ἱκέτ. 1015, Θουκ. 2. 19· ἐς φυγὴν Ἡρόδ. 7. 179, κτλ.· εἰς τὸ [[ἐπέκεινα]] τῆς γῆς Πλάτ. Φαίδων 112Β· ἐπ’ ἄλλον λόγον Ἀντιφῶν 124. 24· ἐπὶ τὸ σκοπεῖν Ξεν. Ἀπομν. 3. 7, 9· πρὸς τὸν πόσιν Εὐρ. Μήδ. 1177 κἑξ.· ― μετὰ συστοίχ. αἰτ., ὁρμ. ὁδὸν Ξεν. Ἀν. 3. 1, 8· στρατείαν ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 8. 6, 20. 3) ἀπολ., «ξεκινῶ, [[ἀρχίζω]], [[ὥσπερ]] ὡρμήσαμεν, ἴωμεν Πλάτ. Πρωτ. 314, πρβλ. Πολ. 425Β· αἱ [[μάλιστα]] ὁρμήσασαι ([[νῆες]]) Θουκ. 8. 34. Β. Μέσ. καὶ παθ., ὡς τὸ ἀμετάβ. ἐνεργ., Α. ΙΙ. 1) μετ’ ἀπαρ., μή πως… φεύγειν ὁρμήσωνται, [[μήπως]] ὁρμήσωσι πρὸς φυγήν, Ἰλ. Θ. 511· οὕτω, διώκειν ὡρμήθησαν Κ. 359· ὡρμήθη κόρυθα κρατὸς ἀφαρπάξαι, ὥρμησε νὰ ἁρπάσῃ..., Ν. 188· [[ἦτορ]] ὡρμᾶτο πολεμίζειν ἠδὲ μάχεσθαι, ἦτο [[πρόθυμος]] νά…, Φ. 572· οὕτω μεθ’ Ὅμ., [[μᾶλλον]] ὥρμητο στρατεύεσθαι, ἦτο [[πρόθυμος]], ἐπεθύμει νά…, Ἡρόδ. 7. 1, πρβλ. 4. 19, κ. ἀλλ., Πινδ. Ν. 1. 5, Θουκ. 3. 45· ὁ [[λόγος]] [[οὗτος]] ὡρμήθη λέγεσθαι, ἤρχισε νὰ λέγηται, ἐγένετο [[κοινός]], Ἡρόδ. 4. 16, πρβλ. 6. 86, 4· ([[οὕτως]], ὁ [[λόγος]] ὡρμήθη, [[ἄνευ]] τοῦ λέγεσθαι, ὁ αὐτ. 3. 56)· [[ἀλλά]], [[λόγος]], τὸν ὥρμητο λέγειν, ὃν εἶχε κατὰ νοῦν νὰ εἴπῃ, ὁ αὐτ. 5. 50· καὶ παραλειπομένου τοῦ ἀπαρ., μενεήναμεν ὁρμηθέντες, ἐπεθυμήσαμεν σφοδρῶς, Ὀδ. Δ. 282, πρβλ. Σοφ. Ο. Κ. 1068. 2) τὸ πρὸς ὃ τις σπεύδει κεῖται κατὰ γεν., ὡρμήθη δ’ Ἀκάμαντος, ὥρμησε δὲ κατὰ τοῦ Ἀκάμαντος, Ἰλ. Ξ. 488, Φ. 595· [[ὡσαύτως]] καὶ ἐμπροθέτως, ὁρμᾶσθαι ἐπί τινι Ὀδ. Κ. 214· ἐπί τινα Σοφ. Αἴ. 47, κτλ.· εἴς τινα Ξεν. Κύρ. 7. 1, 9· μετά τινα, [[ἐναντίον]] τινός, Ἰλ. Ρ. 605· [[οὕτως]], ὁρμ. ἐπὶ τὸ ἱερὸν Ἡρόδ. 8. 35· ἐς πύλας Αἰσχύλ. Θήβ. 31· πρὸς δόμους Εὐρ. Ἱππ. 1152· καί, ὁρμ. ἐπ’ ἀλήθειαν Πλάτ. Σοφιστ. 228C· ἐς φυγὴν Θουκ. 4. 14· πρὸς τίσιν Σοφ. Ο. Κ. 1329· πρὸς τὸ κρατεῖν Πλάτ. Πολ. 581Α· ― σπανίως μετ’ αἰτ. τόπου, νερτέρας πλάκας Σοφ. Ο. Κ. 1576. β) τὸ [[σημεῖον]] [[ὅθεν]] ὁρμᾶταί τις ἐκφέρεται διὰ τῆς προθ. ἐκ, ὡρμᾶτ’ ἐκ θαλάμοιο Ἰλ. Γ. 142, πρβλ. Ι. 178, Ἡρόδ. 3. 98, Πλάτ., κλ.· ἢ τῆς ἀπό, Σοφ. Τρ. 156, Πλάτ. Φαίδων 101D κτλ.· ― ἐν τῷ ἱστορικῷ πεζῷ λόγῳ ὁρμῶμαι ἐκ…, κινῶ ἔκ τινος μέρους, [[ἀρχίζω]], [[ἐνθεῦτεν]] ὁρμώμενοι Ἡρόδ. 1. 17· οὕτω ἐπὶ στρατηγοῦ ἔχοντος τόπον τινὰ ὡς τὸ [[κέντρον]] τῶν ἐργασιῶν [[αὐτοῦ]] ἢ ὡς ἀρχηγεῖον (πρβλ. [[ὁρμητήριον]]), ὁ αὐτ. 8. 133, πρβλ. 3. 98., 5. 125, κ. ἀλλ., Θουκ. 1. 64, 2. 69, κ. ἀλλ.· [[οὕτως]], ὁρμ. ἀπὸ Σάρδεων Ξεν. Ἀνάβ. 1. 2, 5· ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος, ἀρχόμενος ἀπὸ μικροτέρων μέσων, Θουκ. 2. 65, πρβλ. 1. 144· ― ἐπὶ ποταμῶν, ἐκ τῆς Ἴδης ὁρμ., πηγάζων... Πλάτ. Νόμ. 682Β· 3) ἀπολ., ὁρμῶ, μεθ’ ὁρμῆς [[τρέχω]], [[ἐπέρχομαι]], Ἰλ. Ε. 12, Ν. 182, 496, κτλ., Ὀδ. Μ. 126, καὶ συχνὸν παρ’ Ὁμ.· [[ὡσαύτως]] μετὰ τῶν προσδιορισμῶν ἔγχεϊ, ξίφεσι κτλ., Ἰλ. Ε. 855, Ρ. 530. β) [[καθόλου]], [[σπεύδω]], ὁρμώμενον δὲ [[μηδαμῶς]] ἀντισπάσῃς Αἰσχύλ. Πρ. 337, πρβλ. 393· ἀλλ’ ἥδε... ὁρμᾶται, ἔρχεται χωρεῖ, ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 151· [[οὕτως]] ἐπὶ πραγμάτων, Ἡρόδ. 3. 56, πρβλ. 7. 189· ὁ λ. ὥρμηται λέγεσθαι ὁ αὐτ. 4. 16., 6. 86, 4· τὸ [[φέγγος]] ὁρμάσθω πυρὸς Αἰσχύλ. Εὐμ. 1029· [[ὕβρις]] [[ἀτάρβητος]] ὁρμᾶται, προχωρεῖ [[ἀφόβητος]], Σοφ. Αἴ. 197. 4) σπανίως ἐπὶ γνησίας παθητικῆς σημασίας, πρὸς θεῶν ὡρμημένος, παρακινηθεὶς ὑπό…, ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 70. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 474.