διθύραμβος: Difference between revisions

{{LSJ1

|Medium diacritics=διθύραμβος

|Low diacritics=διθύραμβος

|Transliteration C=dithyramvos

|Beta Code=diqu/rambos

}}

{{pape

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0624.png Seite 624]] acc. auch διθύραμβα, Pind. frg. 56; ὁ; 1) Beiname des Bacchus, Eur. Bacch. 526, nach den Alten von seiner zweimaligen Geburt, δὶς [[θύραζε]] βαίνειν, wobei freilich das ι auffallend ist; nach Andern mit [[θρίαμβος]] zusammenhängend. – 2) Lied zu Ehren des Bacchus, dann auch anderer Götter, die freieste Gattung der lyrischen Poesie mit kühnen Gedanken und Wortschwung, der oft in Schwulst ausartete, mit phrygischer Begleitung, Arist. Pol. 8, 7, von Arion erfunden, Her. 1, 23; Pind. Ol. 13, 15; Plat. Apol. 22 a u. Folgde. Häufig als Bezeichnung einer schwülfligen Rede, wie Plat. Hipp. mai. 292 c; vgl. D. Hal. de vi Dem. 7.

}}

{{ls

|lstext='''δῑθύραμβος''': [ῠ], ὁ, ἑνικ. αἰτιατ. κατὰ μεταπλ. διθύραμβα Πίνδ. Ἀποσπ. 56·― πρῶτον παρ’ Ἀρχιλ. 72, Ἐπίχ. 90 Ahr., Ἡρόδ. 1. 23, Πίνδ., κτλ.· [[μιξοβόας]] δ. Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 392· [[εἶδος]] ποιήσεως, [[ὅπερ]] ἐκαλλιέργησαν οἱ Δωριεῖς λυρικοὶ ποιηταί, καὶ μετὰ [[ταῦτα]] οἱ Ἀττικοί, ἔχον [[ὕφος]] ὑψηλόν, ἀλλὰ [[πολλάκις]] ὀγκηρόν, ἴδε Ἀριστοφ. Ὄρν. 1388. ― Τὸ κύριον [[θέμα]] τῶν ποιημάτων τούτων ἦτο ἡ [[γέννησις]] τοῦ Βάκχου, Πλάτ. Νόμ. 700Β, Σουΐδ.· ἀλλὰ βραδύτερον ηὐρήνθη ἔτι [[μᾶλλον]] ὁ [[κύκλος]] αὐτῶν. Ἦσαν [[πάντοτε]] κατὰ τὸν Φρύγιον τρόπον, καὶ διὰ τοῦτο συνωδεύοντο ὑπὸ αὐλῶν, Πίνδ. Ἀποσπ. 45. 17, Ἀριστοφ. Νεφ. 313, πρβλ. Ἀριστ. Πολ. 8. 7, 9. [[Κατὰ]] πρῶτον ἦσαν [[ταῦτα]] [[ἀντιστροφικά]], ἀλλὰ συνήθως μονοστροφικά, ὁ αὐτ. Προβλ. 19. 25. Ὁ Ἡρόδ., ἔνθ’ ἀνωτ., ὀνομάζει τὸν Ἀρίονα (ἀκμάσαντα τῷ 624 π.Χ.) εὑρετὴν αὐτῶν. 2) μεταφ., πᾶν κομπῶδες [[εἶδος]] γλώσσης, Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. 292C, πρβλ. Φαίδρ. 238D. ΙΙ. [[ὄνομα]] τοῦ Βάκχου, [[ὅστις]] λέγεται ὅτι [[οὕτως]] ὠνόμασε τὸ [[μέλος]] τῶν ποιημάτων τούτων ἐκ τῆς [[ἑαυτοῦ]] διπλῆς γεννήσεως, Εὐρ. Βάκχ. 526 (ἀλλὰ τὸ μακρὸν ῑ καθιστᾶ αὐτὸ [[λίαν]] ἀμφίβολον, Πόρσ. Ὀρ. 5)· [[ἐντεῦθεν]] [[Διθυραμβογενής]] [ῐ], Ἀνθ. Π. 9. 524, (Ὁ Πίνδ. λέγεται ὅτι ἔγραψε τὴν λέξιν λῡθίραμβος (Ἀπόσπ. 55), ― [[ὡσεὶ]] ἐκ τοῦ λῦθι [[ῥάμμα]], [[ὅπερ]] ἦτο ἡ [[κραυγή]], ἣν ὁ [[Βάκχος]] ἐξέπεμψεν ὅτε ἦτο ἐρραμμένος ἐν τῷ μηρῷ τοῦ πατρὸς αὑτοῦ. Ἀλλ’ ἡ ἀρχὴ τῆς λέξεως [[εἶναι]] πράγματι [[ἄγνωστος]], Müller Γραμμ. Ἑλλην. κατὰ τὴν μετάφρ. Κυπριανοῦ 1, 286.

}}

{{Slater

}}

{{grml

{{lsm

|lsmtext='''δῑθύραμβος:''' [ῠ], ὁ, [[διθύραμβος]], είδος λυρικής ποίησης, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.· το κύριο [[θέμα]] του ήταν η [[γέννηση]] του Βάκχου, σε Πλάτ. (αμφίβ. προέλ.).

}}

{{etym

}}

{{FriskDe

}}

However, in The Apology Socrates went to the dithyrambs with some of their own most elaborate passages, asking their meaning but got a response of, "Will you believe me?" which "showed me in an instant that not by wisdom do poets write poetry, but by a sort of genius and inspiration; they are like diviners or soothsayers who also say many fine things, but do not understand the meaning of them."

Plutarch contrasted the dithyramb's wild and ecstatic character with the paean. According to Aristotle, the dithyramb was the origin of Athenian tragedy. A wildly enthusiastic speech or piece of writing is still occasionally described as dithyrambic.

Πατέρας αυτής της εξέλιξης θεωρείται ο Αρίων (Μύθημνα, Λέσβος) που ήταν ο πρώτος που συνέθεσε τον διθύραμβο, του έδωσε λυρική μορφή και αφηγηματικό περιεχόμενο και παρουσίασε τους χορευτές μεταμφιεσμένους σε Σατύρους (δηλαδή με χαρακτηριστικά τράγου) για αυτό και ονομάστηκε «ευρετής του τραγικού τρόπου» επιβεβαιωμένο από το λεξικό Σούδα. Αργότερα ο Θέσπης (Ικαρία) στην θέση του εξάρχοντα εισήγαγε και τον υποκριτή ηθοποιό ο οποίος έκανε διάλογο με τον χορό, συνέπεια αυτής της καινοτομίας ήταν η γέννηση της τραγωδίας στην Αττική. Σήμερα διασώζονται διθύραμβοι του Βακχυλίδη.