γελάω: Difference between revisions

{{pape

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0479.png Seite 479]] [[lachen]]; fut. γελάσομαι; nur Sp., wie Liban. Anacr. 38 a Automed. 3 (XI, 29) γελάσω; aor. ἐγέλασα, p. ἐγέλασσα, ἐγέλαξε Theocr. 20, 1; vgl. [[καταγελάω]]. Bei Hom. außer aorist. act. nur zerdehnte Formen des praes. und imperfect. act. und adject. verbale [[γελαστός]], welches besonders, oben, die anderen Formen s. weiter unten. – Das Wort bezeichnet sowohl das Lachen als Ausdruck der Freude wie als Ausdruck der Verachtung, des Spottes. Hom. Iliad. 11, 378 [[μάλα]] ἡδὺ γελάσσας; Odyss. 14, 465 ἁπαλὸν γελάσαι; 18, 163 ἀχρεῖον δ' ἐγέλασσεν; Iliad. 6. 484 δακρυόεν γελάσασα, durch Thränen lächelnd; 15, 101 ἡ δ' ἐγέλασσεν χείλεσιν, οὐδὲ [[μέτωπον]] ἐπ' ὀφρύσι κυανέῃσιν ἰάνθη; γναθμοῖσι ἀλλοτρίοισιν, s. unten; ἐπί τινι, über Jemand, über Etwas lachen: Iliad. 2, 270 οἱ δὲ καὶ ἀχνύμενοί περ ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν; Odyss. 20, 358 οἱ δ' ἄρα πάντες ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν; übertragen, Iliad. 21, 389 ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον [[ἦτορ]] γηθοσύνῃ, ihm lachte das Herz im Leibe; Odyss. 9, 413 ἐμὸν δ' ἐγέλασσε φίλον κῆρ; Iliad. 19, 362 [[αἴγλη]] δ' οὐρανὸν ἷκε, γέλασσε δὲ [[πᾶσα]] περὶ χθὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς, Zerdehnte Formen: Od. 21, 105 αὐτὰρ ἐγὼ γελόω καὶ τέρπομαι ἄφρονι θυμῷ; 18, 40 ἃς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ἀνήιξαν γελόωντες; 20, 374 μνηστῆρες δ' ἄρα πάντες ἐς ἀλλήλους ὁρόωντες Τηλέμαχον ἐρέθιζον, ἐπὶ ξείνοις γελόωντες; 18, 111 τοὶ δ' [[ἴσαν]] [[εἴσω]] ἡδὺ γελώοντες, καὶ δεικανόωντ' ἐπέεσσιν; 20, 390 [[δεῖπνον]] μὲν γὰρ [[τοί]] γε [[γελοίωντες]] τετύκοντο, [[varia lectio|v.l.]] γελοιῶντες, von [[γελοιάω]]; 20, 347 οἱ δ' [[ἤδη]] γναθμοῖσι [[γελοίων]] ἀλλοτρίοισιν, [[varia lectio|v.l.]] [[γελώων]]; wan kann übrigens auch [[γελοίων]] von [[γελοιάω]] herleiten. – Auch in Prosa ἐπί τινι die gewöhnlichste Construction: ἐπί τινος Xen. Conv. 2, 18; τινί, nur von Sachen, Ar. Nubb. 552 Equ. 693; anders οὐδεὶς γελᾷ μοι, lacht mich an, Eur. I. A. 912, wie [[ὅταν]] ποτ' ἀνθρώποισιν ἡ [[τύχη]] γελᾷ Philem. in Comp. Men. et Phil. p. 357; τινός Soph. Phil. 1110; mit gen. absol. Plat. Theaet. 175 b; τί τοῦτο γελᾷς Gorg. 473 e; vgl. Luc. Sacrif. 1; Ocyp. 5; anders γέλωτα Soph. Ai. 954; ἔς τινα 79; ἔν τινι Luc. Nigr. 21; ἢ [[τόδε]] γελᾶτε, εἰ [[βούλομαι]], oder lacht ihr darüber, daß ich, Xen. Conv. 2, 19; τί τοῦτο γελᾷς ἐτεόν; was lachst du eigentlich? Ar. Nub. 820. – Bei Dichtern von leblosen Gegenständen; δώματα Hes. Th. 40; vgl. H. h. Cer. 14; Ap. Rh. 4, 1171; Qu. Sm. 6, 3; vom ruhigen Meere, Alciphr. 3, 1; p. bei B. A. 6. – Pass. γελᾶσθαι Alex. Ath. VI, 241 d Men. Stob. fl. 113, 9.

}}

{{ls

|lstext='''γελάω''': Ἐπ. γελόω, Ὀδ. Φ. 105, Αἰολ. γέλαιμι, Ἡρῳδιαν. π. μον. λεξ. σ. 23· Ἐπ. μετοχ. γελόωντες Ὀδ. Σ. 40, γελώοντες –ώωντες ἢ -οίωντες [[αὐτόθι]] 110., Υ. 390· Ἐπ. παρατ. [[γελοίων]] ἢ -ώων Υ. 347 (πρβλ. [[γελοιάω]])· Δωρ. μετοχ. γελᾶσα, γ΄ πληθ. γελᾶντι (κοιν. –εῦσα, -εῦντι) Θεόκρ. 1. 36, 90 (ἴδε Ahrens Δωρ. Δ. σ. 197)· Αἰολ. γελαίσας (ἀντὶ -άσας) Σαπφ. 2. 5· ― Ἀττ. μέλλ. γελάσομαι, Πλάτ., Ξεν., κτλ.· μεταγεν. γελάσω, Ἀνθ. Π. 5. 179., 11. 29, Ἀνακρεόντ. 41. 8, κτλ.· ― ἀόρ. ἐγέλᾰσα, Εὐρ., κτλ.· Ἐπ. ἐγέλασσα, Δωρ. ἐγέλαξα, Θεόκρ. 7. 42., 20. 1· γ΄ πληθ. γέλαν ἀντὶ ἐγέλασαν (ὡς βρόντας ἀντὶ βροντήσας) Ε. Μ. 255. 6, ἐξ ἀρχαίου τινὸς ποιητοῦ. ― Παθ. μέλλ. –ασθήσομαι Διογ. Λ. 1. 78, Λουκ.· ἀόρ. ἐγελάσθην Δημ. 23. 22 (κατα-), Θουκ., Πλάτ., κτλ.· πρκμ. γεγέλασται (κατα-), Λουκ. Νεκρ. Διάλ. 1. 1. (√ΓΕΛ φαίνεται ὅτι ἐδήλου [[μᾶλλον]] λαμπρότητα προσώπου καὶ μειδιῶσαν εὐθυμίαν ἢ θορυβώδη γέλωτα, ἄν, ἐννοεῖται, αἱ λέξεις γqλήνη, [[γαληνός]] παράγονται ἐξ αὐτῆς). Ι. ἀπολ., γελῶ, ἁπαλὸν ἢ ἡδὺ γελᾶν, ἀχρεῖον γ., ἀλλοτρίοις γναθμοῖς γ., Σαρδόνιον γ. Ὅμ. (ἴδε τὰ ἐπίθετα [[ταῦτα]])· δακρυόεν γ. Ἰλ. Ζ. 484· πρβπ. Σοφ. Αἴ. 1011· ἡ δ’ ἐγέλασσεν χείλεσιν, ἐπὶ προσπεποιημένου γέλωτος, Ἰλ. Ο. 101· ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον [[ἦτορ]], ἡ καρδία του [[ἐντός]] του ἐγέλασεν, Φ. 389. ― Παθ., [[ἕνεκα]] τοῦ γελασθῆναι, διὰ νὰ γείνῃ [[γέλως]], Δημ. 23. 22. 2) ἐπὶ πραγμάτων, ἐγέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθὼν Ἰλ. Τ. 362· ὀδμῇ πᾶς τ’ οὐρανὸς..., γαῖά τε πᾶσ’ ἐγέλασσε Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 14· γελᾷ δέ τε δώματα... θεᾶν ὀπὶ λειριοέσσῃ Ἡσ. Θ. 40. ΙΙ. γελῶ [[πρός]] τινα, διά τινα, ἐπ’ αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν Ἰλ. Β. 270, Ψ. 784· ἐπ’ ἀλλήλοισι γελῶσιν Θέογν. 1113· γελᾷ δὲ [[δαίμων]] ἐπ’ ἀνδρὶ θερμῷ, ἐμπαικτικῶς ἢ περιφρονητικῶς γελᾷ πρὸς..., Αἰσχύλ. Εὐμ. 560· [[ὡσαύτως]], ἐπί τινι, διά τι [[πρᾶγμα]], Ξεν. Ἀπομν. 4. 2, 5, Συμπ. 2, 18· [[συχνάκις]] ὁμοίως μετὰ δοτ., γελᾷ δὲ τοῖσδε... ἄχεσιν πολὺν γέλωτα Σοφ. Αἴ. 957, πρβλ. 1043, Ἀριστοφ. Νεφ. 560· ἐγέλασα ψολοκομπίαις, ἀστεῖα μοὶ ἐφάνησαν, ὁ αὐτ. Ἱππ. 696· [[ὡσαύτως]], εἰς ἐχθροὺς γ. Σοφ. Αἴ. 79· ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς Αἰσχύλ. Χο. 222· ― σπανίως, ὡς τὸ [[καταγελάω]], μ. γεν. προσ., γελᾷ μου Σοφ. Φ. 1125, πρβλ. Λουκ. Δημ. Ἐγκώμ. 16. 2) μ. αἰτ., καταγελῶ, περιγελῶ, τινὰ Θεόκρ. 20. 1· ἢ τόδε γελᾶτε, εἰ... Ξεν. Συμπ. 2, 19· τί δὲ τοῦτ’ ἐγέλασας ἐτεόν; τί [[εἶναι]] τοῦτο διὰ τὸ ὁποῖο γελᾷς; Ἀριστοφ. Νεφ. 820· μὴ γελάσῃς... μοῖραν Ἐπιγρ. Ἑλλ. 284· ― [[ἐντεῦθεν]] κατὰ παθ., περιπαίζομαι, περιγελῶμαι, Αἰσχύλ. Εὐμ. 789, Σοφ. Ἀντ. 838· [[πρός]] τινος ὁ αὐτ. Φ. 1023· [[παρά]] τινος ὁ αὐτ. Ο. Κ. 1423.

}}

{{Autenrieth