Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

μά: Difference between revisions

From LSJ

μά (view source)

Revision as of 22:47, 1 October 2022

No change in size ,  1 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1"
m (Text replacement - "<br \/>   <b>1<\/b> (?s)(?!.*<br \/><b>)(?!.* <b>)" to "")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
Line 12: Line 12:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0077.png Seite 77]] Betheuerungswort, einen Schwur einleitend mit dem accus. der Gottheit od. der Sache, bei der man schwört; – 1) bejahend, – a) mit ναί od. νή, wie Il. 1, 234, ναὶ μὰ [[τόδε]] [[σκῆπτρον]], wahrlich bei diesem Scepter! ναὶ μὰ γὰρ ὅρκον, Pind. N. 11, 24; ναὶ μὰ Δία, Ar. Ach. 88 Equ. 280; ναὶ μὰ τὸν Δία, Plat. Rep. III, 407 b u. Folgde, doch nicht eben häufig. – b) ohne den Zusatz, wo sich die Bejahung aus dem Zusammenhang ergiebt, μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην, Aesch. Ag. 1407, u. häufiger μὰ Δία, so wahr Zeus! beim Zeus! – Häufiger 2) verneinend; – a) mit dabeistehendem οὐ, οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα, οὐ μὰ Ζῆνα, nein, beim Zeus! Il. 1, 86. 23, 43 Od. 20, 339; οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν, Soph. El. 616; [[οὔτοι]] μὰ τοὺς θεούς, Ar. Equ. 235; οὐ μὰ τὼ θεώ, Thesm. 718; [[οὐδέ]] γε μὰ Δία, Plat. Gorg. 456 d; οὐ [[μέντοι]] μὰ Δία, Rep. IV, 426 b; οὐ μὰ τὸν Δία [[οὔκουν]], Theaet. 142 d u. öfter. – b) oder die Negation folgt, μὰ τὸν Ἀπόλλω, οὐκ, Ar. Thesm. 269; μὰ Δία – [[οὐκέτι]] ἔχω σοι λέγειν, Plat. Prot. 312 e; μὰ θεοὺς – [[οὐδέν]], Conv. 219 c; μὰ Δία – μὴ σύ γε, Rep. I, 345 b; vgl. Eur. μὰ τοὺς παρ' Ἅιδην νερτέρους ἀλάστορας, [[οὔτοι]] ποτ' ἔσται τοῦτο, bei den Unterirdischen, nimmer wird das geschehen, Med. 1055. – c) in Antworten, in Bezug auf die in der Frage liegende Negation, οὐκ αὖ μ' ἐάσεις; – μὰ Δί' ἐπεὶ κἀγὼ [[πονηρός]] εἰμι, Ar. Equ. 336; u. mit folgdm [[ἀλλά]], z. B. δύο δραχμὰς μισθὸν τελεῖς; – μὰ Δί' ἀλλ' ἔλαττον, nein beim Zeus! sondern weniger, Ran. 753. 779. 1053; Xen. Mem. 3, 13, 3, u. öfter bei Plat., vgl. οὐ μὰ τὸν Δί', ἀλλ' οὐκέτ' [[οἶδα]] ἔγωγε ὅτι ἔλεγον Rep. I, 334 b. – Der Name des Gegenstandes, bei dem man schwört, wird auch fortgelassen, bes. in der attischen Umgangssprache, μὰ τὸν, ἐγὼ μὲν οὐδ' ἂν – ἐπιθόμην Ar. Ran. 1370; Plat. Gorg. 489 e; vgl. Schäfer Greg. p. 150 ff. u. Mein. Men. p. 131.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0077.png Seite 77]] Betheuerungswort, einen Schwur einleitend mit dem accus. der Gottheit od. der Sache, bei der man schwört; – 1) bejahend, – a) mit ναί od. νή, wie Il. 1, 234, ναὶ μὰ [[τόδε]] [[σκῆπτρον]], wahrlich bei diesem Scepter! ναὶ μὰ γὰρ ὅρκον, Pind. N. 11, 24; ναὶ μὰ Δία, Ar. Ach. 88 Equ. 280; ναὶ μὰ τὸν Δία, Plat. Rep. III, 407 b u. Folgde, doch nicht eben häufig. – b) ohne den Zusatz, wo sich die Bejahung aus dem Zusammenhang ergiebt, μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην, Aesch. Ag. 1407, u. häufiger μὰ Δία, so wahr Zeus! beim Zeus! – Häufiger 2) verneinend; – a) mit dabeistehendem οὐ, οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα, οὐ μὰ Ζῆνα, nein, beim Zeus! Il. 1, 86. 23, 43 Od. 20, 339; οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν, Soph. El. 616; [[οὔτοι]] μὰ τοὺς θεούς, Ar. Equ. 235; οὐ μὰ τὼ θεώ, Thesm. 718; [[οὐδέ]] γε μὰ Δία, Plat. Gorg. 456 d; οὐ [[μέντοι]] μὰ Δία, Rep. IV, 426 b; οὐ μὰ τὸν Δία [[οὔκουν]], Theaet. 142 d u. öfter. – b) oder die Negation folgt, μὰ τὸν Ἀπόλλω, οὐκ, Ar. Thesm. 269; μὰ Δία – [[οὐκέτι]] ἔχω σοι λέγειν, Plat. Prot. 312 e; μὰ θεοὺς – [[οὐδέν]], Conv. 219 c; μὰ Δία – μὴ σύ γε, Rep. I, 345 b; vgl. Eur. μὰ τοὺς παρ' Ἅιδην νερτέρους ἀλάστορας, [[οὔτοι]] ποτ' ἔσται τοῦτο, bei den Unterirdischen, nimmer wird das geschehen, Med. 1055. – c) in Antworten, in Bezug auf die in der Frage liegende Negation, οὐκ αὖ μ' ἐάσεις; – μὰ Δί' ἐπεὶ κἀγὼ [[πονηρός]] εἰμι, Ar. Equ. 336; u. mit folgdm [[ἀλλά]], z. B. δύο δραχμὰς μισθὸν τελεῖς; – μὰ Δί' ἀλλ' ἔλαττον, nein beim Zeus! sondern weniger, Ran. 753. 779. 1053; Xen. Mem. 3, 13, 3, u. öfter bei Plat., vgl. οὐ μὰ τὸν Δί', ἀλλ' οὐκέτ' [[οἶδα]] ἔγωγε ὅτι ἔλεγον Rep. I, 334 b. – Der Name des Gegenstandes, bei dem man schwört, wird auch fortgelassen, bes. in der attischen Umgangssprache, μὰ τὸν, ἐγὼ μὲν οὐδ' ἂν – ἐπιθόμην Ar. Ran. 1370; Plat. Gorg. 489 e; vgl. Schäfer Greg. p. 150 ff. u. Mein. Men. p. 131.
}}
{{bailly
|btext=<i>particule affirm. et plus souv. négat.</i><br /><b>I.</b> <i>affirm.</i><br /><b>1</b> <i>après</i> [[ναί]] <i>ou</i> [[νή]] : ναὶ μὰ [[τόδε]] [[σκῆπτρον]] IL oui, par ce sceptre ; ναὶ μὰ [[Δία]] AR oui, par Zeus;<br /><b>2</b> <i>postér. sans</i> [[ναί]] <i>ou</i> [[νή]];<br /><b>II.</b> <i>négat.</i><br /><b>1</b> <i>après</i> [[οὐ]] : [[οὐ]] μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα IL, [[οὐ]] μὰ Ζῆνα IL non certes, par Apollon, par Zeus;<br /><b>2</b> <i>sans</i> [[οὐ]] <i>devant le nom de divinité, mais avec une négation après</i> : μὰ τὸν Ἀπόλλω, [[οὐκ]], non, par Apollon;<br /><b>3</b> <i>dans les réponses, sans négation devant le nom de divinité, mais en réponse à une proposition négative</i> : μὰ [[Δί]]’, ἔφη ὁ Σάκας, ἀλλ’ [[οὐκ]] ἐγὼ τούτων [[εἰμί]] XÉN non certes, par Zeus, dit Sakas, pour moi, je ne suis pas de ceux-là;<br /><b>4</b> <i>affirm. ou négat.</i>, [[μά]] <i>précède souvent un simple article, représentant un nom de divinité s.-e.</i> : ναὶ μὰ [[τόν]], oui certes ; μὰ [[τόν]], non certes.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> me, dans me Castor, me hercle, me dius fidius.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''μά''': [ᾰ], [[μόριον]] ἐν χρήσει ἐπὶ ἰσχυρᾶς διαμαρτυρίας καὶ ὅρκων ἑπομένου καὶ αἰτ. τοῦ ὀνόματος ἢ τοῦ πράγματος ὃ ἐπικαλεῖται ὁ ὀμνύων· δὲν [[εἶναι]] δὲ καθ’ ἑαυτὸ [[οὔτε]] καταφατικὸν [[οὔτε]] ἀρνητικὸν ἀλλὰ γίνεται προτασσομένου τοῦ ναὶ ἢ τοῦ οὐ, ἢ παρ’ Ἀττ. [[ἁπλῶς]] διὰ τῶν συμφραζομένων· οὕτω, Ι. ναὶ μά..., ἐπὶ καταφάσεως, ναὶ μὰ τόδε [[σκῆπτρον]] Ἰλ. Α. 234, πρβλ. Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 460· ναὶ μὰ γὰρ ὅρκον Πινδ. Ν. 11. 30· οὕτω παρ’ Ἀττ., ναὶ μὰ Δία, ναὶ μὰ τὸν Δία, κτλ., Ἀριστοφ. Ἀχ. 88, Πλάτ. Πολ. 407Β. κ. ἀλλ.· πρβλ. ναί. ΙΙ. οὐ μά..., ἐπὶ ἀρνήσεως, οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα, οὐ μὰ Ζῆνα, ὄχι μά..., Ἰλ. Α. 86., Ψ. 43· καὶ παρ’ Ἀττ.· οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν Σοφ. Ἠλ. 626· οὔ τοι μὰ τοὺς [[δώδεκα]] θεοὺς Ἀριστοφ. Ἱππ. 235. ΙΙΙ. Παρ’ Ἀττ. τὸ μὰ [[συχνάκις]] [[εἶναι]] ἐν χρήσει καθ’ ἑαυτό, καὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἀρνήσεως, 1) [[ὅταν]] ἡ ἄρνησις ἀκολουθῇ ἐν τῇ ἑπομένῃ πρατάσει, μὰ τὴν πατρῴαν ἑστίαν, ἀλλ’ οὐχ ὕβρει [[λέγω]] τάδ’ Σοφ. Ἠλ. 881· μὰ τοὺς παρ’ Ἅιδιν νερτέρους ἀλάστορας, [[οὔτοι]] ποτ’ ἔσται τοῦτο Εὐρ. Μήδ. 1059, μὰ τὸν Ἀπόλλω, οὐκ Ἀριστοφ. Θεσμ. 269, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1432, Εὐρ. Κύκλ. 262 κἑξ.· μὰ τὴν γῆν, μὴ [[σύγε]] δῷς Ἀναξίλας ἐν «Εὐανδρίᾳ» 1. 2) ἐν ἀποκρίσεσιν, [[ὅταν]] ἡ ἄρνησις ὑπάρχῃ ἐν τῇ ἐρωτήσει, οὐκ αὖ μ’ ἐάσεις; Ἀπόκρ. μὰ Δί’, [[ἐπεὶ]] καγὼ πόνηρός εἰμι Ἀριστοφ. Ἱππ. 336, 338 ([[ὅπου]] [[νοητέον]] τὸ οὐκ ἐάσω μετὰ τὸ μὰ Δία παραλαμβανόμενον ἐκ τῆς ἐρωτήσεως, πρβλ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 951, Θεσμ. 748, Πλ. 400)· οὕτω καὶ ἑπομένου τοῦ [[ἀλλά]]· δύο δραχμὰς μισθὸν τελεῖς; Ἀπόκρ. μὰ Δί’, ἀλλ’ ἔλαττον Ἀριστοφ. Βάτρ. 174 ([[ἔνθα]] νοεῖται τὸ οὐ τελῶ, πρβλ. Βάτρ. 753. 779, Ξεν. Ἀπομν. 3. 13, 3). IV. ἐν [[κοινῇ]] ὁμιλίᾳ, ἰδίως παρ’ Ἀττ., τὸ [[ὄνομα]] τῆς θεότητος [[συχνάκις]] παρεσιωπᾶτο ἐν τῷ ὅρκῳ: ναὶ μὰ τόν, οὐ μὰ τόν, μὰ τόν, μὰ τήν, πρὸς ἀποφυγὴν τελείου ὅρκου, [[ὅπερ]] [[εἶναι]] κοινὸν ἐν πάσαις ταῖς γλώσσαις, πρβλ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 1374, Πλάτ. Γοργ. 466Ε, Koen εἰς Γρηγ. Κορ. 150 κἑξ. V. τὸ μὰ [[ἐνίοτε]] παραλείπεται μετὰ τὸ ναί, ἴδε ναὶ Ι. 2· [[ὡσαύτως]] μετὰ τὸ οὐ, ἂν καὶ ἡ αἰτιατ. διαμένει, οὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμον Ἄλιον Σοφ. Ο. Τ. 660· οὐ τὸν Ὄλυμπον [[αὐτόθι]] 1089· οὐ τόνδ’ Ὄλυμπον ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 758. πρβλ. Ἠλ. 1062, 1238. VI. παρὰ μεταγενεστέρ. = νὴ ὡς καὶ νῦν, μὰ τὴν σωτηρίαν σου [[ἔφαγον]] αὐτὸ Θεοφάν. 153, 13, κλ.<br />τὸ [[μόριον]] τοῦτο [[τετράκις]] κεῖται ἀντὶ τοῦ δὲ ἐν Ἐπιγρ. Λαρίσης, τῇ ἐν Mittth. d. d. arch. Inst. VII, σ. 65, ϛʹ, 20, 22, 42, 46. Εὕρηται [[ὅμως]] [[αὐτόθι]] καὶ τὸ δὲ [[ἅπαξ]] ἐν ϛʹ, 55.
|lstext='''μά''': [ᾰ], [[μόριον]] ἐν χρήσει ἐπὶ ἰσχυρᾶς διαμαρτυρίας καὶ ὅρκων ἑπομένου καὶ αἰτ. τοῦ ὀνόματος ἢ τοῦ πράγματος ὃ ἐπικαλεῖται ὁ ὀμνύων· δὲν [[εἶναι]] δὲ καθ’ ἑαυτὸ [[οὔτε]] καταφατικὸν [[οὔτε]] ἀρνητικὸν ἀλλὰ γίνεται προτασσομένου τοῦ ναὶ ἢ τοῦ οὐ, ἢ παρ’ Ἀττ. [[ἁπλῶς]] διὰ τῶν συμφραζομένων· οὕτω, Ι. ναὶ μά..., ἐπὶ καταφάσεως, ναὶ μὰ τόδε [[σκῆπτρον]] Ἰλ. Α. 234, πρβλ. Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 460· ναὶ μὰ γὰρ ὅρκον Πινδ. Ν. 11. 30· οὕτω παρ’ Ἀττ., ναὶ μὰ Δία, ναὶ μὰ τὸν Δία, κτλ., Ἀριστοφ. Ἀχ. 88, Πλάτ. Πολ. 407Β. κ. ἀλλ.· πρβλ. ναί. ΙΙ. οὐ μά..., ἐπὶ ἀρνήσεως, οὐ μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα, οὐ μὰ Ζῆνα, ὄχι μά..., Ἰλ. Α. 86., Ψ. 43· καὶ παρ’ Ἀττ.· οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν Σοφ. Ἠλ. 626· οὔ τοι μὰ τοὺς [[δώδεκα]] θεοὺς Ἀριστοφ. Ἱππ. 235. ΙΙΙ. Παρ’ Ἀττ. τὸ μὰ [[συχνάκις]] [[εἶναι]] ἐν χρήσει καθ’ ἑαυτό, καὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἀρνήσεως, 1) [[ὅταν]] ἡ ἄρνησις ἀκολουθῇ ἐν τῇ ἑπομένῃ πρατάσει, μὰ τὴν πατρῴαν ἑστίαν, ἀλλ’ οὐχ ὕβρει [[λέγω]] τάδ’ Σοφ. Ἠλ. 881· μὰ τοὺς παρ’ Ἅιδιν νερτέρους ἀλάστορας, [[οὔτοι]] ποτ’ ἔσται τοῦτο Εὐρ. Μήδ. 1059, μὰ τὸν Ἀπόλλω, οὐκ Ἀριστοφ. Θεσμ. 269, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1432, Εὐρ. Κύκλ. 262 κἑξ.· μὰ τὴν γῆν, μὴ [[σύγε]] δῷς Ἀναξίλας ἐν «Εὐανδρίᾳ» 1. 2) ἐν ἀποκρίσεσιν, [[ὅταν]] ἡ ἄρνησις ὑπάρχῃ ἐν τῇ ἐρωτήσει, οὐκ αὖ μ’ ἐάσεις; Ἀπόκρ. μὰ Δί’, [[ἐπεὶ]] καγὼ πόνηρός εἰμι Ἀριστοφ. Ἱππ. 336, 338 ([[ὅπου]] [[νοητέον]] τὸ οὐκ ἐάσω μετὰ τὸ μὰ Δία παραλαμβανόμενον ἐκ τῆς ἐρωτήσεως, πρβλ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 951, Θεσμ. 748, Πλ. 400)· οὕτω καὶ ἑπομένου τοῦ [[ἀλλά]]· δύο δραχμὰς μισθὸν τελεῖς; Ἀπόκρ. μὰ Δί’, ἀλλ’ ἔλαττον Ἀριστοφ. Βάτρ. 174 ([[ἔνθα]] νοεῖται τὸ οὐ τελῶ, πρβλ. Βάτρ. 753. 779, Ξεν. Ἀπομν. 3. 13, 3). IV. ἐν [[κοινῇ]] ὁμιλίᾳ, ἰδίως παρ’ Ἀττ., τὸ [[ὄνομα]] τῆς θεότητος [[συχνάκις]] παρεσιωπᾶτο ἐν τῷ ὅρκῳ: ναὶ μὰ τόν, οὐ μὰ τόν, μὰ τόν, μὰ τήν, πρὸς ἀποφυγὴν τελείου ὅρκου, [[ὅπερ]] [[εἶναι]] κοινὸν ἐν πάσαις ταῖς γλώσσαις, πρβλ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 1374, Πλάτ. Γοργ. 466Ε, Koen εἰς Γρηγ. Κορ. 150 κἑξ. V. τὸ μὰ [[ἐνίοτε]] παραλείπεται μετὰ τὸ ναί, ἴδε ναὶ Ι. 2· [[ὡσαύτως]] μετὰ τὸ οὐ, ἂν καὶ ἡ αἰτιατ. διαμένει, οὐ τὸν πάντων θεῶν θεὸν πρόμον Ἄλιον Σοφ. Ο. Τ. 660· οὐ τὸν Ὄλυμπον [[αὐτόθι]] 1089· οὐ τόνδ’ Ὄλυμπον ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 758. πρβλ. Ἠλ. 1062, 1238. VI. παρὰ μεταγενεστέρ. = νὴ ὡς καὶ νῦν, μὰ τὴν σωτηρίαν σου [[ἔφαγον]] αὐτὸ Θεοφάν. 153, 13, κλ.<br />τὸ [[μόριον]] τοῦτο [[τετράκις]] κεῖται ἀντὶ τοῦ δὲ ἐν Ἐπιγρ. Λαρίσης, τῇ ἐν Mittth. d. d. arch. Inst. VII, σ. 65, ϛʹ, 20, 22, 42, 46. Εὕρηται [[ὅμως]] [[αὐτόθι]] καὶ τὸ δὲ [[ἅπαξ]] ἐν ϛʹ, 55.
}}
{{bailly
|btext=<i>particule affirm. et plus souv. négat.</i><br /><b>I.</b> <i>affirm.</i><br /><b>1</b> <i>après</i> [[ναί]] <i>ou</i> [[νή]] : ναὶ μὰ [[τόδε]] [[σκῆπτρον]] IL oui, par ce sceptre ; ναὶ μὰ [[Δία]] AR oui, par Zeus;<br /><b>2</b> <i>postér. sans</i> [[ναί]] <i>ou</i> [[νή]];<br /><b>II.</b> <i>négat.</i><br /><b>1</b> <i>après</i> [[οὐ]] : [[οὐ]] μὰ γὰρ Ἀπόλλωνα IL, [[οὐ]] μὰ Ζῆνα IL non certes, par Apollon, par Zeus;<br /><b>2</b> <i>sans</i> [[οὐ]] <i>devant le nom de divinité, mais avec une négation après</i> : μὰ τὸν Ἀπόλλω, [[οὐκ]], non, par Apollon;<br /><b>3</b> <i>dans les réponses, sans négation devant le nom de divinité, mais en réponse à une proposition négative</i> : μὰ [[Δί]]’, ἔφη ὁ Σάκας, ἀλλ’ [[οὐκ]] ἐγὼ τούτων [[εἰμί]] XÉN non certes, par Zeus, dit Sakas, pour moi, je ne suis pas de ceux-là;<br /><b>4</b> <i>affirm. ou négat.</i>, [[μά]] <i>précède souvent un simple article, représentant un nom de divinité s.-e.</i> : ναὶ μὰ [[τόν]], oui certes ; μὰ [[τόν]], non certes.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> me, dans me Castor, me hercle, me dius fidius.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2636537"