πολιτεία: Difference between revisions

{{pape

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0656.png Seite 656]] ἡ, ion. [[πολιτηΐη]], das Bürgersein, der Stand, die Rechte des freien Bürgers, Her. 9, 34 u. öfter; das Leben als Bürger in einer Stadt, Pol. 18, 26, 6; [[Bürgerrecht]], Thuc. 6, 104; τῆς ἐν Ἄργει μετέχειν, Xen. Hell. 4, 4, 6; πολιτείαν δοῦναί τινι, 1, 2, 10; Dem. 12, 10; τυχὼν τῆς πολιτείας, Pol. 6, 2, 12; dah. die Theilnahme an der Staatsverwaltung, οἷς γάρ ἐστ' ἐν λόγοις ἡ πολ., Dem. 19, 184; Xen. Mem. 3, 9, 15; ἀπομιμούμενος τὴν Κλεοφῶντος πολιτείαν, Aesch. 3, 150; auch τὴν πολιτείαν ἄγων, Thuc. 1, 127; [[Staatsverfassung]]; im Allgemeinen, πολιτεῖαι [[τρεῖς]], [[τυραννίς]], [[ὀλιγαρχία]], [[δημοκρατία]], Aesch. 1, 4; καλλίστη [[πολιτεία]] [[τυραννίς]], Plat. Rep. VIII, 562 a; μοναρχικὴ καὶ δημοκρατική, Legg. VI, 756 e; [[ἀριστοκρατία]], Polit. 301 a, u. öfter; Arist., Pol. u. A.; bes. die freie demokratische Verfassung, im Ggstz der [[μοναρχία]] Isocr. 4, 125, der [[τυραννίς]] Dem. 1, 5; τὰς πολιτείας καταλύοντας καὶ μεθιστάντας εἰς ὀλιγαρχίαν, Dem. 15, 20, u. öfter; Ar. Equ. 217 sagt τὰ δ' ἄλλα σοι πρόσεστι δημαγωγικά, φωνὴ μιαρά, γέγονας κακῶς, [[ἀγοραῖος]] εἶ· ἔχεις ἅπαντα πρὸς πολιτείαν ἃ δεῖ; Plat. setzt auch gegenüber χρήσιμοι εἴς τε πολιτείαν καὶ ἰδίους οἴκους, Legg. VI, 796 d. – Uebh. civitas, Staat, περιγράψατέ με ἐκ τῆς πολιτείας, Aesch. 3, 209, verbannen.

}}

{{ls

|lstext='''πολιτεία''': Ἰων. -ηίη, ἡ, ([[πολιτεύω]]) ἡ [[σχέσις]] τοῦ πολίτου πρὸς τὴν πόλιν ἢ τὸ [[κράτος]], ἡ [[κατάστασις]] καὶ τὰ δικαιώματα τοῦ πολίτου, πολιτικὰ δικαιώματα, Λατ. civitas, Ἡρόδ. 9. 34, Θουκ. 6. 104, κτλ.· πολιτείαν δοῦναί τινι Ξεν. Ἑλλ. 4. 4, 6· π. ἐστί μοι ἐν πόλει [[αὐτόθι]] 1. 2, 10. 2) ὁ [[βίος]] τοῦ πολίτου, ὁ [[τρόπος]] τοῦ καθ’ ἡμέραν βίου τινός, Λατ. ratio vitae civilis, Ἀνδοκ. 21. 7, Δημ. 399. 6· ἐν εἰρήνῃ καὶ πολιτείᾳ Δημ. 494. 3· ― παρὰ μεταγεν., [[καθόλου]], ζωή, [[βίος]], ἐν τόπῳ Πολύβ. 18. 26, 6. 3) ὡς συγκεκριμένον, τὸ σύνολον τῶν πολιτῶν, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 31., 4. 13, 7. ΙΙ. ὁ [[βίος]] καὶ ἡ [[ἀσχολία]] πολιτικοῦ ἀνδρός, [[διοίκησις]], [[κυβέρνησις]], Ἀριστοφ. Ἱππ. 219. Ξεν. Ἀπομν. 3. 9, 15, κτλ.· ― ἄγειν τὴν π. Θουκ. 1. 127· ἄλλον τρόπον τῇ π. κέχρημαι, = πεπολίτευμαι, Ὑπερείδης [[ὑπὲρ]] Εὐξενίππου 389· ἡ Κλεοφῶντος π. Αἰσχίν. 75. 3· ἴδε ἐν λ. [[προαίρεσις]] 3· ― περιληπτικῶς, τὰ μέτρα τὰ ὁποῖα ἐφαρμόζει ἡ [[κυβέρνησις]], τῇ πολιτείᾳ καὶ τοῖς ψηφίσμασι Δημ. 254. 18, πρβλ. 314. 22. ΙΙΙ. πολιτικὴ [[σύνταξις]], [[σύστημα]] πολιτικόν, [[πολίτευμα]], Ἀντιφῶν 120. 40, Θουκ. 2. 37, κτλ.· τὴν ἐλευθερίαν…, [[μᾶλλον]] δὲ καὶ τὰς πολιτείας Δημ. 246. 25· ― [[εἶδος]] πολιτεύματος, Πλάτ. Πολ. 562A, κτλ.· ὁμολογοῦνται [[τρεῖς]] [[εἶναι]] π. τυραννὶς καὶ [[ὀλιγαρχία]] καὶ [[δημοκρατία]] Αἰσχίν. 1. 19, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 544B, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 7, 1, κτλ.· ἥτις π. συμφέρῃ Λυσ. 171. 37· π. ἐστι [[τάξις]] ταῖς πόλεσιν ἡ περὶ τὰς ἀρχὰς Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 10, πρβλ. 3. 1, 1., 4. 3, 5. 2) [[κυρίως]] ἡ [[καλῶς]] συντεταγμένη δημοκρατικὴ [[πολιτεία]], ὁ αὐτ. ἐν Ἠθ. Ν. 8. 10, 1, Πολιτικ. 4. 8, 1. κἑξ.· [[ὅταν]] δὲ τὸ [[πλῆθος]] πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύηται συμφέρον, π. καλεῖται [[αὐτόθι]] 3. 7, 3· ἐπὶ παντὸς εἴδους διοικήσεως διὰ τῶν πολιτῶν γιγνομένης, ὀλιγαρχικῆς ἢ δημοκρατικῆς, [[αὐτόθι]] 4. 4, 19, πρβλ. 30· τὴν ἀρίστην πολιτεύεσθαι πολιτείαν [[αὐτόθι]] 4. 1, 4· ― ἀκολούθως, 3) [[καθόλου]], ἐλευθέρα [[κοινότης]], [[αὐτόνομος]] [[πολιτεία]], Ξεν. Ἀθην. 1, 1. κτλ.· ἄπιστον ταῖς πολ. ἡ τυραννὶς Δημ. 10. 21· οὐ γὰρ ἀσφαλεῖς ταῖς πολιτείαις αἱ πρὸς τοὺς τυράννους... ὁμιλίαι ὁ αὐτ. 71, 8· τοὺς τὰς π. μεθιστάντας εἰς ὀλιγαρχίαν ὁ αὐτ. 196, 12· τὰς μὲν π. πολεμοῦσι, τὰς δὲ μοναρχίας συγκαθιστᾶσι Ἰσοκρ. 67A. ― Περὶ τῆς λέξ. ὅρα Πλούτ. 2. 826C-F. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 131, Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τ. Α΄, σ. 441, Κόντου Παρατηρ. εἰς Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτείαν ἐν Ἀθηνᾶς τ. Γ΄, σ. 313.

}}

{{StrongGR