σπέρμα: Difference between revisions

{{pape

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0919.png Seite 919]] τό, das Gesäete, der [[Saame]], u. übh. der Keim, Alles, worous Etwas erwächst od. entsteht, [[πυρός]] Od. 5, 490; – gew. vom Pflanzensaamen, die Saat, Aussaat; H. h. Cer. 308. 354; Hes. O. 448; Her. 3, 97; τὰ σπέρματα, Sämereien, Hes. O. 473; [[σπέρμα]] πάσης ἐξαπόλλυται χθονός, Aesch. Ag. 514, u. öfter; Eur. Or. 552 u. sonst, wie in Prosa, παντὸς σπέρματος πέρι ἢ φυτοῦ Plat. Rep. VI, 491 d, Soph. 265 c; φλογός, Pind. Ol. 7, 48; ὄλβου, P. 4, 255; – auch thierischer Saamen, u. = [[Sohn]], Abkömmling, Sprößling, N. 10, 81, vgl. 17; oft bei Tragg.: μὴ 'ξαλείψῃς [[σπέρμα]] Πελοπιδῶν [[τόδε]], Aesch. Ch. 496; Μεγαρεὺς Κρέοντος [[σπέρμα]], Spt. 456; Prom. 707; ὦ σπέρμ' Ἀχιλλέως, Soph. Phil. 364, u. öfter; auch im plur., πρὸς τῶν ἐμαυτοῦ σπερμάτων, O. C. 606; aber τοὐμὸν δ' ἐγὼ κεἰ σμικρόν ἐστιν, σπέρμ' [[ἰδεῖν]] βουλήσομαι, O. R. 1077, ist = von wem ich entsprossen, meinen Vater, Schol. [[γένος]]; Eur. τὸ Σισύφειον [[σπέρμα]], I. A. 524; [[πᾶν]] τὸ θῆλυ [[σπέρμα]] Καδμείων, Bacch. 35; so auch Thuc. 5, 16, wo der Ausdruck aus einem Orakel entnommen ist; auch bei Plat., ἄνθρωποί τε καὶ ἀνθρώπων σπέρμασι νομοθετοῦμεν, Plat. Legg. IX, 853 c; vgl. Xen. Mem. 4, 4, 23. – Uebh. Ursache, Veranlassung wozu, ὁ τὸ [[σπέρμα]] παρασχὼν [[οὗτος]] ἦν, Dem. 18, 159; λογικοῦ, S. Emp. adv. nhys. 1, 101.

}}

{{ls

|lstext='''σπέρμα''': τό, (√ΣΠΕΡ, [[σπείρω]]) τὸ σπειρόμενον, ὁ [[σπόρος]], τὸ [[σπέρμα]] παντὸς πράγματος, παρ’ Ὁμ. μόνον [[ἅπαξ]] ἐν μεταφορ. σημασίᾳ ἴδε κατωτ. Ι. 2. Ι. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, ὁ [[σπόρος]] φυτῶν, ἀνιέναι, κρύπτειν Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 308, Ἡρόδ. 3. 97· σπέρματα, σπόροι, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 444, 469· σπ. τῇ γῇ διδόναι, ἐμβάλλειν Ξεν. Οἰκ. 17, 8 καὶ 10· παροιμ., εἰς [[πέλαγος]] σπ. βαλεῖν Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 1038. 9· ― ἐπὶ καρποῦ, Ἀντιφάν. ἐν «Βοιωτοῖς» 1· ― πληθ., τοῖς γαίης σπέρμασι, μὲ τοὺς καρποὺς τῆς γῆς, ἐπὶ σταχύων, Ἀνθ. Π. 9. 89. 2) μεταφορ., ἐπὶ τοῦ σπέρματος ἢ τῆς πρώτης ἀρχῆς ἢ στοιχείου πράγματός τινος, σπ. πυρὸς Ὀδ. Ζ. 490· φλογὸς Πινδ. Ο. 7. 87, πρβλ. Π. 3. 65· σπέρματα = στοιχεῖα, semina rerum, Ἀναξαγ. παρ’ Ἀριστ. π. Οὐραν. 3. 3, 4· σπ. ὄλβου Πινδ. Π. 4. 453· σπ. κακῶν [[παρασχεῖν]] Δημ. 280. 28· συκοφάντου σπ. καὶ ῥίζαν [[δεῖν]] ὑπάρχειν τῇ πόλει ὁ αὐτ. 784 ἐν τέλ.· σπ. τῆς στάσεως Πλουτ. Μάρ. 10· τοῦ ὅρκου Λογγῖν. 16. 3. ΙΙ. ἐπὶ ζῴων, = γονὴ ΙΙ, Λατ. semen genitale, σπ. θεοῦ φέρειν, ἐγκυμονῶ ἐκ θεοῦ, Πινδ. Π. 3. 27· [[ἀλλά]], σπ. φέρειν Ἡρακλέους, ἐγκυμονῶ ἐκ τοῦ Ἡρακλέους, ὁ αὐτ. ἐν Ν. 10. 29· οὕτω, σπ. ἔχειν, δέχεσθαι ὁ αὐτ. ἐν Ο. 9. 92, Π. 4. 452. μυελὸν ... εἰς σπ. καὶ γόνον μερίζεσθαι Τίμ. Λοκρ. 100Α, πρβλ. Πλάτ. Τίμ. 86C· σπ. παραλαβεῖν Εὐρ. Ὀρ. 543· σπέρματος πλῆσαι Πλουτ. Λυκ. 15· ― ἐν τῷ πληθ., κατ’ ἀμφότερα τὰ σπ. θεῶν [[ἀπόγονος]] Ἱππ. 1271. 41, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 803, 909, Σοφ. Ο. Τ. 1246. 2) [[γενεά]], [[καταγωγή]], τοὐμὸν ... σπέρμ’ [[ἰδεῖν]] βουλήσομαι [[αὐτόθι]] 1077· τίνος εἶ σπέρματος [[πατρόθεν]]; ὁ αὐτ. ἐν Ο. Κ. 215· [[γένεθλον]] [[σπέρμα]] τ’ Ἀργεῖον Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 290, πρβλ. Χο. 236· σπ. ἄντασ’ Ἐρεχθειδᾶν Σοφ. Ἀντ. 981· πρβλ. Πινδ. Ο. 7. 171, κτλ. 3) παρὰ ποιηταῖς [[πολλάκις]], [[σπέρμα]], τέκνα, Χρησμ. παρὰ Θουκ. 5. 16· τὸ βρότειον σπ. Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 295· σπ. Πελοπιδῶν ὁ αὐτ. ἐν Χο. 503, πρβλ. 236· [[ἐνίοτε]] ἐπὶ ἑνὸς μόνον προσώπου, Πινδ. Ο. 9. 92, Αἰσχύλ. Πρ. 705, Χο. 474, Σοφ. Φιλ. 364, κτλ.· σπανίως ἐν τῷ πληθ. Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 290, Εὐμ. 909, Σοφ. Ο. Κ. 600· [[ἅπαξ]] ἔτι καὶ παρὰ Πλάτ., ἀνθρώπων σπέρμασι νουθετοῦμεν Νόμ. 853C·

}}

{{Autenrieth